در ادامه واکنشها به حمله مرگبار در شاهچراغ شیراز، محمد جعفر منتظری، رئیس دیوان عالی ایران از نهادهای امنیتی این کشور خواسته برای «جلوگیری از ورود اتباع خارجی غیرمجاز» دقت بیشتری به خرج دهند. مقامهای ایران گفتهاند عامل حمله تاجیکستانی است.
کاظم موسوی، رئیس کل دادگستری استان فارس گفته که عامل تیراندازی در شاه چراغ «خود را رحمتالله نوروزف معرفی کرده و تبعه تاجیکستان است».
او افزوده که «تعداد بازداشتیهای مظنون» در ارتباط با این حمله به هشت نفر رسیده و «تمامی افراد بازداشتی از اتباع خارجی هستند».
رئیس دادگاه عالی ایران روز سهشنبه با اشاره به همسایگی ایران با «جریانات تکفیری» در افغانستان و پاکستان گفته که دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی برای جلوگیری از ورود اتباع خارجی غیرمجاز باید هوشیار باشند.
این در حالی است که حدود یک ماه پیش «دو شهروند افغان» به اتهام دست داشتن در حمله سال گذشته به شاهچراغ در شیراز اعدام شدند. در آن حمله ۱۳ نفر کشته و ۲۰ نفر مجروح شدند.
روزنامه کانادایی گلوب اند میل گزارش داد که با گذشت دو سال از تسلط طالبان بر افغانستان هنوز بسیاری از افغانهای همکار کانادا در پاکستان در بیسرنوشتی به سر میبرند. طبق این گزارش، بسیاری این افراد و خانوادههایشان با مشکلات اقتصادی و روحی درگیرند.
پس از تسلط طالبان، دولتهای غربی به افغانهای نظامی همکار با ارتش، مترجمان و کارمندان خود که برای نمایندگیهای دیپلماتیک و نظامی این کشورها در افغانستان کار میکردند، پیشنهاد اسکان مجدد دادند. اما، دو سال بعد، بسیاری از افغانهایی که واجد شرایط برنامههای کانادا هستند در بلاتکلیفی باقی میمانند.
روزنامه کانادایی گلوب اند میل اولین بار در نوامبر گذشته با شماری از این افغانها در پاکستان گفتوگو کرد. این رسانه امسال نیز برای بار دوم به سراغ آنها رفته و گزارش داده که بسیاری از آنها با وجود تکمیل مراحل اداری لازم برای سفر به کانادا هنوز در پاکستان به سر میبرند.
گزارش افزوده که بیشتر آنها در هتلها یا مهمانخانه هایی هستند که توسط سازمان بینالمللی مهاجرت اداره می شوند.
اما در عین زمان افغانهایی نیز هستند که رسماً برای درخواست اسکان مجدد از سوی کانادا دعوت نشدهاند.
گلوب اند میل نوشته که این افراد به سختی میتوانند زنده بمانند زیرا نهادی وجود ندارد که برای تهیه مسکن و غذا به آنها کمک کند.
یکی از این افراد که برای کاناداییها به عنوان مترجم کار میکرده میگوید که پول او و خانوادهاش تمام شده و آنها مجبور شدهاند تمام وسایل خود را بفروشند.
این روزنامه با شماری دیگر از افغانها نیز صحبت کرده که در وضعیت مشابهی به سر میبرند.
تیم لیدلر، مدیر پشتیبانی افغان برای شبکه انتقال کهنه سربازان، گفت که گروه او تا کنون سه هزار و ۴۶ نفر را تخلیه کرده است.
او گفت: « وقتی صحبت از افغانهایی میشود که هنوز در پاکستان در وضعیت نامعلومی به سر میبرند، کانادا باید به آسیبهای سلامت روانی توجه کند که یک انتقال دو ساله میتواند برای یک خانواده به همراه داشته باشد.»
جولی له فورچون، سخنگوی اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا گفت که درخواستهای اسکان مجدد به صورت جداگانه ارزیابی میشوند و زمانهای رسیدگی متفاوت است.
او افزود که در صورت درخواست اطلاعات اضافی مربوط به بررسی پیشینه و معاینات پزشکی ممکن است زمان رسیدگی به پروندهها طولانیتر شود.
اتاوا قول داده است که حداقل ۴۰ هزار افغان را به کانادا بیاورد. طبق گزارش اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا، از آگست ۲۰۲۱، سی و شش هزار و ۱۳۰ نفر نفر به این کشور منتقل شدهاند.
زلمی خلیلزاد میگوید اشرف غنی، نتوانست کارهایش را به درستی انجام دهد، از این رو، مسئولیت سقوط حکومتاش را به گردن امریکا میاندازد. نماینده پیشین امریکا در افغانستان گفت بعد از موافقتنامه دوحه حمایتهای سیاسی و نظامی امریکا از کابل ادامه داشت.
