خالد زردان، سخنگوی پولیس طالبان در کابل تصویری از پسرش سلمان را منتشر کرد که به جای قلم، آویز لباس را مانند اسلحه در دست دارد. برخی از کاربران در واکنش به این تصویر، به جنگ و ترویج خشونت در میان کودکان طالبان اشاره کردند و عدهای این موضوع را اعتراض به وضعیت آموزش تلقی کردند.
این مقام طالبان روز شنبه، ۱۸ سرطان تصویری کودک خود را در شبکه اجتماعی فیسبوک منتشر کرد که واکنشهایی را به دنبال داشت. برخیها از سخنگوی پولیس طالبان انتقاد کردند و گفتند نباید به کودکان آموزش استفاده از تفنگ و اسلحه داده شود.
یکی از کاربران نوشت: «باید به کودکان قلم داد و هر وسیلهای که باعث نابودی است را از آنها دور کنیم. پیشرفت وطن در علم است. هر پدری که میخواهد پسرش به جایگاه بالاتری برسد، باید تفنگ را بشکند و به جای آن قلم بسازد.»
آرمان، یکی دیگر از کاربران، نوشت: «افسوس که حالا در زمان صلح هستید، اما هنوز به فرزندانتان اسلحه یاد میدهید. به جای آن، به آنها قلم یا کتاب بدهید تا آیندهای بهتر داشته باشند.»
طالبان آموزش دختران بالاتر از صنف ششم و تحصیل دختران در دانشگاهها را ممنوع اعلام شده است.
برخی از رهبران طالبان در مورد آموزش دختران اختلاف نظر دارند و برخی از مقامهای این گروه بارها از بسته ماندن لیسههای دخترانه انتقاد کردهاند.
طالبان به طور بیسابقه مدارس جهادی را تأسیس کرده است، موضوعی که شماری از کارشناسان آن را به مراکز شستشوی مغزی کودکان و ترویج فرهنگ جهادگرایی و خشونت تلقی کردند.
بررسی افغانستان انترنشنال در ولایتهای قندهار، هلمند، فراه، زابل، غور و ارزگان و اطلاعات موثق منابع محلی، نشان میدهد که مراکز مخفی جمعآوری گیاه اومان که ماده اصلی برای تولید شیشه است، همچنان در این مناطق بهطور گسترده فعال باقی ماندهاند.
منابع محلی میگویند که این یک ماده صنعتی جدید است که تحت حاکمیت طالبان رونق گرفته است.
چند کشاورز در جنوب گفتند: «برخی از فرماندهان طالبان اجازه تولید و قاچاق افدرا را میدهند و یا از گروههای ذیربط مالیات میگیرند.»
افدرا که در منطقه به نام اومان شناخته میشود، گیاهی است که به صورت طبیعی در مناطق مرکزی و جنوبی کوهستانی افغانستان، به ویژه غور، دایکندی و ارزگان رشد میکند و اکنون به سرعت به یک عنصر مهم در تولید کریستال تبدیل شده است.
بر اساس گزارشها، این مواد از طریق نیمروز، فراه و بلوچستان به ایران، ترکیه و حتی اروپا قاچاق میشوند.
رهبر طالبان در سال ۱۴۰۱ طی فرمانی کشت و قاچاق مواد مخدر را ممنوع اعلام کرد؛ اما کشورهای همسایه بارها اعلام کردهاند که قاچاق موادمخدر از افغانستان افزایش یافته است.
منابع میگویند که به دلیل توقف قاچاق تریاک، قاچاق اومان در سالهای اخیر به حدی گسترش یافته که توجه نهادهای بینالمللی مبارزه با مواد مخدر را جلب کرده است.
چه کسی از سود اومان سود میبرد؟
فقدان خدمات در مناطق دورافتاده، بیکاری و عدم حمایت از کشاورزان در اصلاح کشت باعث شده است که روستاییان و کشاورزان کشت خشخاش را مهمترین منبع درآمد خود بدانند.
