ننګرهار کې په خپل منځۍ شخړه کې ۵ کسان ټپيان شوي دي
د ننګرهار د پچير اګام ولسوالۍ د لنډه خېلو په کلي کې د دوو کورنيو ترمنځ د ځمکې پر سر په شخړه کې ۵ کسان ټپيان شوي دي. د افغانستان په لېري پرتو سېمو کې ډېر مهال ورته جنجالونه او شخړي رامنځته کيږي.
د ننګرهار د پچير اګام ولسوالۍ د لنډه خېلو په کلي کې د دوو کورنيو ترمنځ د ځمکې پر سر په شخړه کې ۵ کسان ټپيان شوي دي. د افغانستان په لېري پرتو سېمو کې ډېر مهال ورته جنجالونه او شخړي رامنځته کيږي.
د ننګرهار د طالبانو د امنيه قوماندانۍ مطبوعاتي دفتر وايي، چې د کامران او منور کورنيو ترمنځ د ځمکې پر سر دغه شخړه نن دوشنبه رامنځته شوې.
د دې ولایت د طالبانو د امنيه قومندانۍ وياند بصير زابلی وايي؛ ځايي طالبان سېمې ته رسېدلي او شخړه یې کابو کړې.
د نوموړي په خبره په پېښه کې ټپي شوي کسان يې د ننګرهار حوزوي روغتون ته انتقال کړي دي.
نوموړي ونه ويل، چې ټپيان د کومو کورنيو اړوند دي.
په افغانستان کې د ایران سفير د ملګرو ملتونو له استازي غوښتي، چې په افغانستان کې افغان کروندګرو ته د کوکنارو د بديل کښت په برابرولو کې ورسره ګډ کار وکړي. ایران دا مهال له افغانستان څخه د نشه يي توکو د قاچاق په برخه کې ځان اغېزمن بللی او څو ځله یې خپلې اندېښنې شريکې کړي دي.
په افغانستان کې د ایران سفير کاظمي قمي د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې روزا اوتونبایوا سره په کابل کې کتلي.
په کابل کې د ایران سفارت نن دوشنبه پر اېکس ټولنيزه پاڼه ليکلي، چې په ناسته کې قمي په افغانستان کې د نشه يي توکو د بديلو کښتونو او د کروندګرو د روزولو اړوند خبري کړي.
د دوی د معلوماتو له مخې؛ په ناسته کې دواړو لوريو په افغانستان کې د ماينونو د پاکولو په اړه هم بحث کړی.
د دې ناستې په اړه نور تفصيل نه دی ورکول شوی.
ايران يو له هغو هېوادونو څخه دی، چې د افغانستان څخه د نشه يي توکو د قاچاق په برخه کې ډېر زوريږي.
نو ځکه يې اندېښنه ښودلې؛ که طالبان کروندګرو ته بديل کښتونه پېدا نه کړي ويره شته، چې کروندګر به بيا د کوکنارو او نورو نشه يي توکو کر ته مخه کړي.
د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد تایید کړې، چې یو شمېر نجونې د تنبیه کولو په موخه د دغې ډلې له خوا نیول شوي دي. مجاهد ادعا وکړه، چې د دغې ډلې د امربالمعروف وزارت داسې راپورونه تر لاسه کړي، چې یو شمېر ښځې د بهرنیو کړیو له خوا د بې حجابۍ د عام کولو په موخه ګومارل شوې دي.
ښاغلي مجاهد له طلوع نیوز سره په خبرو کې وویل، نیول شوې ښځې د یو یا دوو ساعتونو لپاره حوزې ته بیول شوې او د کورنیو پر وړاندې یې له ځینو توصیو وروسته خوشې شوې دي.
د طالبانو ویاند پرته له دې چې د کوم بنسټ نوم واخلي، وویل:"ځیني بنسټونه له څېړنو پرته ټولې موضوعګانې له خواله رسنیو اوري او پرې دریځ نیسي او دا کار یې سم نه دی."
