له افغانستان څخه راپورونه وایي، چې نن د کابل ښار په دشت برچي کې تر چاودنې څه مهال مخکې د بلخ په مرکز مزار شریف کې هم چاودنه شوې ده. تر اوسه په دواړو چاودنو کې د مرګ ژوبلې کره شمېر مالوم نه دی. په ورته مهال ازادۍ جبهه د کابل په خیرخانه کې پر طالبانو د برید ادعا کوي.
ویل کېږي د مزار شریف د څلورمې حوزې په بلخ دروازه کې دا چاودنه د ښخ شوي ماین له امله شوې ده.
ځینې شاهدان وايي، طالبانو هغه کسان ونیول چې غوښتل یې د پېښې انځور یا ویډیو وکړي.
پر مزار شریف سربېره د کابل په دشت برچي کې هم چاودنه شوې چې لا یې د مرګ ژوبلې کره مالومات نشته.
په ورته مهال ازادۍ جبهې د کابل په خیرخانه کې د طالبانو پر امر باالمعروف د برید خبر ور کړی او ویلي یې دي چې درې طالبان یې وژلی او دوه یې ټپي کړي دي.
له یوې اونۍ په کم وخت کې دا څلورمه چاودنه ده چې په کابل کې کېږي.
شپږ ورځې وړاندې په دشت برچي کې د چاودنې له امله پنځه کسان ووژل او ۱۵ ټپیان شول.
درې ورځې مخکې هم د کابل الوخېلو کې په مارسیدیس موټر کې چاودنه شوې ده او طالبان وايي درې کسان پکې وژل شوي دي.
د داعش د تېرو دوو چاودنو مسوولیت منلی دی.
له ډېرو ورځو په مېډيا دا خبر خپريږي چې په کابل ښار کې د امر بالمعروف محتسبينو ښځې د بې حجابۍ په تور نيولې دي او قضایي ارګانو ته یې سپارلې دي. په دوی الزام دی چې په اسلامي ټولنه کې بې حجابی خپروي.
په ټولو رسنيو کې دا فقط يو خبر يو غږ نه دی، بلکې په کابل کې د ښځو د ژوند ژواک تعليم او روزګار معاش او د ګرځېدو په هکله د طالب چارواکو سختي او مزاج ښکاره کوي چې له دې د زوړ او نوي طالب څرګندونه هم اسانه شي.
پرون اونن طالب کې څه فرق نشته د وړومبنۍ تجربې په رڼا کې نوی پرده پوښ انداز دی نور خو که د نړۍ په عېنکو ورته وکتل شی نو!!
""ګل په ګلشن کې ولاړ څيرې ګريوان هغسې دی""
خو--!!
څيرې ګريوانونه د حجاب په حکم کې پټ دي ښکاري نه، خو ټولې نړۍ ته معلومه ده چې په افغانستان کې د جينکو په تعليم پابندي ده، مکتبونه پوهنتونونه تړل شوي دي او د کابل د ښځو په لباس اوسنی د بې حجابۍ تور او د امربالمعروف د محتسبينو کاروايي د يوې لړۍ کړۍ ده، چې د کابل ډېر پخوانی غږ رايادوي!!
"کابل چې سور وو نو تک شين وو
خو چې شين شو
داسې سور شو
چې سره یې هم ګوته په غاښ کړل"
سور سپين او شين دا دی اوس تور پټکیو او سپينو جامو په خپل خپل وار څه عجيبه عجيبه لوبې وکړې،هره لويه لوبه کابل نړيوالو ته سواليه نښه جوړه کړې ده او جواب یې څه موده پس هم نړيوال ورکوي، ځکه چې مېدان د افغانانو دی لويه لوبه پکې د نړيوالو ده- د پوښتنو جوابونه هم له هغوی سره دي.
دا اوس چې د ښځو په لباس کوم اعتراض راغلی دی نو د طالبانو د وړومبنۍ دورې ياد تازه کوي. په هغه دوره کې ښځه ذات په شټل کاک بورقه کې هم په لښتو ووهل شوه، چې پټ مخ د بازار د ګرځېدو ګرځنده سزا وه، نن خو محتسبينو سره دا جواز بهانه خو شته چې ښځه لوڅ مخ ده او جامې یې د اسلامي تهذيب خلاف دي. ټولنې ته د بې حجابۍ ترغيب ورکوي.