ممنوعیت مواد مخدر به هزاران کشاورز ضربه اقتصادی زده و اکنون در بسیاری از مناطق دورافتاده کشاورزان به جمعآوری گیاه اومان روی آوردهاند.
حاجی امانالله از ولسوالی دهراوود ارزگان، درباره این گیاه میگوید: «گیاه اومان به صورت طبیعی در کوهها سبز میشود، نیاز به کشت، آب یا زحمت خاصی ندارد. مردم فقط به کوهها میروند، آن را جمع میکنند، خشک میکنند و سپس قاچاقچیان میخرند. این روند ساده و سود حاصل از آن باعث شده کشاورزان به این کار ترغیب شوند.»
کشاورزان معتقدند جمعآوری گیاه اومان یک تجارت پنهان اما فعال است که تقاضای آن روز به روز افزایش مییابد و شبکههای اقتصادی زیرزمینی مواد مخدر را قوی نگه داشته است.
حاجی امانالله میگوید که قیمت گیاه خشک شده اومان در بازار حدود ۴۰۰ افغانی است و درآمد روزانه از آن بیشتر از سایر کارهای کشاورزی است. او افزود که معمولا کودکان، جوانان و حتی زنان در مناطق کوهستانی این گیاه را جمعآوری میکنند.
همانند کشت خشخاش و سایر مواد مخدر، سود گیاه اومان نیز بیشتر از کشاورزان و روستاییان به قاچاقچیان میرسد.
امانالله پیر، از ساکنان روستا، میگوید: «سود کشت کوکنار هم نصیب کشاورزان نمیشود بلکه قاچاقچیان و دلالان بزرگ بیشتر بهره میبرند. ما کشاورزان فقط خوشحال بودیم که حداقل سودی نصیبمان شود، اما سود اومان این است که کشت و مراقبت لازم ندارد اما سود زیادی به قاچاقچیان و افراد قدرتمند میرسد.»
به گفته امانالله، فقر روزافزون، فرصتهای اقتصادی محدود و تقاضای جهانی مواد مخدر باعث شده تا بسیاری از کشاورزان اومان را به عنوان منبع درآمد جایگزین انتخاب کنند.
اومان؛ منبع اقتصادی یا بحران تازه؟
ساکنان ولایتهای جنوبی میگویند که مشکلات اقتصادی، بیکاری و ممنوعیت کشت کوکنار آنها را مجبور به جمعآوری گیاه اومان کرده است.
منابع میگویند که این تجارت در ولسوالیهای ولایتهای هلمند، ارزگان، غور، دایکندی، قندهار، بامیان و فراه هر روز گسترش مییابد.
اسدالله، ساکن ولسوالی سنگین هلمند و صاحب کارخانهای برای فرآوری اومان، میگوید: «پس از ممنوعیت کوکنار، این تجارت جدید منبع مهم درآمد مردم شده است.»
او میافزاید: «اکنون هر کسی در هلمند در این تجارت فعال است؛ اگر پنج تا هفت لک افغانی سرمایهگذاری شود، دو ماه بعد دو برابر میشود. کار سادهای است، یک آسیاب، یک ظرف و چند بطری کافی است.»
به گفته اسدالله، این کسبوکار به حدی ساده و سودآور است که مردم معمولا خود گیاه را از کوهها جمعآوری کرده و به قیمت پایین به فروشندگان مواد مخدر میفروشند.
او میگوید: «این گیاه با استفاده از اسید ساده، آب و حرارت به مادهای به نام افدرا تبدیل میشود که بعد از آن کریستال یا شیشه تولید میشود.»
ندا محمد، یکی از ساکنان ولایت ارزگان میگوید که این گیاه اکنون منبع درآمد روزانه بسیاری از مردم منطقه شده است.
