پاکستان وايي چې له طالبانو سره د ډیپلوماتیکو اړیکو د کمولو څه پلان نه لري

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند شفقت علي خان په یوه خبري ناسته کې وویل، چې له طالبانو سره تر ورستیو شخړو وروسته هم له طالبانو سره د اسلام اباد دیپلوماتیکې اړیکې دوام لري.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند شفقت علي خان په یوه خبري ناسته کې وویل، چې له طالبانو سره تر ورستیو شخړو وروسته هم له طالبانو سره د اسلام اباد دیپلوماتیکې اړیکې دوام لري.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند شفقت علي خان د خپل اونیز خبري کنفرانس پرمهال ویلي، چې له افغانستان سره له شخړو وروسته لا هم ډيپلوماټیکې اړیکې دوام لري، او د کمولو څه پلان یې نشته.
نوموړي په ټینګار سره له طالبانو غوښتنه کړې، چې د افغانستان خاوره د پاکستان پر ضد له کارولو را وګرځوي.
طالبانو د پاکستان دا ډول څرګندونې په مکرر ډول رد کړې دي.
نوموړي په قطر کې د طالبانو او پاکستان د پلاویو ترمنځ د خبرو اترو په تړاو وویل، چې په دې اړه معلومات نه لري.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت یوځل بیا د خپل وزارت د رسمي اعلامیې دا ټکي تکرار کړل، چې « پاکستان د یوې داسې ورځې په هیله دی، چې افغانستان ازاد شي او د یوه ریښتني استازي له خوا اداره شي».
طالبانو له دې وړاندې د پاکستان د اعلامیې په غبرګون کې په پاکستان کې د تحریک لبیک ډلې پر غړو د پاکستان د امنیتي ځواکونو برید غندلی و او ددغه هېواد له پوځ او حکومت نه یې غوښتي وو، چې د خپلو خلکو پر ضد له زور زیاتي لاس واخلي او ستونزه د خبرو له لارې اواره کړي.

په نیمرزو کې د طالبانو رسنیز دفتر ویلي، چې په دغه ولایت کې له ایران نه د ور ستنېدونکو کډوالو لپاره یې په ۱۶مېلیونه افغانیو یو پنډغالی جوړ کړی. د طالبانو ځايي والي محمد قاسم خالد وایي، د ورېښمو پله په ګډون په ټولو بندرونو کې د کډوالو لپاره لازمې اسانتیاوې برابرې شوې دي.
هغه زیاته کړې، ورېښمو پله کې دغه جوړ شوی پنډغالی په یو وخت د زرګونه کډوالو د ځای کېدو ظرفیت لري او پهکې د ستنېدونکو لپاره ټولې اسانتیاوې برابرې شوې دي. د نوموړي په وینا؛ له دې سره به د ستنېدونکو ستونزې اوارې شي. د طالبانو دغه والي له ایران نه غوښتي، چې د افغان کډوالو لپاره دې د اسلامي اصولو پر بنسټ وړ شرایط برابر کړي.
دغه پنډغالی داسې مهال جوړېږي، چې د هرات اسلامکلا او د نیمروز ورېښمو پله له لارې هره ورځ سلګونه کسان هېواد ته په جبري توګه ستنېږي. همدا راز په تېرو څلورو میاشتو کې یاد هېواد له یو مېلیون څخه ډېر افغانان په جبري توګه اېستلي دي. دغه ستنېدونکو شکایتونه کړي وو، چې د ایران تر څنګ په افغانستان کې هم ورته د پنډغالو لازمې اسانتیاوې نه وې برابرې شوې او له ګڼو ستونزو سره مخ کېدل.
د بشري حقونو نړۍوالو سازمانونو په ګډون د ملګرو ملتونو د کډوالو چارو عالي کمېشنرۍ اندېښنه ښوولې، چې په افغانستان کې راستنېدونکي له جدي ناورین سره مخ دي. بې روزګاري، ناسم اقتصادي وضعیت، د سرپناوو او مرستو نشتوالی هغه مسالې دي، چې کډوال یې له جدي ننګوونو سره مخ کړي دي.
طالبانو د یو شمېر هېوادونو تر څنګ نړۍوالو مرستندویه ادارو ته هم لاسونه اوږده کړي او ترې یې غوښتي، چې د دغه کډوالو لپاره ورسره لازمې همکارۍ وکړي؛ خو په کور دننه یې شته مرستې هم سمې نه دي مدیریت کړې.

