سخنگوی طالبان روز جمعه (۳۰ سرطان) اعلام کرد که نخستین محموله نوشابههای آب انار تولیدی کارخانه پامیر کولا، از ولایت هرات به امریکا صادر شد. ذبیحالله مجاهد توضیح نداده که این محموله از کدام مسیر و براساس چه توافقی به امریکا ارسال شده است.
براساس آمار و اطلاعاتی که در وبسایت رسمی نمایندگی تجاری امریکا آمده، افغانستان در سال ۲۰۱۹ با تجارت دو طرفهای با ارزش با ۷۹۷ میلیون دالر، صدوپنجمین شریک تجاری امریکا بوده است.
همینگونه صادرات کالاهای ایالات متحده به افغانستان در سال ۲۰۱۵ حدود دو هزار شغل را پشتیبانی میکرد. با این حال، به نظر میرسد که پس از سقوط دولت جمهوری اسلامی افغانستان در ماه اسد ۱۴۰۰، روابط تجاری بین افغانستان و امریکا مختل شد.
پس از دو سال این نخستین باری است که یک مقام طالبان از ارسال محموله بازرگانی از افغانستان به ایالات متحده امریکا سخن میگوید.
سازمان بهداشت جهانی هشدار داده که در نتیجه گرمایش زمین و افزایش پشهها، ممکن است ابتلا به تب دنگی، معروف به تب استخوانشکن، امسال به بالاترین حد خود برسد. یک پزشک این سازمان هشدار داده که نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
سازمان بهداشت جهانی هشدار داده که در نتیجه گرمایش زمین و افزایش پشهها، ممکن است موارد تب دنگی، معروف به تب استخوانشکن، در سال جاری به بالاترین حد خود برسد.
یکی از پزشکان این سازمان هشدار داده که حدود نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
تب دنگی، بیماری است که از طریق پشه آئدس به انسان منتقل میشود و بیشتر در مناطق گرمسیر جهان شیوع پیدا میکند. این بیماری با علایم تب و درد عضلانی درمان خاصی ندارد.
این بیماری برای نخستین بار در خرطوم، پایتخت سودان، شناسایی شد، در اروپا افزایش یافت و در بیشتر مناطق کشور پرو وضعیت اضطرار اعلام شده است.
در اوایل سال جاری سازمان بهداشت جهان هشدار داد که بیماری دنگی سریعترین بیماری استوایی در جهان است و یک «تهدید همهگیر» است.
این سازمان اعلام کرد که نرخ گسترش ابتلا به تب دنگی در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۰۰، هشت برابر افزایش یافته است.
رامان ولیودان، متخصص کنترول بیماریهای استوایی سازمان بهداشت جهانی، روز جمعه، ۳۰ سرطان، با اشاره به سه میلیون فرد مبتلا به تب دنگی در امریکا گفت: «حدود نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر است.»
او افزود: «امریکا قطعا وضعیت بدی را نشان میدهد و ما امیدواریم که منطقه آسیا بتواند آن را کنترول کند.»
این مقام سازمان بهداشت جهانی گفته که نگرانیها از گسترش این بیماری در بولیویا، پاراگوا و پرو وجود دارد.
به باور ولیودان، افزایش جابهجایی کالاها، شهرنشینی و مشکلات بهداشتی از دیگر عوامل افزایش ابتلا به این بیماری است.
با این حال، گرمای هوا یکی از عمدهترین عوامل گسترش این بیماری گفته شده که به تکثیر سریعتر پشهها کمک میکند و ویروس را قادر میسازد تا در بدن آنها تکثیر شود.
با این حال، آقای ولیودان گفته: «گرچه دمای ۴۵ درجه سانتیگراد میتواند موجب مرگ پشههای تازه متولد شود، اما پشه حشره باهوشی است و در ظروف ذخیره آب که درجه حرارت آنچنان بالا نمیرود، تولید مثل میکند.»
گرچه تاکنون برای درمان این بیماری درمان خاصی وجود ندارد، اما ارجنتاین در سالهای اخیر به عنوان یکی از کشورهایی که با بدترین شیوع بیماری دنگی مواجه است، پشهها را با استفاده از تشعشعات، عقیم میکند.
