ډونالډ ټرمپ: هیله لرم چې د «چارلي کرک» قاتل په اعدام محکوم شي

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ ویلي، چې هغه هیله لري د «چارلي کرک»قاتل د اعدام په سزا محکوم شي. هغه دا څرګندونې د فاکس نیوز خبرې شبکې سره په یوې ځانګړې مرکه کې کړي دي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ ویلي، چې هغه هیله لري د «چارلي کرک»قاتل د اعدام په سزا محکوم شي. هغه دا څرګندونې د فاکس نیوز خبرې شبکې سره په یوې ځانګړې مرکه کې کړي دي.
ټرمپ زیاته کړې، چې پر برید تورن کس د پولیسو لخوا نیول شوی دی، او ټینګار یې وکړ: «زه هیله لرم چې هغه د اعدام سزا ترلاسه کړي».
چارلي کرک،د امریکا یو توندلاری محافظهکار سیاسي فعال او د«امریکا د بدلون ټکی سازمان»بنسټ ایښودونکی وو، چې د ځوانانو ترمنځ د خپل نفوذ له امله په محافظهکاره کړیو کې یې ځانګړې پېژندنه درلوده. د هغه وژل کېدل په سیاسي ډګر کې پراخ غبرګونونه راپارولي دي.
ټرمپ دا څرګندونې په داسې حال کې کويچې د امریکا په سیاسي فضا کې د تاوتریخوالي د زیاتېدو او د سیاسي شخصیتونو د امنیت په اړه اندېښنې ورځ تر بلې ډېرېږي.


د اوکراین ډرون بریدونو د روسیې په شمال لوېدیځ کې د پریمرسک بندر چارې د لومړي ځل لپاره ودرولې. دا بندر هره ورځ تر یو میلیون بیرلو زیات تېل باروي او د روسیې د لوېدیځ تر ټولو ستر د تېلو لېږد مرکز بلل کېږي. اوکراین وایي، په برید کې څو بېړۍ او د تېلو یوه پمپ سټېشن اور اخیستی.
د روسیې سیمهییز چارواکي بیا وايي چې اور مړ شوی او د تېلو د تویېدو ګواښ نشته.
د دې برید له امله د نړیوالو تېلو بیې شاوخوا دوه سلنه لوړې شوې.
روسي پوځ ادعا کوي چې په همدې سیمه کې یې د شپې پر مهال ۲۲۱ اوکرایني ډرونونه راغورځولي دي.

د نیپال د ولسمشر دفتر اعلان کړی چې د سترې محکمې پخوانۍ قاضیالقضات، سوشیلا کارکي، د هېواد د موقتي مشرې په توګه ټاکل شوې ده. دا پرېکړه د هغو تاوتریخوالو وروسته شوې چې د فساد ضد لاریونونو پر مهال د لومړي وزیر کی پي شرما اولي استعفا ته اړ کړ.
د ولسمشر د دفتر د معلوماتو له مخې، ۷۳ کلنه کارکي به د پنجشنبې په ورځ د شپې ۸:۴۵ بجې د محلي وخت له مخېلوړه وکړي.
سوشیلا کارکي تر اوسه پورې د نیپال په تاریخ کې یوازینۍ ښځه ده چې د سترې محکمې د قاضیالقضات په توګه یې دنده ترسره کړې ده.
د راپورونو له مخې، د دوشنبې او سهشنبې د ورځو په تاوتریخوالو کې لږ تر لږه ۵۱ کسان وژل شوي او له ۱۳۰۰ زیات نور ټپیان شوي دي.

ډیپلوماټ مجلې د پنجشنبې په ورځ (د وږي ۲۰مه) په یوه خپره کړې مقاله کې د قوشتېپې کانال د افغانستان لپاره د خپلواکۍ او هیلو نښه؛ خو د منځنۍ اسیا هېوادونو لپاره اېکولوژيکي او اقتصادي کړکېچ بللی دی.
په مقاله کې راغلي، اقلیم او د منځنۍ اسیا اوبه د بدلون او کمېدو په حال کې دي. د قوشتېپې کانال چې د امو د سېند تر ۳۰ سلنې پورې اوبه د افغانستان خوا ته جلا کوي، د منځنۍ اسیا هېوادونو ته یې اندېښنې پيدا کړې دي.
په مقاله کې زیاته شوې، چې دغه کانال د افغان بزګرو لپاره له وچکالۍ او بېوزلۍ څخه د خلاصون یوه هېله ده؛ خو پر ازبکستان، ترکمنستان او تاجکستان اوبه کمولای شي.
ډيپلوماټ مجله د کارپوهانو په حواله لیکي، د دغه کانال په جوړېدو سره کېدای شي چې د سېند له کلنیو اوبو څخه له ۸ تر ۲۰ سلنه پورې اوبه کمې شي او په روانه وچکالۍ کې زیانونه پېښ کړي.
مقاله وړاندې کاږي، چې اصلي ستونزه د اوبو کمښت نه؛ بلکې د اوبو ناسم استعمال دی، د اصلاحاتو او عصري خړوبولو له لارې د دغه کړکېچ مخنیوی کېدای شي؛ خو په ازبکستان کې بزګران لا له وړاندې د وچکالۍ له امله له ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.
په مقاله کې د اقلیم پوهانو له خولې لیکل شوي، د قوشتېپې کانال په وچه سيمه کې جوړ شوی دی؛ نو له همدې امله به ډېرې اوبه په بخار واوړي او ضایع به شي.
په مقاله کې د دغه کانال سياسي اړخ ته هم اشاره شوې او ویل شوي، چې دغه پروژه یوازې د کرنیزو ځمکو د خړوبولو نه؛ بلکې د واکمنۍ سمبول هم دی.
ډیپلوماټ مجله زیاتوي، چې افغانستان د امو سېند اوبو مهارولو په برخه کې له ګاونډیو هېوادونو سره تړونونه نهلري، که د امو سېند پر غاړه پراته هېوادونه له نړۍوالې ټولنې سره په دې اړه همغږي ونه لري؛ نو کېدای شي چې د لوی جنجال لامل شي.

