د اوښکو او غېږو شېبې؛ اسراییلي یرغمل شوي او فلسطیني بندیان له خپلو کورنیو سره یوځای شول
د دوشنبې په ورځ (د تلې ۲۱مه) د اسراییلي یرغمل شویو او فلسطیني بندیانو ستنېدو د اسراییل، غزې او لوېدیځې غاړې په سیمو کې احساساتي صحنې رامنځته کړې.
د دوشنبې په ورځ (د تلې ۲۱مه) د اسراییلي یرغمل شویو او فلسطیني بندیانو ستنېدو د اسراییل، غزې او لوېدیځې غاړې په سیمو کې احساساتي صحنې رامنځته کړې.
رېیم کې، ماتان زنګوکر له دوو کلونو بند وروسته له خپلې مور سره وکتل.
رېیم کې، اسراییلي یرغمل نیمروډ کوهن له خپلې کورنۍ سره یو ځای شو.
رامالله، له اسراییلي بند څخه خوشې شوی فلسطینی له خپلې کورنۍ سره یو ځای شو.
رامالله، د اسراییل له بند څخه د خوشې شوي فلسطیني څخه د هغه کورنۍ هرکلی کوي.
د امریکا د متحده ایالاتو ولسمشر د دوشنبې په ورځ د اسراییل په پارلمان کې ویلي چې که ایران چمتو وي نو دی ورسره موافقه کوي.
تهران او واشنګټن د جون په میاشت کې د ایران او اسراییل ترمنځ د ۱۲ ورځني جګړې تر مخه د اټومي خبرو پنځه دورې ترسره کړې وې، هغه جګړه چې واشنګټن په کې د ایران پر مهمو اټومي تاسیساتو بریدونه وکړل.
دغه خبرې له لویو خنډونو سره مخ شوې، لکه په ایران کې د یورانیمو بډاینې موضوع چې لویدیځ غواړي دا مساله پر ځای ودریږي څو د وسلې جوړولو خطر تر ټولو کم حالت ته راټیټ شي، خو تهران دا پلان رد کړی دی.
ټرمپ د ایران سره د یوې معاملې په اړه وویل: «موږ چمتو یو کله چې تاسې چمتو یاست او دا به غوره پرېکړه وي.»
هغه د پارلمان غړو ته وویل: «موږ د دوستۍ او همکارۍ لاس پرانستی دی. زه درته وایم، هغوی (ایران) غواړي معامله وکړي. که موږ موافقه تر لاسه کړو نو ډېر ښه به وي.»
د شنبې په ورځ د ایران بهرنیو چارو وزیر د امریکا د اټومي پروګرام په اړه د احتمالي «عادلانه او متوازن» وړاندیز هرکلی وکړ، خو ویې ویل چې تهران د خبرو لپاره کوم پیلني ټکي نه دي تر لاسه کړي.
الجزیرې راپور ورکړی، چې د فلسطین مشهور خبریال صالح الجفراوي د غزې په صبرا سیمه کې د وسلهوالو په ډزو کې وژل شوی دی. د راپور له مخې، یاد خبریال د صبرا په سیمه کې د فلسطین د امنیتي ځواکونو او وسلهوالو ډلو ترمنځ په نښتو کې وژل شوی دی.
د غزې د خبریالانو او فعالانو خپرې شوې ویډیوګانې ښيي، د صالح الجفراوي مړی چې د خبریالانو لپاره ځانګړی ضد مرمۍ جاکټ یې پر تن و، د یوه موټر شا ته پروت دی.
ښاغلی الجعفراوي ۲۸ کلن و او د جګړې له امله له شمالي غزې بېځایه شوی و. هغه د جګړې له سیمو څخه د خپرو شویو ویډیويي راپورونو له امله شهرت موندلی و.
د ۲۰۲۳ کال د اکټوبر په میاشت کې د اسراییل او حماس ترمنځ د جګړې له پیل راهیسې په غزه کې له ۲۷۰څخه ډېر خبریالان او د رسنیو کارکوونکي وژل شوي دي.
د یادولو ده، چې د غزې جګړه د نړۍ د خبریالانو لپاره له وژونکو شخړو ګڼل کېږي.
یوې هندۍ خبریالې سمیتا شرما چې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر په یوه مطبوعاتي کنفرانس کې یې ګډون کړی و، وايي چې د افغان نجونو د زده کړو د حق په اړه د متقي ځوابونه ریښتیا نه وو. د نوموړې په وینا، امیرخان متقي د افغان ښځو د جنسیتي مساواتو په اړه دروغ ویلي.
سمیتا شرما چې یوه خپلواکه هندۍ خبریاله ده او د بهرني سیاست په برخه کې تمرکز لري، پر خپلې اېکس پاڼې لیکلي چې بالاخره د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر اړ شو، چې د ښځینه خبریالانو له جدي پوښتنو سره مخ شي.
هغې همداراز زیاته کړه، چې د متقي خبرې د افغان ښځو له واقعي وضعیت سره هېڅ ورته والی نه لري.
له دې سره، د هندو ورځپاڼې مدیره سوهاسیني حیدر بیا ویلي چې هغې هېڅکله نه دي ليدلي چې د طالبانو له یوه چارواکي څخه په مطبوعاتي کنفرانس کې د ښځو د وضعیت په اړه دومره ډېرې پوښتني وشي.
هغې وویل، چې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر په دې غونډه کې د افغان ښځو په اړه له پوښتنو سره مخ شو، خو روښانه ځواب یې ورنه کړ.
نوموړې زیاته کړه، د متقي دا ادعا چې یو پر څلورمه برخه ښځې زدهکړې ته لاسرسی لري او د ځینو ټولنیزو ازادیو خوندیتوب شته، له حقیقته ډېره لرې ده.
