د ایران مذهبي مشر: اسراییل د ماشومانو پر وړاندې بې شرمانه جنایتونه ترسره کوي

د ایران مذهبي مشر ایت الله علي خامنه اي د شنبې په ورځ وویل، چې اسراییل د وسله والو پر وړاندې نه، بلکې د ماشومانو پر وړاندې "بې شرمانه جنایتونه" ترسره کوي.

د ایران مذهبي مشر ایت الله علي خامنه اي د شنبې په ورځ وویل، چې اسراییل د وسله والو پر وړاندې نه، بلکې د ماشومانو پر وړاندې "بې شرمانه جنایتونه" ترسره کوي.
خامنه یې دا څرګندونې یوه ورځ وروسته له هغه کوي، چې د لبنان په پلازمینه بیروت کې د اسراییل په هوايي برید کې د لبنان د روغتیا وزارت په وینا د درېیو ماشومانو او اوو ښځو په ګډون لږ تر لږه ۳۱تنه ووژل شول.
د جمعې د ورځې برید، چې د یوې سرچینې په وینا، د وړکتون ترڅنګ یوه ودانۍ یې په نښه کړه، د اسراییل او د ایران په ملاتړ د لبنان حزب الله وسله والو ترمنځ په یو کال کې تر ټولو مرګونی برید و.
حزب الله په دې برید کې د دوو مهمو قومندانانو ابراهیم عقیل او احمد وهبي په ګډون د خپلو ۱۶ غړو وژل کېدل تایید کړي دي.
لبنان د برید پړه پر اسراییل اچولې ده. خو تر اوسه د هغوی له خوا په دې اړه ځواب نه دی ورکړل شوی.
خامنه یې وویل، چې اسراییل په غزه، لویدیځه غاړه، لبنان او سوریه کې خپل بې شرمه جنایتونه چې په بېلابېل ډولونو یې ترسره کوي، نه پټوي.
خامنه یې په تهران کې د مسلمان هېوادنو د استازو یوې ډلې ته په وینا کې چې پر دولتي ټلویزیون خپریده، وویل: «دا له وسله والو سره نه، بلکې له عامو خلکو سره جکړه ده.»
خامنه یې وایي: «اسراییل په فلسطین کې اصلي وسله والو ته د زیان رسولو توان نه لري، دوی خپله غوسه پر کوچنیو ماشومانو، د روغتون په ناروغانو او د کوچنیو ماشومانو څخه ډکو ښوونځیو باندې سړوي.»

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د شنبې په ورځ وویل، چې پر لبنان د دې اوونۍ بریدونو وښوده، چې اسراییل غواړي په سیمه کې جګړه پراخه کړي. اردوغان پر لوېدیځو هېوادونو غږ وکړ، چې د اسراییلو د کړونو پر وړاندې د «مخنیوي اقدامات» وکړي.
اردوغان د شنبې په ورځ په یوې خبري ناسته کې وویل، چې د سه شنبې په ورځ د ملګرو ملتونو په عمومي غونډه کې به یې د وینا په سر کې په غزه کې د اسراییلو جګړه وي.
اردوغان په استانبول كې په دغه ناسته كې وويل: «د دې لپاره، چې سيمه له ستر ناورين سره مخ نه شي، بايد پر اسراييلو فشارونه نور هم زيات شي.»
هغه زیاته کړه: «هغه وخت رارسیدلی دی، چې ټول هغه هیوادونه، چې د نړۍ د سولې د ساتنې ماموریت لري داسې حل لارې وړاندې کړي چې د اسراییل مخه ونیسي.»
اردوغان ټینګار وکړ، چې دغه ظلم، چې له څه باندې یو کال راهیسې روان دی باید پای ته ورسیږي. دا زموږ د ټولو او په ځانګړې توګه د ملګرو ملتونو مسوولیت دی، چې دایمي اوربند او د بشري مرستو بې پرې وېش رامنځته کړي.
انقرې له اسراییلو سره ټول تجارت هم ځنډولی او د عدالت په نړیواله محکمه کې یې د سویلي افریقا په قضیه کې د ګډون غوښتنه کړې چې اسراییل يې په نسل وژنې تورن کړي.
اسراییل په وار وار د نسل وژنې تورونه بې اساسه بللي دي.

