مارک کارني: د اوکراین متحدین د روسیې پر وړاندې د بندیزونو په نوي پړاو کار کوي

د کاناډا لومړي وزیر«مارک کارني»ویلي چې د اوکراین متحدین د روسیې پر ضد د نویو بندیزونو د یوه تازه پړاو د عملي کېدو لپاره تیاری نیسي.

د کاناډا لومړي وزیر«مارک کارني»ویلي چې د اوکراین متحدین د روسیې پر ضد د نویو بندیزونو د یوه تازه پړاو د عملي کېدو لپاره تیاری نیسي.
مارک کارني،د جمعې په ورځ اعلان وکړ، چې د دغو بندیزونو موخه به د روسیې د جګړې ماشین لا پسې کمزوری کول وي او هغه سرچینې به محدودې کړي چې د اوکراین پر وړاندې د جګړې د دوام لپاره ترې کار اخلي.
هغه زیاته کړه،چې د بندیزونو د نوي پړاو په اړه د متحدو هېوادونو ترمنځ همغږي روانه ده او ډېر ژر به په ګډه اعلان وکړي.
تر اوسه د بندیزونو د جزییاتو په اړه څه نه دي ویل شوي، خو د لوېدیځو هېوادونو پخوانیو اقداماتوکې د روسي چارواکو، پوځي سکتور او د انرژۍ صنعت په نښه کول شامل وو.


د جرمني د کډوالو او پناه غوښتنې ادارې اعلان کړی چې په روان میلادي کال کې د دې هېواد تر ټولو ډېر د پناه غوښتنې غوښتنلیکونه د افغانانو له لوري ثبت شوي دي.
د رسمي شمېرو له مخې، د جنورۍ له لومړۍ نېټې څخه تر ۲۰۲۵ د اګست تر پایه، ټول ۱۰۴ زره او ۱۲ کسان په جرمني کې د پناه غوښتنې لپاره مراجعه کړې ده.
له دې ډلې ۷۸ زره او ۲۴۶ کسان لومړی ځل دی چې د پناه غوښتنې غوښتنلیک وړاندې کوي.
یوازې افغانانو په همدې موده کې ۱۴ زره او ۸۶۵ لومړني او ۱۵ زره او ۹۱۴ تکراري غوښتنلیکونه ثبت کړي دي.
د ادارې په وینا، تکراري غوښتنلیکونه معمولا هغه مهال کېږي چې قوانین بدلون ومومي، تازه اسناد وړاندې شي یا د پناغوښتونکو هېواد وضعیت نور هم خراب شي.
د اروپايي محکمې پرېکړه
د افغانانو د غوښتنلیکونو په زیاتوالي کې لویه ونډه د اروپايي محکمې هغه حکم بلل شوی چې تېر کال د اکتوبر په میاشت کې صادر شو.
محکمې د طالبانو له لوري د ښځو پر وړاندې محدودیتونه د «جنسي تبعیض او ځورونې» په توګه وپېژندل او ټینګار یې وکړ چې د افغان ښځو د پناه غوښتنو د ارزونې لپاره یوازې د هغوی تابعیت او جنسیت کافي ګڼل کېږي.
د جرمني د کډوالو ادارې په وینا، یوازې د روان کال په لومړیو اتو میاشتو کې ۹ زره او ۱۳۹ افغان ښځو تکراري غوښتنلیکونه وړاندې کړي دي.
د اګست میاشت کې کمښت
سره له دې چې د پناه غوښتنو شمېر په ټوله کې زیات شوی، د اګست میاشتې په پرتله له جولای سره ۵،۹ سلنه کمښت لیدل شوی او غوښتنلیکونه ۷ زره او ۸۰۳ ته راټیټ شوي دي.
دا شمېر د تېر کال د اګست په پرتله چې له ۱۸ زرو ډېر و، د پام وړ راکم ښودل شوی دی.
افغانستان د ۱،۹۶۸ لومړنیو غوښتنلیکونو په ثبتولو سره بیا هم د پناه غوښتونکو هېوادونو په سر کې دی.
له هغه وروسته سوریه د ۱،۳۷۰ او ترکیه د ۸۴۸ غوښتنلیکونو سره په دویم او درېیم ځای کې راغلي دي.
د جرمني د حکومت سخت دریځ
د افغانانو د پناه غوښتنو زیاتوالی په داسې حال کې دی چې د جرمني نوی حکومت د کډوالۍ په برخه کې سخت دریځ خپل کړی او د پناه غوښتونکو پر مخ یې د دروازو تړلو هڅې زیاتې کړي دي.
په تېرو میاشتو کې دغه هېواد دوه ځله هغه افغانان بېرته کابل ته شړلي دي چې په درنو جرمونو تورن وو.
د دې بهیر د اسانولو لپاره برلین له طالبانو سره هم هوکړې کړې او د افغانستان د قونسلګریو د فعالېدو اجازه یې هم ورکړې ده.
خو د بشري حقونو سازمانونه او د کډوالو د ملاتړ ادارې د جرمني دا اقدام له سختو غبرګونونو سره مخ کړی دی.
هغوی خبرداری ورکړی چې د افغانانو جبري ایستل د ژنیو کنوانسیون او نورو نړیوالو تړونونو خلاف دي او د شړل شویو کسانو ژوند له جدي ګواښ سره مخ کوي.