او گفت: «کار جمعآوری اومان آنقدر زیاد شده که مردم هر روز چهار یا پنج نفر را استخدام میکنند تا گیاه را از کوهها جمعآوری کنند و روزانه بین هزار تا دو هزار افغانی درآمد دارند. این یک کسبوکار خوب است چون بسیاری در آن مشغول هستند.»
از ولسوالیهای دورافتاده قندهار مانند نیش، میانشین، خاکریز و چند منطقه دیگر گزارش شده که بسیاری از مردم محلی در جمعآوری اومان فعالاند و برخی فرماندهان محلی طالبان نیز همکاری میکنند.
عبدالله، ساکن ولسوالی نیش قندهار، در این باره میگوید: «برگهای اومان خشک شده، آسیاب میشوند، شب در اسید باقی میمانند، سپس خاکستر میشوند و مادهای زردرنگ به دست میآید که از آن کریستال ساخته میشود.»
عبدالعلی، فروشنده سابق گیاهان دارویی یونانی که اکنون به کسبوکار مواد مخدر نزدیک است، میگوید: «این گیاه پیش از این برای درمان سرفه و سرماخوردگی استفاده میشد اما اکنون شکل جدیدی به خود گرفته است.»
او افزود: «ما روستایی هستیم و پزشک نداریم، این گیاه قرنها داروی خانوادگی ما بوده اما اکنون برای تولید مواد مخدر به کار میرود و خطرناک شده است اما سود آن زیاد است.»
مردم در مناطق کوهستانی ولسوالیهای سنگین، باغران، موسیقلعه هلمند، خاکریز، نیش و غورک قندهار و ولسوالیهای گیزاب و خاص ارزگان از بعد از ظهر تا غروب گیاه را جمعآوری و به قیمت پایین میفروشند.
هرچند طالبان مدعی است که تولید اومان را متوقف کرده و کارخانهها را تعطیل کرده است، اما مستندات و واقعیتهای عینی خلاف این ادعا است.
مردم میگویند که به ناچار این گیاه را جمعآوری میکنند، تاجران مواد مخدر آن را فرآوری میکنند و به خارج از افغانستان صادر میکنند.
دیدگاه طالبان درباره اومان
اومان که اکنون به منبع مهمی در اقتصاد مواد مخدر تبدیل شده و شماری از فرماندهان محلی طالبان نیز در این تجارت دخیلاند؛ به چالش جدیدی برای حکومت طالبان تبدیل شده است.
اداره مبارزه با مواد مخدر طالبان میگوید که در یک سال گذشته ۱۴۰۰ کارخانه و آزمایشگاه تولید مواد مخدر از جمله متامفتامین را تخریب کرده و نزدیک به ۱۴ هزار قاچاقچی و تاجر را به نهادهای قضایی معرفی کرده است. علاوه بر این، مقامات ادعا میکنند که تولید افدرا از اومان را ۸۰ درصد کاهش دادهاند.
اما اطلاعات منابع محلی و بینالمللی تصویر متفاوتی ارائه میدهد.
اسکندر مومنی، وزیر داخله ایران، در کنفرانس سازمان ملل گفته است که در ۱۰ ماه نخست سال جاری میلادی قاچاق مواد مخدر مصنوعی از افغانستان به ایران ۲۰ درصد افزایش یافته است.
او افزود که قاچاق تریاک کاهش یافته، اما قاچاق مواد مخدر مصنوعی به ویژه متامفتامینها همچنان ادامه دارد.
بیشتر بخوانید: ایران افزایش تولید مواد مخدر صنعتی در افغانستان را خطری برای امنیت جهان خواند
مقامات طالبان بر مقابله جدی با قاچاق مواد مخدر تاکید دارند.
مولوی عبدالحق همکار، رئیس اداره مبارزه با مواد مخدر طالبان، میگوید که در سه ماه اخیر نزدیک به ۸۴ هزار کیلوگرم اومان ضبط شده و ۲۷ کارخانه تولید متامفتامین تعطیل شده است.
