د سینیګال پوځ وايي، چې په یوه کښتۍ کې یې لږ تر لږه ۳۰ مړي موندلي دي

د سینیګال پوځ د دوشنبې په ورځ وویل، چې د دغه هېواد د پلازمېنې ډاکار له سواحلو څخه شاوخوا ۷۰ کیلومتره لرې په یوه کښتۍ کې یې لږ تر لږه ۳۰ مړي موندلي دي.

د سینیګال پوځ د دوشنبې په ورځ وویل، چې د دغه هېواد د پلازمېنې ډاکار له سواحلو څخه شاوخوا ۷۰ کیلومتره لرې په یوه کښتۍ کې یې لږ تر لږه ۳۰ مړي موندلي دي.
پوځ په یوه اعلامیه کې ویلي، چې سمندري ځواکونو ته د یکشنبې په ماښام د کښتۍ د شتون په اړه خبر ورکړل شوی و او د ګزمې یوه کښتۍ سمدستي سیمې ته واستول شوه.
د پوځ په اعلامیه کې راغلي: "تر اوسه پورې دېرش جسدونه شمېرل شوي."
اعلامیه کاږي، چې د مړو د شمېر او کښتۍ په اړه څېړنې روانې دي.
د پوځ په وینا؛ د جسدونو د خرابېدو له امله د پېژندنې پروسه ستونزمنه شوې ده.
د لویدیځې افریقا له ساحل څخه کانري ټاپوګانو ته د اتلانتیک د کډوالۍ لاره، معمولا د افریقایي کډوالو له خوا کارول کیږي، چې هسپانیا ته د رسېدو هڅه کوي.
دغه لار د نړۍ تر ټولو وژونکې لاره ده.
د کډوالۍ د حقونو ډلې واکینګ بارډرز د جون په میاشت کې وویل، چې د ۲۰۲۴ کال په لومړیو پنځو میاشتو کې نږدې ۵۰۰۰ کډوال په سمندر کې مړه شوي چې هڅه یې کوله اسپانوي ټاپوګانو ته ورسیږي.


د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوتریش نن له افغان مېرمنو سره په افغانستان کې د مېرمنو د وضعیت په تړاو په ځانګړې غونډه کې ویلي دي، چې طالبانو په رسمي ډول افغانې مېرمنې له ټولنې څخه حذف کړې دي. نوموړي روان وضعیت خواشینوونکی وباله.
د ملګرو ملتونو سرمنشي د دوشنبې په ورځ وویل، چې په افغانستان کې ښځې او نجونې د ظلم او جنسیتي تبعیض له ژور بحران سره مخامخ دي.
هغه وویل، چې طالبانو په خپل نوي قانون سره سم له عامه ډګر څخه د ښځو ایستل رسمي کړي دي.
د ملګرو ملتونو سرمنشي په افغانستان کې د ښځو پر وړاندې روان بندیزونه د اندېښنې وړ بندیزونه بللي دي.
نوموړي ویلي، چې افغانې مېرمنې اوس په سیورې بدلې شوې دي، چې مجبورې دي په خاموشۍ او تیرو کې سکوت وکړي.
په دغه غونډه کې افغان مېرمنو په نماینده ګۍ اصیلا وردګ، حبیبه سرابي او فوزیه کوفي ګډون کړی دی.
له دې وړاندې د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوتریش د ښځو له حقونو څخه په جدي سرغړونو، د توکمیزو ډلو پر وړاندې تبعیض او همدارنګه نورو هېوادونو ته له افغانستان څخه د ترهګرۍ پر لېږد اندېښنه څرګنده کړې وه.
انټونیو ګوتریش د طالبانو د رژیم تر ټولو ناوړه ځانګړنه د ښځو په وړاندې سخت بندیزونه او ځورول بللې وه.

