وزیر تجارت طالبان در حاشیه نمایشگاه بینالمللی «حلال» در استانبول با وزیر تجارت ترکیه دیدار کرد. به گفته طالبان، در این دیدار در مورد ایجاد یک کمیته فنی برای حل موانع تجاری میان دو کشور توافق شد.
وزارت صنعت و تجارت طالبان روز سهشنبه از دیدار نورالدین عزیزی، وزیر تجارت این گروه با عمر بولات، وزیر تجارت ترکیه در حاشیه نمایشگاه «حلال» در استانبول خبر داد.
به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، وزیر تجارت طالبان خواستار روابط موثر اقتصادی و تجاری با کشورهای منطقه و جهان از طریق تجارت «حلال و قانونی» و اقتصاد اسلامی شده است.
وزیر تجارت طالبان امیدوارست که با شرکت در نمایشگاه بینالمللی تجاری استانبول، پای سرمایهگذاران ترکی را به افغانستان بکشاند.
عزیزی پیش از این نیز گفته بود که خواهان ایجاد یک دهلیز تجاری از طریق ترکیه به بازارهای اروپا است.
وزیر تجارت طالبان با یک هیئت ۳۰نفره به دعوت حکومت ترکیه روز سهشنبه، ششم قوس عازم استانبول شد.
نمایشگاه حلال در استانبول از ۶ تا ۹ قوس در این شهر برگزار شده و محصولات و تولیدات افغانستان به شمول قالین، سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی، میوههای خشک در هشت غرفه بهنمایش گذاشته شده است.
سرگئی شایگو، دبیر شورای امنیت ملی روسیه در سفر اخیرش به کابل با معاونان اقتصادی و سیاسی رئیسالوزرا و وزیران دفاع و داخله طالبان به طور جداگانه دیدار کرد. هیئت روسیه اما با وزیر خارجه طالبان دیداری نداشت. منابع گفتند که امیرخان متقی از مدتها به این طرف از متن به حاشیه رفته است.
سرگئی شایگو روز دوشنبه در راس هیئتی به کابل رفت. دبیر شورای امنیت ملی روسیه و معاون نخستوزیر این کشور بلندپایهترین مقامهای روسیه بودند که در جریان سه سال گذشته به کابل سفر کردند.
با وجود اهمیت این سفر، مقامهای طالبان از جمله عبدالغنی برادر معاون اقتصادی، مولوی عبدالکبیر معاون سیاسی رئیسالوزرا، ملا یعقوب و سراجالدین حقانی وزیران دفاع و داخله طالبان به طور جداگانه در دفاتر شان با هیئت روسیه دیدار و گفتوگو کردند.
عدم دیدار وزیر خارجه طالبان که پیش از این با مقامهای خارجی در کابل دیدار میکرد گمانهزنیها درباره کاهش صلاحیتها و نقش حاشیهای او را در سیاست خارجی طالبان برجسته کرده است.
منابع از درون طالبان به افغانستان اینترنشنال گفتند که صلاحیتهای آقای متقی با گذشت زمان کاهش یافته و او از محور تصمیم گیریها به حاشیه رانده شده است.
سرگئی شایگو در دیدار با مقامهای طالبان خواستار تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان شد. مقامهای طالبان به نقل این مقام ارشد روسیه گفتند که مسکو این گروه را از فهرست سیاه تروریستی روسیه حذف میکند.
شایگو همچنین به رهبران طالبان گفته که مسکو میخواهد برای دستیابی به صلح پایدار در افغانستان کمک کند. یکی از عناصر صلح پایدار آشتی میان افغانها است که دبیر شورای امنیت ملی روسیه آن را با طالبان مطرح کرده است. هرچند طالبان هیچ اشاره به این موضوع نکرده است.
یکی از دغدغههای شایگو حضور ۲۰ گروه تروریستی در افغانستان است. روسیه برای مهار گروههای تروریستی چشم به همکاری طالبان دوخته است. موضوعی که طالبان بارها وعده آن را داده است.