یک منبع در اداره مبارزه با مواد مخدر طالبان در قندهار به افغانستان انترنشنال گفت که این گیاه از دسامبر ۲۰۲۱ در برخی ولایتها ممنوع شده اما هنوز کسانی آن را جمعآوری میکنند که از روی فقر یا تقاضای بازار مواد مخدر به این کار ادامه میدهند.
کارشناسان معتقدند تا زمانیکه مشکلات اقتصادی افغانستان، حاکمیت قانون، شفافیت و همکاری منطقهای تقویت نشود، یافتن بدیل برای اقتصاد مواد مخدر فرآیندی طولانی و دشوار خواهد بود.
تجارت پنهان؛ سهم مقامات محلی طالبان در قاچاق و فرآوری اومان
با اینکه حکومت طالبان رسما کشت، تولید، استفاده و قاچاق مواد مخدر را ممنوع کرده است، اما یافتههای افغانستان انترنشنال، منابع محلی و شاهدان عینی نشان میدهد که در تولید و قاچاق اومان دستهای فرماندهان طالبان، قاچاقچیان سابق بزرگ و برخی مقامات محلی دیده میشود.
از جمله بزرگترین حامیان مالی طالبان در دوره نخست، حاجی بشر نورزی که اخیرا از زندان امریکا آزاد شده و اکنون در قندهار زندگی میکند، ملاقیوم ذاکر، معاون وزارت دفاع، نعیم بریچ، والی طالبان در ننگرهار، هدایت الله بدری، وزیر معادن طالبان و خانوادهاش، چند والی و فرمانده محلی در فرآیند تولید، قاچاق و تجارت مواد مخدر دخیلاند.
منابع میگویند که تجارت جدید اومان عمدتا توسط همین گروهها گسترش یافته و تلاش میکنند این کار را به طور پنهانی اما گسترده ادامه دهند.
بیشتر بخوانید: منابع: مقامهای طالبان در تجارت و قاچاق مواد مخدر دست دارند
یک ساکن ولسوالی نیش قندهار بهشرط حفظ هویت گفت: «در سطح محلی ولسوالها و فرماندهان در قاچاق و فرآوری این گیاه نقش دارند، مردم عادی نمیتوانند آن را تولید یا بفروشند، اما مقامات محلی با کمک افراد خاص گیاه را جمعآوری و آسیاب میکنند و به مناطقی میفرستند که کریستال از آن تولید میشود.»
بر اساس اطلاعات، چهار کیلوگرم گیاه اومان بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ افغانی فروخته میشود و از هر ۳۰ کیلوگرم گیاه، یک کیلو افدرا تولید میشود.
یک منبع میگوید که در ولسوالی بکواه فراه، مناطق سنگین، موسیقلعه و گرشک هلمند هنوز کارخانههای تولید شیشه فعالاند.
ساکنان ولسوالی نیش قندهار میگویند که میان طالبان درباره کنترول و قاچاق گیاه افدرا درگیریهای جدی به وجود آمده که حتی به درگیریهای مسلحانه منجر شده است.
شاهدان عینی میگویند که در سال گذشته دو بار میان دو گروه طالبان در ولسوالی نیش درگیریهایی رخ داده که منجر به کشته و زخمی شدن افراد شده است.
یک ساکن محلی گفت: «در یک سال گذشته فقط در ولسوالی نیش دو بار درگیری رخ داده است. یک گروه طالبان تلاش میکند تجارت اومان را متوقف کند، اما گروهی دیگر که از مرکز آمده و با فرماندهان جهادی سابق ارتباط دارد، گیاه را جمعآوری، فرآوری و به مناطق دیگر میفرستد.»
