حامد کرزی با عباس عراقچی در رم دیدار کرده است
منابع دیپلوماتیک به افغانستان اینترنشنال گفتند که حامد کرزی، رئیسجمهور سابق کشور در سفر اخیرش به آلمان، با فرستادگان پنج کشور غربی و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران در رم، پایتخت ایتالیا، دیدار کرده است.
منابع دیپلوماتیک به افغانستان اینترنشنال گفتند که حامد کرزی، رئیسجمهور سابق کشور در سفر اخیرش به آلمان، با فرستادگان پنج کشور غربی و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران در رم، پایتخت ایتالیا، دیدار کرده است.
به گفته منابع، در میان دیپلوماتهای غربی، یک نماینده دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا نیز حضور داشته است. چهار نماینده دیگر از کشورهای مانند آلمان و بریتانیا بودند.
عباس عراقچی روز جمعه دوم جوزا، برای پنجمین دور مذاکرات غیرمستقیم با امریکا به رم، پایتخت ایتالیا رفت. حامد کرزی نیز در یک هواپیمای خصوصی از آلمان برای دیدار با او به رم رفته است.
منابع افغانستان اینترنشنال میگویند که حامد کرزی و عباس عراقچی در سفارت جمهوری اسلامی ایران در رم دیدار کردند.
محور اصلی گفتوگوهای آقای کرزی با وزیر خارجه ایران و نمایندگان پنج کشور کمک کننده به افغانستان، راهاندازی «گفتمان ملی و ضرورت تشکیل دولت ملی» بوده است.
منابع گفتند که دیپلوماتهای غربی و ایرانی به حامد کرزی گفتهاند که تنها راه حل اساسی بحران جاری افغانستان، گفتوگوی ملی و تشکیل حکومت ملی است. آنها تاکید کردهاند که از این طرح کاملا حمایت میکنند.
منابع به ما میگویند که در این دیدارها درباره «چگونگی تطبیق گفتمان ملی» افغانستان رایزنی شده است.
حامد کرزی هفته گذشته در یک سفر غیررسمی وارد آلمان شد و اکنون دوباره به کابل بازگشته است.
این چندمین سفر حامد کرزی به اروپا پس از تسلط طالبان بر افغانستان بود. او در چهار سال گذشته بر گفتوگو میان افغانها و تشکیل حکومت ملی تاکید کرده است، هرچند طالبان قندهار به پیشنهادهای او وقعی نگذاشتهاند.
منابع محلی از وقوع درگیری میان نیروهای طالبان و نظامیان پاکستان در ولسوالی بهرامچه ولایت هلمند خبر دادند. منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند که این درگیری بامداد روز پنجشنبه، هشتم جوزا، آغاز شده و تاکنون جریان دارد.
منابع محلی به افغانستان اینترنشنال گفتهاند که بامداد پنجشنبه زمانی میان نیروهای طالبان و نظامیان پاکستانی درگیری رخ داد که طالبان در ولسوالی بهرامچه، نزدیک مرز در روستای حاجی آرین در حال جابهجایی یک کانتینر برای ایجاد یک پاسگاه امنیتی بودند.
به گفته منابع، نیروهای پاکستانی به ساخت این پاسگاه واکنش نشان داده و بر طالبان آتش گشودهاند که در پی آن، دو طرف به استفاده از سلاحهای سبک و سنگین متوسل شدند.
منابع گفتند درگیری پراکنده میان دو طرف در منطقه روستای حاجی آرین و کوه اللهاکبر ادامه دارد.
این منابع میگویند که طالبان به غیرنظامیان دستور دادهاند منطقه را ترک کنند، اما در ویدیوها و تصاویری که به دست افغانستان اینترنشنال رسیده، دیده میشود که تانکهای زرهی طالبان در میان خانههای غیرنظامی مستقر شدهاند و به سوی پوستههای پاکستانی شلیک میکنند.
تاکنون جزئیاتی از تلفات احتمالی این درگیری منتشر نشده است.
طالبان محلی در هلمند نیز تاکنون بهطور رسمی درباره این درگیری ابراز نظر نکردهاند.
