اخراج افغانها از ایران؛ نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد به هرات رفت
رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد همراه با عرفات جمال، نماینده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در افغانستان به هرات سفر کرده است.
خانم اوتونبایوا در دیدار با والی طالبان در هرات گفت بهمنظور بازدید از مرز اسلامقلعه به غرب افغانستان آمده است.
دفتر والی طالبان در هرات نوشت که رئیس یوناما گفته است که در تلاش است تا با همکاری نهادهای ذیربط صدای مهاجران بازگشتی را به گوش جامعه جهانی برساند تا در مدیریت این روند همکاری لازم صورت گیرد.
نور احمد اسلامجار، والی طالبان در هرات، ضمن قدردانی از حمایتهای بینالمللی برای مهاجران، اخراج افغانها را ناشی از «تجاوز قدرتهای خارجی و پیامدهای تغییرات اقلیمی» دانست.
آقای اسلامجار از رئیس یوناما خواست تا وضعیت مهاجران افغان را از نزدیک بهطور دقیق بررسی کرده و برای تامین نیازهای آن همکاری کند.
پیشتر کمیسیون عالی طالبان برای رسیدگی به مشکلات مهاجران اعلام کرد که در ۱۹ روز گذشته بیش از نیم میلیون افغان از ایران اخراج شدهاند.
ریاست تفتیش وزارت داخله طالبان دستور داده است که کلیه نامهنگاریهای اداری به استثنای «ولایتهای دریزبان» به زبان پشتو انجام شود.
منابع از وزارت داخله طالبان به افغانستان اینترنشنال گفتند در جلسه رسمی ابلاغ شد که تنها سه ولایت بدخشان، پنجشیر و بامیان از این دستور مستثنی هستند.
در سندی که با امضای مفتی محمدسالم عبرت، رئيس عمومی تفتیش وزارت امور داخله طالبان در ماه سرطان ۱۴۰۴ صادر شده آمده است که کارمندان این ریاست «مکلفاند از این به بعد تمام مکتوبهای اداری، پیشنهادات، استعلامها، گزارشها و دیگر اسناد رسمی را به زبان پشتو بنویسند.»
در ادامه نوشته شده است که «البته ولایتهای دریزبان استثنا هستند.»
منابعی از وزارت داخله طالبان روز شنبه، ۲۱ سرطان به افغانستان اینترنشنال گفتند در نشست رهبری وزارت داخله طالبان که حدود یک هفته پیش برگزار شد، تصمیم گرفته شد که تمامی بازرسان وزارت داخله از این دستور پیروی کنند.
منابع گفتند در جلسه رسمی ابلاغ شد که تنها سه ولایت بدخشان، بامیان و پنجشیر میتوانند از این دستور مستثنا باشند.
در نامه رسمی که یک نسخه آن به دست افغانستان اینترنشنال رسیده، دیده میشود که کارمندان بخش تفتیش وزارت داخله موظف شدهاند ظرف ۴۸ ساعت اقدامات لازم را انجام داده و اطمینان لازم را ارائه کنند.
چند منبع از کارمندان وزارت داخله طالبان به افغانستان اینترنشنال گفتند از زمان جمهوریت تا کنون عمده گزارشها و مکتوبهای رسمی به هر دو زبان رسمی کشور، یعنی پشتو و فارسی، نوشته میشدند.
با این حال آنان میگویند که اکنون نگارش نامههای رسمی تنها به زبان پشتو اجباری شده است.
برخی از کارمندان وزارت امور داخله طالبان نگراناند این دستور باعث برکناری مامورانی شود که قادر به نوشتن نامهها به زبان پشتو نیستند.
یک کارمند وزارت امور داخله گفت در یک جلسه رسمی گفته شده است مامورانی که توانایی نوشتن به زبان پشتو را ندارند، از کار خود استعفا بدهند.
تاکنون وزارت امور داخله طالبان به گونه رسمی در این مورد ابراز نظر نکرده است.
یکی از مأموران وزارت امور داخله طالبان گفت: «تصمیم محمد سالم عبرت رئیس عمومی تفتیش وزارت داخله، باعث نگرانی میان کارمندان شده است. قبلاً گزارشها به هر دو زبان نوشته میشدند، اما کارمندانی که زبان مادریشان فارسی بود، معمولاً مکتوبها و گزارشهای خود را به همان زبان تهیه میکردند.»
قانون اساسی افغانستان مصوب سال ۱۳۸۲ «پشتو و دری» را بهعنوان زبانهای رسمی افغانستان به رسمیت میشناخت.
