منابع محلی به افغانستان اینترنشنال گفتند که عبدالغفار صابر از فرماندهان سابق جهادی، روز دوشنبه (۲۰ سنبله) در ولسوالی رستاق ولایت تخار ترور شده است. نزدیکان آقای صابر نیز کشته شدن او را تایید کردهاند.
تاکنون اطلاعاتی در مورد علت قتل وی مشخص نشده. یک منبع که وی از همراهان و فرماندهان پیرامقل ضیایی بوده و احتمالا بر مبنای خصومت شخصی کشته شده باشد.
از سوی دیگر، در دو سال گذشته فرماندهان و نظامیان پیشین نیز به همین شیوه کشته شدهاند که آن را به انتقام جویی اعضای طالبان نسبت داده اند.منابع میگویند که او در زمان حاکمیت نخست طالبان (۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱) آمر حوزه قرلقهای رستاق شد.
رسانههای ترکیه خبر دادند که نیروهای امنیتی این کشور ۱۲۲ پناهجوی «غیرقانونی» را در ولایت ادیرنه دستگیر کردهاند. خبرگزاری آناتولی روز سهشنبه (۲۱ سنبله) گزارش داد که این پناهجویان اتباع کشورهای افغانستان، پاکستان، سوریه و عراق هستند.
گفته شده این مهاجران قصد ورود به یونان را داشتند که رانده شدند. به گزارش خبرگزاری آناتولی، «برخی از این مهاجران مدعی شدند که نیروهای امنیتی یونان آنها را لتوکوب کرده و راندهاند.»
در مورد سرنوشت مهاجران دستگیر شده، توضیحی داده نشده، اما ترکیه در هفتههای گذشته شمار زیادی از مهاجران از جمله افغانهای فاقد مدارک اقامتی را بازداشت و به افغانستان بازگردانده است.
بر اساس گزارشها، پولیس ترکیه از آغاز امسال دستکم چهار هزار پناهجوی افغان را در شهرهای مختلف این کشور بازداشت و به افغانستان بازگردانده است.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، هزاران افغان با پیمودن راههای دشوار مهاجرت از مسیر ایران و ترکیه راه اروپا را در پیش گرفتند.
هدر بار، معاون بخش زنان دیدبان حقوق بشر سهشنبه در گفتوگو با افغانستان اینترنشنال گفت که عاملان نقض حقوق زنان در افغانستان مورد پیگرد قضایی قرار گیرند. او گفت کارکرد طالبان در دو سال اخیر "جنایت علیه بشریت" بهویژه "جنایت علیه زنان" بوده است.
هدر بار از «بیتفاوتی» جهان نسبت به وضعیت زنان افغان انتقاد کرد و گفت: «حقوق زنان برای جهان به اندازه کافی مهم نیست و نسبت به وضعیت آنان چنان که باید آشفته نشده است.»
او افزود: «این رویکرد جهان به وضعیت رقتبار زنان افغان قابل پذیرش نیست.»
معاون دیدبان حقوق بشر با اشاره به اینکه «افغانستان اولویت جامعه جهانی نیست»، گفت هنوز کشورهایی در جهان هستند که خواهان تعامل با طالباناند.
به باور خانم بار، بهرغم این که این تعاملات با طالبان هیچ نتیجه مثبتی برای مردم افغانستان نداشته، اما برخی کشورها به بهانه مبارزه با تروریسم، میخواهند با طالبان همسویی و تعامل داشته باشند.
خانم بار به پیامدهای این تعاملات اشاره کرد و افزود: «ادامه این محدودیتها برای زنان افغان میتواند پیامدهای [منفی] برای بقیه نقاط جهان داشته باشد.»
هدر بار مستندسازی موارد نقض حقوق بشر بهویژه حقوق زنان در افغانستان را راهی برای پیگرد احتمالی عاملان در آینده دانست.
او گفت که در نشستهای مختلف با گزارشگر ویژه سازمان ملل از او خواسته است که در گزارشها و تحقیقات ویژه، بررسی وضعیت زنان افغان را در اولویت قرار دهد.
خانم بار از مبارزات زنان افغان در داخل و خارج افغانستان ستایش کرد و گفت: «زنان افغان شجاعت فوقالعاده و بینظیر و عزم جزمی از خود نشان دادهاند.»
