د نیپال د فساد ضد لاریونونو د مرګ ژوبلې شمېر ۷۲ کسانو ته لوړ شو

د نیپال روغتیا وزارت د یکشنبې په ورځ وویل، د لټون پر مهال له دولتی ودانیو، دفترونو او کورونو څخه د مړو په را اېستلو سره د تېرې اونۍ د ګډوډیو د مرګ ژوبلې شمېر ۷۲ کسانو ته لوړ شوی دی.

د نیپال روغتیا وزارت د یکشنبې په ورځ وویل، د لټون پر مهال له دولتی ودانیو، دفترونو او کورونو څخه د مړو په را اېستلو سره د تېرې اونۍ د ګډوډیو د مرګ ژوبلې شمېر ۷۲ کسانو ته لوړ شوی دی.
نیپال کې د څو لسیزو راهیسې د تاوتریخوالي خونړۍ څپې تېره اونۍ رامنځته شوې.
نیپالي ځوانان د مخکېني لومړي وزیر خلاف واټونو ته راووتل او حکومت یې په فساد تورن کړ. د دغه پراخو لاریونونو له کبله مخکېني لومړي وزیر پي شرما اولي تېره سېشنبه له خپلې دندې استعفا وکړه او ورسره هممهاله لاریونونه هم کرار شول.
پولیسو او نورو امنیتي ادارو د دغه لاریونونو پر مهال له اوښکو بهوونکو ګازو او ربړي مرمیو څخه هم کار واخیست.
ځینو لاریونوالو د سترې محکمې، پارلمان، د پولیسو د پوستو، د سیاستوالو د کورونو او شخصي کاروبارونو په ګډون دولتي ودانیو ته اور واچاوه. د نیپال روغتیا وزارت ویاند پرکاش بوداتوکي وویل: «د هغو کسانو مړي چې په سوداګریزو مرکزونو، کورونو او نورو ودانیو کې وژل شوي، چې اور ورته اچول شوی یا پرې برید شوی؛ اوس موندل کېږي.»


د «زموږ تر منځ سړک، وروستۍ ژغورنه» په نوم مستند د یوه تقاعد شوي اسراییلي جنرال د هڅو په تړاو دی، چې غواړي د اکټوبر پر اوومه د حماس د برید پر مهال خپله کورنۍ وژغوري. دغه مستند د ټورنټو فلم په فیسټيوال کې د نندارچینانو د جایزې ګټونکی شو.
په دغه مستند کې یو اسراییلي په کور ناستی جنرال هڅې کوي، چې د اسراییل پر سوېل د حماس د بریدونو پر مهال خپله کورنۍ وژغوري. دغه مستند یوازې یوه ورځ هغه هم د سپټمبر پر لسمه نندارې ته وړاندې شوی دی.
دغه مستند له فیسټیوال مخکې جنجالي شوی و. هغه داسې چې د ځينو انځورونو په تړاو د «حقوقي مجوز» د نشتوالي له امله د یو څه مودې لپاره له فیسټيواله اېستل شوی و.
د ټورنټو د فیسټیوال مدیر د حماس ځواکونو له لوري د ثبت شویو ویډیوګانو لپاره د مجوز اخیستنې په تړاو راپورونه رد کړل.

د ترکیې په انقره کې لسګونه زره کسانو د خلق جمهوري پال ګوند د قضايي څار پر ضد لاریون وکړ. دغه قضايي څار به د دې لامل شي، چې د رجب طیب اردوغان د دولت د مخالف ګوند مشر ګوښه شي. پر دغه ګوند له شاوخوا یوه کال راهیسې دغه ډول فشارونه دوام لري.
رویټرز خبري اژانس د یکشنبې په ورځ (د وږي ۲۳مه) راپور ورکړ، هغه معترضین چې د ترکیې بیرغ او د ګوند بنرونه یې په لاس کې و، په خپلو شعارونو سره یې له ولسمشرۍ د رجب طیب اردوغان د ګوښه کېدو غوښتنه کوله.
ټاکل شوې سبا (دوشنبه د وږي ۲۴مه) د خلق جمهوري پال ګوند د ۲۰۲۳ کال د کانګرې د اعتبار په تړاو پرېکړه وکړي، ځکه ویل کېږي په هغه کې مقررات نقض شوي دي.
د محکمې په دې حکم سره به د ترکیې د تر ټولو مهم ګوند جوړښت ګډوډ شي، د ترکیې پر مالي بازارونو به اغېر وکړي او همداراز به پر ۲۰۲۸ کال سراسري ټاکنو هم اغېز وکړي.
په دې وروستیو ورځو کې په ترکیه کې سیاسي فضا د خلق جمهوري پال ګوند اړوندو تحولاتو تر خپل سیوري لاندې راوستی او د «نېټ بلاکس» چې په نړۍ کې پر انټرنېټ غېر دولتي څارنیز سازمان دی، د وږي پر ۱۶مه یې اعلان وکړ چې په ترکیه کې پر ټولو ټولنیزو شبکو محدودیتونه لګول شوي دي.