د هندو ورځپاڼې مدیرې وویل، چې هغه د خپلو دندو د یوې برخې په توګه د افغان ښځو پروړاندې د طالبانو پالیسي څاري. هغې ټینګار وکړ، هغه څه چې امیر خان متقي ادعا کوي په افغانستان کې نشته.
مېرمن سوهاسیني حیدر یادونه وکړه، طالبان باید پوه شي کله چې دوی د هند په خاوره کې وي، دوی باید د دغه هېواد قوانین ومني او د جنسیتي برابرۍ ته درناوی وکړي.
یوه بله خپلواکه هندي خبریاله نانیما باسو وویل، چې د هند حکومت طالبان په رسمیت نه دي پېژندلي؛ خو له دې ډلې سره ډیپلوماټیکې اړیکې د نوي ډیلي لپاره ځانګړي پيغامونه او پایلې لري. هغې ټینګار وکړ، چې هند ته د طالبانو د چارواکو بلنه افغان ښځو او نړۍ ته پیغام لېږي.
دې خبریالې ویلي، د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر ځوابونه د ښځو د زده کړې په اړه «شوک ورکوونکي» وو.
هغې زیاته کړه: «طالبانو داسې ادعاوې وکړې لکه موږ چې د افغانستان له حاله ناخبره یو.»
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي دا مهال په یوه رسمي شپږ ورځني سفر هند ته تللی دی. د طالبانو چارواکو د جمعې په ورځ افغان سفارت کې ښځینه خبریالانو ته اجازه ور نه کړه چې د امیرخان متقي د خبري ناستې ګډونوالې شي.
د طالبانو دا کار د هند د سیاستوالو، مدني ټولنو او رسنیو سخت غبرګونونه راوپارول. د هند د بهرنیو چارو وزارت د کورنیو نیوکو له زیاتوالي وروسته له طالب پلاوي وغوښتل، چې یوه بله ناسته د ښځینه او نارینه خبریالانو د مساوي حضور سره جوړه کړي.
د طالبانو پلاوي بیا د یکشنبې په ورځ د افغان سفارت په ودانۍ کې دویمه خبري ناسته د ښځو په حضور کې ترسره کړه. امیرخان متقي په دې دویمه ناسته کې د افغان ښځو د زدهکړې او ازادۍ د حق په اړه د ګڼو پوښتنو سره مخ شو.
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د یکشنبې په ورځ (د تلې ۲۰مه) د اسراییل او مصر پر لوري خپل سفر پیل کړ. ټرمپ به په اسراییل کې له خپلو لیدنو وروسته د غزې په تړاو په مصر کې «د شرمالشېخ په سولې» غونډه کې ګډون وکړي. هغه له سفر مخکې خبریالانو ته وویل، په غزه کې جګړه پای ته رسېدلې.
ډونالډ ټرمپ اسراییل او مصر ته له سفر مخکې له خبریالانو سره په خبرو کې وویل، د سیمې هېوادونه په غزه کې سولې ته په تمه دي او همداراز ډېر ژر به د اسراییل او حماس تر منځ د برمته شویو کسانو د ازادولو بهیر پیل شي.
ټرمپ په «اندروز» هوايي ډګر کې سیمې ته خپل سفر «ډېر ځانګړی» وباله او زیاته یې کړه: «اسراییل، عربي او اسلامي هېوادونه په غزه کې سولې ته په تمه دي. ټول خوشحاله دي چې برمته شوي کسان به ازاد شي او جګړه هم پای ته رسېدلې ده.»
ټرمپ به په ځايي وخت سبا سهار (دوشنبه) اسراییل ته ورسېږي او د برمته شویو کسانو د کورنیو په ګډون له اسراییلي چارواکو سره تر کتنو وروسته د اسراییل پارلمان «کنېست» ته هم وینا وکړي.
له هغې وروسته به په ځايي وخت له غرمې وروسته د مصر شرمالشېخ ښار ته سفر وکړي او هلته به په غزه کې د سولې په غونډه کې ګډون وکړي او ښايي په رسمي توګه د اسراییل او حماس تر منځ د سولې هوکړه ډاګهییزه شي.
له ټرمپ سره په دې سفر کې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر، د جګړې وزیر او د مرکزي اطلاعاتو سازمان (سيایاې) مدیر مل دي.
د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د یکشنبې په ورځ وویل، ایران د شرم الشېخ سرمشريزې ته د بلنې منندوی دی؛ خو ولسمشر پزشکیان او نوموړی چمتو نه دي چې له هغو مشرانو سره وګوري، چې د دوی د خلکو پروړاندې یې بریدونه کړي او لا هم ګواښونه کوي.
د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د یکشنبې په ورځ (د تلې ۲۰مه) پر خپلې اېکس پاڼې لیکلي: «ایران د هغو هڅو هرکلی کوي، چې د غزې د نسل وژنې مخنیوی کوي او د اشغالګرو ځواکونو اېستل تضمین کړي.»
هغه ټينګار کړی، چې فلسطینان باید د خپل برخلیک ټاکلو حق تر لاسه کړي.
نوموړي ټول هېوادونه مکلف ګڼلي، چې د فلسطينانو له قانوني او مشروع مبارزې سره مرسته وکړي.
عراقچي زياته کړې، چې ایران د سیمې د سولې لپاره مهم ځواک پاته شوی؛ «ایران د اسراييل نسل وژونکي رژيم او ابدي جنګونو پلوی نه دی، بلکي دايمې سولې او همکارۍ ته ژمن دی.»
دغه بنسټ به د ټرمپ په مشرۍ وي او د برېتاینا پخوانی لومړی وزیر ټوني بلیر به پکې ګډون لري.
په دې ناسته کې به د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوترېش هم برخه ولري.