د ملګرو ملتونو یو جګپوړي چارواکي پر دولتونو غږ کړی، چې په منځني ختیځ کې د کړکېچ د زیاتېدو د مخنیوي لپاره پر اسراییل او د لبنان پر حزب الله فشار راوړي.
د ملګرو ملتونو د سیاسي چارو مشرې روزمیري ډی کارلو خبرداری ورکړ، چې په سیمه کې د ګواښونو پایلې به له اوسني ویجاړتیا څخه ډیرې وي.
اسراییلو د جمعې په ورځ په بیروت کې په یو هوايي برید کې د حزب الله یو جګپوړی قوماندان او څو جګپوړي شخصیتونه ووژل او ژمنه یې وکړه، چې د لبنان پولې ته څېرمه د سیمې د امنیت ساتلو لپاره به جګړې ته دوام ورکړي.
په ملګرو ملتونو کې د اسراييلو سفير ډيني ډانون امنيت شورا ته ويلي، چې اسراييل د پراخې جګړې په لټه کې نه دي؛ خو حزب الله ته به اجازه ورنه کړي، چې خپلو پارونو کړنو ته دوام ورکړي.
هغه حزب الله هم د نړیوالو قوانینو په نقضولو تورن کړ.
د تیرې اونۍ د سې شنبې او چهارشنبې په ورځو د حزب الله په ارتباطي وسایلو باندې بریدونو کې ۳۷ تنه وژل شوي او شاوخوا ۳۰۰۰ نور ټپیان شوي دي.
اسراییلو په مستقیمه توګه د دغو بریدونو په اړه، چې امنیتي سرچینې وايي ښايي د موساد جاسوسي ادارې ترسره کړي وي، څه نه دي ویلي.
د لبنان د بهرنیو چارو وزیر عبدالله بو حبیب د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته وویل: «موږ له تاسو څخه غواړو، چې د اسراییلو ترهګریز بریدونه په کلکه وغندئ او دا هیواد د دې بریدونو د پلانولو او ترسره کولو او د لبنان د ملي حاکمیت او ځمکنۍ بشپړتیا څخه د سرغړونې لپاره ځواب ووايي.»
په ملګرو ملتونو کې د ایران سفیر امیر سعید ايرواني امنیت شورا ته وویل؛ ایران، چې د حزب الله او حماس ملاتړ کوي په سیمه کې څو ځله د اسراییلو د ناوړه فعالیتونو د جدي پایلو خبرداری ورکړی دی.
هغه زیاته کړه: "ایران تل د سیمې د سولې او امنیت او په غزې تړانګه کې د اوربند د خبرو اترو لپاره له حده زیات زغم ښودلی دی."
په ملګرو ملتونو کې د امریکا مرستیال سفیر رابرټ ووډ امنيت شورا ته وویل؛ دا چې امریکا د اسراییلو متحد دی، له ټولو اړخونو تمه لري، چې د نړیوالو بشردوستانه قوانینو رعایت وکړي او د ملکي وګړو په خاص ډول په ګن مېشتو سيمو کې د زیان د کمولو لپاره ټول معقول ګامونه پورته کړي.
هغه ټینګار وکړ: «که څه هم د وروستیو پېښو په اړه حقیقتونه راڅرګندېږي، چې امریکا په کې هیڅ رول نه درلود نو لازمه ده، چې ټولې خواوې له هر هغه اقدام څخه ډډه وکړي، چې سیمه یو ویجاړونکي حالت ته بیايي.»