د خلق جمهوري پال ګوند مشر له وخت مخکې د ټاکنو غوښتونکی شو
د خلق جمهوري پال ګوند مشر اوزګور اوزل په انقره کې وویل: «دولت هڅې کوي د ډيموکراټیکو لارو چارو په کمزوري کولو او د مخالفینو د ځپلو له لارو خپله بقا تضمین کړي.»
هغه په ترکیه کې له وخت مخکې د ټاکنو پر ترسره کولو له ټينګار سربېره زیاته کړه: «دغه دوسیه سیاسي ده. تورونه افتراوې دي. زموږ ملګري بې ګناه دي. هغه څه چې اوس کېږي، کودتا ده، د راتلونکي ولسمشر پر ضد کودتا او د راتلونکي دولت پر ضد کودتا ده. موږ به مقاومت وکړو.»
تر دې مخکې داسې راپورونه خپاره شوي و، چې د استانبول ښارال اکرم امام اوغلو او د دولت د څو نورو مهمو مخالفینو له بندي کېدو وروسته به اپوزیسیون د انقرې ښاروال منصور یاواش راتلونکو ولسمشریزو ټاکنو ته نوماند کړي.
د ترکیې دولت بیا د خلق جمهوري پال ګوند پر ضد په قضايي بهیر کې هر ډول سیاسي انګېزه رد کړې او د قضایه قوې پر خپلواکۍ یې ټينګار کړی دی.

د قطر لومړی وزیر او د بهرنیو چارو وزیر شېخ محمد بن عبدالرحمان بن جاسم ال ثاني وايي، له امریکا او مصر سره به په ګډه په غزه کې د اوربند لپاره په مذاکراتو کې منځګړیتوب ته دوام ورکړي.
قطر په دوحه کې د حماس پر غړو د اسراییل له برید وروسته په منځګړیتوب کې د خپل رول له ځنډولو خبر ورکړی و.
محمد بن عبدالرحمان ال ثاني د یکشنبې په ورځ (د وږي ۲۳مه) په دوحه کې د عربي- اسلامي هېوادونو د ځانګړې غونډې په مقدماتي جلسه کې وویل، اسراییل به پر دې بریالی نه شي، چې «په غزه کې د جګړې د پای ته رسېدو لپاره د قطر او مصر د منځګړیتوب هڅې ودروي.»
نوموړي زیاته کړې، «پر دوحې د ترسره شوي برید په تړاو د اسراییل له لوري د نړۍوالو قوانینو د نقض مساله ټولو ته روښانه ده او موږ کولی شو هغه دولتي ترهګري ونومو. دغه برید په داسې حال کې ترسره شو چې قطر په غزه کې د اوربند لپاره د مذاکراتو نوی پړاو پیل کړی و.»
اسراییل د وږي په ۱۸مه په دوحه کې هغه ودانۍ بمبار کړه چې پکې د حماس غړي ځای پر ځای شوي و. داسې انګېرل کېږي چې په دغه برید کې د حماس لوړپوړو غړو ته څه زیان نه دی رسېدلی. قطر په هماغه ورځ د اسراییل د یاد برید په غبرګون کې اعلان وکړ، چې په غزه کې د اوربند لپاره په مذاکراتو کې د خپل منځګړيتوب رول ځنډوي.
له قطره د عربي او اسلامي هېوادونو ملاتړ
د عربي او اسلامي هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو د یکشنبې په ورځ (د وږي ۲۳مه) په دوحه کې د عربي- اسلامي هېوادونو د ځانګړې غونډې په مقدماتي جلسه کې پر دوحې د اسراییل وروستی برید «د نړۍوالو حقوقو نقض» او «د سیمې د ثبات لپاره ګواښ» وباله او ټینګار یې وکړ، چې د قطر امنیت د عربي او اسلامي هېوادونو له امنیت سره نېغ په نېغه اړیکه لري.
د قطر د بهرنیو چارو وزارت ویاند ماجد بن محمد الانصاري هم په دې تړاو ویلي: «د دغې غونډې جوړېدل له دوحې سره د عربي او اسلامي هېوادونو د پراخ پیوستون ښکارندويي کوي.»
د نوموړي په وینا، دغه غونډه به د یوه پرېکړه لیک په صادرولو سره پر قطر د اسراییل برید وڅېړي.
سبا (دوشنبه) به د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان، د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان او د عراق لومړی وزیر محمد شیاع السوډاني هم په یاده غونډه کې ګډون وکړي.