د روسیې د ولسمشرۍ ماڼۍ ویاند دیمیتري پسکوف ویلي، ښايي د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین او د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په نږدې راتلونکي کې بیا ځلي مخامخ لیدنه ولري. هغه زیاته کړې څنګه چې د الاسکا ناستې چمتوالی په چتکۍ ترسره شو، دغه لېدنه به هم همداسې ترسره شي.
دیمیتري پسکوف د روسیې له یوې رسنۍ سره په خبرو کې ویلي:«لکه څنګه چې د پوتین او ټرمپ د الاسکا ناستې چموالی په چټکۍ سره ترسره شو، راتلونکې لیدنه هم کولای شي له ځنډ پرته همداسې تنظیم شي.»
پر همدغه مهال د کرملین ماڼۍ ویاند ویلي، چې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ډېپلوماسۍ سوداګریز چلند «ډېر سیاسي» دی، خو د هغه په وینا دا په ښه او مثبته معنا دی.
نوموړي د خپلو خبرو د دوام پرمهال ټینګار کړی، چې روسیه غواړي د اوکراین جګړه د سیاسي او ډېپلوماټیکو لارو حل کړي.
نوموړي زیاته کړې: «که ټرمپ وکولای شي موږ ته د سیاسي او ډیپلوماتیکو لارو امکانات برابر کړي، زموږ ګټې به سره یو ځای شي او باید هرکلی یې وشي.»
د کرملین ماڼۍ ویاند په داسې حال کې د پوتین او ټرمپ د احتمالي لیدني په اړه خبر ورکړی، چې د دواړو هېوادونو مشرانو شاوخوا درې اوونۍ وړاندې هم په الاسکا کې سره لیدلي.