ویدیوهای که از بهرامچه منتشر شده نشان میدهند که نیروهای طالبان در حال جابجایی اند و صدای شلیک گلوله شنیده میشود.
نیروهای طالبان و نظامیان پاکستان پیش از نیز این بارها در مرزها درگیر شدهاند. در ۱۷ دلو ۱۴۰۳، نیروهای طالبان و مرزبانان پاکستان در مناطق مرزی ولسوالی بهرامچه درگیر شدند.
آن زمان طالبان از باشندگان منطقه خواسته بودند که خانههای خود را ترک کنند.
شورای عالی امور دینی ترکیه در پاسخ اختصاصی به افغانستان اینترنشنال درباره جایگاه زن در دین اسلام توضیح داده و گفته از نظر دینی، هیچ مانعی برای حضور زنان شایسته و دارای صلاحیت ذاتی در تمام عرصههای مدیریتی، از جمله ریاست دولت، وجود ندارد.
این معتبرترین نهاد مذهبی یک کشوری اسلامی قدرتمند است که درباره حقوق زن در اسلام در پی محدودیتهای طالبان توضیح میدهد.
افغانستان اینترنشنال از معتبرترین نهادهای مذهبی بسیاری از کشورهای مسلمان درباره جایگاه زن در اسلام و محدودیتهای وضع شده توسط طالبان پرسیده است.
شورای عالی امور مذهبی ترکیه در پاسخ گفته است «همه انسانها—چه زن و چه مرد— با رعایت اصول دین و اخلاق عمومی، حق دارند کار کنند، تجارت کنند و در فعالیتهای اقتصادی مشارکت داشته باشند».
در نامه رسمی این شورا که به افغانستان اینترنشنال فرستاده شده، آمده است: «در اسلام، همان حقوق و آزادیهایی که به مردان داده شده، به همان درجه به زنان نیز داده شده است و زن بودن موجب محدود شدن صلاحیت حقوقی یا اجرایی نیست».
این دیدگاه در مخالفت آشکار با سیاستهای تبعیضآمیز طالبان است که میلیونها زنان افغان را از حق آموزش، کار، ورزش، حضور در اجتماع و مشارکت سیاسی محروم کرده است.
شورای عالی امور دینی، بالاترین مرجع مشورتی و تصمیمگیری در زمینههای دینی در دولت ترکیه است. این شورا وظیفه دارد در خصوص مسائل دینی فتوا صادر کند، به سؤالات شرعی پاسخ دهد و در تدوین سیاستهای دینی کشور نقش ایفا کند.
افغانستان اینترنشنال اخیرا در نامهای دیدگاه شورای عالی امور دینی ترکیه را درباره محدودیتهای وضع شده بر زنان در افغانستان پرسید. این شورا در پاسخ رسمی که به افغانستان اینترنشنال فرستاد، برداشت خود را از دیدگاه اسلام درباره حق مشارکت زنان در تجارت و سیاست توضیح داده است.
هیچ تفاوتی بین زن و مرد نیست
این مرجع معتبر مذهبی به صراحت نوشت که در اسلام، از نظر انسان بودن، هیچ تفاوتی میان زن و مرد نیست. در ادامه آمده است «هر دو بهطور مساوی مخاطب اوامر و نواهی الهی هستند. همه انسانها، فارغ از جنسیت، موظف به آبادانی زمین و بندگی خدا هستند. از دیدگاه اسلام، در انسانیت و وظایف دینی، تفاوتی میان زن و مرد نیست. در حقوق و مسئولیتهای اساسی نیز تبعیضی وجود ندارد».
براساس فتوای این مرجع دینی «زن همانند مرد از حقوقی چون حق حیات، حفظ حیثیت مادی و معنوی، آزادی شخصی و امنیت، آزادی وجدان و اعتقاد، مالکیت، استفاده از وسایل مشروع برای دفاع حقوقی، برخورداری از عدالت، مصونیت منزل، احترام به آبرو و کرامت، ازدواج، تشکیل خانواده، و حریم خصوصی برخوردار است».