افزون بر این موارد، در صفحه دیدبان حقوق بشر در شبکه اجتماعی اکس هم بیانیهای مرتبط به وضعیت زنان افغان و پیشنهادهای دیدبان پخش شده است.
در این بیانیه آمده که دیدبان حقوق بشر، عفو بینالملل، کمیسیون بینالمللی حقوقدانان وغیره این موضع را اتخاذ کردهاند که طالبان مرتکب جنایات علیه بشریت و آزار و اذیت جنسیتی شدهاند که باید تحت پیگرد دادگاه کیفری بینالمللی گیرد.
در این بیانیه پیشنهاد شده که در نشست جاری شورای حقوق بشر سازمان ملل، که تا ۱۳ اکتوبر ادامه خواهد داشت، سازوکار پاسخگویی جدیدی برای افغانستان ایجاد شود تا تمام جنایات ارتکابی بهویژه جنایات علیه زنان در این کشور با جمعآوری اسناد و شواهد مستند شود.
دیدبان حقوق بشر همچنین خواهان تمویل و حمایت سازمانهای تحت رهبری زنان، سازمانهای حامی حقوق بشر، برنامههایی تحصیلی و شغلی آنلاین برای زنان است.
در این بیانیه بر تداوم ماموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور افغانستان و تمدید ماموریت یوناما در افغانستان تاکید شده است.
در پی درگیری طالبان و پاکستان در تورخم، سخنگوی وزارت داخله طالبان گفت که «پاکستان نتوانسته است امنیت خود را تامین کند.» به گفته عبدالمتین قانع، پاکستان به دلیل ناتوانی در تامین امنیت خود، «مشکلات خود را به دوش افغانها میاندازد.»
گذرگاه مرزی تورخم روز چهارشنبه (۱۵ سنبله) پس از درگیری میان جنگجویان طالبان و مرزبانان پاکستانی بسته شد.
پاکستان طالبان افغان را متهم به تیراندازی به نیروهای مرزیاش در گذرگاه تورخم کرد، اما طالبان این ادعا را رد کرده است.
دو طرف ماهها است که بر سر مسایل مرزی و داخلی پاکستان با هم درگیری لفظی دارند.
چندی پیش سخنگوی وزارت خارجه پاکستان مدعی شد که طالبان افغانستان اجازه میدهد تا از خاک این کشور برای حملات تروریستی علیه پاکستان استفاده شود.
زهرا بلوچ همچنین طالبان افغانستان را به تیراندازی بیرویه و بیدلیل در مرز تورخم متهم کرده است.
اظهارات سخنگوی وزارت خارجه پاکستان خشم طالبان را برانگیخت و یکی از مقامات وزارت داخله طالبان، حکومت پاکستان را به «ناتوانی» در تامین امنیت کشورش متهم کرد.
عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت داخله طالبان روز سهشنبه (۲۱ سنبله) به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت: «در این مورد ما حمله نکردیم. وقتی به ما حمله شد، ما از خود دفاع کردیم و این حق ما است.»
او گفت: «مایه تاسف است که پاکستان نتوانسته است امنیت خود را تامین کند و مشکلات خود را به دوش افغانها میاندازد.»
بمنابع محلی به افغانستان اینترنشنال گفتند که تیراندازی در تورخم زمانی آغاز شد که طالبان به ساختوساز یک ایست بازرسی در نزدیک دروازه تورخم آغاز کردند و نیروهای پاکستانی خواستند مانع آن شوند.
معاون سخنگوی اداره طالبان نیز اظهارات وزارت خارجه پاکستان را محکوم کرد و گفت که مشکلات داخلی پاکستان به خودش مربوط است و دلیل آن باید در داخل پاکستان جستجو شود.
او به اسوشیتدپرس گفت: «مسئولیت ما تضمین امنیت در کشورمان و دفع تهدیدات امنیتی است.»
تنشهای مرزی و مسدود شدن مرز تورخم باعث شد تا دو بار مقامهای هر دو کشور برای حل این مسئله دیدار و گفتوگو کنند، اما مقامهای مرزی پاکستان به افغانستان اینترنشنال گفتند گفتوگوهای نمایندگان این کشور با طالبان درباره بازگشایی تورخم بینتیجه پایان یافته است.
