طالبان از امضای قرارداد چهار پروژه برق با اوزبیکستان خبر داد
معاونیت اقتصادی ریاستالوزرای طالبان اعلام کرد که با سرمایهگذاری ۲۴۳ میلیون دالری اوزبیکستان، قرارداد چهار پروژه بزرگ برق میان اداره برق (شرکت برشنا) و وزارت انرژی اوزبیکستان به امضا رسیده است.
در خبرنامه دفتر معاونیت اقتصادی ریاستالوزرای طالبان آمده است که این قرارداد روز یکشنبه ۲۶ اسد در مرکز اطلاعات و رسانههای طالبان در حضور ملا برادر و جورابیک میرزامحمودوف، وزیر انرژی اوزبیکستان، امضا شد.
بر بنیاد معلومات منتشرشده، این قرارداد شامل پروژههای ساخت لین برق ۵۰۰ کیلوولت سرخان–دشتالوان با ظرفیت ۱۰۰۰ مگاوات، توسعه سباستیشن ارغنده با ظرفیت ۸۰۰ مگاولت آمپر، ساخت لین برق ۲۲۰ کیلوولت کابل–شیخمصری و ایجاد سباستیشن شیخمصری ننگرهار با ظرفیت ۱۲۶ مگاولت آمپر است.
جورابیک میرزامحمودوف، وزیر انرژی اوزبیکستان، همراه با عصمتالله ایرگاشیف، نماینده ویژه این کشور برای افغانستان، روز یکشنبه وارد کابل شد.
گفته شده است در این پروژهها حدود ۲۴۳ میلیون دالر از سوی اوزبیکستان سرمایهگذاری خواهد شد و با تکمیل آنها، افغانستان میتواند بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ مگاوات برق از اوزبیکستان دریافت کند.
بر اساس خبرنامه، کارهای این پروژهها در مدت ۱۸ ماه نهایی خواهد شد.
بیشتر برق افغانستان وارداتی است و عمدتاً از کشورهای اوزبیکستان، تاجیکستان و ایران به کشور انتقال مییابد.
کمبود برق، به ویژه در زمستانها، همواره یکی از مشکلات جدی مردم افغانستان بوده و تأثیرات گستردهای بر زندگی روزمره، صنعت و اقتصاد کشور گذاشته است.
وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان طالبان اعلام کرده است که فرید ماموندزی، آخرین سفیر دولت پیشین افغانستان در دهلی نو، به کابل بازگشته و با مولوی عبدالکبیر، سرپرست این وزارت دیدار کرده است.
در خبرنامه این وزارت آمده است که آقای ماموندزی «از همکاریهای طالبان ابراز خرسندی کرده» و «امنیت کنونی را برای آینده افغانستان مهم دانسته است».
به گفته وزارت مهاجرین طالبان، مولوی عبدالکبیر در این دیدار تأکید کرده که پس از اعلام «عفو عمومی»، هیچکس به دلیل وظایف گذشتهاش بازخواست نخواهد شد و «هیچکس جرأت چنین کاری را نخواهد داشت».
با این حال، ادعاهای طالبان درباره تأمین امنیت در برابر کارمندان دولت پیشین همواره با تردید همراه بوده است. سازمانهای بینالمللی حقوق بشر بارها گزارش دادهاند که دهها تن از سربازان و افسران ردهپایین دولت پیشین که در جنگ با طالبان مشارکت داشتهاند، «بازداشت، شکنجه یا کشته شدهاند».
نهادهای مدافع حقوق بشر همچنین تأکید کردهاند که بسیاری از مقامها و کارمندان دولت پیشین پس از بازگشت طالبان به قدرت، «مجبور به ترک کشور شدهاند.»
اداره حوادث پاکستان روز یکشنبه ۲۵ اسد اعلام کرد که شمار قربانیان ناشی از بارندگی و سیلابهای اخیر در این کشور به ۳۴۴ نفر رسیده است.
این اداره گفته است دستکم ۱۵۰ نفر نیز همچنان ناپدید هستند.
اسفندیار ختک، رئیس اداره مدیریت حوادث ایالتی خیبرپختونخوا، به خبرگزاری فرانسه گفت: «ممکن است ناپدیدشدگان زیر آوار خانههایشان گیر مانده یا توسط سیلابها برده شده باشند.»
