والی طالبان در قندهار به دستور رهبر این گروه از تمام ادارات دولتی خواست که اطلاعات مربوط به هزینههای مالی پروژههای دولتی را در اختیار رسانهها نگذارند. به نقل از منابع، این دستور هبتالله بهطور شفاهی به این نهادها ابلاغ شده است.
این اطلاعات مالی مربوط به پروژههای بازسازی جادهها، پل و پلچکها و برخی قسمتهای دیگر شهر است. نهادهایی مانند شهرداری و فواید عامه قندهار، در سه روز گذشته هیچنوع اطلاعاتی از هزینههای مالی پروژههای جاری و تکمیل شده با رسانهها شریک نکرده اند.
یک منبع آگاه در قندهار به افغانستان اینترنشنال گفت مقامات ریاست اقتصاد قندهار از ارائه اطلاعات در مورد هزینههای مالی پروژههای جاری در ولسوالیها خودداری کرده است.
این منبع میافزاید: «مسئولان اداره اقتصاد به من گفتند که بنا به دستور والی [قندهار] و شیخ صاحب [ملاهبتالله] ما هیچگونه اطلاعات مربوط به هزینههای مالی پروژهها را به کسی نمیدهیم.»
تاکنون مقامات طالبان در قندهار بهطور رسمی در مورد این ممنوعیت جدید چیزی نگفته اند.
این دستور در حالی صادر میشود که پیش از این طالبان در هر شش ماه یکبار در قالب برنامههای «پاسخگویی» اطلاعات مربوط به نهادهای خود را به اشتراک میگذاشتند.
با اینحال هیچکس اجازه نداشت در جلسات پاسخگویی طالبان در مورد فساد، هزینههای مالی، مسائل مربوط به استخدام کارمندان در پروژهها سوال کند.
شماری از زنان در داخل افغانستان به واشنگتن پست گفتند برخی از افغانهایی که برای اولینبار از زمان بازگشت طالبان، به کشورشان برمیگردند، محدودیتهای شدید طالبان برای زنان و دختران را نمیبینند. به گفته آنها، این رضایت از وضعیت کشور برای زنان در داخل ناامید کننده است.
روزنامه واشنگتن پست با شماری از زنان و مردانی که از خارج به افغانستان آمده، مصاحبه کرده است که روز پنجشنبه نشر شد. بنا به این گزارش، برخلاف ماههای اول بازگشت طالبان که شهروندان به فکر فرار و مهاجرت از کشور بودند، سفر افغانهای مقیم خارج به افغانستان زیاد شده است.
آنها با این که در افغانستان نمیمانند و معمولا برای شرکت در مراسم عروسی یا دیدار از خانواده به کابل و شهرهای دیگر میآیند، از «حس امنیت و ساخت جادههای جدید در حکومت طالبان شگفت زده میشوند».
به گفته روزنامه، آنها عکسهای غذاهای افغانی مورد علاقه خود را منتشر میکنند، در مورد برنامههای تجاری بحث میکنند و از فروشگاه جدید معاف از مالیات در میدان هوایی کابل خرید میکنند.
زهرا، زن ۳۴ ساله افغان ساکن لندن، پس از به قدرت رسیدن طالبان برای اولین بار به افغانستان آمده و گفته است که در نظر دارد سال آینده نیز به کابل برود.
اما به گفته این روزنامه، برای زنان افغان که مجبور به زندگی تحت حاکمیت طالبان شدهاند، شور و شوق افغانهای که از خارج برمیگردند، از وضعیت کشور گیج کننده و ناامید کننده است.
مهمانانی که از خارج میآیند آنقدر وقت خود را در خانه میگذرانند که متوجه دشوارهای زنان در محیط عمومی نمیشوند. برخی نیز اغلب وقت خود را در بخشهای مرفهتر کابل میگذرانند که معمولا ماموران امر به معروف در آنجا کمتر حضور دارند.
برخی زنان هم به این روزنامه گفتند که دیگر به دوستان شان که از خارج برمیگردند درباره دشواریهای زنان در افغانستان حرف نمیزنند.