د ایران د اسلامي شورا مجلس استازي مجتبی زارعي د اېکس خواله رسنۍ له لارې د قطر امیر ته په پیغام کې وړاندیز کړی، چې د خپل هېواد د دفاع لپاره یې د ایران د سپاه پاسدارانو له ځواک څخه مرسته وغواړي.
هغه د قطر پر پلازمېنې دوحې د وروستي برید یادونه کړې، چې پکې د حماس د سیاسي مشرانو استوګنځایونه موخه ګرځول شوي وو.
نوموړي ټینګار کړی، چې قطر باید اجازه ورکړي څو د سپاه پاسدارانو پرمختللي «فتاح» توغندي د دې هېواد په خاوره کې ځای پر ځای شي، څو د اسراییل د احتمالي بریدونو پر وړاندې د دفاع توان لوړ کړي.
زارعي په خپلو څرګندونو کې دا هم ویلي، چې د قطر لپاره اړینه ده څو د امریکا د پوځي ځواکونو وتل تضمین کړي.
د هغه په باور، د امریکا پوځي حضور په قطر کې نه یوازې د دې هېواد امنیتي خپلواکۍ ته زیان رسوي، بلکې د سیمې د کړکېچونو د دوام یو لامل هم دی.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا د قطر پر پلازمېنې دوحې د اسراییل وروستي بریدونه په کلکه وغندل، خو په ګډه اعلامیه کې یې د برید کوونکي هېواد نوم وانخیست. دغه پرېکړه د شورا ټولو ۱۵غړو چې امریکا هم پکې شامله ده، په اجماع تصویب کړه.
امنیت شورا چې ټول ۱۵غړي یې د پرېکړې ملاتړ کوي، په خپلو خبرو کې ټینګار کړی چې پر قطر بریدونه د نړۍوالو قوانینو او د ملګرو ملتونو د منشور ښکاره سرغړونه ده. یادې شورا د ملکي وګړو د خوندیتوب غوښتنه وکړه او په ټینګار یې وویل، چې د هېوادونو ملي حاکمیت او د هغوی خاورې باید خوندي پاتې شي.
کارپوهان وایي، چې د قطر پر پلازمېنې برید د سیمې د لا ډېر بېثباته کېدو لامل کېدای شي. قطر په تېرو کلونو کې د منځني ختیځ د شخړو د منځګړیتوب په چارو کې مهم رول لوبولی او د حماس د سیاسي دفتر کوربه هېواد ګڼل کېږي. د همدې موضوع له امله، د دوحې په نښه کېدل د دې هېواد د رول د کمزوري کولو هڅه ګڼل کېږي.
بلخوا، واشنګټن د برید پر وړاندې څرګند دریځ ونیوو او هغه یې په اوسني حساس وخت کې د امریکا او اسراییل په زیان وباله.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویلي، که څه هم امریکا د اسراییل د امنیت ملاتړ کوي، خو داسې یو اړخیز عملیات کولای شي د جګړې لمن پراخه کړي او د سیمه ییزو شخړو لپاره د سیاسي حل امکانات محدود کړي.
د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د پرېکړې ترڅنګ، یو شمېر نړۍوالو بشري سازمانونو هم پر ملکي اهدافو د بریدونو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده. هغوی وایي، چې په تاوتریخوالي کې د زیاتوالي دوام به د بشري ناورین د پراخېدو لامل شي.
د نړۍوالو څارونکو په باور، که پر دوحه بریدونه دوام وکړي، دا نه یوازې د قطر ملي امنیت، بلکې د خلیج هېوادونو او پراخې سیمې ثبات ته جدي ګواښونه رامنځته کوي.