او افزود: «این اختلاف فقط مسئله یک فرمان دینی نیست، بلکه یک منازعه مالی است؛ یک طرف اجرای فرمان شریعت را میخواهد و طرف دیگر آن را راهی برای درآمد مشروع میبیند.»
مردم منطقه میگویند که بارها گزارشها را به مرکز فرستادهاند اما تاکنون هیچ اقدام جدی نشده است.
بر اساس گزارشها، اختلاف بر سر گیاه اومان تنها در ولسوالی نیش نیست بلکه در نیمروز، هلمند، فراه و ارزگان نیز اتفاق افتاده است. منابع میگویند که گاهی مداخله مرکز هم کارساز نیست چون هر گروه دلایل خاص خود را دارد.
کشاورزان افغان میگویند که در جنوب افغانستان، فرماندهان و مقامات بلندپایه طالبان با استفاده از شبکهها و افراد ملکی خود، به طور گسترده تجارت مواد مخدر را حفظ کردهاند و این ممنوعیتها تنها بر کشاورزان عادی اعمال میشود.
حاجی امان الله، ساکن ولسوالی دهراود ارزگان، جمعآوری گیاه اومان را برای تقویت اقتصاد کشاورزان و مردم نیازمند منطقه مناسب میداند و میگوید: «جمعآوری گیاه اومان سادهترین و ارزانترین راه است و دسترسی به بازار فروش آن هم آسان است.»
واکنش جهانی؛ شک و تردید
با وجود ادعاهای مکرر طالبان درباره آغاز مبارزه بیسابقه با مواد مخدر، شک و تردیدهای جهانی روز به روز افزایش مییابد. اطلاعات تازه نشان میدهد که قاچاق مواد مخدر مصنوعی افغانستان نه تنها ادامه دارد بلکه بر اساس آمار برخی کشورهای همسایه افزایش یافته است.
گزارشهای مقامات جمهوری اسلامی ایران به ویژه ادعاهای طالبان را درباره مقابله با مواد مخدر به چالش میکشد.
پیامدهای صحی جمعآوری اومان
جوانانی که هنگام استخراج اومان در معرض بوی اسید قرار میگیرند، با مشکلاتی مانند تنگی نفس، سردرد و حتی فلج مواجهاند. مردم منطقه میگویند این کار بیشتر به صورت اجباری یا به دلیل فقر انجام میشود.
سازمان ملل بارها هشدار داده که افدرا منبع بحران جدید مواد مخدر است.
گزارشهای سازمان ملل نشان میدهد که در سال ۲۰۲۱ میزان کشف متامفتامین (کریستال) در افغانستان از ۱۰۰ کیلوگرم به ۲۷۰۰ کیلوگرم افزایش یافته است. بر مبنای گزارشها در سال ۲۰۲۳ ایران ۶۶۲ تن انواع مختلف مواد مخدر ضبط کرده که بیشتر آنها از افغانستان وارد شده است.
طالبان حبیبی را در ارتباط به کشته شدن رهبر پیشین القاعده و نفوذ احتمالی سیا به شرکتی که او در آن کار میکرد بازداشت کرده است.
حبیبی کارمند شرکت «ای آر اکس» بوده است. این شرکت خصوصی در زمینه نصب دستگاههای تلفن همراه در کابل و دوربینهای مداربسته فعالیت داشته است.
به گفته منابع امریکایی، دسترسی سازمان سیا به دوربینهای امنیتی این شرکت نقش کلیدی در شناسایی و کشتن ایمن الظواهری، رهبر پیشین القاعده در کابل داشته است.
خبرگزاری رویترز با شماری از مقامات پیشین و فعلی امریکایی گفتوگو و برخی اسناد دولت امریکا درباره حبیبی را بررسی کرده است.
پهپادهای امریکایی در ۹ اسد ۱۴۰۱ در منطقه دیپلوماتنشین شیرپور کابل به ساختمانی محل اقامت ایمن الظواهری، رهبر پیشین القاعده حمله کرد و او را کشت. دو روز بعد در یازدهم اسد، جو بایدن، رئیس جمهور پیشین امریکا، کشته شدن ایمن الظواهری را تایید کرد.