سعدیه، ۲۴ ساله به واشنگتن پست گفت وقتی دختران کاکایش امسال از اروپا به کابل برگشتند، به آنها توضیح داد که چطور طالبان تمام رویاهای او برای آینده را نابود کرد. اما، «آنها مدام میگفتند که چقدر اینجا خوشحال هستند و حالا (کابل) چقدر امن است.»
سعدیه گفت بهدلیل احترام به مهمان، تصمیم گرفت که دیگر راجع به این موضوع حرف نزند. سعدیه میپرسد: «وقتی تمام رویاهای خود را از دست میدهید، امنیت چه ارزشی دارد؟»
امنیت توام با فقر همگانی
به گزارش واشنگتن پست از کابل، برخلاف تصویری که بسیاری در روزهای اول حکومت طالبان از خلوت وحشتناک شهر برای بستگان شان در خارج از کشور تعریف میکردند، اکنون کسانی که برمیگردند پایتخت مزدحمی را میبینند که در آن دیوارهای بتونی برچیده شده و شهر سر و سامان گرفته است.
با این حال، به گفته روزنامه، وضعیت مالی اکثر ساکنان کابل خوب نیست و کسی که توانایی مالی داشته باشد میتواند از میان از رستورانهای شیک یکی را انتخاب کند. بسیاری رستورانها آن قدر خالی هستند که هر مهمان یک گارسون اختصاصی دارد.
به رغم خشنودی بسیاری کسانی که از افغانستان دیدن میکنند، واشنگتن پست میگوید هیچ کدام از این افراد قصد ماندن در افغانستان ندارند.
واشنگتن پست با حبیبالرحمن، یک مهندس ۶۰ ساله افغان صحبت کرده که بیش از چهل قبل به آلمان رفت و اکنون از کابل دیدن کرده است. او گفت که در کابل خود را به اندازه اروپا امن احساس میکند.
هرچند طالبان آماری درباره تعدادی افغانهایی که از افغانستان بازدید میکنند ارائه نکرده است، اما برخی تاجران افغان میگویند علاقمندی رو به افزایش افغانهای برگشته از خارج، کمبود تقاضا در داخل افغانستان را جبران میکند.
مالک یک فروشگاه مبل فروشی گرانقیمت در کابل به واشنگتن پست گفت که سه چهارم مشتریانش افغانهایی اند که از خارج برمیگردند.
تاریکترین دوران افغانستان
واشنگتن پست نوشت تصویری که زنان از زندگی زیر حاکمیت طالبان دارند با آنهایی که از خارج میآیند فرق دارد. روزنامه از قدسیه، زن ۵۳ ساله افغان یاد کرده که ماموران امر به معروف طالبان مانع رفتن او و خانوادهاش به بند قرغه شدند.
قدسیه به واشنگتن پست گفت: «از زمانی که من به دنیا آمدم، دوره تاریکتری (از این) در این کشور وجود نداشته است.»
البته، برخی زنانی که به دیدن خانواده شان به کشور برمیگردند، به زودی واقعیت تلخ افغانستان تحت حاکمیت طالبان را درک میکنند.
بهشته یک زن ۲۳ ساله به این روزنامه گفت وقتی عمه او از کابل دیدن کرد، در ابتدا خوشحال بود. تا اینکه در یک ایست بازرسی طالبان او را بهدلیل اینکه کاملا موهایش را نپوشانده بود، متوقف کردند.
بهشته گفت: «پس از آن (حادثه) او پرواز خود را پیش انداخت تا زودتر از افغانستان برود.»
وزیر تجارت طالبان در حاشیه نمایشگاه بینالمللی «حلال» در استانبول با وزیر تجارت ترکیه دیدار کرد. به گفته طالبان، در این دیدار در مورد ایجاد یک کمیته فنی برای حل موانع تجاری میان دو کشور توافق شد.
