در پی اعتراضها به بازداشت یک بزرگ قومی، مرز تورخم میان پاکستان و افغانستان برای دومین روز بسته مانده است. گفتگوی گروهی از سران قوم خوگاخیل با مسئولان محلی برای آزادی مفتی اعجاز، از بزرگان این قوم و رفع محاصره جاده نتیجه نداده است. دلیل بازداشت این بزرگ قومی مشخص نیست.
اداره محلی پاکستان در تورخم از سران قومی میخواهد در ازای آزادی مفتی اعجاز که شامگاه شنبه در منطقه جمرود بازداشت شده بود، ضمانتهای قطعی بدهند که دیگر تظاهرات نمیکنند و جاده را نمیبندند. اما مذاکره کنندگان خوگاخیل گفتند نمیتوانند چنین ضمانتی بدهند.
با شکست این گفتگوها، افراد قبیله خوگاخیل به محاصره جاده اصلی ادامه دادند و در نتیجه رفت و آمد موترهای باربری حامل کالاهای تجاری در مرز تورخم را متوقف کردند.
مقامهای محلی میگویند که در حال بررسی استفاده از زور برای بیرون راندن معترضان از جاده است.
گذرگاه تورخم دومین مسیر اصلی تجارت افغانستان و پاکستان است. این گذرگاه پس از سقوط حکومت پیشین نیز مدتی بر روی رفت و آمده بسته شده بود.
شریف حسنیار، رئیس پیشین آریانانیوز در گفتگو با افغانستان اینترنشنال از بازداشت دو خبرنگار این رسانه از سوی طالبان انتقاد کرد. او گفت طالبان ادعای دولتداری دارند اما در هیچ جای دنیا یک دولت شهروندان خودش را نمیرباید. طالبان روز دوشنبه دو خبرنگار آریانانیوز را با خود بردند.
آقای حسنیار گفت آن روز اسلم حجاب برای تهیه گزارش به شهر رفته بود. طالبان به او زنگ زدند و گفتند میخواهند تلویزیون آریانا را بازرسی کنند. طالبان در این تماس زمان بازگشت اسلم حجاب را تثبیت کرده است و چون او به محل کارش بازگشته، به محض پیاده شدن از موتر، او را بازداشت کردهاند.
آقای حسنیار گفت وارث حسرت خبرنگار دیگر آریانانیوز نزدیک آمده و از طالبان دلیل بازداشت همکارش را پرسیده و افراد طالبان او را هم بردهاند.
رییس پیشین آریانانیوز گفت با گذشت ۲۴ ساعت هنوز هیچ خبری از وضعیت این دو خبرنگار در دست نیست و خانواده و همکاران او نگران وضعیت آنها هستند.
شریف حسنیار میگوید پس از ورود طالبان به کابل در ۱۵ اگست رسانه های داخلی افغانستان به گونه مطلق زیر سانسور قرار گرفته است.
به گفته او «رسانههای افغانستان نمیتوانند واقعیتها را به گونهای که باید انعکاس دهند و یک نوع فشار شدید بالای رسانهها وجود دارد.»
آقای حسنیار گفت بعد از ماه اگست «رسانههای افغانستان کادرهای بسیار مهم خود را در بخش خبرنگاری، برنامههای سیاسی و برنامههای تفریحی از دست داده و این مساله بدون شک، رسانه های افغانستان را شدیدا متأثر ساخته است.»
با ورود طالبان به کابل بسیاری از کادرهای رسانهای افغانستان افغانستان را ترک کردند و به کشورهای دیگر پناهنده شدهاند.
آقای حسنیار میگوید «آزادی بیان در افغانستان در حال از دست رفتن است.» به قول او «برنامههای تفریحی، آموزشی و سرگرمی که در قالب آزادی بیان برای روشن ساختن افکار عامه منتشر میشد اکنون متوقف شده است و بخش سیاسی و خبری رسانههای افغانستان به گونه مطلق زیر سانسور اداره طالبان است.»
روایت او از فضای رسانههای افغانستان این است که «حتی افراد وابسته به استخبارات طالبان وارد اتاق خبر میشوند، خبرنگاران را تهدید میکنند و میگویند چیزی را نشر کنید که ما میخواهیم.»
