همزمان با نگرانی کشورهای آسیای میانه، مقام‌های طالبان اعلام کردند که کار ساخت فاز دوم کانال فوش‌تپه ۹۰ درصد تکمیل شده است. به گزارش تلویزیون ملی، کار ساخت ۱۱ پل برای رفت‌وآمد وسایط نقلیه بر روی این کانال هم در حال انجام است.
تلویزیون ملی افغانستان تحت کنترول طالبان، تصاویری از چگونگی عملیات ساخت فاز دوم کانال فوش‌تپه را منتشر کرده است.
کشورهای شمالی افغانستان اخیرا نسبت کانال قوش‌تپه هشدار دادند.
اصلان عبدالریموف، معاون وزیر منابع ابی قزاقستان هشدار داده که کانال قوش‌تپه می‌تواند جریان آب رودخانه سیردریا را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و پیامدهای مستقیمی بر دریای آرال داشته باشد.
به گفته وی، این کانال می‌تواند ۲۵ تا ۳۰ درصد از جریان آب آمودریا را منحرف کند؛ و «این بدان معناست که اوزبیکستان و ترکمنستان آب کمتری دریافت خواهند کرد.»
او می‌گوید با ادامه این روند اوزبیکستان ممکن است برداشت بیشتری از سیر دریا داشته باشد که منجر به کاهش دسترسی به آب برای قزاقستان خواهد شد.
کانال قوش‌تپه با طول ۲۸۷ کیلومتر، عمق ۸.۵ متر و عرض ۱۰۰ متر، قرار است بیش از ۱.۲ میلیون هکتار زمین کشاورزی را در ولایت‌های شمالی افغانستان آبیاری کند.
پروژه ساخت کانال قوش‌تپه برای اولین بار در دهه ۱۹۷۰ با هدف سبز کردن ولایات شمالی افغانستان پیشنهاد شد اما به دلیل دهه‌ها درگیری در این کشور به تعویق افتاد.
حکومت پیشین افغانستان اخلال طالبان را دلیل کندی اجرای این پروژه می‌دانست، اما این گروه اکنون آن این کانال را از اولویت‌های خود می‌داند و امیدوار است که تا سال ۲۰۲۸ به بهره‌برداری برسد.
براساس برآورد طالبان، ساخت این پروژه بیش از ۶۰۰ میلیون دالر هزینه دارد و پس از تکمیل، آب شیرین مورد نیاز سه ولایت شمالی افغانستان را تامین خواهد کرد.
سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان ماه میزان ۱۴۰۲ اعلام کرد که «پس از مشکلات فروان، فاز اول کانال قوش‌تپه توسط انجنیران افغان تکمیل شده است.»
براساس پیش‌بینی کارشناسان، دریای آرال که پیش‌تر نیز به‌دلیل سوء‌مدیریت منابع آبی تقریبا خشک شده بود، با ساخت کانال قوش‌تپه با خطر نابودی کامل روبرو شده است. بولات یسکین، بنیان‌گذار پلتفرم مدیریت منابع آب آسیای مرکزی می‌گوید: «کانال قوش‌تپه آخرین میخ بر تابوت دریای آرال خواهد بود.»