د خوړو نړیوال پروګرام د هرات زلزله ځپلو کورنیو ته د خوراکي توکو د استولو لړۍ پیل کړه
د خوړو نړیوال پروګرام د دوشنبې په ورځ اعلان وکړ چې د افغانستان په لویدیځ کې یې د زلزلې ځپلو کورنیو ته د خوراکي توکو د استولو لړۍ پیل کړې ده.
د خوړو نړیوال پروګرام د دوشنبې په ورځ اعلان وکړ چې د افغانستان په لویدیځ کې یې د زلزلې ځپلو کورنیو ته د خوراکي توکو د استولو لړۍ پیل کړې ده.
په هره کڅوړه مرستو کې اوړه، غوړي، دال، مالګه او نور شامل دي او دا کڅوړه د يوې اوه کسیزې کورنۍ له پاره یوه میاشت بسنه کوي.
د طالبانو حکومت، د افغانستان پخوانیو ولسمشرانو، او مدني فعالانو په ګاونډیو هيوادونو او نړیوالې ټولنې غږ کړی چې د هرات له زلزله ځپلو سره دې هر رنګ مرستې ته را ودانګي.
د هرات اوسیدونکي وايي د دوشنبې په ورځ د (تلې۱۶مه) له غرمې مخکې یو ځل بیا زلزله وشوه. د اروپا د زلزلې پيژندنې مرکز لیکلي چې دا زلزله د هرات ښار شمال لویدځ ته په ۵۰ کیلو مترۍ کې شوې ده. ويل کیږي دا ځل د رېښتر په کچه ۴،۶ زلزله شوې.
همدارنګه د هرات ښار اوسیدونکي وايي، تېره شپه هم هرات کې د زلزلې واړه ټکانونه رامنځته شوي و.
د هرات اوسیدونکي عبدالعزیز افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل:«د شپې مو یو ځل زلزله احساس کړه، ټول ښار وېرې اخیستی، د ښار ټول وګړي د خپلو ماشومانو او د کورنیو له غړو سره له خپلو کورونو بهر راووتل او ټولو شپه يې تر شنه آسمان لاندې تېره کړه.»
د شنبې په ورځ د افغانستان په شمال لودیځ هرات ولایت کې د رېښتر په کچه ۶،۳ زلزله وشوه چې له امله یې تر دوه زره زیات کسان مړه شول.
د یادې زلزلې مرکز د هرات زنده جان ولسوالې وه.
په هرات کې له زلزلې وروسته د افغانستان د یو شمېر نورو ولایتونو وګړي هم د احتمالي زلزلې له کېدو په وېره کې دي.
سیمه ییزې سرچينې وايي، تېره شپه د کندهار او هلمند اوسیدونکي د یوې اوازې له امله چې ګنې په دغو دوو ولایتونو کې هم زلزله کيږي، له کورونو بهر راوتلي و.
په تاجکستان کې د افغانستان سفارت نن دوشنبه د (تلې۱۷مه) اعلان وکړ چې په هرات کې د زلزلې له قربانیانو سره د غمرازۍ له امله یې د افغانستان بیرغ نیم ځوړند کړی. ويل کیږي په دې زلزله کې لږ تر لږه ۱۳ کلي ویجاړ شوي او تر دوو زرو زیات کسان مړه شوي دي.
د تاجکستان پلازمېنه دوشنبه کې د افغانستان سفارت په یوه بیان کې په نورو هېوادونو کې د افغانستان له سیاسي استازو غوښتي چې د افغانستان بیرغ دې د درېیو ورځو لپاره نیم ځوړند کړي.
د شنبې په ورځ د تلې۱۵مه نېټه د ریښتر په کچه د ۶،۳ درجې یوې زلزلې د افغانستان شمال لویدیځ ولړزاوه، د دغې زلزلې مرکز زنده جان ولسوالۍ وه.
د هرات اوسیدونکي وايي،له ناورین څخه دوه ورځې وروسته لا د زلزلې سیمې ته مسلکي ژغورونکي ځواکونه نه دي رسیدلي.
د باوري سرچينو د څرګندونو له مخې، د هرات ولايت د زنده جان ولسوالۍ د نايب رفيع، سياهاب، وردکي، کرنيل، سربلند، چاهک، سنجاب او کشکک او نور کلي یو مخ ویجاړ شوي دي.
د طالبانو د ریاست الوزرا د مرستیال په مشرۍ دغه پلاوی چې د زلزله ځپلو سېمو څخه له نېږدې لېدنه کوي خو تر اوسه لا هم زلزله ځپلې سیمې ته نه دی رسېدلی.
د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي معاونیت د دوشنبې په ورځ د (تلې۱۷مه) پر خپل ایکس پاڼه لیکلي چې د ملا عبدالغني برادر په مشرۍ د یادې ډلې یو لوړ پوړی پلاوی هرات ولایت ته رسیدلی چې د زلزله ځپلې سیمې څخه له نېږدې لېدنه وکړي.
ملا عبدالغني برادر د هیواد په لویدیځ کې تر زلزلې ۴۸ ساعته وروسته هرات ولایت ته ورسید، په داسې حال کې چې د یاد ولایت په زنده جان ولسوالی کې شاوخوا ۱۳ کلې د زلزلې له امله بشپړ ویجاړ شوي او تر ۲۰۰۰ډیر کسان مړه شوي.
