په پاکستان کې امنیتي سرچینو ویلي، چې د دغه هېواد امنیتي ځواکونو د خېبر پښتونخوا په "ټانک" سیمه کې پر یوه کور برید کړی چې پکې یې اته وسلوال وژلي دي. دغه سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې په دې عملیاتو کې یوه اندازه وسلې او مهمات هم کشف او ضبط شوي دي.
د راپورونو له مخې؛ د پاکستان په بېلابېلو سیمو کې د ترهګرو پر ضد عملیات چټک شوي او لا هم روان دي.
په پاکستان کې د ترهگرۍ ضد عملیاتو د پلي کیدو لړۍ په داسې حال کې چټکه شوې ده، چې د پاکستان د امنیتي څېړنو او مطالعاتو مرکز په خپل نوي رپوټ کې ویلي، چې تېرو اتو کلونو ته په کتو دا مهال په پاکستان کې د وسله والو سره په جگړه کې د امنیتي ځواکونو تلفات "تر ټولو لوړې کچې" ته رسېدلي دي.
د دغه مرکز د شمېرو له مخې؛ یوازې په تېرو ۹ میاشتو کې د پاکستان د امنیتي ځواکونو ۳۸۶ غړي وژل شوي دي.
د دغو بریدونو ډېری مسوولیت تحریک طالبان پاکستان پر غاړه اخیستی، چې د پاکستاني چارواکو په وینا په افغانستان کې حضور لري.
د پاکستان د کورنیو چارو چار سمبالی وزیر وايي؛ له هغو ۲۴ ځانمرګو بریدګرو څخه چې د ۲۰۲۳ کال له جنورۍ وروسته یې په دغه هېواد کې بریدونه کړي ۱۴ یې افغانان دي.
سرفراز بګټي د سه شنبې په ورځ په یوه خبري غونډه کې وویل، چې افغانان د هنګو په ګډون د پاکستان په مختلفو سیمو کې په ترهګریزو بریدونو کې لاس لري.
هغه د سې شنبې په ورځ (د تلې ۱۱مه) د پاکستان د خېبر پښتونخوا ایالت په هنګو سیمه کې څو ورځې وړاندې ځانمرګي برید ته په اشارې سره وویل، چې په دغه برید کې لږ تر لږه څلور تنه ووژل شول.
د پاکستان د کورنیو چارو وزیر همداراز اعلان وکړ، چې په پاکستان کې په ناقانونه توګه مېشتو ټولو بهرنیو مهاجرینو ته د ۲۰۲۳ کال د نومبر تر لومړۍ نېټې (۱۰ عقرب ۱۴۰۲) وخت ورکړل شوی چې له هېواده ووځي.
وروسته له هغه چې طالبانو پر افغانستان واک تر لاسه کړ؛ ډېری خلک د پاکستان په ګډون ګاونډیو هېوادونو ته لاړل.
سرفراز بګټي خبرداری ورکړی، چې که کډوال د اوسېدو له اسنادو پرته له پاکستانه ونه وځي، د پاکستان حکومت به يې پېدا او له هېواده به يې وباسي.
هغه ټینګار وکړ، چې هېڅ بهرني وګړي ته اجازه نه ورکول کیږي، چې له قانوني وېزې او پاسپورټ پرته پاکستان ته داخل شي.
د پاکستان دا پرېکړه د هغه مودې د پای ته رسېدو په معنا ده، چې مسافرین کولی شي د ډېورنډ کرښې څخه تېر شي او د ملي شناخت کارت یا تذکرې سره پاکستان ته داخل شي.
د دې ترڅنګ د پاکستان د کورنیو چارو وزیر ټینګار وکړ، چې په دغه هېواد کې د غیرقانوني مهاجرینو شتمنۍ به د وتلو لپاره له ټاکل شوي ضرب الاجل وروسته ضبط شي.
سرفراز بګټي دا هم وویل، چې دا مهال څلور میلیونه او ۴۰۰ زره افغانان په پاکستان کې ژوند کوي.
په اسلام اباد کې د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان سفارت وایي، د پاکستاني چارواکو له پرله پسې ژمنو سره - سره، په پاکستان کې د پولیسو له لوري د افغان کډوالو نیول او ځورول لاهم دوام لري.
دغه سفارت پر خپلې اېکس(ټوېټر) پاڼې د سې شنبې په ورځ (د تلې ۱۱مه) لیکلي، چې د پاکستاني پولیسو لخوا د تېرو دوو اونیو په ترڅ کې په اسلام اباد او د پاکستان په مختلفو سیمو کې چې اکثریت اسناد لرونکي کډوال پکې مېشت دي ګڼ شمېر افغانان نیول شوي.
په اسلام اباد کې د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان سفارت زیاته کړې، چې د افغان کډوالو پر استوګنځایونو ورځني او شپني عملیات ترسره کیږي، چې تر دا مهاله نېږدې زر تنه چې نیمایي یې د مهاجرت یا سفر اسناد هم لري؛ د پولیسو د ترهګرۍ ضد څانګې له خوا نیول شوي دي.
