جبهه آزادی افغانستان مدعی شد که در حمله به ورودی فرودگاه فیضآباد در ولایت بدخشان، یک طالب را کشته و سه عضو دیگر این گروه را زخمی کرده است. این جبهه گفته که این عملیات شب سهشنبه (۱۷ اسد) با استفاده از «راکتانداز آرپیجی و پیکا» صورت گرفته است.
جبهه آزادی افغانستان ویدیویی را از جریان این عملیات در اکس (توییتر سابق) منتشر کرده است.
طالبان تاکنون در مورد حمله جبهه آزادی افغانستان اظهارت نظر نکردهاند.
نخستوزیر سابق بریتانیا میگوید زمان آن فرا رسیده که سرکوب زنان و دختران افغان توسط طالبان، به عنوان «جنایت علیه بشریت» اعلام شود. گوردون بروان در مقالهای در روزنامه گاردین خواستار تحقیق دادگاه بینالمللی جنایی در مورد اقدامات طالبان علیه زنان شده است.
آقای براون در این مقاله که روز سهشنبه (۱۷ اسد) منتشر شد، گفته است که سرکوب طالبان علیه زنان و دختران افغانستان «کمتر از آپارتاید جنسیتی نیست.»
او گفته به رغم تشدید این سرکوبها در دو سال گذشته، ایستادگی و خطرپذیری زنان و دختران افغانستان به خاطر اعتراض علیه اقدامات طالبان، کمرنگ نشده است.
گوردون براون نمانیده سازمان ملل برای آموزش جهانی است و در این مقاله، بر ممنوعیت آموزش دختران افغان توسط طالبان پرداخته است.
نخستوزیر سابق بریتانیا افزود که کودکان افغان، به رغم ترس از بازداشت و شکنجه و به دلیل سرپیچی از احکام «ناقض» طالبان، در مکاتب زیرزمینی آموزش میبینند.
به گفته این مقام پیشین بریتانیایی، حدود ۲.۵ میلیون دختر افغانستان از از آموزش بازماندهاند و حدود سه میلیون دیگر که در آستانه ختم دوره ابتدایی مکتباند، به زودی به آنها اضافه خواهند شد.
او میگوید که بسیاری از خانوادههای افغان به این نتیجه رسیدهاند که تنها راه فراهم کردن فرصت تحصیل برای دخترانشان، مهاجرت است.
گوردون براون تصریح کرد که حمایت جهانی از آرمان دختران افغان کافی نبوده است و جامعه جهانی باید با کمیت بیشتری علیه اقدامات طالبان بسیج شود و آنرا محکوم کند.
او اضافه کرد که اقدامات طالبان ناقض کنوانسیونهای بینالمللی است که افغانستان عضویت آنها را دارد.
به گفته اقای براون، آزار و اذیت جنسیتی زنان افغانستان از سوی طالبان، مصداق جنایت علیه بشریت است و میتواند مقامهای این گروه را تحت پیگرد قانونی دادگاه بینالمللی جنایی قرار دهد.
او افزود دادگاه بینالمللی جنایی باید اطلاعات را از سازمانها، کشورها و منابع دیگر به جمعآوری کند و تشخیص دهد که آیا میتواند پروندهای برای پیگرد قانونی اقدامات طالبان علیه زنان تشکیل دهد یا خیر.
گوردون براون از کشورها هم خواست که به صورت جداگانه و در چارچوب قوانین داخلی خود، برای محکومیت اقدامات طالبان از ابزارهایی مانند تحریم اعضای این گروه کار گیرند.
نخستوزیر سابق بریتانیا همچنین بر فراهم کردن زمینه آموزش برای دختران به صورت آنلاین تاکید کرده است.
او همچنین گفت که جامعه جهانی باید بر سر تعیین یک هیئت قدرتمند با اکثریت نمایندگان کشورهای مسلمان برای گفتوگو با رهبران قندهاری طالبان درباره آموزش دختران، به توافق برسد.
معاون سابق وزارت خارجه جمهوری اسلامی میگوید فرصتهای ایران در افغانستان بهشدت تخریب شده است. محسن امینزاده به روزنامه هممیهن گفت که در حال حاضر بهرغم همه پیوندهای فرهنگی، موقعیت ایران در افغانستان بسیار آسیب دیده است.
جمهوری اسلامی به دنبال بازگشت طالبان به قدرت، روابط سیاسی خود را با این گروه بهبود بخشید و برخی امتیازات از جمله سپردن سفارت افغانستان در تهران، به طالبان اعطا کرد. با این حال، پس از مدت کوتاهی روابط تهران و طالبان برسر حقابه ایران به تنش کشید، تا جایی که رئیس جمهور ایران طالبان را برسر حقابه تهدید نظامی کرد.