ملا برادر یکی از بنیانگذاران گروه طالبان است و حضور برجسته او در حکومت طالبان نشان دهنده نفوذ او در میان طالبان است. ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان، فرزند ملا محمد عمر، بنیانگذار طالبان است. اهمیت او در حکومت طالبان حاکی از جایگاه پدرش و نیز نقشی است که او در جنگ طالبان ایفا کرده است.
سراجالدین حقانی یکی از ستونهای اصلی گروه طالبان به شمار میرود. او فرزند جلالالدین حقانی، بنیانگذار شبکه حقانی است. او هم به دلیل جایگاه پدرش و هم به دلیل نقشی که در جنگ دو دهه گذشته داشته اکنون در میان طالبان از جمله رهبران رده اول طالبان به شمار میرود.
مولوی عبدالکبیر اگرچه در دو دهه گذشته نقشی چندانی در میدان جنگ نداشته اما به دلیل روابطی که با ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان دارد جز رهبران تراز اول طالبان در کابل به حساب میآید.
در این میان، امیرخان متقی پایگاه مستحکمی در میان گروه طالبان ندارد. او جز فرماندهان میانی طالبان است که پس از به قدرت رسیدن طالبان بر خلاف تصور، وزیر خارجه این گروه منصوب شد. آقای متقی در جریان سه سال گذشته حضور پر رنگ مطبوعاتی داشت و از چهرههای کلیدی طالبان در نشست با مقامات کشورهای خارجی بود.
امیرخان متقی در جریان سه سال گذشته تلاش کرد راه تعامل طالبان با جهان را هموار کند. او کوشید از طالبان چهره معتدل نشان دهد و در این مدت وعدههای برای تغییر سیاستهای طالبان به ویژه در راستای آموزش دختران داده بود.
منابع از درون طالبان میگویند بلندپروازیهای متقی خلاف میل رهبر طالبان بوده و او به مرور زمان از تصمیمگیریها کنار گذاشته شد.
در سومین دور نشست دوحه به میزبانی سازمان ملل، ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان به نمایندگی از این گروه در این نشست شرکت کرد. آن زمان منابع معتبر به افغانستان اینترنشنال گفتند که روابط میان امیرخان متقی و رهبر طالبان به تیرگی گراییده است.
رهبر طالبان همچنین از سفر امیرخان متقی برای شرکت در مراسم تحلیف رئیسجمهور ایران جلوگیری کرد.
آقای متقی که در اوایل حکومت طالبان صدر نشین نشستها و کنفرانسها بود با گذشت زمان به حاشیه رفته است. اخیرا تصاویری از وزیر خارجه طالبان منتشر شد که نشان میدهند او در جادههای کابل موتورسایکل سواری میکند.
افراد طالبان این اقدام امیرخان متقی را نشان دهنده تامین امنیت نسبی در کابل عنوان کردند اما آگاهان میگویند این سرگرمیها حاکی از نقش حاشیهای او دارد.
کارشناسان میگویند سفر شایگو به کابل، جست و خیزهای مقامهای چینی و کاهش سطح روابط دیپلوماتیک جمهوری اسلامی ایران با طالبان در آستانه بازگشت طالبان به کاخ سفید معنادار است. به باور آگاهان، مسکو با وعده خروج طالبان از فهرست گروههای تروریستی این کشور و افزایش هماهنگی در سطح اقتصادی و سیاسی تلاش میکند ابتکار را در دست بگیرد و کنترول طالبان را که دو دهه با امریکا جنگیده است در اختیار بگیرد.
از سوی دیگر، امارات متحده عربی سطح روابطش با طالبان را ارتقا داده است. رئیس امارات متحده عربی به تازگی اعتمادنامه سفیر طالبان را پذیرفته است.