جو بایدن گفت که دستگاههای اطلاعاتی امریکا محل اختفای رهبر القاعده را کشف کردند.
چند روز پس از این حمله، طالبان محمودشاه حبیبی، شهروند افغان_امریکایی را در کابل بازداشت کرد.
در این گزارش آمده است که نیروهای استخبارات طالبان اطراف موتر نوع لندکروزر حامل آقای حبیبی را در کابل محاصره کردند. همزمان، نیروهای دیگر طالبان به آپارتمان او هجوم بردند، دروازه خانه او را شکستند و لپتاپ و مدارک اش را با خود بردند.
طبق چندین اسناد و شواهدی که در اختیار حکومت امریکا قرار گرفته و رویترز آنها را مشاهده کرده است، استخبارات طالبان حبیبی و رانندهاش را چشمبند زده و آنها به عقب موتر انداختند و با خود بردند.
حبیبی ۳۷ ساله، رئیس سابق هوانوردی ملکی افغانستان بود. او که برای یک شرکت خصوصی کار میکرد بین امریکا و کابل در رفت آمد بود و پس از به قدرت رسیدن طالبان در ۲۰۲۱ شهروندی امریکا را دریافت کرده بود.
طالبان بازداشت محمودشاه حبیبی را رد کرده است. سخنگوی طالبان ماه گذشته گفت که این گروه به درخواست خانواده حبیبی تمامی ادارات مرتبط را بررسی کرده است، اما هیچ نشانهای وجود ندارد که نشان دهد او توسط یکی از ارگانهای مربوط به طالبان دستگیر شده باشد.
اما این موضوع با شهادتها و مدارک دیگری از جمله دادههای گوشی همراه حبیبی که توسط یک مقام پیشین و فعلی امریکایی که در اختیار رویترز قرار گرفته متناقض است.
انکار طالبان برای افبیآی که درصدد آزادی حبیبی است و همچنین وزارت خارجه امریکا که بازداشت حبیبی را مانعی بزرگ برای افزایش تعامل با افغانستان میداند، مسئلهساز شده است.
برادر محمودشاه حبیبی از سازمان استخبارات مرکزی امریکا بهدلیل «بیعملی» در زمینه آزادی برادرش از زندان طالبان بهشدت انتقاد کرد. خانواده او گفتند که سیا با اداره استخبارات طالبان در ارتباط و تعامل است، اما از این روابط برای آزادی او استفاده نکرده است.
بیشتر بخوانید: خانواده گروگان امریکایی از سیا خواست از روابط با استخبارات طالبان برای نجات او استفاده کند
دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، آزادسازی شهروندان امریکایی بازداشتشده در خارج از کشور را در اولویت خود قرار داده و تاکنون دهها نفر را از افغانستان، روسیه و ونزوئلا آزاد کرده است، اما پرونده حبیبی بسیار دشوارتر بوده است.
بیشتر بخوانید: تبادل زندانیان میان امریکا و طالبان؛ محمودشاه حبیبی آزاد نشد
در آن زمان، مقامات امریکایی به خبرنگاران اطلاع دادند که عملیات کشتن رهبر القاعده مربوط به سیا بوده است. منابع امریکایی به رویترز گفتند حبیبی از نقشه سازمان سیا بیخبر بود و پس از کشته شدن الظواهری، از سفر کاری از دبی به کابل بازگشت و بازداشت شد.
سخنگوی وزارت خارجه امریکا در گفتوگوو با رویترز، خواستار آزادی فوری حبیبی شد؛ «ما میدانیم طالبان تقریبا سه سال پیش محمود حبیبی را ربودهاند.»