این مرجع مذهبی ترکیه با استناد به آیه ۱۲ سوره ممتحنه در قرآن نوشت که در کتاب مقدس مسلمانان به بیعت گرفتن پیامبر از زنان اشاره شده و این آیه استقلال اراده زن را نشان میدهد. «بنابراین زن بودن، مانعی برای صلاحیت قانونی و قابلیت اجرایی نیست».
حق کار و فعالیت اقتصادی زنان
در نامه رسمی شورای امور دینی ترکیه آمده است «زن، هم در خانه و هم بیرون از آن، میتواند کار کند و به همسر خود در تأمین نیازهای خانواده کمک کند».
این شورا توضیح داده که «بسته به شرایط، نقشهای زن و شوهر در خانواده میتواند تغییر کند. با این حال هدف اصلی، تعادل مسئولیتها بر اساس توانایی افراد و برقراری آرامش و نظم در زندگی است».
طالبان بعد از ورود به کابل در اسد ۱۴۰۰ به تدریج صدها هزار فرصت شغلی از زنان در ادارههای دولتی، موسسات غیردولتی، رسانهها و کاروبارهای آزاد سلب شده است.
طالبان زنان کارمند دولتی را خانهنشین کرده است. آمارها نشان میدهد که تنها در بخش دولتی بیش از ۱۰۶ هزار زن خانهنشین شده است. در یک مورد دیگر دستکم ۶۰ هزار زن بهدلیل ممنوعیت فعالیت سالنهای آرایش بیکار شدهاند. علاوه بر این، طالبان با ممنوعیت کار زنان در موسسات غیردولتی داخلی و خارجی دهها هزار زن دیگر را بیکار کرده است.
با این حال شورای عالی دولتی ترکیه معتقد است که «زنان در امور مالی و تجاری از حقوقی مساوی با مردان برخوردارند و در انجام معاملات و دعاوی، هیچ محدودیتی صرفاً به خاطر زن بودن ندارند».
این شورا توضیح میدهد: «آیاتی مانند «برای هر انسانی چیزی جز حاصل تلاشش نیست» (سوره نجم، آیه ۳۹) و «برای مردان سهمی از آنچه بهدست آوردهاند، و برای زنان نیز سهمی از آنچه بهدست آوردهاند» (سوره نساء، آیه ۳۲) بر این اصل تأکید دارند».
زن میتواند دولت را رهبری کند
دیدگاه شورای عالی امور دینی ترکیه در مورد نقش زنان در سیاست و رهبری یک کشور نیز در مخالفت آشکار با دیدگاه طالبان قرار دارد.
از متن کتاب «امارت اسلامی و نظام آن» نوشته شیخ عبدالحکیم حقانی، قاضیالقضات طالبان، که بهعنوان مبنای فکری و حقوقی طالبان شناخته میشود، برمیآید که این گروه معتقد است زنان نمیتوانند در مناصب مدیریتی و رهبری، بهویژه در نظام عدلی و قضایی، فعالیت کنند. این کتاب به صراحت میگوید که زنان صلاحیت رهبری دولت یا مشارکت در فعالیتهای سیاسی را ندارند.
در کتاب قاضیالقضات طالبان آمده است: «جایگاه زن در خانه است، جایگاه زن تربیه اولادها و نگهداری آنها است، زن ضعیف است، او توان دفاع از خودش را ندارد تا موجبات آزار و اذیت خودش را دفع کند چه رسد به این که پس از تصدی منصب حاکمیت، از دیگران دفاع نماید، از همین جهت اهل علم اجماع نمودهاند که زن نمیتواند در نقش امام یا امیرالمؤمنین، یا حاکم و رئیس دولت نقش ایفا کند».
در حال حاضر هیچ زن در پست بلندرتبه و میانرتبه دولتی در افغانستان فعالیت نمیکند. همچنین در افغانستان تحت کنترول طالبان هیچ قاضی زن وجود ندارد. پیش از تسلط طالبان بر افغانستان در اسد ۱۴۰۰، بیش از ۳۰۰ قاضی زن در سرتاسر افغانستان کار میکردند. در آن زمان زنان اجازه داشتند در انتخابات ریاستجمهوری چه به عنوان رایدهنده و چه بهعنوان کاندیدا مشارکت داشته باشند.