همه این مسایل مهم با هیئت بلندرتبه خارجی، در غیاب وزیر خارجه طالبان بحث میشود. به نظر میرسد روسیه به جای تشریفات به اصل مساله امنیت و اصل افراد مسئول توجه دارد.
منابع محلی در ولایت بدخشان تایید کردند که در کمتر از دو هفته دستکم ۱۴ نفر در پی واژگونی دو موتر در رودخانه کوکچه بدخشان جان باختهاند. به گفته منابع، اجساد ۹ نفر به شمول زنان و کودکان تاکنون ناپدید اند.
منابع محلی تایید کردند که پنجشنبه، هشتم قوس یک موتر با ۷ سرنشین در ولسوالی نسی ولایت بدخشان در رودخانه کوچه سقوط کرده است. این منابع میگویند که از این میان یک نفر و موتر حامل او پیدا شده و شش نفر دیگر تاهنوز ناپدید اند.
حدود ۱۰ روز پیش نیز موتر حامل یک خانوده ۸ نفری در همین محل به رودخانه سقوط کرد و برخی از انها تا هنوز مفقود اند.
برخی از اجساد قربانیان این دو رویداد به کمک مردم از رودخانه بیرون کشیده شدند.
امانالدین منصور، فرمانده قولاردوی ۲۱۷ عمری طالبان تایید کرد که اجساد ۹ نفر از این خانوادهها تاکنون ناپدید اند و مردم محل تلاش دارند تا اجساد باقی مانده را پیدا کنند.
پنج ولسوالی دور افتاده درواز بدخشان راه مواصلاتی دشوارگذر و کوهستانی با مرکز این ولایت دارند. پیش از این نیز برخی از باشندگان درواز بدخشان در مسیر رفت و آمد به مرکز این ولایت به دلیل نامناسب بودن راه به رودخانه سقوط کرده و جان باختهاند.
شیلی، کاستاریکا، اسپانیا، فرانسه، لوکزامبورگ و مکزیک پرونده نقض حقوق زنان در افغانستان را به دیوان کیفری بینالمللی ارجاع دادند. این شش کشور از دادستان دیوان کیفری بینالمللی خواستند به نقض مداوم و سیستماتیک حقوق زنان و دختران افغانستان توجه کند.
وزارت امور خارجه شیلی روز پنجشنبه، هشتم قوس، اعلام کرد که «با توجه به وخامت شرایط و وضعیت بحرانی زنان و دختران افغانستان، وضعیت این کشور به دادگاه کیفری بینالمللی ارجاع داده شده است.»
بر اساس این خبر، دادستان دیوان بینالمللی کیفری تحقیقات در مورد افغانستان را در سال ۲۰۲۲ از سر گرفته است. پیش از این، تحقیق در مورد افغانستان در سال ۲۰۲۰ به درخواست مقامات افغانستان متوقف شده بود.
امضاکنندگان این درخواست از دادستان دیوان کیفری بینالمللی خواستهاند که به وضعیت افغانستان و بهویژه وضعیت زنان و دختران افغانستان که با نقض مداوم و سیستماتیک حقوقشان روبهرو هستند، توجه کند.
این شش کشور از دادستان دیوان کیفری بینالمللی خواستهاند که در تحقیقات خود، جرایم ارتکابی علیه زنان و دختران پس از به قدرت رسیدن طالبان در سال ۲۰۲۱ را در نظر بگیرد.
ارجاع این پرونده به دادگاه لاهه نشان میدهد که جامعه بینالمللی از وضعیت حقوق بشری در افغانستان به شدت نگران است.
درخواست از دادستان دیوان کیفری بینالمللی برای توجه به نقض سیستماتیک و مداوم حقوق زنان و دختران افغانستان، میتواند فشار سیاسی و دیپلوماتیک بر طالبان را افزایش دهد. بهویژه در صورتی که تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی به نتیجه برسد و شواهدی از ارتکاب جنایات علیه زنان و دختران افغان بهدست آید. چنین تحقیقاتی میتواند به محکومیتهای بینالمللی و حتی تحریمهای بیشتر منجر شود.