نوموړي د نیول شویو ښځو د شمېر په اړه څه نه دي ویلي.
د ذبیح الله مجاهد دغه ادعاوې په داسې حال کې کیږي، چې نن د دغې ډلې د امربالمعروف وزارت پر خپلې اېکس پاڼې د حجاب د نه مراعات کولو په تور د ښځو اړوند خبرونه رد کړل او وایي، چې یو شمېر سوالګرې ښځې یې راټولې کړي دي.
د یادولو وړ ده، چې په تېرو څو ورځو کې امربالمعروف وزارت د کابل په بېلابېلو برخو کې د نجونو او ښځو د نیولو نوې څپه پیل کړې ده.
د افغانستان امریکايي پوهنتون اعلان وکړ، چې افغان زده کونکو ته په ځانګړې توګه هغو نجونو ته چې له زده کړو بې برخې دي، د یو کال لپاره د زده کړې زمینه برابروي. دوي وايي، چې د نهم څخه تر دولسم ټولګي پورې د ښځینه زده کونکو لپاره یې یو تعلیمي پروګرام چمتو کړی دی.
د افغانستان امریکايي پوهنتون د هغو زده کونکو د نوم لیکنې خبر ورکړی، چې په افغانستان کې د نجونو پر زده کړو د بندیز له امله نه شي کولی، چې خپلې زده کړې بشپړې کړي.
دغه پوهنتون د دغه ښوونیز پروګرام د پیلولو موخه د یوه لوستي کاري ځواک ساتل بللي او لیکلي یې دي: " تحصیل لرونکي کاري ځواک په افغانستان کې د سیاسي او اقتصادي ثبات بنسټ جوړوي".
د افغانستان امریکايي پوهنتون لیکلي، چې په دې تعلیمي پروګرام کې ژمن او د وخت پابند زده کونکو ته اړتیا ده.
دغه پوهنتون دا هم لیکلي، چې دغه پروګرام په افغانستان کې د امریکايي پوهنتون اساسي ارزښتونو ته په کتو، چې پکې د بیان ازادي، کثرتیت، ازاده څېړنه، مساوي فرصتونه، فردي حقونه، زغم، شخصي، مسلکي او احترامانه چلند شامل دي.
د افغانستان امریکايي پوهنتون زیاته کړه، چې دا پروګرام یوازې د هغو زده کونکو لپاره ډیزاین شوی چې په افغانستان کې اوسېږي او هغه زده کونکو چې له نورو هیوادونو څخه نوم لیکنه کوي د منلو وړ نه دي.
طالبانو په میلیونونو نجونې ښوونځي او پوهنتون ته له تګ څخه منع کړي دي او په افغانستان کې ښځې او نجونې په سختو شرایطو کې ژوند کوي.
د طالبانو د لوړو زده کړو وزارت په (۲۹ قوس ۱۴۰۱) اعلان وکړ، چې په پوهنتونونو کې د نجونو زده کړه تر بل خبرتیا پورې ځنډول شوې ده.
دغې ډلې له شپږم ټولګي او تر پوهنتونه د نجونو پر زده کړو د بندیز پر ضد داخلي اعتراضونه او په دې برخه کې د نړۍوالو فشارونه له پامه غورځولي دي.
د دې ډلې چارواکو ویلي دي، چې لا هم په افغانستان کې د نجونو د زده کړې لپاره د شریعت له نظره مناسب وضعیت نه شته.
د طالبانو د کورنیو چارو وزارت لومړی مرستیال محمد نبي عمري د دغې ډلې د کورنیو چارو وزارت د ویاندویانو د وړتیا لوړونې د ستراتیژیک سمینار پر مهال په خپله وینا کې وویل، چې امریکایان په افغانستان کې د شعیه او سني مذهبو د پیروانو تر منځ اختلاف ته لمن وهي.
