منابع مطلع در کابل به افغانستان اینترنشنال گفتهاند که هیئت طالبان به ریاست عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات اداره طالبان روز چهارشنبه، ۱۴ عقرب برای سومین دور مذاکره با پاکستان به استانبول میرود.
بر بنیاد گزارشها، عاصم ملک، رئیس سازمان اطلاعاتی پاکستان (آیاسآی) ریاست هیئت مذاکرهکننده پاکستان را به عهده دارد.
دور سوم مذاکرات میان طالبان و پاکستان برای پایان دادن به تنشها، پنجشنبه، ۱۵ عقرب در استانبول برنامهریزی شده است.این مذاکرات با میانجیگری ترکیه و قطر ادامه مییابد.
دور نخست مذاکرات میان اداره طالبان افغان و دولت پاکستان در قطر و دور دوم آن میان هیئتهای دو طرف در استانبول برگزار شده بود. دور دوم مذاکرات به دلیل اختلافات میان دو طرف بینتیجه پایان یافت.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان به تلویزیون ملی، رسانه تحت کنترول اداره طالبان تایید کرده است که هیئتی به رهبری عبدالحق وثیق چهارشنبه به استانبول سفر میکند.
دور دوم مذاکرات میان طالبان و پاکستان با توافق بر ادامه آتشبس میان دو طرف پایان یافت. اما دو طرف قادر به توافق بر سر موارد مهم از جمله ارائه تضمین توسط طالبان مبنی بر جلوگیری از استفاده «گروههای تروریستی» از خاک افغانستان علیه پاکستان نشدند.
مقامات پاکستان ادعا میکنند که «گروههای تروریستی» به ویژه «تیتیپی» از خاک افغانستان علیه پاکستان استفاده میکنند. آنها خواستار تعهدات کتبی طالبان مبنی بر جلوگیری از فعالیت تیتیپی در افغانستان شدهاند. طالبان اما فعالیت نیروهای خارجی در افغانستان را رد کرده، اما حاضر به ارائه تعهد کتبی نشده است.
چنی از آغاز دولت بوش، نقشی کلیدی در شکلدهی سیاست خارجی ایالات متحده داشت. پس از حملات یازدهم سپتمبر ۲۰۰۱، او مغز متفکر سیاست «جنگ علیه ترور» بود. چنی نقش کلیدی در حمله امریکا به افغانستان و سپس عراق داشت.
بسیاری از ناظران باور دارند که در دولت جورج بوش این دیک چنی بود که با قاطعیت و بدون ندامت از این جنگها و از اقدامات جنجالی ضدتروریستی مانند زندان گوانتانامو دفاع میکرد.
دیک چنی پیش از معاونت بوش، وزیر دفاع در دولت جورج بوش پدر بود و در جنگ خلیج فارس نقش داشت. در تابستان ۲۰۰۰، بوش پسر وی را به معاونت خود برگزید. کمتر از یک سال پس از آغاز حکومت بوش، حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ به وقوع پیوست که هم تاریخ ایالات متحده و هم مسیر زندگی سیاسی جورج بوش و معاون وی را برای همیشه تغییر داد.
در روزهای پس از حملات یازده سپتامبر که هراس از وقوع حوادث تروریستی بیشتر جامعه امریکا را فرا گرفته بود، چنی به «مکان نامعلومی» منتقل شد تا در صورت کشته شدن رئیسجمهور بوش، جانشینی برای وی وجود داشته باشد.
او با این که معاون رئیسجمهور بود، اما به اندازه بوش نقش پر رنگ در سیاستهای خارجی و امنیتی امریکا ایفا کرد. در همان دوران، چنی نقشی تعیینکننده در طراحی حمله امریکا به افغانستان و عراق، تاسیس نهادهای امنیتی جدید، از جمله وزارت امنیت داخلی و شبکهای بازداشتگاههای مخفی امریکا در کشورهای دیگر بازی کرد. در این بازداشتگاهها افراد متهم به تروریسم به طور مخفیانه و بیرون از قوانین دولت امریکا، بازجویی و شکنجه میشدند.
