فرستاده ویژه بریتانیا: طالبان تنها از مسیر گفتوگوی فراگیر میتواند رو به جلو حرکت کند
ریچارد لیندزی، فرستاده ویژه بریتانیا برای افغانستان، پس از پایان نخستین سفرش به کابل، اعلام کرد که در جریان این سفر با طیف گستردهای از شهروندان افغان از جمله وزیران طالبان، دیدار و گفتوگو کرده است.
او در پیامی در حساب رسمیاش در شبکه اجتماعی اکس نوشته است که محور گفتوگوهایش شامل موضوعاتی مربوط به سلامت، وضعیت زنان و دختران، و همچنین شرایط افغانهای بازگشتدادهشده از ایران و پاکستان بوده است.
آقای لیندزی تأکید کرده است که پیشرفت در افغانستان تنها از مسیر «گفتوگوی فراگیر و تعامل» امکانپذیر است؛ «رویکردی که لندن بارها بهعنوان پیششرط اساسی برای بهبود وضعیت حقوق بشر و ثبات سیاسی در افغانستان مطرح کرده است.»
در همین حال دفتر بریتانیا در امور افغانستان با پیام ریچارد لیندزی نیز اعلام کرده که نگرانیهای دولت بریتانیا در زمینه حقوق زنان و دختران، و وضعیت مهاجران بازگشتی از کشورهای همسایه، از موضوعات اصلی این سفر بوده است.
برنامه عمران سازمان ملل در افغانستان نسبت به کمبود فزاینده آب در نقاط مختلف هشدار داده و گفته است که میلیونها نفر در این کشور هنوز به آب دسترسی ندارند.
عدم دسترسی میلیونها افغان به آب هشداری است که پیش از این نیز بارها از سوی نهادهای بینالمللی ذیربط و طالبان داده شده است.
پیشتر برنامه توسعه سازمان ملل نسبت به تشدید بحران آب و خشکسالیهای بلندمدت در بسیاری از مناطق افغانستان هشدار داد و گفت ۷۹ درصد خانوادهها در افغانستان به آب آشامیدنی دسترسی ندارند.
افزون بر آن، طالبان نیز باری تایید کرد که ۲۱ میلیون نفر در افغانستان به دلیل تغییرات اقلیمی به آب آشامیدنی دسترسی ندارند، اما کمیته بینالمللی صلیب سرخ در گزارشی اعلام کرد که ۳۳ میلیون نفر در افغانستان با کمبود شدید آب مواجهاند.
محمد بن عبدالکریم عیسا، دبیرکل سازمان همبستگی جهان اسلام، روز دوشنبه، ۳۰ سرطان وارد کابل شد و مورد استقبال گرم مقامهای ارشد طالبان قرار گرفت.
آقای عیسا در ماه جنوری امسال در نشستی درباره آموزش دختران در اسلامآباد در جوامع مسلمان، گفته بود: «هیچ جنایتی بزرگتر از محروم کردن زنان از حق آموزش آنان - چه بهطور کامل و چه بهطور جزئی - نیست.»
طالبان پس از بازگشت به قدرت، مکاتب بالاتر از صنف شش و دانشگاهها را بهروی زنان و دختران را افغانستان بست.
بسیاری از کشورها و سازمانهای اسلامی، ممنوعیت آموزش دختران را در افغانستان را خلاف آموزههای دین اسلام خوانده و محکوم کردهاند.
محمد بن عبدالکریم عیسا در نشستی در پاکستان گفته بود که هر فرد یا نهادی که زنان و دختران را از آموزش محروم میکند، حق ندارد این اقدام را به دین نسبت دهد.
او با اشاره به نشستی که در آن حضور داشت، گفت که روحانیون مسلمان از مکاتب، مذاهب و نهادهای علمی مختلف گردهم آمدهاند تا با یک صدا اعلام کنند: «اسلام از محرومکردن زنان از آموزش، چه بهصورت کامل یا جزئی، برای سنی خاص، مرحلهای خاص یا رشتهای خاص، بیزار است.»