شورای علمای امور دینی ترکیه میگوید این محدودیتها در نصوص دینی منبع ندارد.
در متن نامه رسمی این شورا آمده است: «برخی منابع نظراتی محدودکننده درباره حضور زنان در پستهای دولتی دارند، اما این نظرات بیشتر از شرایط اجتماعی و فرهنگی دوران فقها ناشی شده، نه از نصوص صریح دینی.»
این مرجع مذهبی ترکیه استدلال کرده که «از زمان پیامبر، زنان در مشاغلی مانند معلمی، پزشکی، مامور بازرسی بازار، و پرستاری حضور داشتند».
در ادامه آمده عمر بن خطاب، خلیفه دوم مسلمانان زنی به نام شفاء بنت عبدالله را بهعنوان بازرس بازار مدینه منصوب کرده بود.
این سازمان روحانیون ترکیه نوشته درباره قضاوت و مدیریت عالی (رهبری کشور)، اختلافنظرهایی وجود دارد؛ اکثریت فقهای قدیم قضاوت زنان را نپذیرفتهاند، اما این دیدگاه مبتنی بر عرف بوده است، نه نص صریح قرآن.
دارالافتای ترکیه توضیح میدهد که «فقهایی چون ابوحنیفه و ابن حزم قضاوت زن را در برخی دعاوی مجاز دانستهاند و علمای دیگری مانند طبری و حسن بصری قائل به عدم وجود مانع دینی برای قضاوت زنان بودهاند. در منابع فقهی کلاسیک نیز شرط مرد بودن برای تصدی مناصب عالی آمده که آن هم مبتنی بر بافت اجتماعی زمان خود فقهاست».
بر مبنای نامه رسمی مرجع مذهبی ترکیه «حتی اگر در برخی احادیث مانند «ملتی که امور خود را به زن بسپارد، رستگار نخواهد شد» [صحیح بخاری و ترمذی] آمده، اما این حدیث مربوط به پیشبینی پیامبر درباره سقوط قریبالوقوع دولت ساسانی است که در رأس آن یک زن قرار داشت، و حکم عام ندارد».
در ادامه توضیح داده شده است که «قرآن نیز در ماجرای بلقیس، ملکه سبأ، بدون نکوهش از رهبری یک زن سخن گفته است. بنابراین، شواهد تاریخی و قرآنی نشان میدهد که زنان میتوانند در صورت دارا بودن شایستگی، در هر مقامی از جمله ریاست دولت قرار گیرند».
نشست کمیسیون امور امنیتی و تصفیه طالبان به ریاست ملا یعقوب مجاهد، وزیر دفاع این گروه روز چهارشنبه هفتم جوزا در کابل برگزار شد. طالبان گفت که در این نشست وضعیت امنیتی کشور و موضوعات مربوط به «مرزهای رسمی و خطوط فرضی» افغانستان مورد بررسی قرار گرفت.
اعضای این کمیسیون در نشست بر بهبود کنترول مناطق مرزی، برخورد با متخلفان و تقویت هماهنگیهای مرزی تاکید کردند.
بر اساس خبرنامهای که کمیسیون امور امنیتی و نصفیه طالبان منتشر کرده، در این نشست وضعیت امنیت افغانستان «اطمینان بخش» توصیف شده است.
تاکنون جزئیات بیشتری درباره این نشست اعلام نشده است.
این نشست در حالی برگزار شده که پیشتر آندری بلوسوف، وزیر دفاع روسیه در نشست شورای وزیران دفاع کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی هشدار داد که گروههای رادیکال متعددی در افغانستان حضور دارند. او به طور مشخص گفت که بیش از ۲۰ گروه رادیکال با بیش از ۱۵ هزار نیرو در افغانستان حضور دارند.
وزیر دفاع روسیه خطاب به همتایان خود تاکید کرد که احتمال نفوذ گروههای رادیکال از افغانستان به خاک کشورهای هممرز و فراتر از آن وجود دارد.