گمرک جمهوری اسلام ایران گزارش داده که تجارت این کشور با افغانستان پس از روی کار آمدن طالبان، از نظر ارزش ۱۰ درصد و از نظر وزن ۱۹ درصد کاهش یافته است. با این حال، براساس گزارش این سازمان، مجموع تجارت میان دو کشور ۱.۶ میلیارد دالر است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، دلیل «این کاهش مبادلات تجاری ایران و افغانستان ناشی از کمتر شدن صادرات از نظر وزنی و ارزش دالری است.»
این اداره افزوده که افغانستان با یک رتبه تنزل، به ششم مقصد صادراتی کالاهای ایرانی تبدیل شده است.
ایسنا به نقل از این سازمان گزارش داد که مجموع صادرات ایران به افغانستان در این مدت ۱۹ درصد از نظر وزن و ۱۱ درصد از نگاه ارزش دالری کاهش داشته است.
عمدهترین قلم عمده صادراتی ایران به افغانستان «روغنهای سبک و فرآوردهها بجز بنزین» بوده که سهم آن در صادرات به افغانستان حدود ۱۲.۹۹ درصد به ارزش ۲۱۲ میلیون دالر است.
دومین محصول صادراتی ایران به افغانستان به ارزش ۷۸ میلیون دالر «روغن و سایر محصولاتی که از تقطیر قطرانهای زغالسنگ با درجه حرارت بالا» به دست میآید، ردهبندی شده است.
با اینحال واردات ایران ارزش وادرات ایران از افغانستان در دو سال اخیر از ۲۱ میلیون دالر به ۲۸ میلیون دالر افزایش یافته و این کشور را به پنجاهویکمین مبدا واردات کالاهای خارجی تبدیل کرده است.
بزرگترین قلم کالای وارداتی ایران از افغانستان به ارزش پنج میلیون دالر شامل «سرب تصفیه شده و کار نشده» است که حدود ۱۷.۴۳ درصد واردات ایران از افغانستان را تشکیل میدهد.
دومین محصول وارداتی ایران از افغانستان «محصولات نباتی» است که بالغ بر ۳.۳ میلیون دالر ارزش داشته و شامل ۱۱.۵۵ درصد از واردات ایران از افغانستان میشود.
محصولات وارداتی دیگر شامل «دانه کنجد، ماش سبز، نباتات مورد استفاده در عطرسازی و داروسازی» از دیگر کالاهای وارداتی ایران از افغانستان است.
رمضان بشردوست، عضو پیشین مجلس نمایندگان افغانستان برای اولینبار جزئیات بازداشتش به دست جنگجویان طالبان را در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال توضیح داد. دو روز پیش گزارشهایی پخش شد که اداره استخبارات طالبان او را در کابل بازداشت کرده است.
آقای بشردوست به عبدالحق عمری، خبرنگار افغانستان اینترنشنال گفت که ساعت سه بعد از ظهر روز چهارشنبه گذشته (۲۸ سرطان) برای مصاحبه اختصاصی با یکی از تلویزیونهای محلی از خانهاش خارج شده بود.
او افزود که بعد از مصاحبه حوالی ساعت شش برای توزیع کمک به شماری از نیازمندان به محلی در نزدیک وزارت تحصیلات عالی در کارته چهار رفته بود که یک موتر نظامی طالبان سر رسید و یک جنگجوی طالبان از موتر پیاده شد و به سوی او رفت.
این نماینده شناخته شده مجلس پیشین افغانستان گفت که ابتدا تصور میکرد که این جنگجوی طالبان قصد داشته با او احوالپرسی کند. به گفته آقای بشردوست، ۹۵ درصد افراد طالبان و سربازان دولت پیشین با او رفتار خوب داشتند و با او احوالپرسی و خوشوبش میکردند.
انتقال بشردوست به حوزه سوم پولیس
برخلاف تصور آقای بشردوست، این بار طالبان برای جویا شدن احوال او نیامده بودند. بشردوست به خبرنگار افغانستان اینترنشنال گفت که این جنگجوی طالبان از او خواست که با او به طرف موتر برود. بشردوست گفت: «وقتی به سمت موتر نظامی طالبان رفتم، برخورد آنها خیلی سرد بود و خواستند که سوار موتر شوم.»
در حوزه سوم پولیس، جایی که جنگجویان طالبان آقای بشردوست را به آن جا انتقال داده بودند، هم تصور اعضای طالبان این بوده که او به خواست خود به دیدن آنها رفته است.