د وړومبني او دوېم دواړو دورونو د کابل مور خور لور سزاواره وه چې دا ولې د حوا لور افغانستان کې نشته او دا هېواد د ادم د زامنو دی، یا لکه چې د استازانو صاحبانو کور کې زنانه نشته، خو روستو معلومه شوه چې څوک د افغانستان د لور نه قلم کتاب د ګناه په توګه اخلي د هغوی خپلې لوڼه په نورو هېوادونو کې تعليمونه حاصلوي.
دا ټوکه د پاکستان بنسټ پالو ګوندونو هم کړې ده چې د افغانستان جهاد او فساد دواړو برخو کې یې شاګردان اخوا ليږلي وو او ډېر پکې ژوندي ورک دي، څه نوم ورکي شهيدان شوي دي خو خپل زامن لوڼه یې د امريکا يورپ د پوهنتونونو نه فارغ التحصيل د پوره اسنادو سره راغلي دي او په لويو ادارو کې په اهمو چوکیو ناست دي.
د سوات او دير زلمي چې د مولانا صوفي محمد او فضل الله سره جهاد له تللي وو د هغوی مېندې نن هم ورک جهاديان بچي ژاړي او بيا ځانله دا تسلي ورکوي چې بچي مو جنت ته تللي دي.
اوس چې کابل بيا د طالبانو لاس ته وسپارل شو نو په نوي طالب کې کله کله زوړ طالب راښکاره شي او ټول زور ښځې ذات ته راشي چې هم یې په بورقه پړده کې په لښتو وهي او هم ورله اوس په لباس د بې حجابۍ تور لګوي چې ټولنه ترې د بې حجابۍ اثر اخلي.
د کابل د جينکو په تعليم بندېز خو اوس عادي کار شو، ټولو نړيوالو په خپل خپل ځای طالبانو باندې زور راوړ خو مټ یې ورله تاو نه کړ، چې په دې خبره یې پوهه کړي، چې د کوم قام لوڼه د تعليم نه محرومه پاتې شي او د سبا مور شي نو د بچي د تش خوب غېږه خو درسګاه نشي کېدی او چې چرته د يو هېواد چارواکي د ښځو د لباس په معامله کې ونښلي او فقط ښځه ورته د ټولنې د بې حجابۍ سوب وښکاري او د اسلامي تهذيب خطره پکې ګوري نو د سعودي عرب اسلامي نظام ته به څه وایي.
اوس خو د سعودي په اسلام کې هم د ښځې د نوې دنيا بدلون کې د کور او ګور تصور ختم شو، د نړۍ په دغوټولو بدلونونو کې که د کابل د طالبانو په لاس د پوليو څاڅکي د ماشوم په خوله کې باتصويره روا شول، نو د ښځو په لباس دومره حده پورې انتها پسندي ولې کيږي چې ترمنځه یې د پښتني کلتور روايات هم امربالمعروف محتسبينو په خپلو احکاماتو يووړل او ښځې زنداني شوې چې اوس به قضایي واکمنو ورته څه فېصله کړې وي، که ضمانت یې ورکړی وي يا نوره سزا ' خو هغه کار وشو چې يو سړي چغې وهلې مار دی مار--- خلکو رامنډې کړې چې مار وخوړې??
سړی جواب ورکړ: مار مې په سينه تېر شو خوړلی یې نه يم خو د مار دا لاره مې خوښه نه شوه.
د کابل چارواکو چې د ښځو پر ضد په لباس کوم تور ولګاوه او بيا یې لکه د ملزمانو ونيولې، نو دا عمل د نور تېز عکس العمل لاره جوړوي، ځکه چې د چا د کور تورسرې د اوسپنې پنجرې ته ورسېږي نو د کور څښتن به څه تصور کوي.
