د لارو بندښت له امله؛ په هند کې د افغانستان د وچو مېوو بیې خورا لوړې شوې دي
د هند او پاکستان ترمنځ له سیاسي کړکېچ او جګړې وروسته، د زاړه ډیلي د وچو مېوو مارکېټ د وارداتو په بندېدو سره له اقتصادي ستونزو او بیو لوړېدو سره مخ شوی دی.
دغه مارکېټ، چې تر ډېره له افغانستان څخه د وچو مېوو په واردولو ته متکي دی، د پاکستان له لارې د ځمکنۍ لېږدلارې په بندېدو سره سخت اغېزمن شوی. له دې لارې به هر کال زرګونه ټُنه بادام، کشمش، انځر او نور توکي هند ته واردېدل.
د خاري باولي د سوداګرو اتحادیې مشر راجن بهرګوا هندۍ ورځپاڼې انډین ایکسپریس ته ویلي: «مخکې به موږ ته د افغانستان وچې مېوې د پاکستان له لارې په لسو ورځو کې رارسېدې، خو اوس یا باید د هوا له لارې دا توکي راوړو چې في کیلو ۲۰۰ روپۍ لګښت لري، یا ډېره اوږده بله ځمکنۍ لاره وکاروو.»
خو هوايي انتقال هم ستونزمن دی، ځکه هند د اپرېل په ۳۰مه د پاکستان پر الوتکو د خپل فضايي حریم کارول بند کړل او پاکستان هم ورته اقدام وکړ.
د اپرېل له ۲۴مې وروسته، چې پاکستان له هند سره سوداګري ودروله او هند هم د اټاري-واګه پوله وتړله، له امله یې له پاکستان سره سوداګري په ټپه ودرېده. دا مهال هند له افغانستان سره یوازې د اټاري-واګه لارې سوداګري کوي. د سوداګرۍ له بندیو سره د وچې مېوې بیې په بېسارې ډول لوړې شوې. افغاني بادام له ۷۰۰ څخه ۸۵۰ روپیو ته او کشمش له ۴۰۰ څخه ۶۰۰ روپیو ته لوړ شوی. د انځرو بیه في کیلو ۱۵۰ روپۍ زیاته شوې ده.
سوداګر وايي، د دغه ناورین له امله زیاتره توکي احتکار (ذخیره) شوي او د بیې لوړېدل یوازې هغو توکو پورې محدود نه دي چې د افغانستان نه واردېږي، حتا د کليفورنیا او ايران بادام هم تر ۲۳۰ روپیو پورې ګران شوي دي.
د چاندني چوک استازی او د سوداګرو فدراسیون عمومي منشي پروېن خنډېلوال، وايي چې دا وضعیت موقتي دی: «موږ اړ یو چې خپل کورنی تولید زیات کړو. دا ستونزې به دوام ونه لري، واردوونکي به بدیلې لارې پیدا کړي.»
له دې سره، د پاکستان څخه واردېدونکي نور توکي لکه چوارې، مالګه او نور بوټي هم بازار ته نه رسېږي. همداراز، ترکي توکي هم د بایکاټ تر فشار لاندې دي.
د سوداګرو په وینا، تر اوسه د افغان توکو د لېږد یوه بدیله لار له اماراتو څخه پرانېستل شوې، خو دا به في کیلو شاوخوا ۳۰ روپۍ نور هم زیات لګښت ولري.
د "خاري باولي" نوم د هندي کلمو "خاري" (مالګینې) او "باولي" (ژورې څاه) څخه اخېستل شوی، چې یوې پخوانۍ وچې شوې ژورې څاه ته اشاره کوي، چې ګومان کېږي تروې اوبه به پکې وې. کله چې اوبه وچې شوې، سوداګرو یې چاپېره دوکانونه پرانېستل.
نن دا مارکېټ، چې له بوټو، مغز لرونکو مېوو، تخمونو او مصالحو ډک دی، تنګې او ګڼه ګونې ډکې کوڅې لري، چې د مصالحو خوشبويي یې ټوله فضا نیولې وي. دا مارکېټ د هند د پخوانیو واردوونکو مرکز دی، چې زیات شمېر کاروبارونه پکې نسلونه نسلونه تېریږي چې روان دي.
خلک دې ته "کوچنی کابل" هم وايي، ځکه له افغانستان نه شاوخوا ۸۵ سلنه وچې مېوې ور وړل کېږي او دا د اسیا تر ټولو لوی د وچو مېوو مارکېټ ګڼل کیږي.