آقای عیسا با بیان اینکه «حرام اعلام کردن امور حلال، گناهی بزرگتر از حلال دانستن امور حرام است»، گفت: «کسی که با شتابزدگی حکمی را حرام اعلام میکند یا چیزی را رد میکند، نباید گمان کند که مسئولیت از دوش او برداشته شده است.»
او افزود: «در این زمینه، برخی از معترضان، درمان زنان توسط مردان را ممنوع میدانند، درحالیکه خودشان مانع از تحصیل زنان در رشته پزشکی میشوند.»
این روحانی برجسته روز دوشنبه با ملاحسن آخند، رئیسالوزرای طالبان و عبدالسلام حنفی، معاون او دیدار کرد. امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان نیز در این دیدار حضور داشت.
در دو بیانیه جداگانه که ارگ تحت کنترول طالبان از این دیدارها منتشر کرده، هیچ اشارهای به آموزش دختران افغانستان نشده است.
طالبان در یک بیانیه نوشته که محمد بن عبدالکریم عیسا، از سفر خود به افغانستان ابراز خرسندی کرده و بر ادامه همکاری با طالبان تاکید کرده است.
نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت داخله ایران میگوید که روند بازگرداندن افغانهای فاقد مدارک اقامتی تا بازگشت کامل این افراد به کشورشان متوقف نخواهد شد.
او که از ابتدای سال خورشیدی جاری، مدیریت طرح اخراج مهاجران بدون مدرک را بر عهده دارد، گفت روزانه حدود ۱۶ تا ۱۷ هزار نفر از اتباع افغانستان از طریق مرزهای دوغارون و میلک از ایران خارج میشوند. به گفته او، تا کنون بیش از ۹۸۵ هزار تن از این مسیرها به افغانستان بازگردانده شدهاند.
او گفته است افرادی که بهصورت داوطلبانه اقدام به خروج از ایران کنند، در فهرست سیاه مهاجرتی قرار نخواهند گرفت و ممکن است در آینده بتوانند از طریق قانونی ویزا بگیرند.
رئیس اداره امور مهاجران ایران تأکید کرد که استفاده اتباع بدون مدرک از خدمات یارانهای این کشور، فشار مضاعفی بر منابع ملی ایران وارد کرده و این مسئله باید از طریق قانونگذاری جدید در مجلس سر و سامان داده شود.
یاراحمدی همچنان گفته است که دولت تلاش میکند تا سرعت روند بازگشت مهاجران را حفظ کند. او گفته است که طالبان نیز در این روند همکاری کرده و پذیرفته است که مسئولیت بازگشت اتباع افغانستان را بر عهده گیرد.
رئیس ستاد ارتش طالبان میگوید تلاشها در چهارسال گذشته برای بازگرداندن هواپیماهایی که هنگام سقوط دولت پیشین به خارج منتقل شدند، نتیجه نداده است.
فصیحالدین فطرت تاکید کرد که این هواپیماها متعلق به افغانستان است و طالبان هرگز از آنها صرفنظر نخواهد کرد.
رئیس ستاد ارتش طالبان روز سهشنبه، ۳۱ سرطان، در نشست ارائه دستاوردهای یکساله وزارت دفاع طالبان در کابل بار دیگر به مسئله هواپیماهایی که هم اکنون در اوزبیکستان نگهداری میشوند، اشاره کرد.
مقامات اوزبیکستان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ اعلام کردند که ۲۲ فروند هواپیمای نظامی و ۲۴ چرخبال نیروهای مسلح افغانستان وارد حریم هوایی اوزبیکستان شدند و آنان را به طالبان تحویل نخواهند داد.