د طالبانو په کابل د وړومبنۍ دورې احکامات د سړو د ږيرو په حقله وو چې د ږيرو ناف به یې ورله کولو چې تر پېښور پورې یې اثرات رارسېدلي وو.
ما يو ورځ په پېښور کې د زوړ تېر شوي دور د کابل يو ملګری وليد ما نه پېژانده، هغه مسکي مسکي کتلو کې ماته غاړه وتو، له پېژندګلو نه پس یې زما د پوښتنې نه وړاندې وویل!!
دا زما په مخ د طالبانو ږيره ده زما نه ده-
دا هاغه ورځې وې چې دلته په پښتونخوا کې د بنسټ پالو حکومت و، په موسيقۍ پابندي وه، په سړکونو اشتهاراتي غټ غټ بورډونو باندې د جينۍ تصوير و په هغه د سياهی تور رنګونه اچول شوي وو، د ګاډو ټېپونو د سندرو په ځاې نعتونه غږول.
دغه شان حالاتو په وړومبني او اوس دویم دور هم سندر غاړو فنکارانو ته په خوله لاسونه کېښودل، د موسيقۍ الات یې ورله مات کړل، حالانکې د فنکار په وړاندې د هغه الات ماتول لکه په اور سېځل داسې وي؛ لکه د پلار په وړاندې د بچي وژل دي خو !!
""دا د تاريخ جبر دی او جبر نازولی دی""
زمونږ فنکاران او روښان فکره خلک چې هر څوک د تاريخ د جبر تبر ووهي نو د خپلې خاورې نه ووځي، خو افغان فنکاران چې ديخوا د زړو پخوانو انصارو خوا ته پناه ته راغلل نو د غېر قانوني په تور پوليسو ونيول او زنداني یې کړل او چې په زوره یې د پولې اخوا اړول نو هغوی حېران و چې څه وکړي، يو خوا ډانګ و بل خوا پړانګ.
پښتون افغان د تاريخ جبر په بېلا بېلونو مونو وهلی او ځپلی دی. دلته داسې وختونه مونږ هم ليدلي دي چې د طالبانو استازانو د خپلو شاګردانو تقليد کولو د کابل طالبان د خپلو استازانو نه زيات تېز وو ځکه نو دلته یې استازانو د سېکولر پاکستان ږيرې هم د ګېډو نه رابهر کړې.
په دې حقله د پاکستان سيکولارزم او بنياد پرستي د وخت او د حالاتو د ضرورت تر مخه خپل شکلونه زر بدلوي. د شاګردانو او استازانو دغه تعلق زمونږ پښتونخوا هم ليدلی دی چې سندرغاړي یې نعت خوانان شول او د سوات سندرغاړې هنر مندې حلالې شوې.
جنګونه' انقلابونه' جهادونه' فسادونه هر څه ښځه ذات د ټولو نه زياته ژړوي، ځوروي د مور خور لور او کورودانې په صفت په هره رشته کې ښځه ذات ژاړي او ګزار هم په دوی کيږي ځکه چې تور تهمت الزام په زنانه تورسرې په اسانه لګېدی شي او دغېرت په نوم یې وژني.
بل خوا داسې کارونه کلتور د مذهب په ضد دروي، حالانکې پښتو او مذهب د يوبل سره جوخت دي، خو مذهب او رياست د يو بله جدا ساتل دي، ځکه چې په رياست کې د هر مذهب د هر قوم او ځانله ځانله ژبې ويونکي ژوند کوي، نو په زوره په چا رياست د مذهب احکامات ورمنلی نشي، لکه د کابل طالب چارواکي چې په زوره د چا ږيرې اوږدولو او د زنانه لباس په خپل ناف د جوړولو حکم ته اسلامي قانون وایي.
د جينکو په تعليم باندې بندېز لګوي او د افغانانو ټولنې ته فقط د سړو ټولنه وایي، خو هغه د مذهب استازان چې د شريعت اسلامي احکامات فقط ښځو باندې مسلط کوي ښځې ته دې په دې شعر کې هم وګوري-----!!