د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدونکو چارو وزیر مولوي عبدالکبیر په کابل کې د ایران له سفیر او د سویلي اسیا لپاره د یاد هېواد د بهرنیو چارو وزارت له مسوول رضا بهرامي سره لیدلي دي. دغه وزارت وایي، د ناستې پر مهال نوموړي ژمنه کړې چې هېواد یې افغانانو ته ۲۰۰زره کاري ویزې ورکوي.
د طالبانو د یاد وزارت په خبرپاڼه کې د بهرامي په حواله لیکل شوي، چې هېواد یې د افغان کډوالو په تړاو له طالبانو سره خبرو ته ژمن دی او مسلکي افغان کارګرو ته به ۲۰۰زره ویزې هم ورکړي. د نوموړي په حواله زیاته شوې، چې د افغانستان او ایران ترمنځ د سوداګرۍ کچه هم تر پخوا ډېره ښه شوې ده.
مولوي عبدالکبیر له دغو ایراني چارواکو نه غوښتي، چې هېواد یې باید له افغان کډوالو سره له نرمۍ کار واخلي او په جبري توګه دې د هغوی له ستنېدو ډډه وکړي. د طالبانو دغه وزیر ویلي، ایران باید د افغان کډوالو د شتمنیو د خوندیتوب په تړاو هم لازم اقدام وکړي.
له دې سربېره ایراني لوري د طالبانو او پاکستان ترمنځ د وروستي کړکېچ په تړاو هم اندېښنه ښوولې او د مسایلو د حل لپاره یې د تهران د منځګړتوب وړاندیز هم کړی دی. تر دې مخکې هم د ایران د بهرنیو چارو وزارت ورته څرګندونې کړې او د دواړو لوریو ترمنځ یې د روغې جوړې لپاره چمتووالی ښوولی و.
ایران په تېرو څلورو میاشتو کې له یو مېلیون څخه ډېر افغان کډوال په جبري توګه له خپلې خاورې اېستلي او دغه لړۍ لا هم روانه ده. دغه ناسته داسې مهال کېږي، چې دغو ستنو شویو کډوالو نیوکې کړې چې په یاد هېواد کې یې شتمنۍ، ملکیتونه او پانګونې پاتې شوې او ایراني حکومت ورته اجازه ور نهکړه چې خپلې شتمنۍ راټولې کړي.
همدا راز ایران کې افغان کډوال شکنجه شوي، زنداني شوي او ان اعدام شوي دي. له دې ور هاخوا په ګاونډي پاکستان کې هم افغان کډوال له جدي ننګوونو او د اېستلو له ګواښونو سره مخ دي. د اسلاماباد په امر بېلابېلو ایالتونو کې د افغان کډوالو د اېستلو عملیات روان دي.

د طالبانو د عامې روغتیا وزیر مولوي نور جلال جلالي د سعودي عربستان، قطر او متحده عربي اماراتو د روغتیا وزیرانو په ګډون له یو شمېر مرستندویه ادارو سره په انلاین غونډه کې د ګوزڼ واکسین پر تطبیق خبرې کړې دي.
د طالبانو د یاد وزارت په خبرپاڼه کې راغلي، چې د پولیو واکسین د تېرو کمپاینونو پر ننګونو، د کارکوونکو پر ظرفیت لوړونې او د افغانستان د روغتیایي خدمتونو د کېفیت پر لوړېدو هم بحثونه شوي دي.
طالبان وایي، دوی ژمن دي افغانانو ته په بېلابېلو برخو کې روغتیایي خدمتونه وړاندې کړي او په دې برخه کې ورسره د نړۍوالو مرستې هم اړینې دي. همدا راز زیاته شوې، چې د یادې غونډې پر مهال د یادو هېوادونو وزیرانو او مرستندویه سازمانونو له افغانستان سره د روغتیایي مرستو ژمنې وکړې.
خبرپاڼه وړاندې کاږي، چې قطر، سعودي عربستان او متحده عربي اماراتو د ګوزڼ ضد واکسینونو پر تطبیق هم ټینګار کړی دی. پاکستان او افغانستان یوازیني دوه هېوادونه دي، چې د پولیو ویروس په کې لا هم پاتې دی. د روغتیا نړۍوال سازمان په ګډون یو شمېر نورو بنسټونو اندېښنه ښوولې، چې له پاکستان نه د ستنېدونکو افغانانو په بهیر کې ښايي د افغانستان دننه د پولیو ویروس خپرېدو وېره لا ډېره شي.
د افغانستان د پولیو بېړني مرکز له ټولو کډوالو غوښتي، چې د ستنېدو پرمهال دې په ډیورند کرښه خپلو کوچنیانو ته د ګوزڼ ضد څاڅکي ورکړي.

