جیمز کریکتون در وبسایت تحقیقاتی پورگ می‌نویسد پاکستان می‌خواست با استقرار یک دولت «دوست» در افغانستان به «عمق استراتژیک» دست یابد. اما، با روی کار آمدن طالبان در افغانستان و تشدید حملات طالبان پاکستانی بر نیروهای امنیتی این کشور، پاکستان اکنون به «مرگ استراتژیک» دست یافته است.
بقول نویسنده، اسلام‌آباد راهی به جز راه‌اندازی یک عملیات نظامی همه‌جانبه علیه تحریک طالبان پاکستان در منطقه مرزی افغانستان و پاکستان ندارد. زیرا، حملات تروریستی در شهرهای مختلف پاکستان افزایش یافته است. از دو ماه قبل که آتش‌بس میان طالبان پاکستانی و حکومت پاکستان به پایان رسید، ۲۶۱ نیروی امنیتی در این کشور کشته شده است.
این نویسنده می‌گوید که طالبان افغانستان نه مایل است و نه هم می‌تواند برادران ایدئولوژیک خود را از افغانستان بیرون کند. زیرا، زمانی طالبان پاکستانی از آنها در زمان جنگ علیه دولت پیشین افغانستان میزبانی کردند.
بقول او، پاکستان حتی قادر نیست عملیات‌های نظامی مانند «ضرب عضب» را که در زمان نخست‌وزیری نواز شریف علیه تحریک طالبان پاکستان انجام داد، حالا اجرا کند زیرا آن زمان کابل حکومتی تحت حمایت ایالات متحده داشت. طالبان که امروز قدرت را در دست دارد به ریش پاکستان می‌خندد و این کشور را هشدار داده است که علیه تحریک طالبان پاکستان اقدام نکند. احمد یاسر، معاون رئیس‌الوزرای طالبان، حتا پاکستان را به سخره گرفت و گفت که ارتش پاکستان در سال ۱۹۷۱ به هند تسلیم شد.
غلیرغم وابستگی شدید طالبان به پاکستان برای تدارکات و دسترسی به جهان بیرون، طالبان افغانستان می‌تواند کار را برای پاکستان دشوار کند. در پاکستان، حتی همان‌هایی که قبلاً طرفدار «عمق استراتژیک» بودند اکنون به این نظر هستند که طالبان با رسیدن به قدرت در افغانستان می‌توانند بدون هیچ تعهدی حمایت از تحریک طالبان پاکستان را ادامه دهند. درست همانگونه که از تسلیم‌دهی اسامه بن لادن به ایالات متحده سر باز زدند.
کریکتون می‌نویسد که پاکستان اکنون از ایالات متحده کمک می‌خواهد تا در مبارزه علیه تروریسم با این کشور همکاری کند؛ کشوری که خود مجبور شد در ماه اگست سال ۲۰۲۱ افغانستان را با دست‌پاچگی تمام ترک کند. او می‌نویسد که امریکا می‌خواهد به منطقه برگردد ولی این بار بر زین پاکستان برمی‌گردد. و چنین کاری طالبان را در رویارویی با پاکستان قرار خواهد داد.
با پا گرفتن داعش خراسان در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان وضعیت پیچیده‌تر از قبل شده است. داعش خراسان متشکل از عناصر رادیکال تحریک طالبان پاکستان، طالبان افغانستان و چندین گروه افراطی دیگر آسیای مرکزی و سین‌کیانگ چین است. به بیان دیگر، مرز افغانستان با پاکستان به خطرناکترین مرکز تروریستی جهان تبدیل شده است و بدتر از زمانی است که القاعده آنجا فعال بود.
این نویسنده می‌گوید که طالبان افغانستان نه مایل است و نه هم می‌تواند برادران ایدئولوژیک خود را از افغانستان بیرون کند. زیرا، زمانی طالبان پاکستانی از آنها در زمان جنگ علیه دولت پیشین افغانستان میزبانی کردند.
به قول او، پاکستان حتی قادر نیست عملیات‌های نظامی مانند «ضرب عضب» را که در زمان نخست‌وزیری نواز شریف علیه تحریک طالبان پاکستان انجام داد، حالا اجرا کند زیرا آن زمان کابل حکومتی تحت حمایت ایالات متحده داشت. طالبان که امروز قدرت را در دست دارد به ریش پاکستان می‌خندد و این کشور را هشدار داده است که علیه تحریک طالبان پاکستان اقدام نکند. احمد یاسر، معاون رئیس‌الوزرای طالبان، حتا پاکستان را به سخره گرفت و گفت که ارتش پاکستان در سال ۱۹۷۱ به هند تسلیم شد.
علیرغم وابستگی شدید طالبان به پاکستان برای تدارکات و دسترسی به جهان بیرون، طالبان افغانستان می‌تواند کار را برای پاکستان دشوار کند. در پاکستان، حتی همان‌هایی که قبلاً طرفدار «عمق استراتژیک» بودند اکنون به این نظر هستند که طالبان با رسیدن به قدرت در افغانستان می‌توانند بدون هیچ تعهدی حمایت از تحریک طالبان پاکستان را ادامه دهند. درست همانگونه که از تسلیم‌دهی اسامه بن لادن به ایالات متحده سر باز زدند.
اغلب سیاستمداران پاکستان ادعا می‌کنند که هند از تحریک طالبان پاکستان حمایت می‌کند. ستون‌نویسی در لاهور می‌پرسد که چگونه ممکن است «عمق استراتژیک» پاکستان قدرت را در کابل در دست داشته باشد اما هند از تحریک طالبان حمایت کند. او در آخرین ستون خود می‌نویسد که «سنت‌گرایان» به جای اینکه طالبان افغانستان را مقصر قدرت‌گیری تحریک طالبان پاکستان بدانند، انگشت روی هند بلند می‌کنند.
او می‌نویسد که گفتگوی حکومت عمران خان و جنرال فیض حمید با طالبان پاکستان و توافق آتش‌بس با این گروه، به طالبان پاکستان فرصت داد تا خود را بازسازی و تحکیم کند. حالا این گروه به قدرتی تبدیل شده و دو حزب عمده سیاسی پاکستان را که حکومت کنونی را تشکیل می‌دهد، تهدید کرده است.
به نظر نویسنده، تمام این وضعیت حاصل سیاست خارجی دیکته شده توسط نظامیان پاکستان است که افغانستان را عمق استراتژیک این کشور تعریف کرده بودند.