د چین د بهرنیو چارو وزارت یوه ویاند له طالبانو وغوښتل چې د ښځو د حقونو او په افغانستان کې د بشري حقونو وضعیت په اړه د هېوادونو اندېښنو ته پام وکړي.
لين جيان په افغانستان کې د خوراکي توکو د کمښت ستونزې ته اشاره وکړه او ټينګار يې وکړ، چې په هېواد کې د ښځو حقونه يوازينۍ مساله نه ده.
هغه د دوشنبې په ورځ د ملګرو ملتونو د سرمنشي د یوه راپور په حواله وویل، چې تر ۲۰۲۴ کال پورې به په افغانستان کې ۲۳.۷ میلیونه خلک بشري مرستو ته اړتیا ولري او ۱۲.۴ میلیونه به د خوراکي توکو له سخت نه خوندیتوب سره مخ شي.
هغه پر نړۍوالې ټولنې غږ وکړ، چې طالبان وهڅوي چې په افغانستان کې د ښځو او ماشومانو وضعیت د برابرۍ او درناوي په روحیه ښه کړي.
هغه همداراز هیله څرګنده کړه، چې طالبان به د ښځو د حقونو په اړه خپلې ژمنې عملي کړي.
خو لين جيان د ښځو د مسالې په اړه د نړۍ په تېره بيا د امريکا او اروپا ټينګار رد کړ، چې د طالبانو له رژيم سره د دغو هېوادونو په ټکر کې تر ټولو مهمه مساله بلل شوې ده.
نوموړي وویل: «د ښځو حقونه او ګټې د افغانستان ټوله مساله نه ده او نه هم د دغه هېواد د ستونزو اصلي لامل یا بنسټ دی.»
هغه زیاته کړه: "نړۍواله ټولنه باید د افغانستان تر ټولو مهمو ستونزو ته پام وکړي، په دغه هېواد کې د بیارغونې او پرمختګ چارې پیل کړي، د افغانانو هوساینې ته وده ورکړي او د دغه هېواد د خلکو د بشري حقونو په رښتینې توګه ساتنه وکړي."
چین په سیمه کې د طالبانو ملاتړی دی.
دغه هېواد له طالبانو سره د کانونو، تېلو او ګازو لسګونه قراردادونه لاسلیک کړي او غواړي په افغانستان کې پانګونه وکړي.
دغه هېواد د امنیت شورا په غونډو او نورو نړۍوالو فورمونو کې د طالبانو پر تګلارو په تېره بیا د ښځو په اړه له نیوکې کولو ډډه کړې ده.
د چین حکومت وايي؛ د بشري حقونو په ګډون په کورنیو چارو کې لاسوهنه نه کوي.

په غزې کې ډاکټران وايي، چې د دوشنبې په ورځ د غزې په تړانګه کې د اسراییلي ځواکونو په دوو بریدونو کې د څلورو ماشومانو په ګډون لږ تر لږه ۱۰ فلسطینیان ووژل شول. بل خوا، د سختو بارانونو له امله د بې ځایه شویو فلسطینیانو خیمو له اوبو ډکې شوې او ژوند یې ورته لا سخت کړی دی.
پر غزې د اسراییل پراخ بریدونه، چې اوس یې نږدې یو کال کېږي، په داسې حال کې دوام لري، چې د نړۍوالو پام په لبنان او شمالي اسراییل کې د حزب الله وسله والو او اسراییل ترمنځ جګړې ته اوښتی دی.
د فلسطین روغتیایي چارواکو وویل، چې د غزې د تړانګې د کډوالو د اتو تاریخي کمپونو څخه په نصیرات کمپ کې د بې ځایه شویو فلسطینیانو په یو ښوونځي کې لږ تر لږه پنځه فلسطینیان وژل شوي دي.
د اسرايیل پوځ ویلي، چې د حماس د قوماندې یو مرکز یې په یوه ودانۍ کې په نښه کړی، چې پخوا د یو ښوونځي په توګه کاریدله.
په همدې حال کې دوشنبې په ورځ د دیر البلاح په ښار کې پر یو کور باندې د اسراییل هوايي برید، یوه ښځه او څلور ماشومان وژلي دي.
په دې سیمه کې نږدې یو میلیون بیځایه شویو فلسطینیانو پناه اخیستې ده.
د اسراییل پوځ د دې پېښې په اړه لا څه نه دي ویلي.
د حماس وسله والې څانګې د دوشنبې په ورځ وویل، چې د دوی جنګیالیو د رفح ښار په ختیځ کې د اسراییلي ځواکونو د اکمالاتو پر کاروان د ټانک ضد راکټونو په کارولو سره یې برید کړی.
حماس د برید د مرګ ژوبلې په اړه څه نه دي ویلي.
تېره شپه د پرله پسې بارانونو له امله د غزې د بې ځایه شویو لپاره یوه سخته او ستونزمنه شپه وه، د ډېری بې ځایه شویو خیمې د باران له اوبو ډکې شوې او ځینې ویجاړې شوي دي.
ځینې بې ځایه شویو په خیمو کې د اوبو د څڅېدو لپاره سطلونه ایښي او نورو بیا د خیمو شاوخوا کندې ویستلي چې د باران اوبه په کې ټولې شي او خیمو ته زیان ونه رسیږي.
۳۰ کلن احمد البري وویل، چې خلکو خپلې خیمې د اوړو له بوجیو، زړو جامو او له پلاستیکي کڅوړو جوړې کړې دي او کله چې باران کیږي، اوبه او باد ډېرې خیمې له ځانه سره وړي.