نماینده پیشین امریکا به سفر اشرف غنی به امریکا و استقبال گرم مقامهای ارشد امریکایی از او و هیئت همراهش در واشنگتن اشاره میکند که پس از امضای موافقتنامه صلح دوحه میان طالبان و امریکا انجام شد.
به گفته آقای خلیلزاد حمایت نظامی امریکا هم از در فاصله بعد از امضای موافقتنامه از نیروهای امنیتی افغانستان ادامه داشت و این پشتیبانی در حالی بود که به گفته او حتا یک سرباز امریکایی در این مدت توسط طالبان کشته نشده بود.
این در حالی است که بسیاریها از جمله مقامهای ارشد حکومت پیشین و حلقه نزدیک به اشرف غنی امضای موافقتنامه دوحه و خروج نظامیان امریکایی از افغانستان را عامل سقوط حکومت افغانستان و روی کار آمدن طالبان میدانند.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان در گفتوگو با محبوبه سراج، فعال حقوق زن در شبکه الجزیره اذعان کرد که نگرانیهای زنان را درک میکند. او گفت زمانی که «ملت از نظام فاصله گرفت یا علیهاش قرار گرفت، انتظار نداشته باشیم که نظام برقرار میماند.»
حبیبه سراج در بخشی کوتاهی از این گفتوگو که در توییتر منتشر شده از سخنگوی طالبان خواست که مکاتب دخترانه را باز کند.
خانم سراج خطاب به مجاهد درباره مسدود ماندن مکاتب دختران گفت اگر طالبان این مشکل را حل نکند، دنیا در مقابل شان خواهد ایستاد. او افزود که در این صورت تنها افغانستان و مردم این کشور است که آسیب میبیند.
مجاهد در پاسخ به این نگرانی گفت: «من نگرانیهای شما درباره دختران را تایید میکنم و تشویش تان بجاست.»
با این حال، سخنگوی طالبان گفت برای حل این مشکل اتفاق نظر علمای مورد نظر این گروه ضروری است. مجاهد افزود رهبری طالبان از اختلاف نظر علما و تایید نشدن راهکاری را که پیشنهاد میکند، یا فکر کند که راهی را که میرویم که درست نیست، حراس دارد.»
نیویارک تایمز دوشنبه در گزارشی نوشت که علاقه جنگجویان طالب به جنگیدن در پاکستان و کشورهای دیگر باعث هراس از گسترش افراطگرایی و درگیری در بیرون از مرزهای افغانستان شده است. یک پولیس طالبان گفت که دوستانش در پاکستان حملات انتحاری انجام دادند.
این روزنامه با خانواده یک جنگجوی طالب صحبت کرده که پس از بازگشت این گروه به قدرت، از زندگی عادی و بدون جنگ دلزده و خسته شده بود و تصمیم گرفت که برای «جهاد» به پاکستان برود.
به نقل از نیویارک تایمز، او در مسیر رفتن به پاکستان ویدیویی از خود ثبت کرد که در آن گفته بود: «تنها تقاضای ما شهادت است.»
این روزنامه میگوید که او بعداً در درگیری با نیروهای امنیتی پاکستان کشته شد.
حکومت پاکستان بارها از طالبان انتقاد کرده که به جنگجویان پاکستانی پناه داده و شبه نظامیان افغان در حملات بر نیروهای پاکستانی سهم دارند.
مقامات پاکستانی از طالبان خواستهاند که جلو ورود جنگجویان از افغانستان به پاکستان را بگیرد.
مقامات طالبان با لحن تندی این اظهارات مقامات ارشد پاکستانی را رد کردهاند. اما، گزارش نیویارک تایمز نشان میدهد که جنگجویان آمخته به جنگ و جهاد فرامرزی، دردسری تازه برای حکومت پاکستان شده اند.
یک جنگجوی طالبان که حالا در شهر کابل پولیس است، به نیویارک تایمز گفت: «صلح و امنیت در کشور ما آمده است، حالا ما باید در کشورهای دیگر جهاد کنیم و به مسلمانان برای به دست آوردن حقوق شان کمک کنیم.»
یک جنگجوی دیگر نیز به این روزنامه گفت: «رفتن به این کشورها و ادامه جهاد به مراتب مهمتر از ماندن در کشور ما است.»
مقامات پاکستان طالبان افغان و پاکستانی را «دو روی یک سکه» توصیف کردهاند. این دو گروه در جریان جنگ علیه حکومت پیشین و نیروهای غربی در افغانستان در کنار هم جنگیدند. همچنان، طالبان روابط محکمی با القاعده و دیگر گروههای اسلامگرایی دارند که برای سرنگونی دولتهای منطقه جنگ مسلحانه و تروریستی راه انداخته اند.
این روزنامه به نقل از منابعش مینویسد که صدها طالب افغان به پاکستان رفته و در کنار طالبان پاکستانی میجنگند.