این نماینده مجلس که به دلیل موضعگیریهایش در پارلمان و اظهارات جنجالیاش درباره فساد اداری مقامهای حکومت پیشین شناخته شده است، به افغانستان اینترنشنال گفت: «وقتی در حوزه سوم از موتر پیاده شدم، عدهای از طالبان مرا شناختند و فکر کردند که داوطلبانه آمدهام.»
آقای بشردوست افزود که آمر حوزه سوم پولیس طالبان بدون اینکه از این نماینده مجلس پیشین نام ببرد، به افراد خود دستور داد که او را به اتاقی ببرند و با چای از او پذیرایی کنند.
به گفته آقای بشردوست، در آن اتاق هم دو جنگجوی طالبان حضور داشتند و آنها هم تصور میکردند که برای احوالپرسی به آنجا رفته است. او افزود که در اتاق چهار تخت خواب گذاشته بود.
با گذشت زمان تصور آقای بشردوست از انتقال به حوزه سوم پولیس طالبان عوض شد. او چایش را نوشید، اما سر و کله آمر حوزه سوم طالبان پیدا نشد. سرانجام، وقت ادای نماز عصر شد و آقای بشردوست در دفتری که طالبان آن را مسجد ساختهاند، نماز خواند و متوجه شد که آمر حوزه هم آنجا حضور دارد.
شکنجه روحی؟
نامزد انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۸۸ افغانستان در گفتوگوی خود با افغانستان اینترنشنال گفت که جنگجویان طالبان بدون آنکه سوالی بپرسند، او را در اتاق نگهداشتند تا اینکه آمر حوزه سوم پولیس به افرادش دستور داد که برایش شام آماده کنند.
آقای بشردوست از اینکه نمیدانست چرا آنجا هست، خسته شده بود. تا لحظهای که آزاد شد، آمر حوزه سوم پولیس طالبان نه از او سوالی پرسید، نه توهینی کرد و حتی نپرسید که چرا او را به اینجا آوردهاند. آقای بشردوست افزود که بعد از چند ساعت بازداشت، طالبان به او اجازه دادند به خانهاش برود.
طالبان نگفتهاند که هدف از بازداشت این نماینده مجلس دولت پیشین چه بوده است. آقای بشردوست خودش هم توضیح نداد که دلیل بازداشت او دقیقا چه بوده است.
اما از اظهارات آقای بشردوست مشخص میشود که هدف طالبان از بازداشت کوتاهمدت او این بوده که به او گوشزد کنند که هیچکسی از دایره نظارت این گروه خارج نیست و بردن او به حوزه پولیس رساندن نوعی پیام هشدارآمیز به او در مورد فعالیتهایش بوده است.
این در حالی است که به گفته آقای بشردوست، فعالیتهای او خیرخواهانه و در راستای کمک به نیازمندان است. او حتی در زمان حضورش در مجلس پیشین هم بخشی از فعالیتهایش متمرکز بر توزیع کمکهای مردمی به افراد نیازمند بوده است.
رمضان بشردوست بهدلیل مخالفتهای جدیاش با فساد اداری و انتقادات تندش از مقامهای حکومت پیشین، محبوبیت زیادی در بین افغانها و حتی افراد طالبان پیدا کرده است.
هرچند رفتار طالبان با مقامها و اعضای حکومت پیشین قابل پیشبینی نیست، اما بسیاری تصور نمیکردند که این گروه رمضان بشردوست را هم بازداشت کند و به نوعی تحت فشار روانی قرار دهد.
چهارشنبه گذشته، زمانی که گزارشهایی درباره بازداشت رمضان بشردوست پخش شد، بسیاری از خود پرسیدند که مشکل طالبان با او چه بوده است.
رمضان بشردوست نه تنها چندین دوره عضویت مجلس نمایندگان را برعهده داشته، بلکه وزیر پلان کابینه اول حامد کرزی، رئیسجمهور پیشین و نامزد انتخابات ریاست جمهوری افغانستان هم بوده است.
وزارت تحصیلات عالی طالبان اعلام کرده که پاکستان وعده داده برای بهبود نظام آموزشهای عالی افغانستان همکاری کند. براساس خبرنامه این وزارت، آصف درانی، نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان گفته است که کار برای ایجاد راهکاری در این مورد ادامه دارد.