چنی و افغانستان
چنی از آغاز جنگ در ۷ اکتوبر ۲۰۰۱، نابودی طالبان و القاعده را ماموریتی حیاتی برای حکومت امریکا میدانست. او باور داشت که پیروزی در افغانستان، الگویی برای دموکراسی در خاورمیانه خواهد بود. در سالهای بعد، چنی چندین بار به افغانستان سفر کرد. از جمله وی، در هفتم دسامبر سال ۲۰۰۴ در مراسم تحلیف حامد کرزی، نخستین رئیسجمهور منتخب افغانستان شرکت کرد.
او در دفتر یادبود نوشت: «جای افتخار است که در این روز تاریخی در کنار مردم افغانستان حضور دارم.»
چنی سپس در سخنرانی خود در پایگاه بگرام گفت: «پیروزی آزادی در افغانستان و عراق الهامبخش اصلاحطلبان در سرزمینهای دیگر خواهد بود.»
او بعدتر در مراسم افتتاح نخستین پارلمان منتخب افغانستان در سال ۲۰۰۵ نیز شرکت کرد. در این مراسم، دهها مقام خارجی بلندپایه حضور داشتند.
دیک چنی در فبروری ۲۰۰۷ در سفری اعلام ناشده به بگرام رفت. همزمان با حضور وی در بگرام، طالبان با حمله به این پایگاه ۲۳ نفر را کشته و ۲۰ نفر دیگر را زخمی کردند. در این حمله به چنی آسیبی نرسید.
او در مارچ ۲۰۰۸ باردیگر به افغانستان رفت و با حامد کرزی در ارگ دیدار کرد. او در این دیدار به حمایت و تعهد تزلزل ناپذیر کشورش از افغانستان تاکید ورزید.
چنی ناتو را برای حضور بیشتر در افغانستان تحت فشار گذاشت.
نفوذ چنی در تصمیمگیریها به حدی بود که اعزام نیروهای بیشتر به افغانستان در سال ۲۰۰۸ با توصیه مستقیم او صورت گرفت. با این حال، جنگ بیستساله، با سقوط کابل و بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، به میراثی تلخ بدل شد.
در این مورد، لیز چنی، دختر دیک چنی گفت: «ما افغانستان را به همان سازمانی تسلیم کردیم که حملات ۱۱ سپتامبر را برنامهریزی کرده بود.»
چنی از این نظریه دفاع میکرد که رئیسجمهور باید در زمان جنگ اختیارات تقریباً نامحدودی داشته باشد. این دیدگاه زمینهساز اجرای سیاستهایی، چون بازجوییهای خشن و توام با شکنجه، زیر نظر گرفتن شهروندان به ویژه مکالمات و فعالیتهای اینترنتی شان شد. این سیاستها به شدت از سوی فعالان و سازمانهای مدافع حقوق بشر و آزادیهای مدنی مورد انتقاد قرار گرفت.
چنی در یک سخنرانی در سال ۲۰۰۹ از این سیاستها دفاع کرد. او در واکنش به تحقیقات حکومت اوباما درباره این بازجوییها مانند خفگی با آب گفت که این سیاستها برای محافظت از امریکا در برابر حملات القاعده ضروری بود.
او گفت: «از نظر من، ما میخواهیم خود را از یک سلسله تواناییهایی محروم کنیم که برای مختل کردن فعالیتهای القاعده، حملات بیشتر القاعده، ضروری اند. حکومت جدید ما را متهم میکند که شکنجه کردهایم، این در حالی است که ما این کار را نکردهایم. باید در برابر این حرفها ایستاد.»
محققان دانشگاه براون در امریکا، در گزارشی در سال ۲۰۲۳ گفتند که در اثر حمله امریکا به افغانستان و عراق، بیش از ۴ میلیون نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم کشته شدند. با این حال، چنی باور داشت که حملات امریکا بهرغم پر هزینه بودن، برای امنیت جهانی ضروری بودند.
