دوازدهمین دور کنفرانس امنیتی هرات روز دوشنبه، ششم حوت در شهر مادرید اسپانیا آغاز شد. در این نشست، گروهی از کارشناسان، سیاستمداران، دانشگاهیان و فعالان حقوق بشر درباره چشمانداز امنیتی افغانستان وآینده این کشور گفتوگو میکنند.
انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان در اکس نوشت که در این نشست به تهدیدات تروریستی در افغانستان، نقش دیپلوماسی و تحریمها، آینده زنان در فضای سیاسی، جایگاه دین در حکومتداری و مسئولیت جامعه جهانی در قبال بحران انسانی و امنیتی افغانستان پرداخته خواهد شد.
بر اساس یک نامه رسمی که در اول دلو از دفتر «مقام ولایت بلخ» به دادگاه عالی طالبان ارسال شده، والی بلخ خواستار محاکمه استانکزی به اتهام «بیاحترامی» به رهبر طالبان شده است.
یافتههای افغانستان اینترنشنال نشان میدهد که عباس استانکزی روز شنبه ۳۰ جدی در مراسم فراغت طلبههای یک مدرسه دینی در ولایت خوست از سیاستهای هبتالله استانکزی انتقاد کرد. تنها یک روز پس از این سخنرانی، محمد یوسف وفا، والی طالبان در بلخ که رابطه نزدیک با هبتالله دارد، یک نامه رسمی به دادگاه عالی این گروه فرستاد و خواهان محاکمه نظامی عباس استانکزی شد. چهار روز پس از ارسال این نامه، منابع معتبر از کابل به افغانستان اینترنشنال خبر دادند که عباس استانکزی در پی صدور دستور بازداشتش توسط هبتالله آخندزاده به دبی فرار کرده است و سه روز دیگر زمان برد تا این خبر تأیید شود. یک نسخه از نامه آقای وفا امروز (دوشنبه، ششم حوت) به دست افغانستان اینترنشنال رسیده است که از جزئیات اقدام اطرافیان هبتالله آخندزاده برای دادگاهی کردن استانکزی پرده برمیدارد.
محتوای شکایت علیه عباس استانکزی
در این نامه، که یک نسخه آن به دست افغانستان اینترنشنال رسیده، آمده است که عباس استانکزی در یک سخنرانی در مراسم دستاربندی در ولایت خوست، مواضعی انتقادی علیه رهبر طالبان اتخاذ کرده است. والی طالبان در بلخ در نامه خود تأکید کرده که استانکزی با فرامین و هدایات رهبر طالبان مخالفت نشان داده و این اقدام او مستحق رسیدگی قضایی است.
محمد یوسف وفا در متن شکایت خود، هفت بخش از سخنان استانکزی را بهعنوان نمونههایی از «بیاحترامی غیرمستقیم» و «مخالفت با احکام رهبر طالبان» ذکر کرده است. او در ادامه افزوده است که بر اساس شریعت اسلامی، اطاعت از امیر واجب است و سرپیچی از او باعث عذاب میشود.
هفت جمله انتقادی استانکزی که «بیاحترامی به رهبر» تلقی شده است
یوسف وفا هفت بخش از سخنان عباس استانکزی را بهعنوان نشانههای «بیاحترامی» او به هبتالله آخندزاده نقل قول کرده است.
عباس استانکزی در سخنرانی خود گفته بود: «من باید به گونه واضح بگویم که در سرزمین ما همه چیز بهروی زنان بسته است. مکتب بهروی زنان بسته است، شفاخانه بهروی زنان بسته است، رفتن به پیش داکتر و دیگر موارد بهروی زنان بسته است، زنان حتی برای ادای نماز به مسجد رفته نمیتوانند. این [ممنوعیتها] به نام دین و شریعت اعمال میشود. آیا ما متقیتر از خلفای راشدین هستیم؟»
در دومین موردی که انتقاد یوسف وفا را برانگیخته، عباس استانکزی گفته بود «برخی از مردم دایره اسلام را بر سر ما آنقدر تنگ کردهاند که جز خودشان کس دیگری در آن جا نمیشود.»
در سومین مورد از عباس استانکزی نقل قول شده است که «امروز ما از میان چهل میلیون جمعیت [افغانستان] در مقابل بیست میلیون نفر بیعدالتی میکنیم. آیا در روز آخرت ما بهگونهای از جا برنخواهیم خاست که همه ما فلج خواهیم بود!؟
در چهارمین نقل قول از عباس استانکزی آمده که «تمام حقوق [زنان] را تلف کردهایم، میراث نیست، بد میدهیم، به آموزش نمیگذاریم، به مسجد رفتن نمیگذاریم، دروازه دانشگاهها را بهرویشان بستهایم و به مدارس هم نمیگذاریم.»