او روایت کرد که «گاهی اتفاق افتاده که هرگاه یک منتقد طالبان در مخالفت با این گروه در تلویزیون گپ زده، از استخبارات طالبان به گرداننده برنامه زنگ زدهاند او را تهدید کردهاند و برایشان دستور داده شده که زمانی که کسی با ما مخالفت میکند، شما مکلفیت دارید که از ما دفاع کنید.» به گفته آقای حسنیار اما این درخواست، خلاف تمام آموزههای مسلکی خبرنگاری است.
شریف حسنیار به نمایندگی از خانه آزادی بیان از طالبان خواست سرنوشت اسلم حجاب و وارث حسرت را روشن بسازند و آنها را بیدرنگ و بدون قید و شرط آزاد سازند.
او به بازداشت دختران معترض کابل نیز اشاره کرد و گفت با گذشت دو هفته هیچ اطلاعی از سرنوشت آنها در دست نیست. به گفته آقای حسنیار به دست آوردن اطلاعات در مورد افراد «بازداشت شده» توسط طالبان بسیار دشوار است.
خبرنگار باردار نیوزیلندی که میگوید مجبور شد از طالبان کمک بخواهد اجازه یافته است به کشورش برگردد. شارلت بلیس گفت پس از آنکه بهدلیل مقررات کرونا نتوانست به نیوزیلند برود از بلجیم به افغانستان بازگشت این در حالی است که با پاسپورت نیوزیلند میتوان بدون ویزا به ۱۸۴ کشور سفر کرد.
داستان گیر ماندن این خبرنگار در افغانستان مقررات سفت و سخت را در نیوزیلند برجسته میکند که هدف آن جلوگیری از شیوع بیشتر کرونا در این کشور است. اما برخی به پناه بردن شارلت بلیس به طالبان اعتراض کردهاند.
طالبان در ماههای اخیر بهدلیل سرکوب خشونتبار زنان شدیدا مورد انتقاد قرار گرفتهاند. این گروه متهم به بازداشت، شکنجه و حتی کشتار فعالان حقوق مدنی شده است.
روز سهشنبه در پی اعتراضات عمومی به این پرونده، حکومت نیوزیلند اعلام کرد که جایی را برای قرنتین خانم بلیس پیشنهاد کرده و زمینه پرواز او را فراهم کرده است.
گرانت رابرتسن، معاون نخستوزیر نیوزیلند گفته که تصمیم تازه تحت فشار افکار عمومی گرفته نشده است.
خانم بلیس پیشتر گفته بود که حکومت نیوزیلند هفته گذشته درخواست او را برای بازگشت به زادگاهش را رد کرده است.
در حال حاضر حکومت به شهروندانش در صورتی اجازه ورود میدهد که ده روز را در هتلها در قرنتین بمانند. اما بهدلیل وجود تقاضای زیاد تعداد این هتلها بسیار محدود است.
این خبرنگار گفته است که با نزدیک شدن مهلت ویزایش در بلجیم دست به دامان طالبان شده و به عنوان یک زن مجرد باردار از مقامهای این گروه کمک خواسته بود.
افغانستان تنها کشوری بوده که او و شریکاش برای پوشش عملیات خروج نیروهای امریکایی از آنجا ویزا گرفته بودند.
خانم بلیس میگوید طالبان به او گفتهاند " میتوانید بیایید، هیچ مشکلی ندارید. فقط به مردم بگویید که متاهل هستید و اگر اتفاقی پیش آمد به ما زنگ بزنید."
او گفته است "وقتی طالبان به شما به عنوان زن مجرد حامله پناه میدهد، میدانید که شرایط شما بسیار خراب است."
این در حالی است که طبق قانون طالبان، زنان حتی حق ندارند فاصله طولانیتری را بدون همراه مرد سفر کنند چه رسد به این که بدون ازدواج باردار شوند.
طالبان در هفتههای اخیر بر شدت سرکوب زنان افزودهاند و شماری از زنان معترض را شبانه از خانههای بازداشت کردهاند.
