رویترز: داعش برای بازگشت دوباره به عراق و سوریه تلاش می‌کند
خبرگزاری رویترز در گزارشی تحقیقی که با بیش از ۲۰ مقام امنیتی، سیاسی و دیپلوماتیک از کشورهای سوریه، عراق، امریکا و اروپا، گفت‌وگو کرده، نوشت که گروه داعش بار دیگر در حال فعال‌سازی ساختارهای مخفی خود در سوریه و عراق است.
رهبران خاورمیانه و متحدان غربی‌شان هشدار داده‌اند که گروه داعش ممکن است از سقوط رژیم اسد بهره‌برداری کرده و برای بازگشت در سوریه و عراق تلاش کند.
بیش از ۲۰ منبع از مقام‌های امنیتی و سیاسی سوریه، عراق، امریکا، اروپا و دیپلومات‌های منطقه به رویترز گفته‌اند که داعش دوباره فعال شده است. این گروه در سوریه و عراق جنگجویانش را فعال کرده، دنبال هدف می‌گردد، سلاح پخش می‌کند و برای جذب نیرو و تبلیغات بیشتر تلاش دارد.
مأموران امنیتی در سوریه و عراق که سال‌هاست فعالیت‌های داعش را زیر نظر دارند، به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که تنها در سال جاری، دست‌کم دوازده طرح بزرگ این گروه را خنثی کرده‌اند.
بر اساس داده‌های گروه اطلاعاتی «سایت» که فعالیت‌های آنلاین گروه‌های تندرو را زیر نظر دارد، داعش در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۵ مسئولیت ۳۸ حمله را در سوریه بر عهده گرفته که در این روند، احتمال می‌رود تا پایان سال مجموعاً کمی بیش از ۹۰ حمله را ادعا کند.
این رقم تقریباً برابر با یک‌سوم ادعاهای سال گذشته است.
هیچ‌کدام از مقام‌هایی که با رویترز گفت‌وگو کرده‌اند، احتمال تکرار آن دوران را محتمل نمی‌دانند؛ اما هشدار داده‌اند که نباید این گروه را کاملاً از بین‌رفته تصور کرد، چرا که داعش در استفاده از خلاء قدرت بسیار چالاک است.
سوءاستفاده از اختلافات داخلی
تحرکات تازه داعش در مقطع حساسی برای احمد شرع، رئیس‌جمهور جدید اسلام‌گرای سوریه، رخ می‌دهد؛ او در تلاش است کشور متنوع سوریه را پس از ۱۳ سال جنگ داخلی متحد سازد و گروه‌های شورشی سابق را زیر چتر حکومت درآورد.
تصمیم غیرمنتظره دونالد ترمپ، رئیس‌جمهور امریکا، در ماه گذشته مبنی بر لغو تحریم‌ها علیه سوریه، به‌عنوان پیروزی برای شرع تلقی شد؛ او کسی است که زمانی شاخه‌ای از القاعده را رهبری می‌کرد که سال‌ها علیه داعش می‌جنگید.
اما شماری از اسلام‌گرایان تندرو از تلاش‌های شرع برای جلب نظر غرب نگران شده‌اند و بیم دارند که او به خواسته‌های امریکا، از جمله اخراج جنگجویان خارجی و عادی‌سازی روابط با اسرائیل، تن دهد.
گروه داعش نیز با بهره‌گیری از این شکاف‌ها، در شماره اخیر نشریه آنلاین خود «النبأ» دیدار شرع با ترمپ را محکوم کرده و از جنگجویان خارجی مستقر در سوریه خواسته تا به صفوف این گروه بپیوندند.
در نشستی که در ۱۴ می در عربستان برگزار شد، ترمپ از شرع خواست که برای جلوگیری از احیای داعش همکاری کند.
این در حالی است که امریکا اعلام کرده نیروهایش را در سوریه کاهش می‌دهد و ممکن است حضور نظامی حدود ۲ هزار نفره‌اش را تا پایان سال به نصف برساند.
فعال‌سازی سلول‌های خفته داعش
بر اساس برآورد سازمان ملل، داعش یا همان «دولت اسلامی» بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ جنگجو در سوریه و عراق دارد؛ اما براساس داده‌های گروه ناظر سایت، فعال‌ترین شاخه‌های این گروه اکنون در افریقا قرار دارد.
بر بنیاد گزارش‌ها این گروه را در افریقا «عبدالقادر مومن» رهبری می‌کند.
ری‌تا کاتز، رئیس گروه سایت هشدار داده که کاهش حملات داعش در سوریه را نباید نشانه ضعف تلقی کرد.
به گفته او: «احتمال قوی‌تر این است که داعش وارد مرحله بازطراحی استراتژی شده است.»
سه منبع امنیتی و سه مقام سیاسی سوریه به رویترز گفته‌اند که از زمان سقوط اسد، داعش سلول‌های خفته خود را فعال کرده، اهداف احتمالی را زیر نظر دارد و در حال توزیع سلاح، صداخفه‌کن و مواد انفجاری است.
براساس گزارش‌ها، این گروه همچنین شماری از جنگجویانش را از بیابان‌های سوریه که هدف اصلی حملات هوایی ائتلاف بودند را به شهرهایی چون حلب، حمص و دمشق منتقل کرده است.
انس خطاب، وزیر داخله سوریه، هفته گذشته به تلویزیون دولتی الاخباریه گفت: «از میان همه چالش‌هایی که با آن مواجهیم، داعش در صدر فهرست قرار دارد.»
در عراق نیز، نظارت هوایی و منابع استخباراتی زمینی از افزایش فعالیت‌های داعش در کوه‌های حمرین در شمال کشور که پناهگاه دیرینه این گروه است و همچنین در امتداد جاده‌های کلیدی خبر داده‌اند.
علی الساعدی، مشاور نیروهای امنیتی عراق، به رویترز گفت که مقام‌های عراقی باور دارند داعش مقدار زیادی سلاح را که از نیروهای اسد به‌جا مانده، به تصرف درآورده و بیم آن می‌رود که این سلاح‌ها به داخل عراق قاچاق شوند.
فواد حسین، وزیر خارجه عراق، گفته که بغداد در مورد تهدید داعش با دمشق در تماس است.
او در ماه جنوری به رویترز گفته بود: «داعش در حال رشد و گسترش در مناطق بیشتر است. ما امیدواریم که سوریه، در قدم اول، باثبات شود و به پناهگاه تروریست‌ها، به‌ویژه تروریست‌های داعش، تبدیل نشود.»