آقای ختک گفت بارندگیهای مداوم عملیات نجات را بسیار دشوار ساخته است. او افزود: «در بونیر برق و سیگنال موبایل وجود ندارد، زیرا خطوط برق و دکلهای مخابراتی در جریان سیلابهای ناگهانی آسیب دیدهاند.»
با این حال، بلالاحمد فیضی از اداره نجات ایالتی گفت حدود ۲ هزار نجاتدهنده در حال بیرونکشیدن اجساد از زیر آوار و انجام عملیات امدادرسانی در ۹ منطقه هستند.
بیشتر این تلفات انسانی در خیبرپختونخوا، گلگت بلتستان و کشمیر تحت اداره پاکستان، رخ داده است.
ایالت خیبرپختونخوا با ۳۱۴ قربانی بالاترین آمار را داشته است.
اداره مدیریت حوادث ایالتی در تفکیک آمار تلفات در خیبرپختونخوا گفته است که قربانیان شامل ۲۶۴ مرد، ۲۹ زن و ۲۱ کودک بودهاند.
علیامین گنداپور، وزیر ارشد خیبرپختوانخوا، از منطقه سیلزده بونیر در این ایالت دیدار کرده و وعده داد ۱.۵ میلیارد روپیه برای کمک به آسیبدیدگان اختصاص خواهد داد.
اداره هواشناسی پاکستان هشدار داده است که از امروز (یکشنبه) بارشهای شدیدتری سراسر کشور را فرا خواهد گرفت.
این اداره خواستار تخلیه مناطق هموار شد و اعلام کرد که سه دور بارندگی بهسوی کشور در حرکت است.
شماری از بازنشستگان در کابل روز شنبه بار دیگر در واکنش به عدم پرداخت حقوقشان در طی چهار سال اخیر، در مقابل ساختمان ریاست عمومی خزینه تقاعد، دست به اعتراض زدند.
آنان میگویند بهرغم اعتراضات متواتر، تاکنون صدایشان شنیده نشده و طالبان طفره میرود.
عبدالواسع، یکی از بازنشستگان میگوید چهار سال است که بدون دریافت حقوق زندگی میکند و نمیداند این انتظار تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. او میافزاید مسئولان ریاست تقاعد هر روز وعده امروز را به فردا موکول میکنند و عمدا بر حقوق مسلم بازنشستگان چشم میبندند.
به گفته بازنشستگان، آنان اعتراض اخیر خود را همزمان با چهارمین سالگرد حاکمیت طالبان برگزار کردند تا شاید صدایشان به گوش رهبران طالبان برسد.
این کارمندان پیشین دولت تأکید دارند تا زمانی که حقوقشان داده نشود، به اعتراضها و تجمعهای خود ادامه خواهند داد.
در بیش از چهار سال گذشته، بازنشستگان بارها در برابر ریاست تقاعد کابل گردهم آمدهاند تا حقوقی را دریافت کنند که در زمان مأموریت، هر ماه از معاششان به خزانه دولت حواله میکردند.
هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، در ابتدای ماه دلو سال گذشته با صدور یک فرمان هشتمادهای به بازنشستگان دستور داد که برای دریافت حقوق خود به محاکم اختصاصی مراجعه کنند.
این فرمان هرچند شامل روند رسیدگی به پروندههای بازنشستگان و پرداخت حقوق شان بوده است، اما تاکنون اجرایی نشده و بازنشستگان موفق به دریافت حقوق خود نشدهاند.
پیش از این، بیش از ۱۶۰ هزار بازنشسته حقوق بازنشستگی دریافت میکردند که این روند پس از تسلط طالبان متوقف شد.
طالبان با ساخت کانالها و بندهای بزرگ در پی تثبیت «حاکمیت آبی» خود است؛ اقدامی که به افزایش تنش با کشورهای همسایه انجامیده است.
همزمان، تغییرات اقلیمی و بحران آب در سطح منطقه نیز یخچالهای طبیعی و رودخانههای افغانستان را در معرض تهدید جدی قرار داده است.
در بیش از چهار دهه جنگ، افغانستان کنترول محدودی بر پنج حوزه رودخانهای بزرگ داشت که از مرزهایش عبور کرده و به کشورهای همسایه پاییندست میریزد.
اما با به قدرت رسیدن طالبان، این گروه بر «حاکمیت آبی» افغانستان تأکید کرده و پروژههای زیربنایی برای مهار منابع آبی در سرزمین خشک افغانستان را آغاز کرده است.