دوی وايي، چې باره کو، ترنول، مهر ابادي، ګولړه شریف، شمس کالونۍ، سبزي منډۍ، شهزاد ټاون، کهنه پل، پیشاور موړ او داسې نورو سیمو کې د عملیاتو پرمهال څه کم زر تنه افغانان نیول شوي، چې له جملې یې ۴۸۵ تنه اسناد لرونکي وو.
بل خوا د پاکستان حکومت د دوشنبې په ورځ اعلان وکړ، چې له دغه هېواده به ۱.۱ میلیونه غیر قانوني کډوال وباسي.
د اسوشېټېډ پرېس د راپور له مخې؛ په دې پرېکړه لیک کې هغه "افغانان چې د استوګنې کارتونه لري" هم شامل وي.
سفارت په یادو عملیاتو کې د افغان کډوالو د ځورونې او وژنو په اړه لیکلي: «په دې عملیاتو کې متاسفانه د ځورونو ترڅنګ د نامالومو وژنو پېښې هم رامنځته شوي دي، د بېلګې په ډول افغان کډوال فریدالله ولد غلام جیلاني په اسلام آباد کې، امان الله ولد ټکرخان، ولي ولد شیر محمد د راولپنډۍ شمس کالونۍ کې او دروېش ولد عتیق الله اډیاله جیل کې لومړی د امنیتي ځواکونو له لوري نیول شوي، له څه مودې لادرکۍ وروسته یې جسدونه په روغتون او یا نورو ځایونو کې موندل شوي دي.»
د افغان کډوالو پر ضد دا ډول عملیات په سند ایالت خصوصاً کراچۍ ښار کې هم زور اخیستی، چې په ترڅ کې یې د ښځو او ماشومانو په ګډون ګڼ شمېر افغانان زندانونو ته اچول کیږي.
د اسوشېټېډ پرېس خبري اژانس په حواله؛ پاکستان شاوخوا ۷۰۰ زره افغان مهاجرینو د اوسېدو کارتونه نه دي نوي کړي.
دغه سفارت د پاکستان له حکومته غوښتنه کړې، چې د افغان کډوالو پر ضد د ځورونې روانه لړۍ ژر تر ژره ودروي. که چیرته حالت داسې دوام ومومي د دواړو هېوادونو پر اړیکو به منفي اغېزه وکړي.
خو د پاکستان حکومت پرېکړه کړې، چې د ۲۰۲۳ کال د نومبر له لومړۍ نېټې به له افغانستان سره د ټولو سرحدي پولو لپاره د "واحد سند سیستم" پلي کړي.
دغه خبري اژانس وايي؛ د پاکستان د کورنیو چارو وزارت له طالبانو سره په همغږۍ د افغان کډوالو د ایستلو پلان چمتو کړی دی.
ویل کیږي، چې دغه وزارت په پام کې لري چې افغان کډوال راټول کړي او په موټر کې یې د افغانستان پولې ته ورسوي.
پاکستان د نشنل اېپېکس کمېټې په ناسته کې پرېکړه وکړه، چې ټول هغه بهرني وګړي چې په پاکستان کې په غیر قانوني توګه اوسیږي، د روانې میاشتې د اکټوبر تر پایه دې له دغه هېواده ووځي.
د پاکستان د نشنل اېپېکس کمېټۍ نن سې شنبې (د تلې ۱۱مه) په یوه ناسته کې چې د پاکستان سرپرست حکومت لومړي وزیر ترڅنګ د پوځ مشر هم کډون کړی پرېکړه وکړه، چې افغان کډوال د اکټوبر له ۱۰مې نېټې څخه د نومبر تر لومړۍ نېټې پورې د کډوالۍ کارتونو او تذکرو سره د تګ او راتګ اجازه لري.
دوی ټینګار کوي، چې افغانان د نومبر لومړۍ نېټې څخه بیا یوازې پر پاسپورټ او وېزې لرلو سره کولی شي، دغه هېواد ته سفر وکړي .
دغه کمېټې خبرداری ورکړ، چې د نومبر میاشتې له لومړۍ نېټې وروسته به د غیرقانوني بهرنیو وګړو ټول کاروبارونه او جایدادونه د حکومت لخوا ضبطیږي.
دوی زیاتوي د هغو کسانو پر وړاندې به هم قانوني ګامونه اخلي، چې دغو غیرقانوني بهرنیو وګړو سره یې د کاربارونو او کورونو د کرایې په برخو کې مرسته کړې وي.
په ورته وخت کې د پاکستان د کورنیو چارو سرپرست وزیر په مشری یوه کمېټه جوړه شوې، چې د هغو کسانو پاکستاني شناختي کارتونه له سره ګوري چې جعلي یې جوړ کړې وي.
پاکستان دا اقدام له هغې وروسته کوي، چې په دغه هېواد کې وسلوالو بریدونو زور اخیستی.