وزارت صنعت و تجارت طالبان روز سهشنبه از دیدار نورالدین عزیزی، وزیر تجارت این گروه با عمر بولات، وزیر تجارت ترکیه در حاشیه نمایشگاه «حلال» در استانبول خبر داد.
به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، وزیر تجارت طالبان خواستار روابط موثر اقتصادی و تجاری با کشورهای منطقه و جهان از طریق تجارت «حلال و قانونی» و اقتصاد اسلامی شده است.
وزیر تجارت طالبان امیدوارست که با شرکت در نمایشگاه بینالمللی تجاری استانبول، پای سرمایهگذاران ترکی را به افغانستان بکشاند.
عزیزی پیش از این نیز گفته بود که خواهان ایجاد یک دهلیز تجاری از طریق ترکیه به بازارهای اروپا است.
وزیر تجارت طالبان با یک هیئت ۳۰نفره به دعوت حکومت ترکیه روز سهشنبه، ششم قوس عازم استانبول شد.
نمایشگاه حلال در استانبول از ۶ تا ۹ قوس در این شهر برگزار شده و محصولات و تولیدات افغانستان به شمول قالین، سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی، میوههای خشک در هشت غرفه بهنمایش گذاشته شده است.
سرگئی شایگو، دبیر شورای امنیت ملی روسیه در سفر اخیرش به کابل با معاونان اقتصادی و سیاسی رئیسالوزرا و وزیران دفاع و داخله طالبان به طور جداگانه دیدار کرد. هیئت روسیه اما با وزیر خارجه طالبان دیداری نداشت. منابع گفتند که امیرخان متقی از مدتها به این طرف از متن به حاشیه رفته است.
سرگئی شایگو روز دوشنبه در راس هیئتی به کابل رفت. دبیر شورای امنیت ملی روسیه و معاون نخستوزیر این کشور بلندپایهترین مقامهای روسیه بودند که در جریان سه سال گذشته به کابل سفر کردند.
با وجود اهمیت این سفر، مقامهای طالبان از جمله عبدالغنی برادر معاون اقتصادی، مولوی عبدالکبیر معاون سیاسی رئیسالوزرا، ملا یعقوب و سراجالدین حقانی وزیران دفاع و داخله طالبان به طور جداگانه در دفاتر شان با هیئت روسیه دیدار و گفتوگو کردند.
عدم دیدار وزیر خارجه طالبان که پیش از این با مقامهای خارجی در کابل دیدار میکرد گمانهزنیها درباره کاهش صلاحیتها و نقش حاشیهای او را در سیاست خارجی طالبان برجسته کرده است.
منابع از درون طالبان به افغانستان اینترنشنال گفتند که صلاحیتهای آقای متقی با گذشت زمان کاهش یافته و او از محور تصمیم گیریها به حاشیه رانده شده است.
سرگئی شایگو در دیدار با مقامهای طالبان خواستار تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان شد. مقامهای طالبان به نقل این مقام ارشد روسیه گفتند که مسکو این گروه را از فهرست سیاه تروریستی روسیه حذف میکند.
شایگو همچنین به رهبران طالبان گفته که مسکو میخواهد برای دستیابی به صلح پایدار در افغانستان کمک کند. یکی از عناصر صلح پایدار آشتی میان افغانها است که دبیر شورای امنیت ملی روسیه آن را با طالبان مطرح کرده است. هرچند طالبان هیچ اشاره به این موضوع نکرده است.
یکی از دغدغههای شایگو حضور ۲۰ گروه تروریستی در افغانستان است. روسیه برای مهار گروههای تروریستی چشم به همکاری طالبان دوخته است. موضوعی که طالبان بارها وعده آن را داده است.
ملا برادر یکی از بنیانگذاران گروه طالبان است و حضور برجسته او در حکومت طالبان نشان دهنده نفوذ او در میان طالبان است. ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان، فرزند ملا محمد عمر، بنیانگذار طالبان است. اهمیت او در حکومت طالبان حاکی از جایگاه پدرش و نیز نقشی است که او در جنگ طالبان ایفا کرده است.