با این حال طالبان پس از تسلط بر افغانستان در اسد ۱۴۰۰ محدودیتهای گستردهای را در برابر زبان فارسی دری اعمال کرده است. از جمله این گروه، زبان فارسی را لوحههای تعداد زیادی از ادارههای دولتی حذف کرده است.
وزیر خارجه طالبان در دیدار با کاردار سفارت قطر در کابل درباره ارتقای روابط دیپلوماتیک و مسائل منطقهای گفتوگو کرد.
امیرخان متقی روابط بین دو کشور را مهم خواند و از نقش «حیاتی» قطر در حمایت از این گروه در نشستهای بینالمللی قدردانی کرد.
وزارت خارجه طالبان روز شنبه، ۲۱ سرطان، از دیدار امیرخان متقی با مردف القاشوطی، کاردار قطر در کابل خبر داد.
در خبرنامه آمده است آقای القاشوطی گفته روابط قطر و افغانستان تحت کنترول طالبان «رو به پیشرفت» است. به نقل از خبرنامه، او برای همکاری در تقویت روابط خارجی طالبان نیز ابراز آمادگی کرده است.
قطر از گذشته تاکنون نقشی کلیدی در روابط دوجانبه و چندجانبه با طالبان ایفا کرده و یکی از معدود کشورهایی است که ارتباط سیاسی رسمی با این گروه برقرار کرده است.
در سال ۲۰۱۳، با موافقت ایالات متحده امریکا و دولت وقت افغانستان، قطر اجازه افتتاح دفتر سیاسی طالبان را در دوحه داد. گفتوگوهای صلح دوحه میان ایالات متحده امریکا و طالبان از مجرای همین دفتر انجام شد.
هرچند هنوز قطر طالبان را بهعنوان دولت رسمی افغانستان به رسمیت نمیشناسد، اما با این گروه تعامل دارد.
تنها چند کیلومتر دورتر از اقامتگاه رهبر طالبان، در ولسوالیهای غورک، نیش و میوند، مردم ناچار شدهاند بهدلیل کمآبی، خانههای خود را ترک کنند.
شماری از ساکنان این سه ولسوالی به افغانستان اینترنشنال گفتند که ناگزیر شدهاند برای نجات از بیآبی و تشنگی، به مناطق دیگری کوچ کنند.
این باشندگان قندهار از طالبان و نهادهای مددرسان بهدلیل ناکامیشان در تامین آب آشامیدنی در این ولسوالیها انتقاد میکنند.
محمد نبی که از ولسوالی غورک به ولسوالی اسپینبولدک کوچیده، میگوید: «آب نداشتیم، کاریزها و چاههای ما خشک شدهاند، مواشی ما تلف شدند، کودکان ما از تشنگی بیمار شدهاند، بنابراین مجبور شدیم خانه و روستایمان را ترک کنیم.»
ساکنان ولسوالی میوند و نیش نیز میگویند که چشمهها و کاریزهایشان خشک شده و برخی از مناطق خالی از سکنه شدهاند.
صدیقالله، یکی از باشندگان نیش که بهدلیل کمبود آب به شهر قندهار کوچیده، میگوید: «در ولسوالی ما بندهایی برای ذخیره آب وجود دارد که سالها پیش نقشهبرداری شدهاند، اما طالبان هیچ توجهی به آنها نکرده است.
این باشنده قندهار گفت اگر در هر ولسوالی بند ساخته شود، ممکن است مردم دوباره به مناطق خود بازگردند.
ساکنان غورک و نیش میگویند افزون بر کمبود آب آشامیدنی، در این ولسوالیها هیچ مرکز صحی یا آموزشی وجود ندارد و مردم به هیچ نوع امکانات مخابراتی یا حملونقل نیز دسترسی ندارند.
مشکل کمبود آب تنها به ولسوالیها محدود نمیشود، بلکه برخی نقاط شهر قندهار نیز با کمبود شدید آب مواجه است. مردم مجبورند برای تهیه آب پاک، به مناطق دور رفته و یا با پول آب آشامیدنی بخرند.
بیآبی زندگی در کابل را تهدید میکند
بحران آب تنها در قندهار، اقامتگاه رهبر طالبان محدود نمیشود. کارشناسان هشدار دادهاند که احتمالا کابل نخستین شهر جهان باشد که بهطور کامل با کمبود آب مواجه شده است.