کشورهای آسیای مرکزی و شمال افغانستان
افغانستان در حال ظهور بهعنوان بازیگری جدید در مذاکرات پرچالش بر سر استفاده از رود آمو است؛ یکی از دو رودخانه کلیدی برای کشاورزی در آسیای مرکزی که با کمبود آب دست و پنجه نرم میکند.
کشورهای آسیای مرکزی نگرانی خود را از پروژه بزرگ «کانال قوشتپه» ابراز کردهاند؛ کانالی که میتواند تا ۲۱ درصد از جریان کل رود آمو را منحرف کند تا ۵۶۰ هزار هکتار زمین در شمال خشک افغانستان آبیاری شود و در عین حال موجب کاهش بیشتر آب دریای آرال گردد.
اوزبیکستان و ترکمنستان بیشترین آسیب را خواهند دید و قزاقستان نیز در این مورد هشدار داده است.
ایران تنها کشوری است که با افغانستان معاهده رسمی تقسیم آب دارد. این توافق در سال ۱۹۷۳ بر سر رود هلمند امضا شد، اما هیچگاه بهطور کامل اجرا نگردید.
تنشهای دیرینه بر سر منابع این رود بهویژه در دورههای خشکسالی افزایش یافته است؛ خشکسالیهایی که احتمالا با تشدید تغییرات اقلیمی بیشتر خواهند شد.
ایران که با بحران شدید آب در جنوبشرق خود مواجه است، بارها از افغانستان خواسته تا به حقوقش احترام بگذارد و ادعا کرده که بندهای بالادست مانع از جریان کافی آب هلمند به دریاچه مرزی میشوند.
مقامهای طالبان تاکید میکنند آبی برای رهاسازی بیشتر به سوی ایران وجود ندارد و تغییرات اقلیمی کل منطقه را تحت فشار قرار داده است.
منابع آبی هیچگاه در صدر دستور کار روابط پرتنش میان افغانستان و پاکستان نبوده است. حوزه رود کابل افغانستان که شامل شاخههایی از حوزه بزرگتر سند میشود و پایتخت و بزرگترین شهر کشور را تغذیه میکند، با پاکستان مشترک است، اما دو کشور هیچ سازوکار رسمی همکاری ندارند.
با شدت گرفتن بحران شدید آب در کابل، طالبان تلاش کرده پروژههای قدیمی را احیا کند و پروژههای جدیدی برای مقابله با این مشکل آغاز نماید؛ اقدامی که میتواند تنشهای تازهای با پاکستان ایجاد کند.
با این حال، کمبود منابع مالی و ظرفیت فنی به این معناست که پروژههای بزرگ آبی طالبان در سراسر کشور ممکن است سالها طول بکشد تا به نتیجه برسد.
پاکستان و مخالفان طالبان متشکل از رهبران نسلنو، فعالان سیاسی، نمایندگان احزاب و زنان در نشستی دو روزه در اسلامآباد گردهم میآیند.
یک منبع آگاه به افغانستان اینترنشنال گفت که این نشست میتواند نشاندهنده یک تغییر اساسی در رویکرد پاکستان در قبال افغانستان باشد.
به گفته منابع، این نشست قرار است در روزهای ۲۵ و ۲۶ ماه جاری میلادی در اسلامآباد برگزار شود.
پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، این اولین نشست علنی احزاب و جریانهای متکثر افغانستان خواهد بود که به میزبانی پاکستان برگزار میشود.
طبق اطلاعات رسیده به افغانستان اینترنشنال، نصیراحمد اندیشه، نماینده افغانستان در ژنو،- مصطفی مستور، وزیر سابق اقتصاد افغانستان،- فوزیه کوفی، فعال حقوق زنان و عضو پارلمان سابق افغانستان،- حبیبالرحمان حکمتیار،- حسین یاسا، سخنگوی شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان،- زهرا جویا، مسئول رسانه رخشانه و مولوی عبدالله قرلق، والی سابق تخار در این جلسه حضور خواهند داشت.
طالبان و حامیان این گروه با برگزاری این نشست مخالفت کردهاند. اما به گفته منابع، پاکستان در پاسخ به این موضعگیری تاکید کرده است که گروه طالبان نماینده تمام افغانستان نیست.
یک منبع مطلع درباره این نشست به افغانستان اینترنشنال گفت: «این میتواند تغییر اساسی در رویکرد پاکستان نسبت به افغانستان باشد که نشان میدهد اسلامآباد پس از سالها، میخواهد افغانستان را نه از نگاه یک گروه خاص، بلکه آنگونه که هست، ببیند.»
