مرکز خبرنگاران افغانستان در پایان سال ۲۰۲۲ با انتشار گزارشی می‌گوید وضعیت آزادی رسانه‌ها و خبرنگاران در افغانستان به شدت رو به وخامت گذاشته است. این نهاد روز جمعه نهم جدی، گفت که آمار نقض آزادی رسانه‌ها و خبرنگاران در سال ۲۰۲۲ دونیم برابر افزایش یافته است.
این مرکز تاکید کرده است که با تسلط دوباره طالبان دست‌آوردهای دو دهه گذشته آزادی بیان در افغانستان به سرعت در حال محو شدن است.
افزایش رویدادهای نقض آزادی رسانه‌ها
مرکز خبرنگاران افغانستان در سال ۲۰۲۲، دست‌کم ۲۶۰ رویداد نقض آزادی رسانه‌ها و خبرنگاران شامل تهدید، بازداشت و برخورد خشونت‌آمیز را ثبت کرده است. این نهاد می‌گوید این رقم در مقایسه با سال ۲۰۲۱، حدود ۱۳۸ درصد افزایش داشته است. گزارش می‌افزاید که به استثنای چند مورد، متباقی رویدادها از سوی اداره‌ها و یا افراد منسوب به طالبان به ویژه نیروهای امنیتی و استخباراتی این گروه صورت گرفته است.
این مرکز در سال ۲۰۲۱ دست‌کم ۱۰۹ رویداد شامل ۸ مورد جان باختن خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای و همچنین بازداشت و تهدید خبرنگاران را ثبت کرده بود.
بر اساس این گزارش، از مجموع رویدادهای ثبت شده در سال ۲۰۲۲، دست‌کم ۱۱۹ مورد آن بازداشت خبرنگاران بوده که اکثریت آن «توام با خشونت فیزیکی و روانی، توهین و تحقیر» بوده است.
سه خبرنگار در بازداشت طالبان
این مرکز گفته است از جمله خبرنگاران بازداشت شده، دست‌کم سه خبرنگار و کارمند رسانه از جمله خالد قادری، مجری سابق رادیو نوروز در هرات از ۱۷ مارچ ۲۰۲۲، فیض‌الله فیض‌بخش، خبرنگار آزاد از ۱۷ آگست در کابل و قدرت‌الله ترار، خبرنگار تلویزیون زرغون در خوست از ۱۱ نوامبر ۲۰۲۲ تا اکنون در زندان طالبان هستند.
تهدید خبرنگاران
مرکز خبرنگاران افغانستان در ۱۲ ماه گذشته، ۱۲۸ رویداد تهدید خبرنگاران و رسانه‌ها را ثبت کرده است.
یافته‌های مرکز خبرنگاران افغانستان نشان می‌هد که دستگاه امنیتی به ویژه اداره استخبارات و وزارت امر به معروف طالبان به شکل مستقیم و غیرمستقیم در قضیه بازداشت، تهدید، روند سرکوب آزادی رسانه‌ها و آزادی بیان نقش دارند.
این مرگز می‌گوید تنها یک تحول مثبت در سال ۲۰۲۲، این بود که هیچ خبرنگار و کارمند رسانه‌ای قربانی حمله‌های هدفمند نشده است.
بسته شدن رسانه‌ها
بررسی‌های مرکز خبرنگاران افغانستان نشان می‌دهد که بیشتر نیمی از حدود ۶۰۰ رسانه (صوتی، تصویری، چاپی و آنلاین) فعال در افغانستان با روی کار آمدن دوباره طالبان بسته شده‌اند و صدها خبرنگار و کارمند رسانه‌ای کشور را ترک کرده‌اند، زنان خبرنگار نیز به حاشیه رفته و رسانه‌های آزاد و آزادی بیان در پی تشدید اعمال محدودیت‌ها از سوی طالبان «به سوی محو کامل سوق داده شده است.»