د خارکیف د ځواکونو عملیاتي او تاکتیکي ګروپ د دوشنبې په ورځ (سپټمبر په ۲۳ مه) پر ټېلېګرام خپور کړي راپور کې ویلي، چې د می میاشت له ۱۰مې څخه د سپټمبر تر ۲۱ نیټې پورې شاوخوا ۵ زره ۴۲۶ روسي سرتېري د خارکیف په لومړۍ برخه کې وژل شوي او ۱۰زره ۹۵۸ نور ټپیان شوي دي.
دا په داسې حالې کې ده چې د متحده ایالاتو، انګلستان، کاناډا، فرانسې، جرمني، ایټالیا او نورو لویدیځ هیوادونو ایتلاف په افغانستان کې د ۲۰ کلونو څخه په ډیره موده کې (۲۰۰۱-۲۰۲۱) ټولټال ۳ زره ۵۰۰ سرتېري له لاسه ورکړي وو.
د افغانستان په جګړه کې ۲۴۰۰ امریکایان وژل شوي وو، دا د هغه سرتېرو نیمایي برخه ده، چې روسیې یوازې د اوکراین په خارکیف کې په څلورو میاشتو کې له لاسه ورکړی.
په دغه راپور کې راغلي، چې په همدې موده کې اوکرايني ځواکونو په دغه سیمه کې د روسیې ۱۴۳ ټانکونه په نښه کړي، چې ۶۹ يې ويجاړ شوي دي.
د راپور له مخې؛ په دغه سیمه کې ۷۷روسي زغره وال جنګي ګاډي زیانمن شوي او ۱۳۴ نور یې له منځه تللي دي.
په ټولیز ډول د روسیې ۱ زر ۴۶۴ موټر تخریب شوي، ۷۶۲د توغندیو سیسټمونه یې هم په نښه شوي او ۲۱۲ یې تخریب شوي دي.
په راپور کې ویل شوي، چې په یادو عملیاتو کې د روسیې ۴ زره ۴۵۸ بېلابېلې موټرې او ۱۵۲ د مهماتو ډیپوګان له منځه وړل شوي دي.
د اوکراین لوی درستیز ویلي، چې په تیرو ۲۴ ساعتونو کې په اوکراین کې د یو زر ۳۳۰ روسي سرېیرو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.
دغه هېواد ادعا کوي، چې په تېرو دوو کلونو د روسیې د یرغل له پیل راهیسې څه باندې ۶۴۳ روسي سرتېري په اوکراین کې یا وژل شوي او یا هم ټپیان شوي دي.

د اسټرالیا «کنورسېشن» رسنۍ خبرداری ورکړی، چې په افغانستان کې د طالبانو له خوا د پولیو د واکسین کمپاین ځنډول ښايي د سیمې په هېوادونو کې د ګوزڼ ناروغۍ د خپرېدو لامل شي. افغانستان او پاکستان هغه دوه هېوادونه دي چې نه دي توانیدلي د ګورڼ ناروغي له منځه یوسي.
په دغه راپور کې چې د دوشنبې په ورځ د تلې په دویمه خپور شو، ویل شوي چې د ګوزڼ ضد واکسین د کمپاین ځنډېدو له امله د افغانستان او پاکستان تر منځ لارو کې د خلکو ګڼې ګوڼې له امله پاکستان هم د پولیو د ناروغۍ خطر زیات کړی.
د روغتیا نړۍوال سازمان سږ کال په افغانستان کې د پولیو ۱۸ او په پاکستان کې ۱۷ نوې پېښې تایید کړې دي.
د پاکستاني چارواکو د معلوماتو له مخې؛ تر اوسه په دغه هېواد کې د پولیو د مثبتو پېښو شمېر ۲۱ ته رسېدلی دی.
دا په داسې حال کې ده، چې تېر کال په افغانستان کې د پولیو یوازې شپږ پېښې ثبت شوې وې.
دغو احصایو ته په اشارې سره دغه اخبار لیکلي، چې په افغانستان کې د پولیو د پېښو زیاتوالی «ډېر چټک» دی.
په دغه راپور کې ویل شوي، چې د واکسینو ځنډېدل سره به په نږدې راتلونکي کې په ماشومانو کې د پولیو پېښې زیاتې شي.
د راپور له مخې؛ دا وېروس کولی شي په سیمه او په ځانګړې توګه په هند او ایران کې هم د ماشومانو د فلج لامل شي.
پولیو یو ساري وېروس دی، چې په عمده توګه د پنځو کلونو څخه کم عمر لرونکي ماشومان اغېزمن کوي، مګر هغه څوک چې واکسین شوي نه دي د دې ناروغۍ له ګواښ سره مخ دي.
تر دې مخکې اسوشېټېډ پرېس د ملګرو ملتونو په حواله راپور ورکړی و، چې طالبانو د پولیو واکسین کمپاین بند کړی دی.
د دغه راپور په غبرګون کې د طالبانو د روغتیا وزارت ویاند شرف زمان ویلي وو، چې د واکسین د بندیز په اړه تر اوسه کوم رسمي مکتوب نه دی صادر شوی.
د پولیو د واکسین په کمپاین کې ښکېلو روغتیايي سرچینو ګارډین ورځپاڼې ته ویلي، چې طالبانو د امنیتي اندېښنو او په دې کې د ښځو د ونډې له کبله په موقت ډول دغه کمپاین ودراوه.