سراجالدین حقانی یکی از ستونهای اصلی گروه طالبان به شمار میرود. او فرزند جلالالدین حقانی، بنیانگذار شبکه حقانی است. او هم به دلیل جایگاه پدرش و هم به دلیل نقشی که در جنگ دو دهه گذشته داشته اکنون در میان طالبان از جمله رهبران رده اول طالبان به شمار میرود.
مولوی عبدالکبیر اگرچه در دو دهه گذشته نقشی چندانی در میدان جنگ نداشته اما به دلیل روابطی که با ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان دارد جز رهبران تراز اول طالبان در کابل به حساب میآید.
در این میان، امیرخان متقی پایگاه مستحکمی در میان گروه طالبان ندارد. او جز فرماندهان میانی طالبان است که پس از به قدرت رسیدن طالبان بر خلاف تصور، وزیر خارجه این گروه منصوب شد. آقای متقی در جریان سه سال گذشته حضور پر رنگ مطبوعاتی داشت و از چهرههای کلیدی طالبان در نشست با مقامات کشورهای خارجی بود.
امیرخان متقی در جریان سه سال گذشته تلاش کرد راه تعامل طالبان با جهان را هموار کند. او کوشید از طالبان چهره معتدل نشان دهد و در این مدت وعدههای برای تغییر سیاستهای طالبان به ویژه در راستای آموزش دختران داده بود.
منابع از درون طالبان میگویند بلندپروازیهای متقی خلاف میل رهبر طالبان بوده و او به مرور زمان از تصمیمگیریها کنار گذاشته شد.
در سومین دور نشست دوحه به میزبانی سازمان ملل، ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان به نمایندگی از این گروه در این نشست شرکت کرد. آن زمان منابع معتبر به افغانستان اینترنشنال گفتند که روابط میان امیرخان متقی و رهبر طالبان به تیرگی گراییده است.
رهبر طالبان همچنین از سفر امیرخان متقی برای شرکت در مراسم تحلیف رئیسجمهور ایران جلوگیری کرد.
آقای متقی که در اوایل حکومت طالبان صدر نشین نشستها و کنفرانسها بود با گذشت زمان به حاشیه رفته است. اخیرا تصاویری از وزیر خارجه طالبان منتشر شد که نشان میدهند او در جادههای کابل موتورسایکل سواری میکند.
افراد طالبان این اقدام امیرخان متقی را نشان دهنده تامین امنیت نسبی در کابل عنوان کردند اما آگاهان میگویند این سرگرمیها حاکی از نقش حاشیهای او دارد.
کارشناسان میگویند سفر شایگو به کابل، جست و خیزهای مقامهای چینی و کاهش سطح روابط دیپلوماتیک جمهوری اسلامی ایران با طالبان در آستانه بازگشت طالبان به کاخ سفید معنادار است. به باور آگاهان، مسکو با وعده خروج طالبان از فهرست گروههای تروریستی این کشور و افزایش هماهنگی در سطح اقتصادی و سیاسی تلاش میکند ابتکار را در دست بگیرد و کنترول طالبان را که دو دهه با امریکا جنگیده است در اختیار بگیرد.
از سوی دیگر، امارات متحده عربی سطح روابطش با طالبان را ارتقا داده است. رئیس امارات متحده عربی به تازگی اعتمادنامه سفیر طالبان را پذیرفته است.
همه این مسایل مهم با هیئت بلندرتبه خارجی، در غیاب وزیر خارجه طالبان بحث میشود. به نظر میرسد روسیه به جای تشریفات به اصل مساله امنیت و اصل افراد مسئول توجه دارد.
منابع محلی در ولایت بدخشان تایید کردند که در کمتر از دو هفته دستکم ۱۴ نفر در پی واژگونی دو موتر در رودخانه کوکچه بدخشان جان باختهاند. به گفته منابع، اجساد ۹ نفر به شمول زنان و کودکان تاکنون ناپدید اند.