د اوکراین د بهرنیو چارو وزیر د شنبې په ورځ وویل، چې روسیه له ژمي مخکې د اوکراین پر اټومي تاسیساتو د برید پلان لري او د اټومي انرژۍ نړۍوالې ادارې او د اوکراین له متحدینو یې وغوښتل چې د دغه هېواد د اټومي تاسیساتو دایمي څارنه وکړي.
د اوکراین د بهرنیو چارو وزیر اندري سیبیها پر اېکس خپور کړي پیغام کې لیکلي: «د اوکراین د استخباراتي معلوماتو له مخې، کرملین د ژمي څخه مخکې د اوکراین د اټومي انرژۍ په مهمو تاسیساتو د بریدونو لپاره چمتوالی نیسي.»
نوموړي د اټومي برېښنا فابریکو او د بریښنا د لیږد سب سټیشنونو په اړه اندېښنه څرګنده کړی او ویلي یې دي، چې دغه تاسیسات د اټومي انرژۍ د خوندي کارکولو لپاره مهم دي.
سیبیها په دې اړه نور جزییات نه دي ورکړي چې ولې روسیه غواړي دغه تاسیسات په نښه کړي.
د مسکو له خوا په دې اړه تر اوسه کوم غبرګون نه دی څرګند شوی.
روسیې د ۲۰۲۲کال له مني راهیسې چې پر دغه هېواد یې برید کړی، د اوکراین د بریښنا پر تاسیساتو یې پراخ بریدونه ترسره کړي دي.
رویټرز لیکلي، چې د ملګرو ملتونو د اټومي انرژۍ د څار ادارې، د اټومي انرژۍ نړۍوالې ادارې (IAEA) سمدستي په دې اړه څه نه دي ویلي.
د اوکراین د ولسمشر د دفتر مشر اندري یرمک پر اټومي تاسیساتو د برید د احتمالي ګواښ پر وړاندې د نړۍوالو غبرګونونو غوښتنه کړې ده.
هغه په خپل ټیلیګرام پاڼه لیکلي: «دا د اټومي ناورین د سناریو لپاره چمتووالی دی. روسیه ترهګره ده.»
ښاغلی یرمک زیاتوي: «دوی باید همدلته ودرول شي. لویدیځ او نړۍوال باید د دغې ترهګرۍ د چمتوالي په وړاندې سخت غبرګون وښیي.»
روسیې د اوکرایین د حرارتي برېښنا تاسیساتو ته ډیر زیان رسولی او کله ناکله یې بندونه هم په نښه کړي دي ، خو لا هم د اوکراین اټومي تاسیساتو ته زیان نه دی رسیدلی.
د اټومي انرژۍ ادارې مشر رافیل ګروسي د جګړې په اوږدو کې څو څو ځله اوکراین او روسیې ته سفر کړی او د جګړې له دواړو خواوو یې غوښتي چې اټومي تاسیساتو ته نږدې یو بل سره ښکیل نه شي.
هغه د سپتمبر په پیل کې کییف ته د سفر په ترڅ کې وویل: «فکر کوم چې دا تل یو خطر دی کله چې په اټومي بټۍ باندې د برید احتمال موجود وي.»