د هند د ممبۍ ښار پولیسو او امنیتي ادارو د ترهګریزو برېدونو له ګواښونو تر لاسه کولو وروسته د جمعې په ورځ بیړنی حالت اعلان کړ. دوی وایي، دغه ګواښونه د ترافیکي پولیسو په رسمي واټساپ شمېره ترلاسه شوي او ویل شوي چې ۳۴ برېدګر د ۴۰۰ ګرامه چاودېدونکو موادو سره د سترو بریدونو پلان لري.
پیغام استونکي ځان د «لشکر جهادي» ډلې غری معرفي کړی او ادعا یې کړې چې ۱۴ پاکستاني وسله وال هند ته داخل شوي او د برېد لپاره چمتو دي.
د پولیسو چارواکو ویلي، چې د ایالت په کچه امنیتي تدابیر سخت شوي او ترهګرۍ ضد څانګې په ګډون ټولو امنیتي ادارو د یادې موضوع په اړه پلټنې پیل کړې دي.
د ممبۍ د پولیسو یوه چارواکي وویل:« موږ تل له نا اشنا شمېرو داسې ګواښوونکي پیغامونه ترلاسه کوو. ډېر ځله دا پیغامونه له هغو کسانو راځي چې یا رواني ستونزې لري یا د الکولو تر اغېز لاندې وي. خو هر ځل اړ یو چې جدي یې ونیسو او د امنیتي پروتوکولونو له مخې عمل وکړو.»
نوموړي زیاته کړې، په دې ګواښ کې د کوم ځانګړي ځای یادونه نه ده شوې، خو پولیس د استوونکي د شمېرې د معلومولو هڅه کوي او ژر به یې هویت څرګند شي.
یاد ګواښونه داسې مهال شوي چې د ممبۍ پولیسو د «اننت چاتورداشي» او «عید میلاد» د نمانځلو لپاره ځانګړي امنییتي تدابیر نیولي دي.
دغه ګواښ د ممبۍ د ۲۰۰۸ کال د نومبر د ۲۶مې نېټې د خونړۍ ترهګریزو برېدونو د یادونو له امله اندېښنې زیاتې کړې دي.
هغه مهال د لشکر طیبه پورې تړلو لسکو وسلهوالو په دې ښار کې برېدونه ترسره کړل او په هغه برېدونو کې ۱۷۵ کسان ووژل شول او له ۳۰۰ ډېر ټپیان شول .

د عراق امنیتي بنسټونه وايي، چې د اوږدمهالي عملیاتو په پایله کې یې د داعش وسلهوالې ډلې یوه ملاتړکوونکې شبکه لهمنځه وړې ده. د دغه بنسټونو په وینا؛ دغې شبکې داعش ته ځواکونه او مالي سرچینې لېږدولې.
د راپورونو پر بنسټ؛ د داعش ملاتړکوونکې شبکې پر خلاف عملیاتو له ۷۵۰ ورځو ډېر دوام وکړ او د عراق استخباراتي او د ترهګرۍ ضد ځواکونو په کې کلیدي رول ولوباوه. دغه شبکه د عراق دننه او بهر فعاله وه او له بېلابېلو هېوادونو څخه یې ترهګر عراق ته لېږدول.
عراقي چارواکي وايي، چې یاد عملیات د دغه هېواد د سترې قضايي شورا د لارښوونې لهمخې په کرکوک ولایت کې ترسره شوي او د داعش ډلې لپاره د تمویل یوه مهمه سرچینه یې په نښه کړې ده.
دغه اقدام داسې مهال کېږي، چې په دې وروستیو کې د عراق او سوریې ترمنځ په سرحدي سیمو کې د داعش ترهګریز فعالیتونه زیات شوي او د دغې ډلې د بیا راژوندۍ کېدو په اړه اندېښنې ډېرې شوې دي.

د ایران په پلازمېنه تهران کې د ناورین مخنیوي او مدیریت ادارې له خپلو خلکو غوښتي، چې تل باید د احتمالي زلزلې لپاره چمتو اوسي. د دغې ادارې مشر علي نصیري ویلي، چې د تهران ټولې کورنۍ باید په خپل کور، موټر یا کارځای کې د «خوړو کڅوړې» چمتو ولري.
په دې کڅوړه کې باید مهم توکي لکه اوبه، خواړه، درمل، شخصي اسناد او لومړني بېړني توکي شامل وي؛ څو که زلزله یا بل بېړنی حالت رامنځته شي، خلک د یو څه وخت لپاره ژوندي پاتې شي.
هغه خبرداری ورکړی، هغه کورونه چې د ۱۹۹۵ کال څخه مخکې جوړ شوي وو، د زلزلو پر وړاندې مقاومت نهلري او له خلکو یې غوښتنه کړې چې خپل ځان او مال په هغو کورونو کې له ګواښ سره مخ نهکړي چې له تخنیکي پلوه د انجینر یا متخصص لهخوا تایید شوي نهدي.
دغه خبرداری وروسته له هغې ورکول کېږي، چې د افغانستان ختیځ په تېره بیا کونړ ولایت سختې زلزلې وځپلو. په دې زلزله کې لږترلږه تر ۲ زرو او ۲۰۰ ډېر کسان مړه شول.