سازمان بینالمللی «مرسی کورپس» هشدار داد که هفت میلیون نفر از باشندگان کابل با بحران حیاتی کمبود آب مواجهاند. این سازمان با اشاره به خشکشدن نیمی از چاههای عمیق در کابل، گفت که این شهر احتمالا تا سال ۲۰۳۰ خشک شود.
کارشناسان میگویند طالبان در مواجهه با بحران بیآبی فاقد ساختار قوی مدیریت داخلی و تخصص لازم هستند. به همین دلیل تلاش میکنند از طریق پروژههای بزرگ و درخواست کمک خارجی نسبت به کاهش تبعات آن، اقدام کنند. با این حال همچنان مخاطرات محیطی و ناتوانی در سیستم بحران وجود دارد.
میرویس عزیزی، میلیاردر افغان اعلام کرد که هزینه تحصیلی ۹۵ دانشجوی دختر و پسر دانشگاه امریکایی در بشکیک قیرغیزستان را میپردازد.
پیش از این توقف کمکهای خارجی ایالات متحده امریکا سبب قطع بورسیههای تحصیلی این دانشجویان شده بود.
بنیانگذار عزیزی بانک در صفحه اکس خود نوشت که شهریه تحصیلی این دانشجویان تا پایان دوره آموزشیشان بالغ بر ۵۰۰ هزار دالر است.
این بازرگان افزود که برای پرداخت این مبلغ، با دانشگاه امریکایی در بشکیک تفاهمنامهای امضا کرده است.
این دانشجویان در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه امریکایی قرقیزستان مشغول تحصیل هستند.
میرویس عزیزی گفت که تمامی این دانشجویان را به ضیافتی دعوت کرده و از آنها خواسته است تا ارتباط خود را با سرزمین مادری حفظ کنند و به قوانین کشور میزبان احترام بگذارند.
این بازرگان همچنین از مدیران دانشگاه امریکایی در بشکیک بهدلیل همکاری و حمایت از دانشجویان افغان قدردانی کرده است.
شبکه تحلیلگران افغانستان در گزارشی نوشت که بوروکراسی و روند طی مراحل دریافت اسناد مورد نیاز شهروندان در ادارات تحت کنترول طالبان، با دردسرهای پرهزینهای همراه است.
در گزارش آمده است که افغانها برای دریافت شناسنامه، پاسپورت و سایر مدارک در دام بوروکراسی فاسدی گرفتار میشوند.
بربنیاد گزارش تحقیقی شبکه تحلیلگران افغانستان، شهروندان در دوره طالبان بیش از دوره جمهوری بهدنبال تهیه شناسنامه، پاسپورت، نکاحخط و دیگر مدارک هویتی خود هستند.
یافتههای این پژوهش نشان میدهد که درخواست مدارک بهدلیل تلاش مردم برای مهاجرت افزایش یافته است.
مصاحبهشوندگان از گروهها و موقعیتهای مختلف اجتماعی و جغرافیایی گفتهاند که برای دریافت نکاحخط ناگزیرند دستکم شش مرحله پیچیده و پرهزینه را طی کنند.
گزارش میافزاید که بهدلیل ناکارآمدی اداره طالبان، روند دریافت مدارک با کاغذبازیهای بیپایان، انتظارهای طاقتفرسا در صفها، شلوغی و سفرهای طولانی به همراه است.
در گزارش آمده است بروکراسی پیچیده، هزینه دریافت مدارک را افزایش داده است.
شهروندان گفتهاند که نهتنها هزینههای قابل پرداخت در اداره طالبان افزایش یافته، بلکه هزینههای سفر همراه مرد خانواده مثل هزینه هتل و... نیز اضافه شده است.
شماری از شهروندان افغانستان در مصاحبه با شبکه تحلیلگران گفتهاند که برای عبور از مراحل متعدد در به دستآوردن یک سند رسمی، مجبور شدهاند به مقامهای طالبان رشوت بدهند.
آنها روایت کردهاند که بارها بهدلیل خطاهای ماموران اداره طالبان، دچار سرگردانی و پرداخت هزینههای اضافی شدهاند.
برپایه دادههای شبکه تحلیلگران افغانستان، کاهش کارمندان دولت توسط طالبان نیز بر زمانبر شدن اخذ مدارک تاثیر داشته است.
در این میان، دسترسی زنان به مدارک رسمی به شدت دشوارتر از مردان است. مردانهبودن فضای ادرات و محدودیتهای اعمال شده بر زنان سبب شده زنان نتوانند به مدارک مورد نیاز خود به سادگی دست یابند.