نیم قرن نبرد دو سویه؛ سیر تاریخی جنگ پنهان و آشکار اسرائیل و جمهوری اسلامی
جنگ اسرائیل و جمهوری اسلامی پدیده‌ای تازه نیست؛ این دو کشور از حدود ۴۶ سال بدین‌سو تاکنون درگیرهای آشکار و پنهانی داشته‌اند. پس از برکناری محمد رضا شاه در سال ۱۹۷۹ و پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مخالفت با اسرائیل به یکی از اصول ایدئولوژیک این نظام تئوکرات تبدیل شد.
در برهه‌های زمانی مختلف، درگیری‌های زمینی، دریایی، هوایی و سایبری بین این دو کشور رخ داده است. در ادامه، جدول زمانی برخی رویدادهای کلیدی از تقابل طولانی این دو کشور ارائه شده است.
برکناری رضاشاه و استقرار نظام تئوکرات
محمدرضا شاه، رهبر غرب‌گرای ایران که اسرائیل را متحد خود می‌دانست، در سال ۱۹۷۹ با پیروزی انقلاب اسلامی از قدرت برکنار شد. این نظام جدید شیعه‌محور با رویکردی تئوکراتیک، مخالفت با اسرائیل را به یکی از اصول ایدئولوژیک خود تبدیل کرد.
در سال ۱۹۸۲ پس از حمله اسرائیل به لبنان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با شیعیان لبنانی همکاری کرده و حزب‌الله را بنیان گذاشت. اسرائیل بعدها این گروه شبه‌نظامی را خطرناک‌ترین دشمن در مرزهای خود خطاب کرد.
در سال ۱۹۸۳ حزب‌الله، گروه نیابتی ایران، با انجام عملیات انتحاری، نیروهای غربی و اسرائیلی را از لبنان بیرون راند. در نوامبر همان سال، یک موتر بمب‌گذاری‌شده به مقر ارتش اسرائیل در لبنان برخورد کرد که پس از آن، اسرائیل مجبور به عقب‌نشینی از بخش زیادی از لبنان شد.
در بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۴، آرژانتین و اسرائیل، ایران و حزب‌الله را متهم به طراحی عملیات انتحاری علیه سفارت اسرائیل در بوئنوس‌آیرس، پایتخت آرژانتین و مرکز یهودیان در همین شهر کردند که در هر دو مورد ده‌ها نفر کشته شدند.
ایران و حزب‌الله مسئولیت این حملات را رد می‌کنند.
در سال ۲۰۰۲، افشای برنامه مخفیانه ایران برای غنی‌سازی اورانیوم، نگرانی‌هایی را درباره تلاش این کشور برای ساخت بمب هسته‌ای برانگیخت؛ چیزی که ایران همواره انکار کرده است. اسرائیل از آن زمان خواستار برخورد شدید با جمهوری اسلامی شده است.
در سال ۲۰۰۶، اسرائیل درگیر جنگی یک‌ماهه با حزب‌الله در لبنان شد، اما نتوانست این گروه مسلح را نابود کند و جنگ به بن‌بست خورد.
در سال ۲۰۰۹، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در سخنرانی‌ای اسرائیل را «سرطان کشنده و خطرناک» توصیف کرد.
در سال ۲۰۱۰، ویروس مخرب «استاکس‌نت» که گمان می‌رود توسط ایالات متحده و اسرائیل طراحی شده باشد، برای حمله به تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم در نطنز ایران استفاده شد. این نخستین حمله سایبری شناخته‌شده به زیرساخت صنعتی جهان بوده است.
در سال ۲۰۱۲، مصطفی احمدی‌روشن، دانشمند هسته‌ای ایرانی، در پی انفجار بمبی که یک موتورسوار بر موتر او در تهران نصب کرده بود، کشته شد. یک مقام شهری اسرائیل را مسئول این حمله دانست.
در سال ۲۰۱۸، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا از توافق هسته‌ای ایران را «گامی تاریخی» نامید. در ماه می همان سال اسرائیل اعلام کرد که زیرساخت‌های نظامی ایران در سوریه را هدف قرار داده است. این حملات پس از شلیک راکت‌های ایرانی به بلندی‌های جولان تحت اشغال اسرائیل صورت گرفت.
در سال ۲۰۲۰، اسرائیل از ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، در حمله پهپادی امریکا در بغداد استقبال کرد. ایران در واکنش، پایگاه‌های امریکایی در عراق را با موشک هدف قرار داد که در پی آن حدود ۱۰۰ سرباز امریکایی زخمی شدند.
در سال ۲۰۲۱، ایران، اسرائیل را مسئول ترور محسن فخری‌زاده، چهره‌ای که از سوی نهادهای اطلاعاتی غربی به‌عنوان مغز متفکر برنامه مخفیانه ساخت سلاح هسته‌ای ایران شناخته می‌شود، دانست. تهران همواره داشتن چنین برنامه‌ای را انکار کرده است.
در سال ۲۰۲۲، جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین امریکا و نخست‌وزیر اسرائیل، تعهد مشترکی را برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای امضا می‌کنند. این تعهد بخشی از «اعلامیه اورشلیم» است که در جریان نخستین سفر بایدن به اسرائیل به امضا رسید. یک روز پیش از آن، بایدن اعلام کرده بود که در صورت لزوم، گزینه استفاده از نیروی نظامی علیه ایران را رد نمی‌کند.
در اپریل ۲۰۲۴، در پی حمله مشکوک هوایی اسرائیل به مجتمع سفارت ایران در دمشق، هفت افسر سپاه پاسداران از جمله دو فرمانده ارشد کشته شدند. اسرائیل مسئولیت این حمله را تایید یا رد نکرد. در واکنش، ایران در ۱۳ اپریل دست به حمله‌ای بی‌سابقه با موشک و پهپاد به خاک اسرائیل زد. در ۱۹ اپریل همان سال، اسرائیل در پاسخ، خاک ایران را هدف حمله قرار داد.