هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان و قاضی‌القضات وی، روز سه‌شنبه در کنار بنیامین نتانیاهو، در فهرست افراد تحت تعقیب دادگاه بین‌المللی کیفری قرار گرفتند. حکم دستگیری نتانیاهو و وزیر دفاع سابقش به علت جنایات جنگی در غزه صادر شده و از هبت‌الله آخندزاده به خاطر آزار و سرکوب زنان افغان.
شعبه دادرسی مقدماتی دادگاه لاهه تشخیص داده است که سیاست‌های حکومت طالبان به مواردی چون قتل، بازداشت، شکنجه، تجاوز جنسی و ناپدیدسازی اجباری نیز منجر شده است.
فهرست رهبران تحت تعقیب دادگاه لاهه دراز است؛ این محکمه به تازگی توانست که رودریگو دوترته، رئیس جمهور پیشین فیلیپین را دستگیر کند که متهم به جنایت در جریان مبارزه با موادمخدر در این کشور است.
در فهرست دادگاه نام‌های ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل برجسته‌اند. هر دو از سفر به کشورهایی که عضو دادگاه کیفری هستند، پرهیز می‌کنند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل
قضات دادگاه در نوامبر ۲۰۲۴ حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو را صادر کردند. او به قتل، آزار و اذیت، و استفاده از گرسنگی به عنوان سلاح جنگی در چارچوب «حمله‌ای گسترده و سیستماتیک علیه جمعیت غیرنظامی غزه» متهم شده است.
اسرائیل صلاحیت این دادگاه مستقر در شهر لاهه هالند را رد کرده و اتهامات جنایات جنگی در غزه را نیز انکار کرده است.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه
دادگاه کیفری بین‌المللی در مارچ ۲۰۲۳ حکم بازداشت ولادیمیر پوتین را صادر کرد. او متهم به جنایت جنگی و ربودن صدها کودک از اوکراین است.
کرملین این فیصله دادگاه کیفری را بی‌معنی خوانده و بارها اتهامات مبنی بر ارتکاب جنایات جنگی نیروهای روسی در اوکراین را رد کرده است.
پس از عمر البشیر در سودان و معمر قذافی در لیبیا، پوتین سومین رئیس‌جمهور برحال است که دادگاه کیفری بین‌المللی حکم بازداشت او را صادر کرده است.
عمر البشیر، رئیس‌جمهور سابق سودان
دادگاه کیفری بین‌المللی در سال ۲۰۰۹ حکم بازداشت عمر البشیر را صادر کرد. او متهم به طراحی نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت، و جنایات جنگی در منطقه دارفور سودان بود، جایی که تخمین زده می‌شود ۳۰۰ هزار نفر کشته و بیش از ۲ میلیون نفر آواره شدند. سودان در آن زمان اقدام دادگاه کیفری بین‌المللی را به عنوان یک «دادگاه استعماری» محکوم کرد.
بشیر و برخی از متحدانش پس از یک خیزش مردمی در سال ۲۰۱۹ در سودان زندانی شدند، اما هرگز به لاهه فرستاده نشدند. ارتش این کشور اعلام کرد که دیکتاتور سابق در اپریل ۲۰۲۳ از زندان به یک شفاخانه نظامی منتقل شده است.
جوزف کنی، فرمانده شورشی اوگاندایی
کنی، بنیانگذار و رهبر ارتش مقاومت خدا در اوگاندا، سابقهدارترین متهم فراری دادگاه کیفری بین‌المللی است. حکم بازداشت او در سال ۲۰۰۵ صادر شد.
قضات دادگاه کیفری بین‌المللی در یک اقدام بیسابقه در سال ۲۰۲۴ تصمیم گرفتند تا جلسات رسیدگی به اتهامات جوزف کنی به صورت غیابی برگزار شود. انتظار میرود که جلسات در سپتامبر ۲۰۲۵ آغاز شوند.
دادستانی لاهه قصد دارد کنی را با ۳۶ فقره اتهام جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت، از جمله قتل، تجاوز جنسی، استفاده از کودکان سرباز، بردهداری جنسی، ازدواج اجباری و بارداری اجباری متهم کند.
درخواستهای بازداشت در دست بررسی
در چند ماه گذشته، دادستانی از قضات درخواست کرده بود که علاوه بر حکم بازداشت هبت‌الله آخندزاده، به اتهام آزار و اذیت زنان افغان، حکم دستگیری مین اونگ هلینگ، رهبر نظامی میانمار، به اتهام جنایات علیه بشریت در جریان کشتار روهینگیاها در این کشور را صادر کنند. در حال حاضر این درخواست توسط هیئتی از قضات در حال بررسی است.
فعالان حقوق زن در افغانستان و جهان از حکم بازداشت هبت‌الله آخندزاده استقبال کرده اند، اما طالبان گفته است که دادگاه لاهه را به رسمیت نمیشناسد. با توجه به سابقه تروریستی گروه طالبان و مخفی بودن هبت‌الله، احتمال سفر او به یکی از کشورهای عضو دادگاه کیفری بعید است.
این حکم در کنار تهدید حمله انتحاری داعش باعث خواهد شد که رهبر طالبان هرچه بیشتر از انظار عامه خود را به دور نگهدارد.
با این حال،رنگین دادفر سپنتا، وزیر خارجه پیشین افغانستان نوشت که حتی اگر رهبر و قاضی القضات طالبان دستگیر نشوند، «اهمیت قضیه در رسمیتشناسی حقوقی جنایات اینها است.»