با وجود جهانی شدن موضوع بازداشت این فعالان زن و افزایش فشارهای جهانی برای آزادی آنها، طالبان هنوز کوتاه نیامده و حتا حاضر نشده بپذیرد که آنها را در بازداشت خود نگهداشتهاند.
نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان با اظهار نگرانی از افزایش محدودیت بر آزادی رسانهها در این کشور از گروه طالبان خواست درباره بازداشت دو خبرنگار تلویزیون آریانا و محل نگهداری زنان معترض بازداشت شده توضیح دهد. عفو بینالملل هم از ادامه بازداشت معترضان و خبرنگاران خبر داد.
طالبان روز دوشنبه اسلم حجاب و وارث حسرت ، خبرنگاران تلویزیون آریانا را بازداشت کردند.
با گذشت یک روز از بازداشت این دو خبرنگار، مقامهای طالبان تاکنون در این باره اظهار نظر نکردهاند.
همزمان سازمان عفو بینالملل میگوید طالبان یک هفته پس از دیدار و گفتگو با نمایندگان شماری از کشورها در ناروی در مورد وضعیت حقوق بشری در افغانستان، همچنان به بازداشت معترضان، روزنامهنگاران و مدافعان حقوق بشر ادامه داده است.
عفو بینالملل تأکید کرده است که جامعه جهانی باید از طالبان بخواهد که به نقض حقوق بشر پایان دهند و طالبان را پاسخگو نگه دارد.
فعالان رسانهای و سازمانهای حقوق بشری به «بازداشت» اسلم حجاب و وارث حسرت، خبرنگاران تلویزیون آریانا واکنش گسترده نشان داده و خواهان «آزادی بیدرنگ» آنها شدهاند. عفو بینالملل گفته است «بازداشت خودسرانه» این دو خبرنگار توسط طالبان غیر قابل توجیه است.
به گفته عفو بینالملل حملات فزاینده علیه آزادی رسانهها تهدید جدی در برابر آزادی بیان در افغانستان است.
عفو بینالملل میگوید طالبان حتا در حالی که هفته گذشته با برخی از کشورها در اسلو دیدار کردند تا درباره وضعیت حقوق بشری صحبت کنند نیز به بازداشت معترضان، فعالان حقوق بشر و روزنامهنگاران ادامه دادند.
این سازمان از جامعه جهانی تقاضا کرده که از طالبان بخواهد تا به نقض حقوق بشر در افغانستان پایان دهد.
خانه آزادی بیان نیز از جامعه جهانی خواسته است تا جلو سرکوب سیستماتیک رسانهها و خبرنگاران افغانستان را بگیرد. این نهاد رسانهای همچنان از سازمان ملل، اتحادیه اروپا و نهادهای حامی رسانهها خواسته است این اعمال طالبان را محکوم کنند و برای آزادی خبرنگاران از زندان با این سازمان همصدا شوند.
اسلم حجاب و وارث حسرت بعد از چاشت روز دوشنبه، ۱۱ دلو از درب ورودی تلویزیون آریانا توسط افراد طالبان «بازداشت» شدند.
طالبان پس از ورودشان به کابل در ماه اگست، به طور گسترده دست به بازداشت و سرکوب خبرنگاران، فعالان مدنی و فعالان حقوق بشری زده است.
این گروه پیش از این پروانه ابراهیمخیل را با یک عضو خانوادهاش و تمنا زریاب پریانی را با سه خواهرش به گونه خودسرانه بازداشت کردند. پروانه و تمنا از برگزارکنندگان تظاهرات مسالمتآمیز زنان در برابر وضع محدودیتهای دست و پا گیر طالبان علیه زنان بودند.
در موردی دیگر، افراد طالبان دست کم چهار تن از جوانانی را که قصد داشتند تظاهراتی را در نقد سیاستهای پاکستان در کابل برگزار کنند به گونه خودسرانه بازداشت کردند.
شماری از کاربران شبکههای اجتماعی کارزاری را برای رهایی احمدشاه، عبدالکریم بلال عظیمی، حیاتالله رووفی، عظیم عظیمی از زندان طالبان به راه انداختند.
