یوناما وايي، طالبانو د اعتراف اخیستلو لپاره له بندیانو سره د «برقی شاکونو، سا بندولو، فشار او ګواښونو، په زور د اوبو څښلو، فزیکي وهلو او سختو دردونکو ربړونو» څخه کار اخیستی.
یوناما دغه راپور د چهار شنبې په ورځ د (وږي ۲۹مه) خپور کړ، او ویلي یې دي چې د ۲۰۲۲ کال د جنورئ له لومړۍ نیټې څخه د ۲۰۲۳ کال د جولای تر ۳۱ نیټې په ۲۹ ولایتونو کې د طالبانو له خوا د بشري حقونو د سر غړونو پېښې ثبتې شوې دي.
دغه سازمان ټینګار کړی چې په دې سرغړونو کې نږدې ۵۰ سلنه شکنجه او نور چلندونه یا ظالمانه، ناانساني او یا هم د سپکاوي ډکې سزا ګانې شاملې دي.
په دغه راپور کې ویل شوي ، دغه ربړونې او د ناانساني چلند پېښې تر ډیره د بند پر مهال د طالبانو د کورنیو چارو وزارت او استخباراتو له لوري تر سره شوې دي.
یوناما وايي، چې د طالبانو تر واک لاندې افغانستان کې مدافع وکیلانو ته د لاسرسي نه درلودو تر څنګ د محکمې له ضمانتونو سرغړونه هم یو معمول ګرځېدلی دی.
د یوناما په وینا، سره له دې چې د طالبانو مشرتابه د بندیانو او د بشري حقونو د ښه ساتلو او د امنیتي پرسونل د چلند په اړه لارښوونې کوي، خو دا سرغړونې مستندې شوې دي.
د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو د عالي کمیشنر ولکرترک وايي:« په خصوصي توګه وهل ټکول، د بریښنا شاکونه، په اوبو شکنجه، او ډیری نور ظالمانه او له سپکاوي ډک چلندونه، د بندي شویو کسانو او د هغوی په وړاندې ګواښونه زړه ماتوونکي دي. او په هر ډول حالاتو کې شکنجه کول منع دي.»
هغه ټینګار وکړ دغه راپور ښيي چې شکنجه د اغېزمنې څېړنې پر ځای د یوې وسیلې په توګه کارول کېږي.
ولکر ترک وایی: « زه له ټولو اړوندو چارواکو څخه غواړم چې د دغه ناوړه چلند د مخنیوي لپاره ځانګړیګام پورته کړي او له عاملینو سره دې يې حساب وشي.»
په دغه راپور کې د طالب جنګیالیو او د دغې ډلې د زندانونو د مسولینو د مسلکي کیدو په بیړنۍ اړتیا ټینګار شوی دی.
یوناما د طالبانو له چارواکو غوښتي چې د یوه ځواکمن قانوني چوکاټ د رامنځته کولو لپاره ګامونه پورته کړي او د "له اغېزمنې قضايي څارنې پرته د خپلسرو نیونو" د زیاتوالي مخه دې ونیسي.
د ملګرو ملتونو د سرمنشي مرستیال زیاته کړه چې د هغو کسانو خپلسري او اوږد مهاله بند چې د څېړنو بشپړیدو ته انتظار باسي، له بندیانو سره د ناوړه چلند د زیاتیدو خطر راپیدا کوي.
د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې او د یوناما مشرې رزا اوتنبایوا وايي، که څه هم د طالبانو د مشرتابه د لارښوونو او همدارنګه د یوناما سره د رغنده ښکیلتیا او له زندان څخه د لیدنې اجازه ورکولو لپاره د ډیری طالب چارواکو لیوالتیا او هڅونکي نښې شته، خو دا مستند شوي قضیې د ټولو له لوري د بیړني اقدام اړتیا په ګوته کوي.
یوناما ټینګار کړی چې افغانستان د یوه غړي هېواد په توګه د بشري حقونو او بنسټیزو ازادیو په اړه ډېرو نړیوالو اسنادو ته ژمن دی.
یوناما د ملګرو ملتونو د امنیت شورا له خوا دنده لري چې د دغو مکلفیتونو پلي کولو ته وده ورکړي او ملاتړ یې هم وکړي.