باری عصمتالله ایرگاشف، نماینده اوزبیکستان برای افغانستان گفت که این وسایط نظامی «اموال امريکاست» و با موافقت واشنگتن، در اوزبیکستان نگهداری خواهد شد.
رهبران طالبان اما بارها اصرار کردهاند که این هواپیماها اموال افغانهاست و خواستار بازگشت آنها به افغانستان شدهاند.
محمد یعقوب، وزیر دفاع طالبان نیز هشدار داده است که حکومت طالبان هرگز اجازه نخواهد داد که این هواپیماها توسط همسایگان شمالی افغانستان ضبط یا مورد استفاده قرار گیرد.
فصیح الدین فطرت، روز سهشنبه بار دیگر تاکید کرد: «از چیزی که متعلق به افغانستان است، هرگز صرفنظر نخواهیم کرد. در چهار سال گذشته تلاشهایی صورت گرفته، هنوز نتیجه نداده، اما ما ناامید نیستیم.»
رئیس ستاد ارتش طالبان همچنین با اشاره به ارتش ۱۵۰ هزار نفری این گروه تایید کرد که سال گذشته ۲۰ درصد نیروهای وزارت دفاع کاهش یافت.
در اوایل سال جاری ملاهبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، در یک مکتوب ۲۰ درصد کارمندان وزارتهای امنیتی این گروه، شامل وزارت دفاع، وزارت داخله و ریاست عمومی استخبارات را به وضعیت «احتیاط فعال» سوق داد.
رئیس ستاد ارتش طالبان در بخش دیگری از اظهاراتش به خط دیورند اشاره کرد و گفت که در یکسال گذشته ۱۵ لوا، ۳ کندک و ۷۶۵ پاسگاه مرزی در امتداد خط دیورند ساخته شده است.
به گفته فطرت، ۳۴۰ کیلومتر جاده نیز در مناطق مرزی و امتداد خط دیورند نیز به هدف وصل پاسگاههای امنیتی ساخته شده و دستکم ۱۳ مرکز هماهنگی با کشورهای همسایه نیز درنظر گرفته شده که تاکنون ۷ مرکز فعال شده است.
طالبان، مانند حکومتهای پیشین افغانستان، از بهرسمیتشناختن خط دیورند خودداری میکند و بارها در امتداد این خط با نیروهای مرزی پاکستان درگیر شده است. این درگیری عمدتا ریشه در پاسگاهسازی در امتداد مرز داشته است.
جبهه آزادی افغانستان اعلام کرده است که نیروهای این گروه شب گذشته با انجام حملهای مسلحانه به مقر مسئول اداره امر بهمعروف طالبان در ولایت قندوز، دو عضو این گروه را کشتهاند.
مقامات طالبان در قندوز این ادعای جبهه آزادی را رد کرده است.
در اعلامیه این گروه آمده است که دوشنبه شب، ۳۰ سرطان، نیروهای جبهه آزادی مقر ملا نجیب غفوری، مسئول اداره امر بهمعروف طالبان در قندوز را هدف قرار دادند؛ حملهای که به گفته جبهه آزادی افغانستان به کشته شدن دو عضو طالبان و زخمی شدن یک نفر دیگر انجامیده است.
در این اعلامیه تاکید شده که هدف اصلی حمله، ملا نجیب بود اما تاکنون اطلاع دقیقی از سرنوشت او در دست نیست.
این جبهه انگیزه حمله را «پاسخی به بازداشتهای خودسرانه، اختطاف زنان و آزار مردم از سوی اداره امر بهمعروف طالبان» عنوان کرده و هشدار داده است که اقدامات تلافیجویانه علیه این اداره ادامه خواهد داشت.
جبهه آزادی پیش از این هشدار داده بود که ماموران امر به معروف طالبان، «هدف مشروع نظامی» سربازان این جبهه خواهند بود.
در همین حال، مقامات محلی طالبان در قندوز حمله جبهه آزادی به رئیس امر به معروف این گروه را رد کردهاند.