په پنجاب ایالت کې د مسلم لیګ (ن)ګوند مشر ویلي، نواز شریف به په ضمانت بېرته پاکستان ته را ستون شي. راڼا ثناءالله د سې شنبې په ورځ وویل، چې د ميزان په ۲۹ مه به په لاهور کې د پخواني لومړي وزیر له هركلي وروسته نوموړی محکمې ته ځي ۔ شریف له ۲۰۱۹ کال راهیسې په لندن کې ژوند کوي.
د ډان ورځپاڼې د راپور له مخې؛ ښاغلی شریف په ۲۰۱۹ کال کې د درملنې لپاره لندن ته د تګ پر مهال په اوه کاله بند محکوم شو.
د دې ورځپاڼې د راپور له مخې؛ نواز شریف په تېرو څلورو کلونو کې د العزیزیه او ایون فیلډ په قضیو کې د پرله پسې غیر حاضرۍ له امله مجرم اعلان شوی دی.
شاوخوا درې اونۍ وړاندې (د سپتمبر ۱۲مه) شهباز شریف تایید کړه، چې ورور به یې د اکتوبر په ۲۱ بېرته پاکستان ته ستون شي.
تر دې مخکې د نواز شریف مسلم لیګ ګوند ویلي وو، چې د ښاغلي شریف د راستنېدو په صورت کې له محکمې سره همکارۍ ته چمتو دی.
د پاکستان د جګړې او امنیتي مطالعاتو د ټولنې د معلوماتو له مخې، په سپټمبر میاشت کې د وسلهوالو په بریدونو کې د ولسي خلکو د تلفاتو کچه د تېرې یوې میاشتې مخکې دوه برابره زیاته شوې ده.
د دغه راپور له مخې، د سپټمبر په میاشت کې د وسلهوالو په بریدونو کې د ۸۴ ولسي وګړو په ګډون ۱۳۶ کسان وژل شوي او د پاکستاني پوځیانو په ګډون ۱۴۴ کسان بیا ټپیان شوي هم دي.
د دغې ټولنې د معلوماتو له مخې، که څه هم په سپټمبر میاشت کې د بریدونو شمېر تر هغې وړاندې میاشتې پرتله ۳۴ سلنه کم شوی؛ خو د بریدونو د زیاتوالي له پلوه دغه میاشت د ۲۰۱۵ کال له مارچ راهیسې تر ټولو خونړۍ میاشت وه.
دغه بریدونه تر ډېره د خیبر پښتونخوا په ایالت کې شوي دي.
په سپتمبر میاشت کې دغه ایالت د ۲۳ بریدونو شاهد و، چې ۳۴ کسان پکې وژل شوي او ۷۳ نور ټپیان شوي دي.
په قبایلي سیمو کې هم ۱۷ بریدونه ثبت شوي، چې د ۱۹ کسانو د وژل کېدو او ۱۸ نورو د ټپي کېدو لامل شوي دي.
په بلوچستان ایالت کې هم ۲۰ بریدونه ثبت شوي، چې په پایله کې یې ۷۷ تنه وژل شوي او ۴۶ نور ټپیان شوي دي؛ خو تر ټولو لږ بریدونه په سند ایالت کې شوي، چې په څلورو بریدونو کې یوازې پنځه کسان وژل شوي او دوه نور ټپیان شوي دي.
د پاکستاني پوځیانو د تلفاتو زیاتوالی
د پاکستان د جګړې او امنیتي مطالعاتو ټولنې په یوه راپور کې لیکلي، چې له وسلهوالو سره په جګړه کې د دغه هېواد د امنیتي ځواکونو تلفات په تېرو اتو کلونو کې تر ټولو لوړې کچې ته رسېدلي دي.
د دغه مرکز د شمېرو له مخې، په تېرو نهو میاشتو کې د پاکستان د امنیتي ځواکونو ۳۸۶ غړي وژل شوي دي.
ویل کېږي، چې په دغه شمېر کې ۱۳۷ تنه د پوځ سرتېري دي.
عرب نیوز د یکشنبې په ورځ (د تلې په ۹مه) لیکلي، چې په ۱۴۰۰ کال کې په کابل کې د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته په پاکستان کې په ځانګړې توګه د خیبر پښتونخوا او بلوچستان په ایالتونو کې سخت دریځه بریدونه زیات شوي دي.
په راپور کې راغلي، چې کارپوهان په پاکستان کې د وسلهوالو بریدونو او د امنیتي ځواکونو د تلفاتو د زیاتوالي لامل په افغانستان کې د طالبانو بیا واکمنېدل بولي.
د امریکا د همکارۍ وړاندیز
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند ویلي، له ترهګرۍ سره په اغېزمنه مبارزه کې له اسلام اباد سره همکاري کوي.
مټیو مېلر په پاکستان کې د وروستیو بریدونو په اړه چې زیات شمېر ملکي وګړي پکې وژل شوي وویل، چې دواړه هېوادونه د ترهګرۍ له بېلابېلو کړنو سره مخ دي چې بې ګناه ولسي وګړي په نښه کېږي.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند په دغو بریدونو کې د وژل شویو او ټپیانو له کورنیو سره د ژورې خواخوږۍ په څرګندولو سره ویلي، چې پاکستانيان د ترهګرو بریدونو له امله سخت زیانمن شوي دي.