چنی گفت: «حمله به عراق کار درستی بود، و اگر دوباره مجبور شویم، باز همان کار را میکنیم.»
برای بسیاری از منتقدان، دیک چنی نماد قدرت پنهان، حفظ امنیت حتا به صورت بیرحمانه و جنگهای بیپایان در دولت امریکا بود.
نی نوشت که پولیس فاطمه همنوا، خبرنگار افغان مقیم پاکستان را همراه با دو کودکش بازداشت کرده است. این نهاد نگران است که پاکستان وی را به افغانستان اخراج کند.
خانم همنوا مانند بسیاری از مهاجران افغان با ویزای موقت در پاکستان زندگی میکرد و به علت تمدید نشدن ویزا بازداشت شده است.
حکومت پاکستان از تمدید ویزای مهاجران افغان خودداری کرده و در یکسال گذشته صدها هزار مهاجر را اخراج کرده است. اما، سازمانهای مدافع حقوق بشر و خبرنگاران بارها گفتهاند که فعالان و خبرنگاران جز گروههای آسیب پذیرند و نباید به افغانستان اخراج شوند.
نی از حکومت پاکستان خواست که فاطمه همنوا را آزاد و امکان تمدید ویزایش را فراهم کند.
این نهاد یادآوری کرده است که حکومت پاکستان پیشتر تعهد کرده بود از دستگیری و اخراج فعالان حقوق بشر و خبرنگاران افغان جلوگیری کند. بنابراین، انتظار دارد که این تعهد رعایت شود و افراد آسیبپذیر به افغانستان بازگردانده نشوند.
سازمان گزارشگران بدون مرز روز سه شنبه در بیانیهای گفت که استخبارات طالبان خبرنگاران مستقل را سرکوب، بازداشت و تحقیر میکند. به گفته این سازمان، طالبان با خبرنگاران مستقل مانند یک مجرم برخورد میکند.
این نهاد خواهان آزادی فوری تمام خبرنگارانی شد که در بازداشت طالبان هستند.
در اعلامیه این سازمان که روز سهشنبه نشر شد، آمده است: «انتشار اعترافات اجباری خبرنگاران در ویدیوهای تحقیرآمیز، مرحلهای تازه از سرکوب بیامان رسانهها در افغانستان است. اداره استخبارات طالبان از این روش برای ایجاد ترس و خاموش ساختن صداهای مستقل استفاده میکند.»
بر بنیاد گزارش این سازمان جهانی، حمید فرهادی، مهدی انصاری، ابوذر صارم سرپلی، محمد بشیر هاتف، شکیب نظری از جمله خبرنگارانیاند که به اتهام تبلیغ علیه اداره طالبان بازداشت و زندانی شدهاند. این نهاد بدون نام بردن گفته است سه خبرنگار دیگر نیز بهطور خودسرانه در بازداشت طالبان بهسر میبرند.
این نهاد گفته است اکثر این خبرنگاران مجبور به اعترافهای اجباری شدهاند و طالبان ویدیوهای آنها را در شبکههای اجتماعی منتشر کرده است تا سایر خبرنگاران را مرعوب و خبرنگاری مستقل را متوقف کند.
خبرنگاران بدون مرز گفت که از زمان بازگشت طالبان به قدرت در اگست ۲۰۲۱، فضای رسانهای افغانستان بهشدت محدود شده و حداقل ۱۶۵ خبرنگار بازداشت شدهاند. همچنین افغانستان در شاخص جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۲۵ در میان ۱۸۰ کشور در رتبه ۱۷۵ قرار دارد.
همزمان با این، از زمان تصویب قانون امر به معروف و نهی از منکر، ممنوعیت نشر تصاویر موجودات زنده در بیش از ۲۰ ولایت اعمال شده است.
با این حال، در حال حاضر طالبان به طور گسترده از شکبههای اجتماعی و رسانههای دیداری تحت کنترول این گروه برای پخش تصاویر مقامهای خود و اهداف تبلیغاتی استفاده میکند.