یکی از پیامدهای این اقدام، احتمال پیگرد قضائی سران طالبان و دیگر مقامات مسئول نقض حقوق بشر است. در صورتی که دادگاه لاهه تصمیم به تعقیب قضائی بگیرد، اتهامات جدی مانند جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت علیه مقامات طالبان مطرح خواهد شد. این امر میتواند بر امنیت شخصی رهبران طالبان تأثیر گذاشته و منجر به انزوای بیشتر بینالمللی آنها شود.
شورای امنیت سازمان پیمان امنیت جمعی پس از پایان نشست کشورهای عضو در آستانه، بر تشکیل دولت فراگیر در افغانستان تاکید کرد. این سازمان گفته تشکیل دولت فراگیر با حضور تمام اقوام یک عامل کلیدی برای تضمین یک افغانستان باثبات است.
شورای امنیت سازمان پیمان امنیت جمعی تاکید کرده که «ما طرفدار یک افغانستان صلحآمیز، مستقل، متحد، عاری از جنگ، تروریسم و مواد مخدر هستیم.»
شورای امنیت سازمان پیمان امنیت جمعی از جامعه جهانی هم خواسته تا حجم کمکهای بشردوستانه به افغانستان را برای حمایت از مردم و توسعه زیرساختهای این کشور افزایش دهد.
در بیانیه با اشاره به پلتفرمهای چندجانبه برای حل و فصل افغانستان تحت نظارت سازمان ملل آمده است: «ما معتقدیم که توسعه پیوندهای اقتصادی و ادغام افغانستان در سیستمهای اقتصادی منطقهای به تقویت صلح و ثبات کمک خواهد کرد.
این شورا در عین حال تاکید کرده که استانداردهای دوگانه در مبارزه با تروریسم غیرقابل قبول است و تروریسم در هر شکلی قابل توجیه نیست.
نشست وزیران دفاع، دبیران شورای امنیت و وزرای خارجه سازمان پیمان امنیت جمعی روز پنجشنبه در شهر آستانه برگزار شد. این شهر همزمان میزبان نشست سران سازمان پیمان امنیت جمعی بود.
در این نشستها وضعیت امنیتی - سیاسی منطقه بررسی شد.
افغانستان منبع تهدید برای همسایگان
در بیانیه دیگری که توسط وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی منتشر شده، بر تقویت همکاریهای منطقهای در مورد مسائل افغانستان تاکید شده است.
در این بیانیه که در سایت وزارت خارجه روسیه منتشر شده، آمده است: «ما تاکید میکنیم که منافع مشترک ما در منطقه با تقویت صلح و ثبات در افغانستان، مقابله با تهدیدات تروریسم، افراطگرایی و جنایات مواد مخدر ناشی از خاک افغانستان است.»
در بیانیه وزیران خارجه کشورهای سازمان پیمان امنیت جمعی، از وضعیت امنیتی هم ابراز نگرانی شده است.
آنها گفتهاند «گروههای تروریستی مستقر در افغانستان تهدیدی جدی برای امنیت کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی است.»
وزیران خارجه نیز بر اهمیت تشکیل دولت فراگیر در افغانستان اشاره کرده و گفته باید دولتی در افغانستان تشکیل شود که منافع تمام گروههای قومی را نمایندگی کند و تعهدات خود برای تضمین حقوق و آزادیهای اولیه بشری، از جمله حقوق زنان و دختران و دسترسی به کار و آموزش را اجرا کند.
وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی «نسبت به آزار و اذیت جاری در افغانستان به دلایل قومی و مذهبی» هم ابراز نگرانی کرده است.