منابع محلی تایید کردند که پنجشنبه، هشتم قوس یک موتر با ۷ سرنشین در ولسوالی نسی ولایت بدخشان در رودخانه کوچه سقوط کرده است. این منابع میگویند که از این میان یک نفر و موتر حامل او پیدا شده و شش نفر دیگر تاهنوز ناپدید اند.
حدود ۱۰ روز پیش نیز موتر حامل یک خانوده ۸ نفری در همین محل به رودخانه سقوط کرد و برخی از انها تا هنوز مفقود اند.
برخی از اجساد قربانیان این دو رویداد به کمک مردم از رودخانه بیرون کشیده شدند.
امانالدین منصور، فرمانده قولاردوی ۲۱۷ عمری طالبان تایید کرد که اجساد ۹ نفر از این خانوادهها تاکنون ناپدید اند و مردم محل تلاش دارند تا اجساد باقی مانده را پیدا کنند.
پنج ولسوالی دور افتاده درواز بدخشان راه مواصلاتی دشوارگذر و کوهستانی با مرکز این ولایت دارند. پیش از این نیز برخی از باشندگان درواز بدخشان در مسیر رفت و آمد به مرکز این ولایت به دلیل نامناسب بودن راه به رودخانه سقوط کرده و جان باختهاند.
شیلی، کاستاریکا، اسپانیا، فرانسه، لوکزامبورگ و مکزیک پرونده نقض حقوق زنان در افغانستان را به دیوان کیفری بینالمللی ارجاع دادند. این شش کشور از دادستان دیوان کیفری بینالمللی خواستند به نقض مداوم و سیستماتیک حقوق زنان و دختران افغانستان توجه کند.
وزارت امور خارجه شیلی روز پنجشنبه، هشتم قوس، اعلام کرد که «با توجه به وخامت شرایط و وضعیت بحرانی زنان و دختران افغانستان، وضعیت این کشور به دادگاه کیفری بینالمللی ارجاع داده شده است.»
بر اساس این خبر، دادستان دیوان بینالمللی کیفری تحقیقات در مورد افغانستان را در سال ۲۰۲۲ از سر گرفته است. پیش از این، تحقیق در مورد افغانستان در سال ۲۰۲۰ به درخواست مقامات افغانستان متوقف شده بود.
امضاکنندگان این درخواست از دادستان دیوان کیفری بینالمللی خواستهاند که به وضعیت افغانستان و بهویژه وضعیت زنان و دختران افغانستان که با نقض مداوم و سیستماتیک حقوقشان روبهرو هستند، توجه کند.
این شش کشور از دادستان دیوان کیفری بینالمللی خواستهاند که در تحقیقات خود، جرایم ارتکابی علیه زنان و دختران پس از به قدرت رسیدن طالبان در سال ۲۰۲۱ را در نظر بگیرد.
ارجاع این پرونده به دادگاه لاهه نشان میدهد که جامعه بینالمللی از وضعیت حقوق بشری در افغانستان به شدت نگران است.
درخواست از دادستان دیوان کیفری بینالمللی برای توجه به نقض سیستماتیک و مداوم حقوق زنان و دختران افغانستان، میتواند فشار سیاسی و دیپلوماتیک بر طالبان را افزایش دهد. بهویژه در صورتی که تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی به نتیجه برسد و شواهدی از ارتکاب جنایات علیه زنان و دختران افغان بهدست آید. چنین تحقیقاتی میتواند به محکومیتهای بینالمللی و حتی تحریمهای بیشتر منجر شود.
یکی از پیامدهای این اقدام، احتمال پیگرد قضائی سران طالبان و دیگر مقامات مسئول نقض حقوق بشر است. در صورتی که دادگاه لاهه تصمیم به تعقیب قضائی بگیرد، اتهامات جدی مانند جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت علیه مقامات طالبان مطرح خواهد شد. این امر میتواند بر امنیت شخصی رهبران طالبان تأثیر گذاشته و منجر به انزوای بیشتر بینالمللی آنها شود.