امینزاده با نگاهی مناسبات دو سال گذشته تهران و طالبان گفت که «دوران تاثیرگذاری ایران در این کشور سپری شده است.»
امینزاده در این گفتوگو که سهشنبه نشر شد، گفت: «حالا طالبان، رژیم حاکم در کشور همسایه ایران است و همزیستی با هر همسایه جغرافیایی و رعایت آداب همجواری در مناسبات ایران و افغانستان ضرورتی اصولی و قطعی است.»
به گفته او، جمهوری اسلامی در پی ساقط کردن حکومت طالبان نیست، زیرا «تفاوتی ندارد که در افغانستان چه کسی حاکم باشد و ما دوستش داشته باشیم یا نداشته باشیم.»
این مقام سابق وزارت خارجه میگوید که «طالبان از اسلامی سخن میگوید که با فرهنگ ایرانیان و حتی اسلام به روایت جمهوری اسلامی ایران سازگار نیست.»
برخلاف انتظار طالبان، جمهوری اسلامی در کنار دیگر کشورهای همسایه دولت طالبان را به رسمیت نشناخته است. این گروه امیدوار بود که از تنشهای ایران و دیگر کشورهای منطقه با غرب به نفع مشروعیت سیاسی خود استفاده کند.
در آستانه دوسالگی سقوط، بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان روز سهشنبه در گزارشی به کانگرس گفت که امریکا در دو سال گذشته، بیش از ۲.۳۵ میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده است. در گزارش سیگار بار دیگر به سوءاستفاده و کارشکنی طالبان در توزیع کمکهای بینالمللی اشاره شده است.
مقامات امریکایی گفتهاند که این کمکها از طریق سازمانهای امدادرسان به افغانستان ارسال شده است. برخی از این سازمانها می گویند که طالبان در کارهای شان دخالت میکنند.
از جمله، اداره کمکهای بینالمللی ایالات متحده به سیگار گفته است که مداخله طالبان در کمکهای بشردوستانه مانع اصلی دسترسی نیازمندان به کمکهای ارسالی است.
برخی منتقدان دیگر هم از احتمال سوءاستفاده طالبان از این کمکها ابراز نگرانی کردهاند.
چندی پیش جان ساپکو، بازرس ویژه امریکا، به کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا گفت: «نمیتواند به این کمیته یا مالیات دهندگان امریکایی اطمینان دهد که ما در حال حاضر به طالبان کمک مالی نمیکنیم.»
در گزارش سیگار به یافتههای یک تحقیق موسسه صلح ایالات متحده امریکا اشاره شده که بر مبنای آن، طالبان به کمکهای خارجی، به ویژه کمکهای سازمان ملل به عنوان «منبع جاری عواید» میبیند.
در این گزارش آمده که «بر اساس اظهارات چند مقام سازمان ملل، طالبان عملا در بیشتر برنامههای امدادی سازمان ملل نفوذ کرده و بر آن تاثیر گذاشته اند.»
سیگار گفته است که کمک های امریکا به افغانستان ادامه خواهد یافت.
معاون سابق وزارت خارجه جمهوری اسلامی میگوید که قتل دیپلوماتهای ایرانی در مزارشریف، یکی از دلایل همکاری تهران با امریکا در حمله به طالبان در سال ۱۳۸۰ بود. محسن امینزاده گفت یک مقام ارشد شاخه قدس سپاه پاسداران اطلاعات نظامی درباره طالبان را به یک جنرال امریکایی در سوئیس داد.
محسن امینزاده گفت: «قطعا جنایت طالبان، در همکاری ایران با امریکا موثر بود.»
او در گفتوگو با سایت جماران که متن آن روز سهشنبه منتشر شده گفت: «با درخواست فوری ایران جلسه فوقالعاده ژنو یک هفته پس از عملیات یازده سپتامبر تشکیل شد و طی آن آمریکاییها اعلام کردند که به افغانستان حمله خواهند کرد.»
به گفته وی، پس از آن، از ایران یک مقام ارشد نیروی قدس مسلط به وضعیت محیطی افغانستان همراه دیپلوماتهای جمهوری اسلامی به ژنو رفت.
محسن امینزاده افزود: «جنرال پنتاگون دراین جلسه نقشه عملیاتی امریکا و مناطق موردنظر برای حمله به طالبان را تشریح کرد و ژنرال ایرانی هم در پاسخ اعلام کرد که اطلاعات امریکا در مورد وضعیت استقرار نیروهای طالبان و نیروهای مخالف طالبان غلط است و عمده اهداف تعیینشده محل استقرار نیروهای مخالف طالبان یعنی گروههای متحد احمدشاه مسعود است.»
این دیپلومات سابق ایران مدعی است تمام اطلاعات امریکاییها در آن زمان احتمالا از پاکستانیها دریافت شده بود.