وجود زن سےہے تصویر ِکائنات میں رنگ
اِسی کے ساز سےہے زندگی کا سوزِ دروں
یادونه: دا لیکنه د لیکوال خپل نظر دی او د افغانستان انټرنشنل پښتو سیاست نه منعکسوي.
د کابل لوېدیځ کې اوسېدونکي وايي، نن ځايي وخت څه باندې درې بجې په دشت برچي کې چاودنه وشوه. تر اوسه د دې چاودنې د ډول او مرګ ژوبلې په هکله مالومات نشته.
افغانستان انټرنشنل ته د دې چاودنې رسېدلو ویډیوګانو کې د خلکو وارخطايي ښکاري او هم لیدل کېږي چې څو کسان پر ځمکه پراته دي.
طالبانو هم لا په دې هکله څه نه دي ویلي.
نږدې اونۍ مخکې هم دې سیمه کې په کاسټر موټر کې چاودنه شوې وه چې له امله یې پنځه کسان وژل شوي او تر ۱۵ ټپیان و.
داعش د هغې چاودنې مسوولیت منلی دی.
ایکسپرېس ټربیون وايي، مولانا فضل الرحمان ملا هبت الله اخوندزاده ته د اسلام اباد دا پیغام رسولی چې اسلام اباد او ټي ټي پي کې دې یو غوره کړي. دا رسنۍ زیاتوي، دې لیدنه کې په پاکستان کې د سولهییزو ټاکنو او له اسلام اباد سره د ټيټيپي د خبرو د بیا پیلولو لپاره د هڅو ډاډ ورکړل شوی.
ایکسپرېس ټریبیون د خپلو سرچینو په حواله وايي، مولانا فضل رحمان طالب مشرانو ته دا پیغام هم رسولی چې د تحریک طالبان پاکستان د مسلې له حل پرته به خپلمنځي اړیکي پرمختګ ونه کړي.
د دې رسنۍ له مخې، ښايي په نږدې وخت کې د اسلام اباد او تحریک طالبان ترمنځ اعلان شوی یا نا اعلان شوی اوربند پیل شي.
اسلام اباد طالبانو تورنوي چې د پاکستان ضد طالبانو ته یې پنا ور کړې ده.
افغان طالبان د دې ادعا ردولو سره وايي چې په افغانستان کې د داعش بریدونو کې پاکستاني او تاجکستاني وګړي ښکېل دي.
ویل کېږي د ملا هبت الله او فضل رحمان په لیدنه کې طالبانو په افغانستان کې د داعش خراسان ډلې په لمنځه وړلو کې د پاکستان د رول لوبولو او په چمن له ویزو پرته د تګ راتګ غوښتنه کړې ده.
پرون ځینې نورو رسنیو هم راپور ور کړ چې ملا هبت الله اخوندزاده او مولانا فضل رحمان سره لیدلي دي، خو دې رسنیو د دې لیدنې نور جزیات نه درلودل.
ایسکپرېس ټریبیون وایي، د دغې لیدنې همغږي د طالبانو د بلخ والي حاجي یوسف وفا کړې وه.
کابل ته د مولانا فضل رحمان تر سفر مخکې د طالبانو د کندهار والي ملا شیرین هم اسلام اباد ته تللی و. ویل کېږي ملا شیرین له فضل الرحمان سره ژمنه کړې وه چې له ملاهبت الله سره لیدلی شي.
د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس په اېکس پاڼه د طالبانو کورنیو چارو وزارت د سرپرست سراج الدين حقاني له قوله لیکلي چې په افغانستان کې فعالې رسنۍ باید د نورو تر اغېز لاندې فعالیت و نه کړي. هغه کومه ځانګړې رسنۍ او یا پېښه نه ده یاده کړې چې د نورو اغیز پکې څرګند وي.
دغه اژانس وړاندې لیکلي چې حقاني دا څرګندونې نن پنچ شنبه (د مرغومي ۲۱مه) په کابل کې د طالبانو له حکومتي وياندويانو سره د خبرو پر مهال وکړې.