همچنین گفته شده که سازمان پیمان امنیت جمعی نگران تهدیدات فزاینده در ولایات افغانستان در همسایگی کشورهای عضو است.
در بیانیه آمده است که «ما گفتوگوها را در مورد افغانستان در چارچوب کارگروه افغانستان در شورای وزیران خارجه سازمان پیمان امنیت جمعی تشدید میکنیم.»
وزیران خارجه سازمان پیمان امنیت جمعی با اشاره به خواست امامعلی رحمان، رئیسجمهور تاجیکستان برای ایجاد یک کمربند امنیتی در اطراف افغانستان گفتهاند: «ما آمادگی خود را برای ادامه گامهای مشترک برای تقویت امنیت منطقه و حمایت از مردم افغانستان تایید میکنیم.»
سید سلیمان آغا بهیر، معاون والی طالبان در نیمروز میگوید در دو ماه نزدیک به ۱۰۰ جسد مهاجران افغان از ایران به نیمروز منتقل شده است. مرگ طبیعی، تیراندازی مرزبانان ایران به مهاجران، اعدام و رویدادهای ترافیکی از عوامل جانباختن آنان خوانده شده است.
آقای بهیر به رسانههای محلی گفت که در بعضی روزها تا پنج جسد مهاجران افغانستان نیز از ایران به نیمروز میرسد.
اعدام افغانها در ایران
سازمان حقوق بشر ایران در سیزدهم عقرب اعلام کرد که اعدام افغانها در ایران، پس از به قدرت رسیدن طالبان افزایش یافته و از ۲۰۲۲ تاکنون ۹۰ افغان در این کشور اعدام شدهاند.
این سازمان گفت تنها در یک ماه گذشته ۱۳ افغان به اتهامهای مختلف در ایران اعدام شدهاند.
آمارهای این سازمان حقوق بشری نشان میدهد که امسال ۴۹ شهروند افغانستان در زندانهای ایران اعدام شدهاند.
تیراندازی مرزبانان ایرانی به مهاجران
در ماههای گذشته گزارشهای متعدد از تیراندازی مرزبانان ایرانی به سوی مهاجران افغان در مرز میان دو کشور منتشر شد.
سازمان حقوق بشری حالوش شامگاه یکشنبه، ۲۲ میزان گزارش داد که نیروهای مرزی ایران در منطقه کلگان سراوان به سمت گروهی از ۳۰۰ مهاجر افغان که قصد ورود به ایران را داشتند، تیراندازی کردند که در نتیجه آن، دهها نفر کشته و زخمی شدند.
دو هفته پس از انتشار این گزارشها، طالبان این حادثه را تأیید کرد و اعلام کرد که دو نفر کشته و ۳۴ نفر زخمی از تیراندازی مرگبار و انفجار مین در مرز ایران به افغانستان منتقل شدهاند.
طالبان همچنین گفته بود که تعدادی دیگر از قربانیان این واقعه در ایران و پاکستان هستند و این گروه در حال تلاش برای انتقال آنها به افغانستان است.
جمهوری اسلامی این گزارش را «بی اساس» خوانده و گفت از طالبان به دلیل جدی گرفتن این موضوع «ناخشنود» است.
حالوش در روز ۳۰ میزان بار دیگر خبر داد که شامگاه پنجشنبه، ۲۶ میزان، شماری از مهاجران افغان از میان یک گروه ۱۵۰ نفری براثر انفجار ماین و سپس تیراندازی مرزبانان ایرانی، کشته، زخمی و ناپدید شدند.
این خبرگزاری شامگاه شنبه و یکشنبه، ۳ و ۴ قوس، گزارش داد که سه مهاجر افغان در دو تیراندازی جداگانه توسط مرزبانان ایرانی در شهرستان سراوان سیستانوبلوچستان کشته شدند. طبق گزارش، این افراد در حال ورود به سراوان بودند که هدف تیراندازی قرار گرفتند.
