جنگ اسرائیل و جمهوری اسلامی چگونه پایان خواهد یافت؟

روزنامه فارن پالیسی در یک مقاله تحلیلی، چهار سناریوی محتمل را در مورد جنگ ایران و اسرائیل مطرح کرده است. کوتاهآمدن جمهوری اسلامی ایران، عقبنشینی اسرائیل، گسترش درگیری در منطقه و جنگ بیپایان سناریوهایی است که در این مقاله پیشبینی شده است.
پیشتر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرده بود که تلآویو حملات خود را «تا زمانی که لازم باشد»، ادامه خواهد داد. اسرائيل میگوید هدف اصلی این حملات، نابودی برنامه هستهای جمهوری اسلامی و تخریب زیرساختهای نظامی در ایران است.
تهران در واکنش به حملات گسترده اسرائیل، دهها پهپاد و موشک بالستیک به سمت خاک اسرائیل پرتاب کرده است.
بر اساس تحلیل فارین پالیسی، بهرغم محدودیتهای کنونی، ایران هنوز گزینههای مختلف تلافیجویانه در اختیار دارد؛ هرچند این امکانات نسبت به گذشته کاهش یافته است.
سناریوی کوتاه آمدن جمهوری اسلامی
نخستین احتمال مطرح شده در مقاله فارین پالیسی این است که جمهوری اسلامی ایران پس از چند حمله نمادین به اسرائیل و «انتقامگیری»، تلاشهای امریکا و جامعه بینالمللی را برای آتشبس بپذیرد.
این وضعیت، شباهت زیادی با سرنوشت حزبالله لبنان در مقابل اسرائیل دارد. اخیرا حملات ویرانگر اسرائیل به زیرساختهای نظامی همراه با کشتن گسترده فرماندهان ارشد، حزبالله را وادار کرد بدون واکنش موثر، آتشبس را بادرنظرداشت شرایط اسرائیل بپذیرد.
فارین پالیسی نوشت که جمهوری اسلامی اکنون در موقعیت مشابهی قرار دارد. حملات پهپادی و موشکی پارسال ایران به اسرائیل بینتیجه ماند. نیروهای نیابتی کلیدی جمهوری اسلامی در منطقه بهویژه حزبالله، تضعیف شدهاند و برخی از فرماندهان ارشد نظامی ایرانی کشته شدهاند.
مقاومت جمهوری اسلامی و فشار بینالمللی بر اسرائیل
در سناریویی دیگر، جمهوری اسلامی ایران در مقابل حملات اسرائیل مقاومت میکند و حتی چند ضربه متقابل وارد میآورد اما فشار بینالمللی اسرائیل را مجبور به توقف عملیات خواهد کرد.
در این حالت، تاسیسات هستهای نطنز و سایر مراکز آسیب میبینند ولی ایران قادر است آنها را به سرعت بازسازی کند.
در این روایت، اسرائیل ابتدا حمایت کوتاهمدت امریکا و متحدان اروپایی را دریافت میکند اما این کشورها خواستار پایان هر چه سریعتر درگیریها میشوند.
فارین پالیسی تاکید کرد هرچند اسرائیل به نظر اروپاییها اهمیت آنچنانی نمیدهد اما نگران واکنش امریکا، بهویژه دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده است.
خطرگسترش جنگ درمنطقه
فارین پالیسی سناریوی سوم را که گسترش درگیری اسرائیل و ایران به جنگ منطقهای است، محتملتر میداند.
پیش از حملات اسرائیل، جمهوری اسلامی تهدید کرده بود در صورت وقوع درگیری، پایگاههای امریکا در خاورمیانه را هدف قرار خواهد داد.
چنین حملاتی احتمال ورود ایالات متحده به جنگ را افزایش میدهد. همکاری امنیتی دیرپای امریکا و اسرائیل ممکن است تهران را متقاعد کند که واشنگتن در اجرای عملیات با اسرائیل همکاری کرده است.
بر اساس این تحلیل، جمهوری اسلامی از نیروهای نیابتی خود در عراق، لبنان و یمن میخواهد تا به اسرائیل حمله کنند و در صورت ورود امریکا به درگیری، این گروهها اهداف امریکایی را نیز به فهرست خود اضافه خواهند کرد.
جنگ بیپایان
چهارمین سناریو این است که جنگ هرگز به شکل رسمی به پایان نرسد.
در این سناریو، اگرچه موج حملات گسترده اسرائیل ممکن است متوقف شود اما درگیریها در سطح پایینتر برای ماهها ادامه مییابد. در این حالت، اسرائیل هرازگاهی به ایران حمله هوایی میکند و جمهوری اسلامی نیز گاهی موشک به سمت اسرائیل شلیک میکند. این وضعیت نه جنگ تمامعیار است و نه صلح.
بر اساس تحلیل فارین پالیسی، در میان حملات متقابل مداوم، ایران ممکن است برنامه هستهای مخفی خارج از نظارت بینالمللی را توسعه دهد. در صورتیکه اسرائیل همه مراکز ذخیره اورانیوم غنیشده را هدف قرار ندهد، این کار برای تهران آسان خواهد بود.