اژانس د طالبانو کورنیو چارو د سرپرست له قوله لیکلي، چې سراج الدین حقاني له ټولو ویاندویانو غوښتي چې له ټولو دولتي او خصوصي رسنيو سره ښه همغږي ولري او اړوند معلومات پر وخت ورسره شریک کړي.
د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد څو ورځې وړاندې رسنیو ته ویلي و چې د افغانستان د رسنیو قانون د توشیح لپاره د دې ډلې مشر ته استول شوی او هغه به تر خپلې ارزونې وروسته د دې قانون په هکله پرېکړه وکړي.
ذبیح الله مجاهد زیاتوي، دا قانون د اطلاعاتو او کلتور، د امربالمعروف او عدلیې وزارتونو تر ارزولو وروسته ملا هبت الله اخوند ته استول شوی.
واک ته د طالبانو تر رسیدو وروسته دغې ډلې د نورو برخو تر څنګ په رسنیو هم ډیر شمېر بندیزونه لګولي او د دوی ټيټ پوړي کسان او د استخباراتو اداره تل ژورنالستان د خبر جوړولو او خپرولو پر وخت ځوروي او بندیانوي یې.
تر دې وړاندې له خبریالانو د ملاتړ سازمانونو پر طالبانو نیوکې کړې وې چې د افغانستان د رسنیو قانون له هره اړخه بشپړ او د بیان ازادۍ له حق څخه پکې ملاتړ شوی او هر څه په سم ډول بیان شوي، نو د دوی په خبره، اړتیا نشته چې طالبان پکې نوي بدلونونه راولي.
د خبریالانو ملاتړ سازمان هم د ۲۰۲۳ میلادي کال په کلني راپور کې د طالبانو د حاکمیت له پیل څخه تر اوسه پورې په رسنیو د طالبانو د ۱۴ بندیزونو د لګېدو خبر ورکړی.
د دغه راپور له مخې، په دغې موده کې څه باندې ۳۰۰ رسنیو خپل فعالیتونه بند کړی او پاتې نورو یې د سختو اقتصادي شرایطو او بندیزونو له امله خپل کارکوونکي کم کړي دي.
د طالبانو تر واک لاندې ملي راډیو ـ ټلویزیون د پنج شنبې په ورځ (مرغومي ۲۱مه) خبر ورکړی چې د پنجشېر د زمرودو ۱۵۱۹ قیراطه یې په ۱۹۸ زره او ۲۰۰ ډالر پلورلي. په پنجشېر کې د طالبانو د کانونو او پټروليم اداره وايي چې دغه زمرود د داوطلبۍ په لسم پړاو کې پر سوداګرو پلورل شوي دي.
د طالبانو د چارواکو په وینا، د داوطلبۍ په نهم پړاو کې یې ۲ زره ۷۴۶ قیراطه زمرود په ۸۰ زره ډالرو پلورلي وو.
طالبانو د ۱۴۰۲ کال د زمري د میاشتې له نیمایي څخه د پنجشیر ولایت په حصه اول ولسوالۍ کې د زمرود کان کیندنه پیل کړه. طالبانو هغه مهال اعلان کړی و چې د کانونو او پټرولیم وزارت ۲۰۰ د زمرودو کان کارګرانو ته یې د کار جوازونه ورکړي دي.
د پنجشیر لپاره د طالبانو د کانونو او پټرولیم مشر مولوي محمد قاسم امیري وايي د تازه ترسره شوې سروې له مخې یې د دغه ولایت په پریان او دره ولسوالۍ کې هم د زمرودو کانونه موندلي او نمونې یې کانونو وزارت ته د معلوملو لپاره لیږلې دي.
د طالبانو د شمېرو له مخې، په پنجشېر کې د زمرود ۷۵۰ کانونه ثبت شوي او له دغه شمېر یې «۵۰۰ یې فعال دي».
واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته له افغانستان سره بهرنۍ مرستې کمې شوې، دغې ډلې د خپلو مالي اړتیاوو د پوره کولو لپاره د دوامدار عاید د یوې سرچینې په توګه د کانونو او قیمتي ډبرو په استخراج باندې پانګونه وکړه.