منابع پاکستانی به افغانستان اینترنشنال گفتند که این نشست با عنوان «بهسوی اتحاد و اعتماد» به میزبانی دانشگاه موسسه ثبات استراتژیک جنوب آسیا و با همکاری گروه «زنان برای افغانستان» برگزار میشود.
این منابع افزودند که این نشست نه یک اقدام سیاسی بلکه ابتکار علمی است که با هدف ایجاد اعتماد میان افغانستان و پاکستان طراحی شده و بهدنبال ترویج صلح است.
تاکنون اداره طالبان و حکومت پاکستان بهصورت رسمی درباره این نشست اظهار نظر نکردهاند.
انتقاد تند زلمی خلیلزاد از برگزاری نشست مخالفان طالبان در اسلامآباد
زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین امریکا در امور افغانستان از برگزاری این نشست به شدت انتقاد کرد. او روز شنبه در اکس نوشت که افغانهای مخالف طالبان از جمله برخی افرادی که از سرنگونی خشونتآمیز اداره طالبان حمایت میکنند در این نشست شرکت میکنند.
وی این اقدام پاکستان را «غیرمسئولانه و تأسفبرانگیز» خواند و نوشت: «شهروندان افغان حق دارند دیدگاههای سیاسی خود را داشته باشند، اما حمایت ظاهری پاکستان از آنان از طریق میزبانی این نشست، اقدامی بسیار ناپخته، تحریکآمیز و نادرست است.»
او افزود در صورتی که طالبان میزبان گردهمایی پاکستانیهایی بودند که بهدنبال سرنگونی حکومت نظامی این کشور هستند، او همین دیدگاه را بیان میکرد.
خلیلزاد تاکید کرده است که افغانستان و پاکستان با کمبود شدید اعتماد و همکاری روبهرو هستند.
دیدار فوزیه کوفی با زلمی خلیلزاد در مارچ ۲۰۲۱
حمایت فعالان زن از نشست اسلامآباد
فوزیه کوفی از فعالان حقوق زنان از این نشست استقبال کرد. او گفت که اگر کشورهای منطقه، از جمله پاکستان، مایل باشند فضایی برای گفتوگو فراهم کنند، باید از آن بهعنوان گامی مثبت در جهت اعتمادسازی میان مردم دو کشور استقبال کرد.
خانم کوفی تاکید کرد گروههای زنان، نمایندگان سیاسی و جامعه مدنی، باید بتوانند گرد بیایند و درباره آینده کشورشان و زنان گفتوگو کنند. او نوشت که زنان و دختران در افغانستان یکی از سرکوبگرانهترین واقعیتهای جهان امروز را تحمل میکنند.
این فعال حقوق زنان بدون نام بردن از زلمی خلیلزاد در اکس نوشت: «برخی دیپلوماتهای سابق با این موضوع مخالفت میکنند — آیا به این دلیل که میخواهند برای همیشه معمار سرنوشت کشور ما باقی بمانند؟ آیا زمان آن نرسیده که خود ما آنچه را برایمان خوب است، طراحی کنیم؟»
فوزیه کوفی روز شنبه در یادداشتی نوشت: «ما باید بهطور جمعی از هر ابتکاری که به حلوفصل مسالمتآمیز و بازگرداندن حقوق زنان در افغانستان منجر میشود، حمایت کنیم.»
شکاف میان طالبان افغان و پاکستان
اگرچه پاکستان و طالبان طی چهار سال گذشته تعاملات سیاسی گستردهای داشتهاند، اما افزایش ناامنی در پاکستان و حضور شبهنظامیان تحریک طالبان پاکستانی در افغانستان باعث بروز اختلاف میان اسلامآباد و اداره طالبان شده است.
پاکستان بارها این گروه را به پناه دادن به جنگجویان تیتیپی متهم کرده است، اتهامی که طالبان آن را همواره تکذیب کرده است.
اوایل سال جاری میلادی هیئتی بلندپایه از سازمان اطلاعات و امنیت ملی پاکستان (آیاسآی) به انقره سفر کرد و با مقامهای پیشین افغانستان و چهرههای جهادی دیدار کرد.
همزمان، عاصم منیر، رئيس ارتش پاکستان، به طالبان افغانستان هشدار داد که از سوقدادن و هدایت جنگجویان تحریک طالبان پاکستان به داخل خاک این کشور خودداری کند. او تاکید کرد که طالبان افغان باید این سیاستها را متوقف کند.