تام وست در واکنش به انتقاد معاون حکومت پیشین از خروج امریکا از افغانستان گفت که افغانها و کشورهای غربی باید اشتباهات شان را در افغانستان بررسی کنند. او گفت مقامات حکومت پیشین نیز بایستی پاسخ بدهند که چرا فساد اداری مهار نشد و ارتش فروپاشید.
امرالله صالح، معاون حکومت اشرف غنی روز سهشنبه در شبکه اکس نوشت که خروج امریکا از افغانستان، «نه تنها فرار از مسئولیت بود بلکه شرم تاریخی و تقویتکننده روحیه تروریستها نیز بود.»
وست در نشستی در اندیشکده استیمسون در واشنگتن به این انتقاد آقای صالح پاسخ داد. او پذیرفت که ایالات متحده نیز باید عملکردش را در افغانستان ارزیابی کند.
او گفت: «برای تمام کشورهایی که در افغانستان دخیل بودند، لازم است آنچه را اشتباه یا درست انجام دادند بررسی کنند. این موضوع درمورد افغانها نیز صادق است که شرکای ما بودند. ما باید ببینیم که چرا فساد اداری به طور موثری مهار نشد؟ چرا نیروهای امنیتی افغان که البته صریحاً بگویم شجاعانه جنگیدند و هزاران قربانی دادند، در نبود پشتیبانی نتوانستند برای مدت طولانی ایستادگی کنند؟»
در دومین سالگرد خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، سیاستمداران و مقامات پیشین گفتهاند که طالبان از نظر نظامی بر حکومت پیشین پیروز نشد، بلکه امریکا افغانستان را به طالبان "تحویل" داد.
سفیر پیشین بریتانیا در افغانستان نیز روز گذشته در مصاحبهای با افغانستان اینترنشنال امریکا را متهم کرد که با قطع حمایتهایش از حکومت غنی، «کلید افغانستان را به طالبان تحویل داد.»
با این که طالبان برای دو دهه با امریکا و متحدان آن نبرد خونینی داشتند، اما حالا به گفته آقای وست، این گروه از آنها میخواهد که در بازسازی افغانستان سهم بگیرند و کرسی دایمی افغانستان در سازمان ملل را به طالبان بدهند.
ولی او تاکید کرد که توافق میان کشورها این است تا زمانی که طالبان سیاستهای خود را تغییر ندهد، این کشورها در برابر این گروه کوتاه نخواهند آمد.
او از ادامه تلاش امریکا برای تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان خبر داد و گفت که گفتوگو میان افغانها برای رسیدن به ثبات دایمی در افغانستان مهم است.
وست تاکید کرد که امریکا برای جلوگیری از افزایش تنش و تشدید سیاستهای سرکوبگرانه طالبان، راه تعامل با این گروه را در پیش گرفت.
نماینده امریکا در امور افغانستان مبارزه طالبان با داعش را جدی توصیف کرد. تام وست سهشنبه در یک سخنرانی در اندیشکده استیمسون گفت که طالبان در دو سال گذشته دستکم هشت فرمانده داعش را در افغانستان از بین برده و حملات داعش بر افراد ملکی، به خصوص هزارهها کم شده است.
او افزود که نمیخواهد در مورد تاثیر مبارزه طالبان بر فعالیتهای داعش "اغراق" کند اما حملات داعش بر افراد ملکی به اندازه سابق نیست.
نماینده امریکا یک روز پس از سالگرد حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱ که در آن القاعده نقش داشت، در این مرکز درباره خروج نیروهای امریکایی و تاثیر آن بر افغانستان سخنرانی کرد. به گفته وست، اکنون تحریک طالبان پاکستان تهدیدی امنیتی در منطقه است.
پاکستان طالبان افغان را متهم کرده است که از کنترول شبه نظامیان پاکستانی که در خاک افغانستان بسر میبرند، ناتوان است. افزایش شدید حملات تروریستی در این کشور پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، به فعالیتهای طالبان پاکستانی و آزادی عمل شان در افغانستان نسبت داده میشود.
واشنگتن تا اکنون در ارتباط به درخواستهای اسلام آباد از طالبان برای جلوگیری از نفوذ و حملات شبه نظامیان پاکستانی موضعگیری نکرده است. همچنان، واشنگتن در دو سال گذشته انتقاد جدی از رابطه طالبان با تیتیپی و دیگر گروههای شبه نظامی نکرده است، گروههایی که کشورهای منطقه آنان را تهدیدی برای خود به حساب میآورند.