در نامه یوسف وفا جمله پرسشی «آیا ما در راه شریعت روان هستیم؟» نیز بهعنوان یکی از دلایل بیاحترامی عباس استانکزی به هبتالله آخندزاده ذکر شده است.
در ادامه نامه از عباس استانکزی نقل شده که «تمام دنیا بر سر همین مساله امروز با ما درگیر است و از ما انتقاد میکند.» یوسف وفا در پاسخ به این جمله عباس استانکزی، نوشته است که جهان از چند دهه به اینسو مشغول جنگ در مقابل ماست و به گفته او در این مورد آیه ۱۲۰ سوره بقره نازل شده است. یوسف وفا متن عربی سوره بقره را نیز در نامه خود درج کرده که در آن گفته شده «یهود و نصاری هرگز از تو راضی نمی شوند تا آنکه از آیینشان پیروی کنی.»
در هفتمین مورد، از عباس استانکزی نقل قول شده است که «در راهی ما که ما راه میرویم، برخاسته از خواستهای طبیعت ماست، نه شریعت.»
یوسف وفا این هفت مورد را مخالفت آشکار با احکام، فرامین و هدایتهای هبتالله آخندزاده، و بیاحترامی به رهبر طالبان تلقی کرده است.
درخواست محکمه نظامی
والی بلخ در این نامه از دادگاه عالی طالبان خواسته است که محاکمه عباس استانکزی بهصورت نظامی انجام شود. او تأکید کرده که: «من خواهان محاکمه نامبرده [استانکزی] هستم و در دفاع از نظام اسلام جز محاکمه شرعی چیزی دیگری نمیخواهم. دادگاه نظامی بلخ باشد یا دادگاه نظامی هر ولایت دیگر که شما مناسب بدانید.»
فرار استانکزی به امارات
افغانستان اینترنشنال در هشتم دلو امسال در یک گزارش اختصاصی افشا کرد که عباس استانکزی در پی فرمان هبتالله آخندزاده برای بازداشت او، از افغانستان به امارات متحده عربی فرار کرده است.
منابع ما در آن زمان گفتند یعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان، شرایط سفر فوری او به دبی را فراهم کرد.
یکی از منابع آگاه در کابل گفت که پس از انتقاد تند عباس استانکزی از هبتالله آخندزاده درباره ممنوعیت آموزش دختران، رهبر طالبان به عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات، دستور داد تا استانکزی را بازداشت و ممنوعالخروج کند.
وثیق پس از دریافت این فرمان با محمد یعقوب مجاهد، وزیر دفاع، تماس گرفت، زیرا او از حامیان اصلی عباس استانکزی در ساختار طالبان به شمار میرود.
به گفته این منابع، وزیر دفاع طالبان پس از آگاهی از تصمیم رهبر طالبان برای بازداشت و ممنوعالخروجی استانکزی، از او خواست که فوراً افغانستان را ترک کند.
عباس استانکزی در ۳۰ جدی، طی یک سخنرانی در مراسم فراغت طلاب یک مدرسه دینی در خوست، محدودیتهای وضعشده بر زنان را خلاف شریعت دانست و تأکید کرد که: «طالبان برخلاف شریعت حرکت میکند و در برابر ۲۰ میلیون زن و دختر افغان بیعدالتی روا میدارد.»
او همچنین از رهبران طالبان خواست مکاتب و دانشگاهها را به روی دختران باز کنند و تصریح کرد که هیچ بهانه شرعی برای تعطیلی آنها وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: منابع از خروج استانکزی از افغانستان در پی «حکم بازداشت او از سوی رهبر طالبان» خبر میدهند
جایگاه یوسف وفا در حلقه نزدیک به هبتالله آخندزاده
محمد یوسف وفا از چهرههای نزدیک به هبتالله آخندزاده است و پس از کشته شدن ملا محمد داوود مزمل، والی پیشین بلخ، در ۱۹ حوت سال گذشته، از سوی رهبر طالبان به بلخ اعزام شد.
او پیش از این والی قندهار بود و از جمله افرادی است که پس از ترور خلیل الرحمن حقانی، وزیر پیشین مهاجرین طالبان، به همراه ملا شیرین (والی قندهار) و عبدالاحد طالب (فرمانده پولیس طالبان در قندهار)، در رادار تهدیدات داعش قرار گرفته است.
شکایت رسمی والی بلخ علیه عباس استانکزی، که از اعضای ارشد طالبان محسوب میشود، نشانهای از اختلافات درونی در رهبری این گروه است. فرار استانکزی پس از این انتقادات، و درخواست محاکمه او از سوی یکی از نزدیکترین افراد به هبتالله، نشاندهنده تشدید تنشها میان رهبران طالبان است.