از نظر این مقام سابق جمهوری اسلامی، علت همکاری ایران با امریکا در حمله به طالبان دلایل خیلی مهم دیگری هم داشت.
این دیپلومات توضیح داد: «برای ایران اهمیت داشت که اولاً، حمله امریکا به افغانستان باعث ماندگاری امریکا در چارچوب یک جنگ فرسایشی کنار مرزهای ایران نشود. ثانیاً، سرنوشت آینده افغانستان تا حد ممکن توسط مردم افغانستان رقم بخورد و ثالثا، افغانستان بعد از طالبان، همسایه صمیمی و متحد ایران باشد.»
گروه طالبان تاکنون مسئولیت حمله به قنسولگری ایران در مزار شریف در سال ۱۳۷۷ را بر عهده نگرفته است.
محسن امینزاده اما گفت: «در سال ۱۳۷۷ اجلاس وزرای خارجه ۶+۲ یعنی ۶ کشور همسایه افغانستان و روسیه و امریکا شدیداً این اقدام طالبان را محکوم کردند و از ایران حمایت کردند.»
به گفته او، تحول مهم دیگری هم که در تصمیمگیری ایران برای همکاری با امریکا موثر بود ترور عجیب و پیچیده احمدشاه مسعود ۴۸ساعت پیش از عملیات ۱۱ سپتامبر بود.
محسن امینزاده میگوید عملیات ۱۱ سپتامبر نشان داد که القاعده قصد دارد افغانستان را بدل به صحنه نبرد گروههای پیرو افراطیترین قرائتها از اسلام با امریکا کند و حتا احمدشاه مسعود هم باید در گام اول حذف میشد.
طالبان واکنشی تند به انتقادهای ارتش پاکستان از دست داشتن شهروندان افغانستان در حملات تروریستی نشان داد. سخنگوی طالبان روز سهشنبه در اعلامیهای گفت که نهادهای امنیتی پاکستان توانایی جلوگیری از حملات داعش و دیگر گروههای شبه نظامی را ندارند.
در بیانیه طالبان آمده است که «۱۸ داعشی پاکستانی» در سال گذشته در افغانستان کشته شدند و طالبان موفقتر از پاکستان در برابر داعش عمل کرده است.
بیانیه میافزاید: «ما به جای اینکه انگشت اتهام به سوی طرف پاکستانی بگیریم، حکومت افغانستان تدابیر امنیتی خود را تقویت کرده که الحمدالله نتیجهاش را میبینیم.»
داعش دوشنبه ۹ اسد، با انتشار بیانیهای مسئولیت حمله انتحاری در همایش جمعیت علمای اسلام در باجور ایالت خیبر پختونخوای پاکستان را برعهده گرفت. در این حادثه که روز یکشنبه اتفاق افتاد، دستکم ۴۵ نفر کشته و بیش از ۱۵۰ نفر زخمی شدند.
سخنگوی طالبان با لحن کنایهآمیزی گفت که اقدامات نهادهای امنیتی پاکستان برای جلوگیری از این رویداد ناکام بود. او مدعی است که طالبان قبلاً در مورد حملات داعش اطلاعاتی را در اختیار پاکستان قرار داده بود.
مجاهد نوشت: «حمله بر علمای دین و مدارس در افغانستان و منطقه یک توطئه کلان است [که] در این باره ارگانهای کشفی ما برای جلوگیری از آن در افغانستان عملیات موثری انجام دادهاند و در این زمینه معلومات را با کشورهای منطقه شریک ساختند، اما متاسفانه برخی کشورها اقدامات به موقع انجام ندادند.»
حملات شبهنظامیان ضد دولت پاکستان در خیبرپختونخوا و بلوچستان باعث شده که مقامات نظامی و ملکی پاکستان انگشت انتقاد را به سوی طالبان ببرند. وزارت خارجه پاکستان اعلام کرد که اجساد سه شبهنظامی افغان را که در حمله چند هفته پیش بر یک پایگاه نظامی در منطقه ژوب بلوچستان نقش داشتند، به طالبان تحویل میدهند.
طالبان در واکنش گفته است که «مقامات پاکستانی بار دیگر به جای تقویت امنیت کشور خود، انگشت اتهام را طرف افغانان گرفتند.»
ارتش پاکستان گفته است که طالبان پاکستانی در افغانستان پناهگاه دارند و از آنجا حملات خود را علیه دولت پاکستان سازماندهی میکنند.
در روابط افغانستان و پاکستان متهم کردن یک دیگر به حمایت از شورشیان و تروریستها چیز تازهای نیست. پیش از این دولت قبلی افغانستان، پاکستان را متهم به حمایت و پناه دادن به طالبان افغان میکرد، گروهی که حملات تروریستی خونبار در شهرهای افغانستان انجام میداد و بر نیروهای امنیتی افغان حمله کرد.