یکی از همکاران حبیبی که همراه او بازداشت و بعد آزاد شد، گفته او را در مقر اداره کل استخبارات طالبان دیده و شنیده است که در اتاقی مجاور از او پرسیدهاند آیا برای سازمان سیا کار میکند یا در حمله به الظواهری دست داشته است.
تلفن حبیبی در استخبارات طالبان
به گفته مقامهای فعلی و پیشین امریکایی، در ماههای جون و آگست ۲۰۲۳، حکومت امریکا تشخیص داد که گوشی همراه او در مقر اداره کل استخبارات طالبان روشن شده است.
یک مقام امریکایی به رویترز گفت که این شواهد به طالبان ارائه شده است.
حکومت ترامپ تلاشهای خود برای آزادی او را افزایش داده است، از جمله پیشنهاد جایزه پنج میلیون دالری برای را اطلاعاتی که منجر به شناسایی و بازداشت او شود، اعلام کرده است.
احمد برادر حبیبی میگوید: «خانواده ما امید تازهای دارند که تیم ترامپ موفق شود.» او گفت اگر شرکت «ای آر اکس» به او یا سازمان سیا هشدار داده بود که بازگشت به کابل بعد از ترور الظواهری خطرناک است، برادرش هرگز چهار روز پس از این عملیات به کابل نمیرفت.
احمد به رویترز گفت: «هیچکس به او چیزی نگفت. نه شرکت، نه سیا، نه هیچ کس دیگر. بنابراین او به افغانستان برگشت.»
حکوت امریکا رسما حبیبی را گروگان میداند، زیرا بازداشت و محل نگهداری او از سوی طالبان تأیید نشده است.
افبیآی به رویترز گفت که همراه با شرکای دیگر در بخشهای مختلف حکومت امریکا که در بازیابی گروگانها فعالند، «متعهد است حبیبی را به خانوادهاش بازگرداند.»
طالبان پیشنهادی را که سال گذشته برای مبادله حبیبی با محمد رحیم افغان، آخرین زندانی افغان در زندان گوانتانامو، ارائه شد، رد کرده است. یک مقام امریکایی بهشرط حفظ هویت گفت: «ما هم با روش تشویق و هم تنبیه تلاش کردیم اما طالبان عملا دیوار میکشند.»
نصب دوربین روی دستگاه تلفن همراه و کشتن الظواهری
به گفته مقامات امریکایی کنونی و قبلی، سیا در جریان عملیات علیه الظواهری، به شرکت «ای سی جی» که زیرمجموعه شرکت «ای آر اکس» است، نفوذ کرده بود. این شرکت قراردادی برای نصب دستگاههای تلفن همراه در کابل داشت و دوربینهای مداربسته روی این دستگاههای نصب شده بود تا از آنها محافظت کند.
یکی از این دوربینها به خانهای در قلب منطقه دیپلوماتیکنشین کابل که به مقامات امریکایی مربوط است و محل سکونت سراجالدین حقانی، وزیر داخله طالبان، بوده، متصل بوده است. این خانه فاصله کمی تا سفارتهای تعطیل شده امریکا و بریتانیا دارد.
منابع گفتند این دوربین به سیا ویدئویی فرستاده که حضور الظواهری را در این خانه تأیید کرده است. این تأیید به سیا کمک کرد تا با شلیک دو موشک، الظواهری را زمانی که به بالکن آمده بود، به قتل برساند. همسر و خانواده او در این حمله زنده ماندند.
بیشتر بخوانید: رازهای تازه از کشته شدن ایمنالظواهری در مهمانخانه حقانی
در حالی که مقامات حکومت بایدن در آن زمان عملیات پهپادی سیا را برای کشتن الظواهری شرح دادند، جزئیات عملیات زمینی این سازمان، از جمله حضور دوربین و نقش آن در شناسایی الظواهری فاش نشده بود.
