سفیر ایران از رهبر طالبان خواست با افتتاح شفاخانه «امام خمینی» در بامیان موافقت کند
سفیر ایران از والی طالبان در بامیان خواست اجازه افتتاح شفاخانه ۱۲۰ بستر «امام خمینی» در این ولایت را از هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، بگیرد. دفتر والی طالبان در بامیان در خبرنامهای نوشت علیرضا بیکدلی گفته کار ساخت این شفاخانه تکمیل شده اما مشکلاتی سر راه افتتاح آن وجود دارد.
در خبرنامه به وضاحت نیامده که چه مشکلی بر سر راه افتتاح شفاخانه وجود دارد، اما از محتوای خبرنامه برمیآید که سفارت ایران منتظر است هبتالله آخندزاده اجازه بدهد که این شفاخانه به کار آغاز کند.
علیرضا بیکدلی روز یکشنبه، ۱۴ دلو در دیدار با عبدالله سرحدی، والی طالبان در بامیان گفت کار ساخت و تجهیز شفاخانه ۱۲۰ بستر امام خمینی در این ولایت به پایان رسیده است. او اضافه کرد که نصب تجهیزات پزشکی این شفاخانه نیز در آستانه تکمیل است.
طبق این گزارش، سرحدی به سفیر ایران وعده سپرده است تا پیرامون مشکلات در گشایش این شفاخانه با دفتر رهبری این گروه در قندهار رایزنی کند.
دفتر والی طالبان در بامیان نوشت که عبدالله سرحدی در دیدار با سفیر جمهوری اسلامی از «نبود تعصبات قومی و مذهبی» در بامیان اطمینان داده است. عبدالله سرحدی گفته شیعهها و سنیهای بامیان در غم و شادی همدیگر شریک اند در کنار هم قرار دارند.
سرحدی در گفتوگو با بیکدلی از جمهوری اسلامی خواست در زمینه اجرای پروژههای توسعهای و زیربنایی در بامیان توجه جدی کند.
دفتر والی طالبان در بامیان همچنان اضافه کرد که در این دیدار عبدالله سرحدی درباره مشکلات مهارجران افغان در ایران و گسترش روابط طالبان با جمهوری اسلامی گفتوگو کرده است.
انس حقانی، عضو شبکه حقانی، با نشر آیهای از قرآن به نخستین سفر خارجی احمد شرع، رئیسجمهور انتقالی سوریه، واکنش نشان داد.
شرع چهار روز پس از آغاز ریاست دوره انتقالی به عربستان سعودی رفت؛ در حالی که هبتالله آخندزاده حدود سهونیم سال پس از رسیدن به قدرت هیچ سفر خارجی نداشته است.
احمد شرع در اولین سفر خارجی خود پس از انتصاب بهعنوان رئیسجمهور انتقالی سوریه، وارد عربستان سعودی شد و با محمد بنسلمان ولیعهد این کشور دیدار کرد. اسعد الشیبانی وزیر خارجه سوریه در این سفر او را همراهی میکند.
انس حقانی از چهرههای رسانهای طالبان، همراه با تصویری از دیدار شرع با بنسلمان، آیه ۵۵ سوره نور قرآن را منتشر کرده است.
محتوای این آیه قرآن درباره «وعده الهی» درباره «پیروزی مؤمنان صالح» است.
این واکنش در میانه اختلافات مقامات کابلنشین حکومت طالبان با هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان در قندهار، منتشر شده است.
هبتالله آخندزاده در جریان حدود سهونیم سال حکمروایی بر طالبان، به استثنای دیدار با نخستوزیر قطر، هیچ دیداری با مقامات عالیرتبه خارجی نداشته است.
از این جهت، او در شمار یکی از منزویترین حاکمان تاریخ افغانستان به شمار میرود.
او در این مدت هرگز در برابر رسانهها و انظار عمومی ظاهر نشده و مقامات طالبان را از ظاهر شدن در برابر دوربینهای رسانهها ممنوع میکند.