همدارنګه د طالبانو د ریاست الوزرا لومړي معاونیت لیکلي چې ملا برادر به زلزله ځپلې سیمې ته د بیړنیو مرستو رسولو تر څنګ راټولو شویو مرستو د عادلانه وېش په موخه اړوند ارګانونو ته هم لارښونې وکړي.
د شنبې په ورځ د (تلې۱۵مه) د هیواد شمال لویدیځ ولایتونه زلزلې ولړزول، خو زلزله ځپلې سیمې ته د طالبانو پر وخت نه رسېدو له امله خلکو سختې نیوکې کوي.
د کډوالۍ نړیوال سازمان ویلي، د هرات ولایت زنده جان ولسوالی زلزله ځپلو سیمو ته یې درې ګرځنده روغتیايي ډلې استولې دي. دغه سازمان وايي، ډیری کورنۍ د خپلو کورنو له ویجاړیدو وروسته سملاسي مرستو ته اړتیا لري.
په افغانستان کې د کډوالۍ نړیوال سازمان دفتر د یکشنبې په ورځ د (تلې۱۶مه) پر خپل ایکس پاڼه لیکلي چې یو شمېر ډاکټران او روغتیايي سلاکاران او څلور امبولانسونه یې د هرات په زلزله ځپلې سیمې کې ځای پر ځای کړي دي.
د شنبې په ورځ د (تلې۱۵مه) د ریښتر په کچه ۶،۳ درجې زلزلي د افغانستان شمال لوېديځ ولایتونه ولړزول. او د هرات زنده جان ولسوالۍ د دې زلزلې مرکز و.
تر دې مهاله د زلزلې د مرګ ژوبلې په اړه کره معلومات نه دې خپاره شوي، خو طالبان د دې پخلی کوي چې تر دوه زره ډیرو کسانو په دغه زلزله کې خپل ژوند له لاسه ورکړی.
افغانستان انټرنشنل ته د رسیدلو معلومات له مخې د زلزلې له امله لږترلږه ۱۳ کلي ویجاړ شوي.
د پاکستان د سرپرست حکومت لومړی وزیر انوارالحق کاکړ ویلي، په پاکستان کې درې برخې کډوال اوسیږي او د افغانانو په ګډون هغه کډوال چې قانوني اسناد لري هغوی به له له پاکستانه نه ایستل کیږي.
نوموړی ویلي: «موږ د ۱،۸ میلیونه اسناد لرونکو افغان کډوالو د ایستلو په اړه هیڅ خبره هم نه ده کړې، او ویل کیږي چې ټول افغانان باید له پاکستان څخه ویستل شي دا اوازه ده، موږ د اسناد لرونکو افغانانو سره هیڅ کار نه لرو.»
نوموړي د خپلو خبرو پر مهال ویلي، «یو شمېر افغانان د نورو هیوادونو د وګړو په ګډون پاکستان کې اوسیږي چې پرته له پاسپورټ، ویزې، تذکرې او کارت څخه پاکستان ته دننه شوي او دلته اوسیږي، دغه کسان چې زموږ په سیسټم کې هیڅ ثبت نه دي.»
نوموړی په پاکستان کې د بې اسنادو وګړو په اړه ویلي: «موږ نه پوهیږو چې دا کسان په څه بوخت دي؟، ایا دوی په جرمونو کې لاس لري؟،مالیه ورکوي که نه؟، ایا له ترهګرو ډلو سره لاس لري؟. »
د پاکستان سرپرست لومړی وزیر ویلي دغه برخه کډوال به په عزت سره له پاکستانه وباسو.
همدارنګه ښاغلي کاکړ د خپلو خبرو پر مهال ویلي، یوه بله ډله کډوال بیا د پاکستان شناخت کارډونه جوړ کړي دي، چې د پاکستان د نادرا ادارې (د وګړو د ثبت اداره) له لوري به دغه ډول کډوال وپیژندل شي او بیرته به خپلو هیوادونو ته ستانه شي.
درې اونې وړاندې د پاکستان سرپرست لومړي وزیر انوار الحق کاکړ ویلي و چې افغان کډوال باید له پاکستانه وایستل شي.
په ورته مهال بیا د پاکستان د سرپرست حکومت د کورنیو چارو سرپرست وزیر هم ادعا کړې وه چې د پاکستان په خیبر پښتونخوا او بلوچستان ایالاتونو په ورستیو بریدونو کې افغان وګړو لاس لرل.
د پاکستان د سرپرست حکومت د مسولانو له دغو څرګندونو وروسته په پاکستان کې له افغان کډوالو سره د یاد هیواد د امنیتي ادارو چلند بدل شوی او لسګونه افغان کډوال یې نیولي او زندانونو ته اچولي.
د پاکستانې پولیسو له لوري له افغان کډوالو سره د ناسم چلند وروسته د طالبانوحکومت تر څنګ د ملګرو ملتونو د کډوالۍ عالي شورا د بشري حقونو سازمانونو او د پاکستان یو شمیر سیاستوالو هم غبرګون ښودلی.
ويل کيږي دا مهال په پاکستان کې شاوخوا ۴،۴ میلیونه افغان کډوال اوسیږی.