طالبان درباره چگونگی همکاری پاکستان در زمینه آموزشهای عالی در افغانستان توضیح بیشتری ارائه نکرده است، اما براساس این خبرنامه، وزیر تحصیلات عالی طالبان روز پنجشنبه (۲۹ سرطان) با آصف درانی در کابل دیدار کرد و خواهان همکاری پاکستان شد.
ندامحمد ندیم در این دیدار درباره حل مشکلات صدور ویزا به دانشجویان افغان، سه هزار بورسیه تحصیلی به افغانستان، ارتقای ظرفیت استادان و توسعه نظام تحصیلی صحبت کرده است.
این نخستین سفر آصف درانی به افغانستان است. او ماه گذشته به عنوان نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان تعیین شد.
درخواست طالبان از پاکستان برای همکاری در زمینه آموزش در حالی مطرح شده است که نزدیک به ۶۷۰ روز است این گروه مکاتب و دانشگاهها را بر روی دختران بستهاند.
طالبان افزون بر جلوگیری از آموزش، محدودیتهای گستردهای در برابر حق کار، مسافرت، ورزش و بسیاری دیگر از حقوق اساسی دختران و زنان در افغانستان وضع کرده است.
آنالنا بربوک، وزیرخارجه آلمان روز پنجشنبه (۲۹ سرطان) در بروکسل به خبرنگاران گفت که زنان در افغانستان نمیتوانند به مکتب و بیرون بروند و در خانههای خود محبوس هستند. او گفت طالبان مسئول «وحشتناکترین جنایات حقوق بشری» هستند.
در ادامه واکنشها به ممنوعیت فعالیت آرایشگاههای زنانه در افغانستان، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل آن را عقبگردی در راستای کاهش فقر و بهبود اقتصادی دانسته است. رزا اوتونبایوا در گفتوگویی با خبرگزاری رویترز از این تصمیم طالبان انتقاد کرد.
فرستاده ویژه آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، تاکید کرد که این تصمیم طالبان «به طور نامتناسبی بر کارآفرینان زن تأثیر میگذارد و عقبگردی برای کاهش فقر و بهبود اقتصادی است.»
به گزارش رویترز، در پی ممنوعیت فعالیت سالنهای زیبایی در افغانستان، احتمالا بیش از ۶۰ هزار زن شغل خود را از دست میدهند و بیش از ۱۲ هزار کسبوکار آرایشی تعطیل میشوند.
رویترز در گزارش خود افزوده که سخنگوی اداره طالبان از اظهار نظر در این مورد خودداری کرده است.
اما مقامات ارشد طالبان گفتهاند که از «توسعه تجارت زنان حمایت میکنند و فضاهایی را برای زنان در نمایشگاههای تجاری فراهم کردهاند.»
خانم اوتونبایوا اما گفت که ممنوعیت فعالیت سالنهای زیبایی «در تضاد با تعهدات مقامات فعلی مبنی بر حمایت از کارآفرینی زنان است.»
سازمان بینالمللی کار نیز در واکنش به این تصمیم طالبان از کاهش «چشمگیر» اشتغال زنان در افغانستان خبر داده است. این سازمان بینالمللی گفته است: «این ممنوعیت همچنین باعث کاهش قابل توجه در اشتغال زنان خواهد شد.»
بر اساس آمار سازمان بینالمللی کار، زنان در ادارات دولت پیشین افغانستان حدود ۲۳ درصد مشارکت داشتند.
طالبان علاوه بر منع آموزش و اشتغال زنان و فعالیتهای سیاسی زنان، اخیرا فعالیت آرایشگاههای زنانه را هم ممنوع کرده است.
حدود دو هفته پیش، وزارت امر به معروف طالبان اعلام کرد که به دستور شفاهی رهبر این گروه، مالکان سالنهای زیبایی زنانه در سرتاسر افغانستان یک ماه فرصت دارند تا آرایشگاههای خود را ببندند.
در پی اعلام این تصمیم طالبان، دهها زن روز چهارشنبه، ۲۸ سرطان، تظاهرات کردند. آنان با شعار «نان، کار، عدالت» در خیابانها اعتراض کردند و اما راهپیمایی آنان با خشونت طالبان سرکوب شد.