در جریان گفتگوهای اسلو در مورد افغانستان طالبان به یک خانه امن در شهر مزار شریف یورش بردند و چهل تن از زنان و مردان را بازداشت کردند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان گفته است از این میان کسانی که مدرک سفر داشتند آزاد شدهاند، اما آنانی که مدرک نداشتند و زنانی که میخواستند بدون محرم به سفر بروند در بازداشت نگه داشته شدهاند.
به رغم تقاضاهای جهانی و داخلی برای رهایی بازداشتشدگان از زندان و توقف «بازداشتهای خودسرانه» طالبان، هنوز از سرنوشت این زندانیان اطلاعی در دست نیست.
دو پناهنده افغان یک رستورانت در آلبانیا راه اندازی کرده اند تا به دیگر آوارگان افغان فرصت چشیدن طعم غذاهای افغانستان را در این سرزمین ناآشنا بدهند. آنها وقتی متوجه شدند که مهاجران افغان پشت غذای محلیشان دق شدهاند، فکر ایجاد این رستوران به ذهن شان خطور کرد.
به گزارش الجزیره، در واقع این یک رستورانت در دل رستورانت دیگر است که توسط حسیبه اتکپال، خبرنگار پیشین طلوعنیوز و نگینه خلیل، نخستین سارنوال زن در ولایت غور اداره می شود.
نامش «غذای افغانی» است که در داخل یکی از رستورانتهای محلی در شهر شنجین آلبانیا فعالیت میکند
حسیبه اتکپال میگوید: «سه ماه پیش وقتی متوجه شدیم که افغانهای پناهنده در آلبانیا پشت غذای خانگیشان بسیار دق شده اند، این رستورانت را ایجاد کردیم. اینجا همه افغانها ضربه شدید روحی دیده اند، با این کار خواستیم لبخند بر لبانشان بنشانیم.»
او میگوید که وقتی با صاحب رستورانت محلی در باره ایدهشان صحبت کردند، او حتا بدون تقاضای کرایه، گوشه ای از رستورانت خود را در اختیار شان گذاشت.
در مینوی این رستورانت کوچک، نام غذاهای آشنای چون قابلی پلو، بولانی، بادنجان برانی، لوبیا و نان خشک دیده می شود.
نگینه میگوید: «همه مشتریان، مثل ما مهاجر هستند، و غذایی که عرضه میکنیم، گران قیمت نیست.»
مشتریان البانیایی این رستوران نیز علاقهمند غذاهای محلی افغانستان شده اند. حسیبه میگوید: «خوشایند است که البانیاییها نیز برای خوردن قابلی و لوبیا به اینجا سر میزنند. احساس میکنم این رستوارنت کمک کرده است تا با مردم البانیا رابطه برقرار کنیم؛ مردمی که با آغوش باز از ما پذیرایی کرده اند.»
این رستوارن کوچک، پاتوق افغانهای پناهنده در آلبانیا شده است؛ جایی که آنان جمع میشوند، نان افغانی فرمایش میدهند و در باره خبرهای افغانستان صحبت میکنند.
حسیبه میگوید: «مشتریان ما از تمام اقشار جامعه افغانستان هستند. آنان با جمعشدن در، این رستورانت، دردهای مشترکشان را با یک دیگر قسمت می کنند.»
حسیبه و نگنیه قرار نیست در آلبانیا بمانند و مانند دیگر پناهندگان در آنجا منتظر اند که درخواست پناهندگیشان از سوی امریکا یا کانادا پذیرفته اشت؛ انتظاری که شاید طولانی باشد.
پس از سه ماه این رستوارنت کوچک هنوز سودی برای حسیه این دو زن افغان به الجزیره گفته اند که هدف آنان دادن حس خوب به افغانهای مهاجر در البانیا بوده است.
حسیبه می گوید: «بهترین مفاد برای ما این است که مهاجران از سپری کردن وقت شان در اینجا لذت ببرند. بسیاری از کودکان افغان عادت دارند فقط غذای محلی بخورند؛ وقتی آنان اینجا میآیند خوشحالی را در چهرهشان میشود دید. برای من این خوشحالی همهچیز است.»