روش حکومتداری او مورد انتقاد شدید اعضای بلندپایه طالبان به شمول سراجالدین حقانی، وزیر داخله و برادر بزرگ انس حقانی قرار گرفته است.
در آخرین مورد، روز یکشنبه فایل صوتی تازهای از عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت خارجه طالبان منتشر شد که از مقامهای این گروه خواست که از هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، به گونهای پیروی نکنند که به او «رتبه پیامبری و خدایی» داده شود.
عباس استانکزی، در این فایل صوتی از طالبان میخواهد که از «پرستش» رهبر خود خودداری کنند.
استانکزی مقامهای طالبان را به پیروی نکردن از دستورهای «خلاف شریعت» تشویق کرد و خطاب به هبتالله آخندزاده گفت: «ما بهخاطر تو نمیتوانیم وطن را خراب کنیم.»
معین وزارت خارجه طالبان اعضای این گروه را به سرپیچی از دستورهایی تشویق کرد که منجر به ویرانی افغانستان میشود.
او همچنین خطاب به رهبر طالبان میگوید: «تو تا زمانی رئیس من و امیرالمومنین من هستی که در راه خداوند برابر باشی. اگر از راه خداوند یک قدم آنطرف برداشتی، امیر من نیستی و تو را نمیشناسم.»
معین سیاسی وزارت خارجه طالبان میافزاید مردم به هبتالله آخندزاده «ایمان نیاوردهاند» و مثل او «صدها نفر» در تاریخ افغانستان آمده و رفته است و باز بهجای او افراد دیگری خواهد آمد.
او در بخشی از سخنانش درباره رهبری طالبان، آرزو میکند که افغانستان رهبرانی داشته باشد که «در راه خدا و رسول و بهخاطر منافع ملی کشور کار کنند.»
با گذشت ۱۲ روز از سفر غیرمنتظره سراجالدین حقانی به امارات متحده عربی، وزیر داخله طالبان هنوز به افغانستان بازنگشته است. طالبان در دوم دلو اعلام کرد که سراجالدین حقانی همراه با عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات این گروه به امارات متحده عربی رفته است.
یک منبع معتبر در وزارت داخله طالبان تایید میکند که آقای حقانی همچنان به افغانستان بازنگشته است.
طالبان در آنزمان گفته بود که سراجالدین حقانی با شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رئیس امارات متحده عربی در ابوظبی گفتوگو کرده است.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان نیز گفته بود که در دیدار حقانی با شیخ محمد «موضوعات مورد علاقه دو کشور، ثبات متقابل، تقویت اقتصادی افغانستان و برخی موضوعات مهم دیگر مورد بحث و بررسی قرار گرفت.»
با گذشت ۱۲ روز از این سفر، منابع طالبان تاکنون از بازگشت سراجالدین حقانی از امارات متحده خبر ندادهاند.
در این مدت عباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجه نیز از ترس بازداشت به امارات فرار کرد. پس از ترک کابل فایلهای صوتی عباس استانکزی منتشر شد که در آنها از هبتالله آخندزاده به شدت انتقاد میکند.
هنوز روشن نیست که سفر سراجالدین حقانی به خارج از افغانستان به چه دلیلی به درازا کشیده و او در این مدت مشغول چه کاری است.
مقامهای طالبان در این باره توضیحی ندادهاند، اما انس حقانی امروز در اشاره به دیدار احمد شرع و محمد بن سلمان، آیه ۵۵ از سوره نور درباره «وعده الهی» درباره «خلافت و پیروزی مؤمنان صالح» را منتشر کرد.
انس حقانی هیچ توضیحی در این باره نداد، اما برخی انتشار این یادداشت در شبکه اجتماعی اکس را به اختلافاتی که شبکه حقانی با هبتالله آخندزاده دارد، پیوند دادهاند.
خبرگزاری فرانسه روز چهارشنبه گزارش داد که طالبان در بیش از سه سال گذشته، حدود ۲۰۰ قرارداد به ارزش میلیاردها دالر با شرکتهای عمدتا محلی امضا کرده است.
