تورخم دروازه کې د سپکاوي فصل؛ د مبایلونو پلټل، نوبت او د عزت بیه

د افغانستان او پاکستان ترمنځ د ډیورنډ کرښې په تورخم دروازې تېرېدونکي افغان مسافر شکایت کوي، چې د پاکستاني سرحدي پولیسو له‌خوا د تالاشۍ، نوبت او قطارونو په نوم ترې غېرقانوني پیسې اخیستل کېږي، مبایلونه یې پلټل کېږي او له ښځو سره د عزت خلاف چلند کېږي.

د مسافرو په وینا، په دې وروستیو کې د تورخم دروازې پاکستاني پولیس له دغه لارې د تېرېدونکو کسانو مبایلونه پلټي او که پکې داسې انځور، ویډیو یا پیغام ومومي چې د دوی د خوښې خلاف وي، نو له مسافرو نغدي پیسې غواړي.

دوی وايي، چې د مسافرو شخصي حریم ته درناوی نه کېږي او دا کړنه یوازې د رشوت اخیستو یوه پلمه ګرځېدلې ده.

یو افغان مسافر چې نه غواړي نوم یې واخیستل شي، افغانستان انټرنشنل - پښتو ته وایي: «د پاکستان سرحدي پولیسو مې مبایل وپلټلو، یو عام تصویر یې خوښ نه شو، شک یې وښود، خو بیا یې په ښکاره وویل چې که څه چای اوبه (رشوت) ورکړې، پرېږدو دې، ۵۰۰ کلدارې یې راڅخه واخیستې.»

باسط «مستعار نوم » چې څو ورځې وړاندې له خپلې مېرمنې سره د تورخم له لارې له پاکستان څخه افغانستان ته تللی، افغانستان انټرنشنل - پښتو ته وویل: «زما د مېرمنې مبایل پولیسو وپلټه، ان شخصي انځورونه یې پرانیستل. دا سپکاوی دی. باید دا کار و نه شي، هېڅ قانون دا اجازه نه ورکوي چې د یو مسافر مبایل بې له اجازې وپلټل شي، دا توهین دی.»

بلخوا، له دغه لارې تېرېدونکي دا هم وایي چې د قطارونو درېدلو یا نوبت اخیستو لپاره هم له دوی څخه پیسې غوښتل کېږي. که څوک پیسې ونه‌لري، ساعتونه منتظر پاتې کېږي، خو که څوک پیسې ورکړي، پرته له ځنډ څخه یې پرېږدي. دا وضعیت هغو کسانو ته هم ستونزمن شوی چې ناروغان او یا عمر خوړلي دي.

امیر خان چې له خپلې ناروغې مور سره له افغانستان څخه پېښور ته د تورخم له لارې تللی و، افانستان انټرنشنل - پښتو ته وویل: «له ما سره مې مور وه، هغه د زړه ناروغه ده، خو موږ درې ساعته انتظار وکړ. بیا مو ولیدل چې بل کس چې پیسې ورکړې، سمدستي تېر شو، زه هم مجبور شوم چې پیسې ورکړم، ځکه چې د مور حالت مې ښه نه و.»

د ډېرو نورو ستونزو ترڅنګ د ښځینه مسافرو لپاره وضعیت لا اندېښمن دی. ډېرې ښځینه تېرېدونکې وايي، چې د خوندیتوب ځانګړي شرایط نه شته او د نارینه پولیسو تر څار لاندې ساعتونه ولاړې ساتل کېږي. ان حامله ناروغې یا د ډېر عمرمېرمنې هم خوندیتوب نه احساسوي.

یوه مېرمن چې له خپلو درېیو ماشومانو سره سفر کوي، افغانستان انټرنشنل - پښتو ته وویل: «په تورخم کې د ښځو لپاره نه جلا کتار شته، نه خوندیتوب، نه هم عزت. موږ له دې لارې یوازې د اړتیا له مخې سفر کوو، خو تر ټولو زیات سپکاوی دلته وینو.»

د یادولو وړ ده، چې مدني فعالان او د انساني حقونو ملاتړي بنسټونه له پاکستاني چارواکو غواړي، چې د تورخم په پوله کې د سرحدي پولیسو له‌خوا له افغان مسافرو سره دا ډول غېر انساني او غېر قانوني، سپک او له فساد څخه ډک چلند بند شي او یو روڼ، عادلانه او انساني بهیر رامنځته شي.