کمیسیون امنیتی و تصفیهای طالبان ماه دلو پارسال در گزارش سالانه خود، شهروندان تاجیکستان و پاکستان را عوامل عمده حملات در افغانستان خواند.
روسیه یک شهروند داغستان را به اتهام جذب نیروی برای گروه داعش بازداشت و به ۱۴ سال زندان محکوم کرد. بر اساس اطلاعات یک دادگاه در روسیه، این داغستانی در سال ۲۰۲۴ به منظور جذب نیرو برای داعش، با یک افغان در جمهوری آدیغیه ملاقات کرد.
تاس، خبرگزاری دولتی روسیه گزارش داد که این شهروند داغستان به نام شمیل علییف در سال ۲۰۲۴ به داعش پیوست و به رهبر آن سوگند یاد کرد.
در گزارش آمده است که متهم چندین هفته را صرف متقاعد کردن شهروند افغانستان برای پیوستن به سازمان افراطی، توضیح ایدئولوژی آن و نمایش مطالب تبلیغاتی کرده است.
درباره هویت این افغان و سرنوشت او تاکنون جزئیاتی ارائه نشده است.
مرکز ضدتروریسم روسیه چندی پیش اعلام کرد که چهار عضو داعش را در یک عملیات ویژه در منطقه مسلماننشین داغستان کشته است.
این مرکز گفت شبهنظامیان وابسته به داعش در حال برنامهریزی برای حمله به یکی از دفترهای منطقهای وزارت داخله این کشور بودند.
رسانههای روسی پیشتر گزارش داده بودند که فعالیتهای خشونتآمیز اسلامگرایان تندرو در مناطق مسلماننشین به ویژه داغستان به چالشی فزاینده برای روسیه بدل شده است.
وزارت حج و اوقاف طالبان از مردم خواسته که روز جمعه، نهم جوزا، در اعتراضات سراسری برای حمایت از غزه شرکت کنند. این وزارتخانه، در فراخوانی نوشت: «در روز جمعه پیشرو، صدای اعتراض علیه ظلم و نسلکشی در غزه در سراسر کشور بلند خواهد شد.»
طالبان روز چهارشنبه، هفتم جوزا، در این فراخوان، اسرائيل را به کشتار «هزاران انسان بیگناه، زنان و کودکان و تخریب گسترده غزه» متهم کرده است.
وزارت حج طالبان همچنین از امامان مساجد خواسته که در کنار «بیان ظلم و نسلکشی جاری [در غزه] باید برای پایان دادن آن صدای اعتراض خود را بلند کنند.»
طالبان همچنین خواستار برگزاری مراسم «ختم قرآن» در تمام مساجد افغانستان در روز جمعه شده است.
طالبان همواره از مواضع حماس و فلسطین حمایت و اسرائيل را به «جنایت جنگی» متهم کرده و در ماههای اخیر در شهرهای مختلف به حمایت از فلسطین علیه اسرائیل تظاهرات راهاندازی کرده است.
با آنکه طالبان همواره تلاش کردهاند تا خود را از سیاستهای جمهوری اسلامی ایران متمایز نشان دهند، فراخوان اخیر آنان برای برگزاری تظاهرات سراسری در حمایت از غزه، بهوضوح یادآور سنت سیاسی-تبلیغاتی جمهوری اسلامی در برگزاری راهپیماییهای روز قدس است؛ سنتی که هر سال در جمعه آخر ماه رمضان، از سوی حکومت ایران و گروههای همسو با آن در منطقه برگزار میشود.
در زمان حکومت پیشین افغانستان، این تظاهرات عمدتاً توسط گروههای سیاسی و مذهبی نزدیک به ایران، از جمله در کابل و هرات، راهاندازی میشد.
اما پس از به قدرت رسیدن طالبان، این نوع راهپیماییها بهکلی متوقف شده بود.
این نخستینبار است که طالبان به تقلید از جمهوری اسلامی ایران، یک روز خاص (پیش از عید قربان) را برای حمایت از فلسطین اختصاص دادهاند و بهصورت رسمی فراخوان برگزاری راهپیمایی و مراسم ختم قرآن در مساجد سراسر افغانستان را صادر کردهاند.