این خبرگزاری گفت که «فقدان تخصصص و ضعف مدیریتی» از چالشهای اصلی بر سر راه طالبان است.
افزایش قراردادها، نبود زیرساختها و ضعف مدیریتی
طالبان با ادعای تأمین امنیت، تلاش میکند سرمایهگذاران داخلی و خارجی را برای استخراج ذخایر معدنی افغانستان جذب کند. بر اساس ارزیابیهای امریکا و سازمان ملل، ارزش منابع طبیعی افغانستان حدود یک تریلیون دالر برآورد شده است. زمرد، یاقوت، مرمر، طلا و لیتیم ازجمله منابعی هستند که در اعماق کوههای افغانستان قرار دارند.
جاوید نورانی، کارشناس معادن، به خبرگزاری فرانسه گفت که طالبان «بیش از ده برابر ظرفیت مدیریتی خود قرارداد امضا کرده است که میتواند مشکلات مدیریتی جدی ایجاد کند.»
همایون افغان، سخنگوی وزارت معادن افغانستان گفته که فقدان تخصص و مدیریت یک چالش در برابر این گروه است.
آقای افغان به خبرگزاری فرانسه گفت: ما نه متخصص، نه زیرساخت و نه دانشی داریم».
او افزود که مقامات طالبان «از هر کسی که بخواهد سرمایهگذاری کند، به ویژه کسانی که تجربه معدن دارند، استقبال خواهند کرد.» کارشناسان هشدار دادهاند که بسیاری از این قراردادها هنوز در مرحله اکتشاف قرار دارند، که تکمیل آنها ممکن است سالها طول بکشد و بازدهی محدودی داشته باشد.
با وجود تحریمهای بینالمللی و عدم به رسمیت شناختن طالبان، برخی کشورها از جمله چین، ایران، ترکیه، اوزبیکستان و قطر برای سرمایهگذاری در بخش معادن افغانستان وارد عمل شدهاند.
شرکتهای چینی در این میان نقش پررنگی دارند و تاکنون چندین قرارداد مهم، از جمله استخراج مس و طلا را با حکومت طالبان امضا کردهاند.
شرکتهای چینی در حال تبدیلشدن به بازیگران کلیدی بخش معدن افغانستان هستند. بر اساس گزارشها، شرکت دولتی چینی به نام امسیسی فعالیتهای خود را در معدن مس عینک، دومین معدن بزرگ مس جهان، از سر گرفته است.
همچنین، مقامهای طالبان اعلام کردهاند که این قراردادها تاکنون باعث ایجاد ۱۵۰ هزار شغل در افغانستان شده است.
خطرات زیستمحیطی و عدم نظارت بر استخراج معادن یکی از نگرانیهای عمده در افزایش فعالیتهای معدنی، عدم رعایت استانداردهای زیستمحیطی است. طبق گزارشهای منتشرشده، تنها یک درصد از مواد استخراجشده مورد استفاده قرار میگیرد و باقیمانده آن ممکن است حاوی مواد سمی باشد که در صورت تماس با آب، منابع زیرزمینی را آلوده کند. درعینحال، نبود قوانین سختگیرانه باعث شده است که برخی شرکتها بدون رعایت استانداردهای زیستمحیطی اقدام به استخراج کنند که میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به منابع طبیعی افغانستان وارد کند. مقامهای طالبان ادعا میکنند که به قوانین زیستمحیطی پایبند هستند، اما جزئیات دقیقی از نحوه مدیریت ضایعات معدنی ارائه ندادهاند. کارشناسان هشدار میدهند که دفع غیراصولی این ضایعات میتواند باعث آلودگی منابع آب زیرزمینی شود.