د ایران د نشهيي توکو پر ضد د مبارزې پولیسو مشر ايرج کاکاوند د يو امنیتي پلاوي په مشرۍ د افغانستان فراه ولايت ته رسېدلی. هغه د طالبانو له سيمهييزو چارواکو سره د نشهيي توکو د قاچاق پر ضد د ګډو همکاريو د پراختيا او د پولو د لا جدي څارنې او کنټرول په اړه سلا مشورې کړې دي.
د ایراني ایراف اژانس د راپور له مخې؛ کاکاوند په فراه کې د طالبانو والي محمد حافظ مجاهد سره په لیدنه کې تینګار کړی، چې د ایران او افغانستان ترمنځ ګډې امنیتي هڅې باید نورې هم پیاوړې شي. کاکاوند د دواړو هېوادونو امنيتي اړيکې «رغنده او د پرمختګ په حال کې» وبللې. هغه زياته کړه: «که په پوله کې هر ډول ګواښ يا پېښه رامنځته شي، دواړه هېوادونه به د قاچاقبرو پر ضد ګډ او پرېکنده غبرګون وښيي».
یاد ایراني چارواکي د دواړو خواوو د واليانو تر منځ د مستقيمو اړيکو پر اهميت هم ټينګار وکړ او ویې ويل، چې دغه ډول اړیکې کولای شي د قاچاق ضد هڅې ګړندۍ کړي او د ګډو سرحدي عملياتو لپاره لاره هم هواره کړي. د کاکاوند په وينا؛ د سرحدي تګلارو د لا ښې څارنې او کنټرول لپاره نوې پرېکړې هم شوې دي.
د طالبانو والي محمد حافظ مجاهد ویلي، چې دوی د نشهیي توکو د قاچاق په برخه کې جدي مبارزه کوي. نوموړي وویل: «د هېواد په ډېرو سيمو کې د نشهيي توکو کر او قاچاق له منځه وړل شوي».
د ناستې په پای کې دواړو لوريو د نشهيي توکو د قاچاق پر ضد د سيمهييزو چارواکو د کړنو ارزونه کړې او د ګډو همکاريو د دوام، د استخباراتي معلوماتو د تبادلې او د قاچاقي شبکو پر ضد د نويو تدابيرو د پلي کېدو ژمنې یې سره کړې دي.
د ایران یاد چارواکي تر دې وړاندې په هرات کې هم د طالبانو له والي سره ورته ناستې کړې او د سیمهییزو امنیتي همکاریو پر پراخېدو یې ټینګار کړی و. ایران د افغانستان له پولو د ورتلونکو نشهيي توکو له قاچاق نه جدي وېره لري او ان په خپل هېواد کې یې ځینې افغانان د همدې قاچاق او نشهيي توکو د کاروبار په تور اعدام کړي هم دي.

د طالبانو د اوبو او انرژۍ وزیر عبداللطیف منصور روسیې ته د سفر پر مهال د دغه هېواد د انرژۍ له وزیر سرګي تسیویلف سره ناسته کړې ده. د روسیې د انرژۍ وزارت په یوې خبرپاڼه کې ویلي، چې په یاده لیدنه کې د افغانستان د اوبو او برېښنا د کوچنیو بندونو د جوړولو په اړه خبرې شوې دي.
په خبرپاڼه کې راغلي: «په دغه لیدنه کې د برېښنا په برخه کې د ګډو همکاریو د پراختیا پر لیدلوري او په ځانګړي ډول د اوبو او برېښنا کوچنیو بندونو د جوړولو په اړه خبرې وشوې».
د افغانستان د ادارو د کارکوونکو د روزنې موضوع هم د خبرو له مهمو برخو څخه وه، چې روسیه به د انرژۍ په برخه کې افغان متخصصین وروزي. د طالبانو د اوبو او برېښنا وزارت دغه لیدنه د دواړو هېوادونو تر منځ د متقابلې همکارۍ لپاره مهمه بللې ده.
دغه وزارت ویلي، د روسیې د انرژۍ وزیر ژمنه وکړه چې هېواد به یې د اوبو او انرژۍ په برخو کې د تخنیکي تجربو د تبادلې، د متخصصینو د روزنې او د بنسټیزو پروژو د عملي کولو په برخو کې له افغانستان سره همکاري وکړي. روسیه په نړۍ کې یوازینی هېواد دی، چې طالبان د یوه حکومت په توګه په رسمیت پېژني.
د طالبانو د کابینې غړو او نورو چارواکو تګ هم مسکو ته ډېر شوی او هلته په ناستو کې د ګډون لپاره بلنې هم ورکول کېږي. د شنونکو په باور پر کابل واکمنې ډلې ته د اړیکو لپاره اوس یوازې روسیه، چین او د منځنۍ اسیا هېوادونه ور پاتې دي. دغه ډله چې په نړۍواله کچه سخت منزوي حالت کې ده، د یادو هېوادونو له لوري هم ورسره د خپلو امنیتي مجبوریو له کبله اړیکې پالل کېږي.