آمار نشان میدهد که پس از بازگشت طالبان افغان به قدرت، طالبان پاکستانی حملات خود را در پاکستان دو برابر کرده است. این گروه در سال گذشته، ۱۲۳ حمله در سراسر خاک پاکستان علیه نیروهای این کشور انجام داده است.
قهار بلخی، سخنگوی وزارت خارجه طالبان شرکت جنگجویان طالب در نبرد علیه نیروهای پاکستانی را «ماجراجویی چند مرد جوان» توصیف کرده است. او گفته که پیوستن اعضای این گروه به طالبان پاکستانی یک «امر نامعمول» است.
نیویارک تایمز درباره ولایت وردک مینویسد که طالبان در آنجا دهها مدرسه دینی و جهادی ساخته است. عبدالباری، یکی از باشندگان این ولایت به این روزنامه گفت که جوانان در آنجا بیشتر از گذشته برای جنگ مذهبی تمایل پیدا کرده اند.
او که برادرزادهاش در جنگ با نیروهای پاکستانی کشته شد، گفت: «قبل از جنگ، قریه ما به خاطر تحصیل کردگان رشتههای طب و مهندسی معروف بود. اما حالا نسل جوان تنها به جهاد علاقه دارند.»
یکی از جنگجویان طالبان اعتراف کرد که دوستانش در خاک پاکستان حملات انتحاری انجام دادند.
او گفت: «در هر جای دنیا حتا امریکا، اگر مسلمانان دچار مشکل اند باید به آنان کمک کنیم. »
گروهی از همکاران سابق حکومت امریکا از نامشخص بودن پرونده پناهندگی خود شاکی بوده و نسبت به مشکلات مالی، تحصیلی و دسترسی به مراقبتهای صحی نگراناند. یکی از آنان گفت که خود را در زندان احساس میکند و خواستار سریع شدن روند دریافت ویزه این کشور شد که احتمالا ماه ها طول بکشد.
رویترز دوشنبه (۲۳ اسد) با نشر گزارشی در مورد وضعیت زندگی افغانهای متقاضی ویزه امریکا در پاکستان، از مشکلات مالی خانوادهها، ترس از بازداشت توسط پولیس پاکستان، عقبماندن از درس و تحصیل و آهستگی جریان بررسی پروندههای این پناهجویان نوشته است
برخی از این افغانها به رویترز گفتند که ملک و اموال خود را در افغانستان فروخته و بر اساس درخواست مقامات ایالات متحده برای رسیدگی به پروندههای پناهجویی شان به کشور ثالث [پاکستان] آمدهاند.
مقامات پاکستانی میگویند که بادرنظرداشت بحران اقتصادی حاکم در این کشور، از ورود روز افزون افغانها به پاکستان نگران اند.
مروه، یک پناهجو در پاکستان به رویترز گفت: «ما دو بار در روز آشپزی میکنیم و غذا میخوریم، برخی از روزها حتی کمتر غذا میخوریم تا پول کمتری مصرف کنیم.»
افزون بر آن، یک تا دو سال زندگی در پاکستان به منظور دریافت ویزه پاکستان فرزندان آنان را از ادامه تعلیم و تحصیل عقب گذاشته است.
اسرای ۱۴ ساله به رویترز گفت: «وقتی دختران دیگر را میبینم که به مدرسه میروند، بسیار رنج میبرم که من نمیتوانم.»
پس از سقوط دولت سابق افغانستان در ۱۵ آگست ۲۰۲۱، جو بایدن، رئیس جمهور امریکا، متعهد شد که «متحدان افغان» که در نهادهای امریکایی کار میکردند، در چارچوب برنامه «پی ۲» به امریکا منتقل کند.
با گذشت دو سال از تسلط طالبان بر افغانستان، تاکنون هزاران افغان متقاضی ویزه امریکا در بیسرنوشتی بهسر میبرند.
چندی قبل روزنامه واشنگتنپست گزارش داد ۱۵۰ هزار متقاضی افغان برای دریافت ویزه مهاجرت ویژه امریکا در بیسرنوشتی به سر میبرند و بر اساس آنچه «انجمن متحدین زمان جنگ» برآورده کرده، رسیدگی به همه درخواستها احتمالا ۳۱ سال زمان میبرد.
کریش اومارا ویگناراجا، مدیرعامل نهاد خدمات مهاجرتی و پناهندگی لوتران در امریکا نسبت به بطی بودن فرایند بررسی پروندههای پناهجویان افغان در پاکستان گفته بود که روند پناهندگی در ایالات متحده به شدت آهسته بوده و انتظار تا ده سال معمول است.
سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز گفته که «ظرفیت طی مراحل پروندهها در پاکستان محدود است، اما فعالانه در تلاش گسترش آن است.»
اکثریت افغانها در پاکستان اجازه کار ندارند، واجد شرایط تحصیل نیستند و از مراقبتهای صحی دولتی بیبهره اند. آنان از آنچه طولانی شدن پروسه بررسی پروندههای پناهجویی شان است، شاکی بوده و از ختم منابع مالی شان نگران اند.