نوموړي دغه څرګندونې د دوشنبې په ورځ (د مرغومي ۱۸مه) د دغې ډلې د کورنیو چارو وزارت د ویاندویانو د ظرفیت لوړولو ستراتیژیک سمینار پر مهال کړې دي.
د طالبانو تر واک لاندې باختر خبري اژانس د طالبانو د کورنیو چارو وزارت لومړی مرستیال محمد نبي عمري یوه ویډیو خپره کړې، چې نوموړي پکي ویلي:« زموږ پر اهل تشعیو وروڼو باندې کله ناکله بریدونه کیږي دا زه پر دغه دریځ وایم او دا یوازې او یوازې د امریکایانو پلان دی، هو په دې کې شک نه شته چې ملګري ورسره دي.»
د طالبانو دغه امنیتي چارواکي که څه هم د داعش نوم نه دی اخیستی؛ خو داعش په افغانستان کې د شعیه ګانو پر ډله ییزو ټولیدنو، تکیه ګاو او جوماتونو باندې د اکثرو بریدونو پړه پر غاړه اخیستې ده.
خو د طالبانو د کورنیو چارو وزارت دغه چارواکی همداراز وايي؛ امریکایان او ملګري یې غواړي د شعیه او سني تر منځ اختلاف رامنځته کړي.
دغه طالب چارواکي یادې څرګندونې په داسې حال کې وکړې، چې دوه ورځې وړاندې د کابل په لویدیځ دشت برچي سیمه کې د مسافرو پر یوه بس موټر چاودنې له امله ۲۵ کسانو ته مرګ ژوبله واوښته او د یاد برید پړه داعش ډلې پر غاړه واخیست.
د کندهار يو شمېر ولسواليو اوسېدونکې او کروندګر اوږدې وچکالۍ ناهيلې کړي او له طالب مسوولينو څخه په تکراري ډول د اوبو د بندونو د جوړېدو غوښتنه کوي. د کندهار انار، انګور، انځر خورا مشهور دي؛ خو اکثره باغ لرونکي موسمي مېوې هم کري.
د کندهار پنجوايي، ژړې او ارغنداب ولسوالیو کروندګر او باغ لرونکي وايي، چې سږکال يې د اباد او سمسور فصل لپاره تمه نه شته.
د دوی په خبره؛ اوږده اوچکالي، په ولسواليو کې د اوبو کوچنيو بندونو نه شتون او په ډېرو سېمو کې ژورې څاه ګانې د اوبو د سطحې د کښته کېدو لامل شوي دي.
باغ لرونکې وايي، چې طالب مسوولين نه ورته د اوبو د کوچنیو بندنو د جوړېدو پلان لري او نه هم د هغو ژورو څاه ګانو او برمو مخه نيسي، چې د سولري هېندارو په مرسته اوبه د ځمکې له تل څخه را وباسي.
د کندهار د طالبانو د کرنې رياست د ترويج مدير عبدالغفور هم مني، چې وچکالۍ او د اوبو لویو برمو تر ځمکې لاندې د اوبو سطحه ټيټه کړې ده.
نوموړي وايي، چې په یو شمېر ولسواليو کې د کوچنيو بندونو د جوړېدو پلان شته او تمه لري، چې په جوړېدو به يې تر يوې اندازې د کروندګرو د اوبو د نه شتون ستونزه حل شي.
هغه ونه ويل، چې دغه بندونه به څه وخت او په کومو سېمو کې جوړ شي.
د افغانستان په ډېرو سېمو کې د کروندګرو او باغ لرونکو تر څنګ ان خلک پاکو اوبو ته هم لاس رسی نه لري.
د وچکالۍ او د اوبو د کوچنيو بندونو د نه شتون ستونزه د افغانستان په ډېرو سېمو کې موجوده ده.
افغانستان چې اوسمهال له سختو اقتصادي شرایطو سره هم مخ دی، د ډېرو مرستندویه نړۍوالو ادارو د راپورونو له مخې دغه هېواد به تر راتلونکو څو کلونو پورې د ستر بشري ناورین شاهد وي.