بازداشت محمود حبیبی
احمد، برادر حبیبی توضیح داد که در روز بازداشت در آپارتمان خود در محله شیرپور کابل مشغول جمع کردن وسایل برای بازگشت به نیوجرسی بود. او افزود حوالی ظهر به وقت محلی تماس تلفنی از دفتر «ای سی جی» آمد و اعلام شد که طالبان دفتر را مورد یورش قرار دادهاند.
به گفته احمد، حبیبی به خواهرش گفت باید برود، بدون اینکه دلیل را توضیح دهد. او بلافاصله پس از سوار شدن به موتر بازداشت شد.
چند دقیقه بعد، فردی که خود را از اعضای اداره استخبارات معرفی کرد، در آپارتمان را زد. خواهر حبیبی در را باز نکرد و گفت طبق قوانین طالبان باید یک مرد بالغ خویشاوند در خانه حضور داشته باشد.
احمد و یک شاهد میگویند که طالبان در را شکستند، وارد شدند و به جستجوی لپتاپ حبیبی پرداختند.
وقتی طالبان با پنج موتر رسیدند، جمعیتی در خیابان تجمع کرده بود. طالبان خیابان را مسدود کردند و اطراف موتر حبیبی را گرفتند و سپس او را با خود بردند.
ریاست استخبارات طالبان ۳۰ کارمند دیگر «ای سی جی» را نیز بازداشت کرد، اما به جز حبیبی و یک نفر دیگر، همه آزاد شدند.
بر مبنای اسنادی که رویترز بررسی کرده، وزارت مخابرات طالبان ظاهرا تأیید کرده است که حبیبی زندانی اداره استخبارات این گروه است.
زندگینامه محمود حبیبی
محمودشاه حبیبی در شهر قندهار در جنوب افغانستان متولد شده و یکی از هشت فرزند خانواده است که در محله کارته پروان کابل بزرگ شدهاند.
تسلط او به زبان انگلیسی باعث شد در سال ۲۰۰۸ در آژانس هوانوردی سازمان ملل در کابل شغلی پیدا کند. او از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ در دفتر سفارت امریکا برای اداره فدرال هوانوردی امریکا کار کرد.
پس از آن به عنوان معاون وزیر هوانوردی حکومت پیشین افغانستان منصوب شد و در انتقال سیستم کنترول ترافیک هوایی افغانستان از امریکا به کابل نقش داشت. حبیبی در ۲۰۱۷ رئیس اداره هوانوردی ملکی شد و تا ۲۰۱۹ در این سمت بود.
همزمان او از دانشگاه «هوافضا امبری ریدل» در فلوریدا مدرک کارشناسی ارشد هوانوردی کسب کرد.
او در ۲۰۱۹ استعفا داد و به شرکت «ای آر اکس» پیوست تا قرارداد اداره فرودگاه بینالمللی کابل را بر عهده بگیرد. حبیبی بین کابل و امریکا در رفت و آمد بود و مجموعا ۳۰ ماه از پنج سال اقامت لازم برای کسب تابعیت امریکا را در ۲۰۲۱ تکمیل کرد.
او هنگام خروج نیروهای امریکایی در آگست ۲۰۲۱ در کابل بود. حبیبی چهارم آگست ۲۰۲۲ پس از توقف در قطر برای دیدار با خانوادهاش که در پایگاه نظامی امریکا منتظر ویزای مهاجرت بودند، از دبی به کابل پرواز کرد و یک هفته بعد بازداشت شد.
همسر، دختر و والدینش که تا اکتبر در قطر منتظر ویزا بودند به کالیفرنیا رفتند و از آن زمان تاکنون خبری از او ندارند.
به گفته مقام امریکایی، حل پرونده حبیبی سادهترین راه برای طالبان است تا روابط خود با امریکا را بهبود بخشد.
از زمان بازداشت حبیبی، چهار امریکایی دیگر نیز توسط طالبان بازداشت و سپس آزاد شدهاند.
