د افغان کډوالو اېستل

د کډوالو ستونزو ته د طـالبانو د رسېدنې کمېسیون وایي، یوازې پرون (شنبه، وږي ۲۲مه) د ایران او پاکستان له بېلابېلو لارو نه یو زرو او ۲۸۵ کورنۍ چې د وګړو شمېر یې څه باندې اوه نیم زره کسان کېږي، افغانستان ته ستنې شوې دي.

له ایران څخه د افغان کډوالو اېستلو په لړ کې تر یو مېلیون ډېر کارګر اېستل شوي، چې دغه چارې د ایران پر کرنیزو، صنعتي، ودانیزو او نورو برخو ناوړه اغېزې کړې دي او د ایران اقتصاد ته یې دروند زیان اوړولی دی.

طالبان وایي چې یوازې پرون (چهارشنبه، وږي ۱۹مه) د ایران او پاکستان له بېلابېلو لارو نه دوه زره ۵۶۴ کورنۍ افغانستان ته ستنې شوې دي. دا کورنۍ د تورخم، سپين بولدک، ورېښمو پله، انګورو اډې، بهرامچې او اسلام‌کلا له لارې افغانستان ته ستنې شوې دي.

د افغان کډوالو د اېستلو لړۍ سره هم‌مهاله د خیبر پښتونخوا مرستیال کمېشنر بلال شاهد پاکستاني رسنیو سره په خبرو کې ویلي، چې په وروستیو کې هره ورځ شاوخوا ۷زره کورنۍ افغانستان ته ستنېږي.

طالبان وایي، چې یوازې پرون (سې‌شنبه د وږي ۱۸مه) د ایران او پاکستان له بېلابېلو لارو ۲۲۹۳ کورنۍ افغانستان ته ستنې شوې دي. دغه کورنۍ د تورخم، سپين بولدک، ورېښمو پله، انګورو اډې، بهرامچې او اسلام‌کلا له لارې افغانستان ته ستنې شوې دي.

د پاکستان په کراچې ښار کې د طالبانو کونسلګرۍ ویلي، چې په دغه ښار کې د دوی کونسل عبدالجبار تخاري د سند ایالت د پولیسو له مشر سره کتلي او د افغان کډوالو اندېښنې یې ورسره شریکې کړې دي.

د خیبر پښتونخوا ایالت د کورنیو او قبایلي چارو ادارې د رسمي شمېرو له مخې؛ پرون دوشنبه (د وږي ۱۷مه) ۲۴۹۱ افغان کډوال له بېلابېلو لارو افغانستان ته ستانه شوي دي.

د ایران د خراسان رضوي ولایت د کډوالو عمومي مدیر جعفر سیدابادي وایي، که څه هم اوس په ایران کې افغانان کم شوي؛ خو مخکې داسې هم پېښ شوي، چې په یوه ورځ کې د دوغارون له لارې افغانستان ته تر ۳۰ زرو ډېر افغانان ستانه شوي دي.

د خېبر پښتونخوا حکومت د رسمي شمېرو له مخې؛ پاکستان تېره ورځ ۴۷۲۷ کسان له خپل هېواده اېستلي، چې له ډلې یې ۳۹۱۱کسان د ملګرو ملتونو سره ثبت «پي او ار» کارت لرونکي دي. پاتې نور کسان بې‌اسناده او د «اې‌سي‌سي» کارت لرونکي افغان کډوال وو.

په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازي نصیر احمد فایق اندېښنه څرګنده کړې، چې له ګاونډیو هېوادونو څخه یو شمېر اېستل شوي پخواني افغان پوځیان د طالبانو له لوري وژل کېږي او دا چاره یو لوی «بشري جنایت» دی.

د افغانستان ختیځ کې وروستیو زلزلو د هغو افغانانو پر ژوند دروند ګوزار کړی، چې په وروستیو میاشتو کې له پاکستان څخه په زوره اېستل شوي دي. په کونړ کې د مسعود کلي اوسېدونکي وایي، د زلزلې له امله لسګونه کورونه ویجاړ شوي او ګڼې کورنۍ بې‌سرپناه پاتې دي.

په امریکا کې مېشت د عیسويانو ملاتړ نړۍوال سازمان له متحده ایالاتو نه د افغان عیسوي کډوالو د احتمالي اېستلو په اړه اندېښنه ښودلې ده. دغه سازمان ویلي، افغان عیسوي کډوالو ته رسمي خبرداری ورکړل شوی چې ښایي افغانستان ته واستول شي.

د ملګرو ملتونو د کډوالۍ عالي کمېشنرۍ اندېښنه ښوولې، چې له پاکستانه تازه د کډوالو د اېستلو بهیر پیل شوی او دغه بهیر د افغانستان په ختیځ کې د زلزلې دپاسه یو بل ناورین رامنځته کړی. دغه سازمان ویلي، چې هېواد ته ستنېدونکي کسان د لومړنیو اړتیاوو نشتوالي، فقر او بې‌روزګارۍ سره مخ کېږي.

طالبانو خبر ورکړی، چې د چهارشنبې په ورځ د (وږي ۱۲مه) له پاکستانه ۱۱زره او ۱۲۴ تنه او له ایرانه بیا ۴زره او ۹۳۶ افغانان خپل هېواد ته ستانه شوي دي. دغه کډوال په یادو ګاونډیو هېوادونو کې د افغانانو د اېستلو بهیر سره هم‌مهاله هېواد ته ستنېږي.

د ایراني پولیسو د قانون پلي کوونکي ځواک مرستیال جنرال قاسم رضایي وایي، چې د روان کال له پیل راهیسې یې تر ۱.۲ میلیونه ناقانونه افغان کډوال بېرته افغانستان ته ستانه کړي او دا لړۍ لا هم دوام لري.

د کډوالو ستونزو ته د طالبانو د رسېدنې کمېسیون خبر ورکړی، چې پرون (سې‌شنبه، د وږي ۱۱مه) د افغانستان له بېلابېلو لارو زرګونه افغان کډوال هېواد ته ستانه شوي دي.

پاکستاني پولیسو د جرمني حکومت او اسلام‌اباد د پخوانۍ شوې هوکړې سربېره، یو شمېر هغه افغانان چې د جرمني له‌خوا منل شوي او دغه هېواد ته د لېږد په تمه وو؛ نیولي دي. د پاکستاني پولیسو یوه ویاند ویلي، چې د دوو ماشومانو په ګډون ۸ کسان د اسلام‌اباد په یوه مېلمستون کې نیول شوي دي.

د طالبانو تر واک لاندې د کډوالو ستونزو ته د رسېدنې کمېسیون ویلي، چې پرون له ایران او پاکستانه ۱۶زره او ۳۳۸ کډوال بېرته افغانستان ته ستانه شوي دي. د دغه کمېسیون په وینا؛ له دې ډلې ۱۱زره او ۳۵۱ کسان له پاکستانه او ۴زره او ۹۸۷ کډوال بیا له اېرانه ستانه شوي دي.