دیوید چیمبرز، کارشناس ژئوفیزیک، به خبرگزاری فرانسه گفت که بسیاری از شرکتها سود را بر ایمنی ترجیح میدهند و هر دالری که برای مدیریت پسماندها یا تصفیه آب هزینه نشود، به سود آنها اضافه میشود. با این حال، این اقدام میتواند خسارات بلندمدتی به همراه داشته باشد. در حالی که طالبان به استخراج معادن برای افزایش درآمدهای خود تکیه کردهاند، مشکلاتی مانند ضعف نظارت، فساد، آسیبهای زیستمحیطی و کمبود شفافیت میتواند آینده نامشخصی برای این صنعت به همراه داشته باشد.
زمرد پنجشیر
چشمانداز آینده بخش معادن در افغانستان اگرچه طالبان تلاش دارند از معادن بهعنوان منبع اصلی درآمد خود استفاده کنند، اما عدم مدیریت صحیح، فساد، ضعف زیرساختها و پیامدهای زیستمحیطی میتواند در بلندمدت هزینههای سنگینی برای کشور به همراه داشته باشد.
درحالیکه برخی کشورها به دنبال بهرهبرداری از این فرصت اقتصادی هستند، آینده بخش معادن افغانستان همچنان با چالشهای فراوانی روبهرو است.
سازمان حقوق بشری حالوش گزارش داد که در پی تیراندازی نیروهای نظامی جمهوری اسلامی به موتر حامل مهاجران افغان در مسیر سراوان به خاش، یک نفر کشته و یک نفر دیگر زخمی شد.
به گفته این سازمان، این رویداد حوالی ساعت هشت صبح یکشنبه، ۱۴ دلو، رخ داده است.
حالوش گفت پس از تیراندازی نیروهای نظامی به موتر، راننده مهاجران جانباخته و زخمی را پیاده و از محل فرار کرده است.
به گفته این سازمان، نیروهای نظامی جمهوری اسلامی صبح روز یکشنبه، ۱۴ دلو، به سمت موتر حامل مهاجران افغان تیراندازی کردند که در نتیجه یکی از مهاجران جان باخته است.
حالوش به نقل از منابع خود گزارش داد که ماموران جمهوری اسلامی هیچ اقدامی برای انتقال مهاجران افغان به شفاخانه نکردند.
در ویدیوئی که این سازمان منتشر کرده است، دو فرد افتاده بر زمین دیده میشوند. براساس این ویدئو، پناهجویی که بر اثر شلیک نیروهای جمهوری اسلامی کشته شده، به نظر میرسد که زیر ۱۸ سال سن دارد.
در این ویدئو، مردی در کنار جسد این پناهجو ایستاده و میگوید: «از خاش میآمدیم، پاسگاه تیراندازی کرد. پسرم هم شهید شد.»
در این ویدئو همچنین، فرد دیگری دیده میشود که از ناحیهی پا زخمی شده و بر زمین افتاده است.
تاکنون مقامات جمهوری اسلامی ایران و طالبان در این مورد ابراز نظر نکردهاند.
جبهه آزادی افغانستان روز یکشنبه، ۱۴ دلو، اعلام کرد که افراد این جبهه شامگاه روز گذشته در مقابل دروازه ورودی فرماندهی پولیس طالبان در تخار حمله کردند.
به گفته این جبهه، در این حمله پنج عضو طالبان کشته و سه نفر دیگر زخمی شدند.
پیشتر منابع محلی به افغانستان اینترنشنال از وقوع انفجاری در مقابل ساختمان فرماندهی پولیس طالبان در شهر تالقان، مرکز ولایت تخار، خبر داده بودند. به گفته منابع، این انفجار حوالی ساعت ۶:۰۰ شام روز شنبه، ۱۳ دلو، رخ داده بود.
جبهه آزادی اعلام کرده است که حمله آنها بر گروهی از طالبان انجام شد که در حال آماده شدن برای رفتن به ولسوالی بهارک این ولایت و بازداشت شماری از علمای دینی منتقد سیاستهایشان بودند. مقامهای محلی طالبان تاکنون در مورد این رویداد اظهار نظر نکردهاند.