د قطر لومړي وزیر محمد بن عبدالرحمن ال ثاني په دوحه کې د عربي ـ اسلامي هېوادونو د بیړنۍ سرمشریزې لپاره د چمتووالي په غونډه کې ویلي، چې په قطر کې د حماس پر مشرانو د اسراییل برېد به یې د منځګړیتوب له هڅې پر شا نه کړي.
محمد بن عبدالحمن ال ثاني ویلي چې قطر به د امریکا او مصر په ګډون د حماس او اسراییل ترمنځ د رواني شخړې د پای ته رسولو لپاره د منځګړیتوب هڅو ته دوام ورکړي.
ال ثاني په قطر کې د اسراییل له خوا د حماس پر مشرانو برید ترهګري بللې او ټینګار یې وکړ چې اسراییل هېڅ ډول «سرې کرښې» نه مراعتوي.
پر همدغه مهال ال ثاني په قطر کې د اسراییل برېد د منځګریتوب پر اصل برید بللی او وايي، اسراییل ځکه دغه ډول کړنو ته دوام ورکوي چې د خپلو کړنو پر وړاندې هېڅ ډول پایلو سره نه مخ کېږي.
ټاکل شوې ده، چې سبا د دوشنبې په ورځ په دوحه کې د عربي ـ اسلامي هوادونو بیړنۍ ناسته پیل شي او ښايي په دې غونډه کې د اسراییل پر ضد سخت دریځ غوره شي.
په ورته مهال د امریکا د بهرنیو چارو وزیر ماکو روبیو د غزې د جګړې او په دوحه کې د حماس د مشرانو پر ضد د وروستي برید په اړه د خبرو لپاره اسراییل ته تللی.
نوموړي د اسراییل له لومړي وزیر نتنیاهو سره د لېدنې پرمهال ویلي، چې « د امریکا او اسراییل اړیکې د ډبرو په څېر ټینګې او دوامداره دي.»

د نیپال لومړۍ وزیرې د خپل کار پر لومړۍ ورځ وویل، چې نیپالیان باید اوس خپل نړېدلي جوړښتونه بېرته ورغوي. د نیپال چارواکو اعلان کړی، چې د تېرې اونۍ د مظاهرو په ترڅ کې د مړو شمېر ۷۲ تنو ته لوړ شوی دی. په لاریونونو کې ګڼې ودانۍ سوځول شوې دي.
د نیپال د عامې روغتیا وزارت ویلي، چې د تېرې اونۍ د لاریونونو په ترڅ کې په ځینو ودانیو کې د مړو شویو کسانو جسدونه موندل شوي دي.
د نیپال د عامې روغتیا وزارت ویاند پرکاش بوداتوکي ویلي:«د سوداګریزو مرکزونو، کورونو او نورو ودانیو له اور اخیستو وروسته اوس د ډېرو کسانو مړي موندل کېږي.»
د دغه وزارت د وروستیو شمېرو له مخې، د لاریونونو په ترڅ کې تر دې دمه شاوخوا ۲۱۱۳ کسان ټپیان شوي دي.
د نیپالي ځوانانو له خوا د فساد ضد لاریونونه په تېرو څو لسیزو کې تر ټولو خونړي، خو بریالي سیاسي لاریونونه بلل شوي دي. د دغو لاریونونو په ترڅ کې د نیپال لومړي وزیر کې پي شرما اولي تېره سې شنبه له دندې استعفا وکړه.
تر لاریونونو وروسته د نیپال پخوانۍ قاضي القضاته سوشلا کارکي د لنډ مهاله لومړۍ وزیرې په توګه ټاکل شوې ده. نوموړې د نیپال د تاریخ لومړنۍ ښځه ده چې د دغه هېواد د لومړۍ وزیرې په توګه ټاکل کېږي.
سوشلا کارکي نن رسما خپله دنده پیل کړه او اعلان یې وکړ چې د هر وژل شوي کورنۍ ته یو میلیون نیپالي روپیو مرستې ورکړل شي او د ټپیانو وړیا درملنه به وکړي.