رویټرز خبري اژانس د دریو باخبرو سرچینو په حواله ویلي، چې ایران روسیې ته لنډ واټن ویشتونکي بالستیک توغندي نه دي استولي. تېره اوونۍ واشنګټن پر تهران تور ولګاوه، چې دغه توغندي یې روسیې ته د اوکراین پر ضد د کارولو لپاره ورکړي دي.
درېیو سرچینو رویټرز ته ویلي، چې ایران د لنډ واټن ویشتونکي بالستیک توغنديو په ګډون د توغندیو د ویشتلو دستګاوې روسیې ته نه دي سپارلي. واشنګټن تېره اوونۍ تهران تورن کړ، چې د اوکراین پر ضد د کارولو لپاره یې دغه توغندي روسیې ته استولي دي.
په دغو سرچینو کې یو اروپايي ډیپلومات، یو اروپايي استخباراتي کارکوونکی او یو امریکايي چارواکی شامل دي.
دوی ویلي، دا څرګنده نه ده چې ایران ولې روسیې ته د لنډ واټن ویشتونکي توغندي نه دي ورکړي.
دوو کارپوهانو رویټرز ته وویل، چې د دې توغنديو د نه لیږلو څو لاملونه دي.
یو دا چې روسیه ښايي د دې توغندیو د لېږدولو لپاره د خپلو پوځي لاریو د ترمیمولو پلان ولري.
بله خبره دا ده، چې د توغنديو په نه لېږلو سره ایران له لوېدیځو قدرتونو سره د کړکېچ د کمولو په اړه د نویو خبرو اترو زمینه برابروي.
د ایران د توغندیو کارپوه، فابیان هینز، ويلي، دا نه شي تاییدولی، چې ایران د توغندیو استول بند کړي دي.
هغه زیاته کړه د ایران له خوا د توغنديو د نه لیږلو یو دلیل دا دی، چې هغه ملکي لارۍ چې ایران د توغندیو د توغولو لپاره ترمیم کړي دي د اوکراین په غرنیو سیمو او سخت ژمي کې د عملیاتو لپاره مناسبې نه دي.
تر دې مخکې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلینکن ویلي و، چې ایران روسیې ته د Fath-360 توغندي ورکړي او امکان لري، چې روسیه به په راتلونکو څو اونیو کې دغه توغندي په اوکراین کې وکاروي.
امريکا، جرمني، بريتانيا او فرانسې پر ايران نوي بنديزونه لګولي او اروپايي ټولنې ویلي، چې د ايران د هوايي چلند سکتور په نښه کولو لپاره پر نويو اقداماتو غور کوي.

فلسطینیان وایي، چې د شنبې په ورځ د غزې په سویلي ښار کې د بې ځایه شویو خلکو پر یو ښوونځي د اسراییل په برید کې لږ تر لږه ۲۲ کسان وژل شوي دي. بل خوا اسراییلي پوځ ویلي، چې دغه برید د حماس د وسله والې ډلې د قوماندې مرکز په نښه کړی دی.
د غزې روغتیا وزارت ویلي، چې په وژل شویو کې ډېری یې ښځې او ماشومان دي. د حماس دولتي رسنیو دفتر ویلي، چې په وژل شویو کې ۱۳ ماشومان او شپږ ښځې شاملې دي.
بل خوا بیا اسراییلي پوځ ویلي، چې دوی د حماس د قوماندې مرکز په نښه کړی چې له دې مخکې د ښوونځي په توګه کار ترې اخیستل کیده. اسراییلي پوځ یو ځل بیا وویل، چې د حماس ډله ملکي تاسیسات د نظامي موخو له لپاره کاروي. خو حماس دا خبره ردوي.
له سیمې څخه د رویټرز له خوا په خپاره شوو عکسونو کې چاودلي دیوالونه، سوځول شوي او ویجاړ شوي چوکی او میزونه، د ښونځي سوري چتونه او د پاتې شیانو د خوندي کولو لپاره د خلکو هڅې لیدل کیږي.
رویترز د پېښې د یوه عیني شاهد المالهي له قوله لیکي: «ښځې او ماشومان د ښوونځي د لوبو په میدان کې ناست وو، ماشومانو لوبې کولې، چې ناڅاپه دوه راکټونه پرې ولګېدل.»
د پېښې یو بل عیني شاهد ویلي، چې د پېښې ټول قربانیان ښځې او ماشومان دي.
حماس د اکټوبر په اوومه پر اسراییل برید وکړ او یو زرو او ۲۰۰ کسان یې ووژل او ۲۵۰ یې یرغمل کړل. د دغه برید په ځواب کې اسراییل په غزې پراخ بریدونه پیل کړل.
د فلسطین د روغتیا وزارت په وینا، پر غرې د اسراییل بریدونو کې تر ۴۱ زرو ډېر فلسطینیان وژل شوي او نږدې ۲.۳ میلیون فلسطینیان بې ځایه شوي دي.
