شیخ حسینه، نخست‌وزیر ۷۶ ساله سابق بنگلادش که دوشنبه، ۱۵ اسد، از سمتش استعفا داد و از این کشور فرار کرد، با ۱۵ سال حکم‌رانی پیوسته و یک دوره پنج ساله مجزا، رکورددار بیشترین دوران نخست‌وزیری در تاریخ بنگلادش و جهان است. او تجربه زندان، مهاجرت اجباری و ترور نزدیکانش را هم داشته است.
حسینه که از خانواده پدری و مادری، اصالت عراقی عرب دارد، در بسیاری از مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های خود به شرایط سخت زندگی در حالی که پدرش زندانی سیاسی بود، اشاره کرده است.
پدر او شیخ مجیب الرحمن، بنیان‌گذار و رهبر استقلال بنگلادش از پاکستان در سال ۱۹۷۱ و اولین رئیس‌جمهور بنگلادش و مادرش، بیگم فضیلت‌النساء مجیب است.
در بنگلادش از شیخ مجیب به عنوان «پدر ملت» یاد می‌شود. مجیب و برخی اعضای خانواده او در یک کودتای نظامی در سال ۱۹۷۵ ترور شدند.
پس از قتل پدر، حسینه و خواهرش سال‌ها در هند در تبعید زندگی کردند. او بعدها به بنگلادش بازگشت و رهبری حزب عوامی لیگ را بر عهده گرفت.
حسینه پس از پایان رژیم خودکامه حسین محمد ارشاد، در انتخابات سال ۱۹۹۱ به عنوان رهبر حزب عوامی لیگ (AL) شرکت کرد و نتیجه را به خالد ضیاء که با او علیه رژیم ارشاد همکاری کرده بود، باخت.
او به عنوان رهبر مخالفان، حزب ملی‌گرای بنگلادش (BNP) به رهبری ضیاء را به تقلب انتخاباتی متهم و پارلمان را تحریم کرد.
این اقدام حسینه با تظاهرات خشونت‌آمیز و ناآرامی‌های سیاسی همراه شد و در نهایت ضیاء از دولت موقت استعفا داد و حسینه پس از انتخابات جون ۱۹۹۶ نخست‌وزیر شد.
هر چند بنگلادش در طول دوره اول نخست‌وزیری او که در جولای ۲۰۰۱ به پایان رسید، با ناآرامی‌های سیاسی بسیاری مواجه بود اما این اولین دوره کامل پنج ساله برای یک نخست‌وزیر بنگلادش از زمان استقلال کشور در سال ۱۹۷۱ بود.
او در سال ۲۰۰۷ و پس از بالا رفتن تنش‌ها، بنگلادش را به مقصد امریکا و بریتانیا ترک کرد.
دولت وقت، او را به مواردی همچون قتل و فساد متهم کرد و با کارشکنی‌های فراوان تلاش کرد او را از بازگشت منصرف کند.
حسینه مدتی پس از بازگشت دستگیر شد اما نهایتا اتهامات علیه او به جایی نرسید.
در سال ۲۰۱۴، او برای سومین دوره متوالی در انتخاباتی که از سوی مخالفان تحریم شده بود و انتقاد ناظران بین‌المللی را به همراه داشت، دوباره به قدرت رسید.
روهینگیایی‌ها و شیخ حسینه
حسینه در سال ۲۰۱۷، پس از ورود نزدیک به یک میلیون روهینگیایی که از نسل‌کشی در میانمار فرار کرده بودند، به خاطر پناه دادن و کمک به آن‌ها تحسین شد.
روهینگیایی‌ها مردمی مسلمان هستند که در ایالت راخین در غرب میانمار زندگی میکنند و چهار درصد کل جمعیت میانمار را تشکیل میدهند.
سازمان ملل متحد و اغلب رسانههای بین‌المللی و سازمانهای حقوق بشری مردم روهینگیا را جزو ستمدیدهترین اقلیتها در جهان توصیف میکنند.
پیروزی حسینه در انتخابات سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۲۴ باز هم با خشونت، تقلب و اعتراض همراه بود و به نظر میرسد در دوران نخست‌وزیری او، بنگلادش تجربه عقبگرد دموکراتیک داشته است.
سازمان دیدبان حقوق بشر اسناد گستردهای از ناپدید شدنهای اجباری و قتلهای خارج از چارچوب قضایی تحت دولت او را ثبت کرده است.
بسیاری از سیاستمداران و روزنامهنگاران به طور سیستماتیک و قضایی به دلیل به چالش کشیدن دیدگاههای او مجازات شدند.
در سال ۲۰۲۱، سازمان گزارشگران بدون مرز یک ارزیابی منفی از سیاست رسانهای حسینه برای محدود کردن آزادی مطبوعات در بنگلادش ارائه کرد.
در بنگلادش، حسینه به دلیل نزدیکی بیش از حد به هند، همواره مورد انتقاد بود. از او به عنوان تجسمی از دخالت هند در سیاستهای بنگلادش یاد شده و منتقدان، پشتیبانی هند از او را دلیل اصلی قدرت حسینه در سالهای گذشته توصیف کردند.
حسینه در سال ۲۰۱۸ در فهرست ۱۰۰ نفر از تاثیرگذارترین افراد جهان در مجله تایم قرار گرفت و در سالهای ۲۰۱۵، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ نام او در فهرست ۱۰۰ زن قدرتمند جهان مجله فوربس منتشر شد.
فرار از بنگلادش
خبرگزاری رویترز روز سهشنبه ۱۶ اسد به نقل از منابع دولتی هند گزارش داد نخست‌وزیر مستعفی بنگلادش که از کشورش فرار کرده، در هند باقی خواهد ماند.
رسانههای هند خبر دادند حسینه پس از استعفا از سمت نخست‌وزیری، در پایگاه نیروی هوایی هیندن در دهلی فرود آمده و احتمال دارد به لندن پرواز کند.
بر اساس گزارشهای رسانههای بین‌المللی، او پس از فرار از داکا، پایتخت بنگلادش، به شهر آگارتالا در شمال شرقی هند رفت.
فرار او از کشور، بازتاب گستردهای در رسانههای جهان داشت.
خروج شیخ حسینه از بنگلادش در شرایطی صورت گرفت که عده زیادی از شهروندان در اعتراضات اخیر این کشور کشته شدند.
به گفته مخالفان دولت و مدافعان حقوق بشر، شیخ حسینه متهم است رقیب اصلی خود را ناعادلانه زندانی و آزادی مطبوعات را محدود کرده است.
او به دنبال حذف همه مخالفان به ویژه از طریق کشتن فعالان مخالف بوده است.
ریشه اعتراضات
آتش این دور از اعتراضات با اختصاص سهمیه ۵۶ درصدی برای کسب مشاغل دولتی به خانوادههایی که در جنگ استقلال بنگلادش شرکت کرده بودند، روشن شد.
هر چند دیوان عالی بنگلادش روز یکشنبه ۳۱ سرطان بخش عمده سهمیههای مشاغل دولتی را لغو کرد اما اعتراضات که با صدها کشته و مجروح و زندانی همراه بود با محوریت دانشجویان و جوانان ادامه یافت.
عذرخواهی عمومی شیخ حسینه و بازگشایی دانشگاهها که با شروع خشونتها بسته شدند از جمله خواستههای معترضان بود.
اعتراضات اخیر در این کشور ۱۷۰ میلیون نفری با اکثریت مسلمان، در پی بیکاری گسترده در میان فارغالتحصیلان دانشگاهها روی داد.
