د هند د بهرنیو چارو وزیر سوبر امانیام جی شنکر د دوشنبې په ورځ د ایران د بهرنیو چارو له وزیر امیر حسین عبداللهیان سره په کتنه کې د افغانستان پر وضعیت خبرې وکړې. دوی په یوې خبري غونډې کې وویل، چې د افغانستان د ثبات او امنیت په اړه به خپلو روانو خبرو ته دوام ورکړي.
د هند د بهرنیو چارو وزیر ویلي، چې له خپل ایراني سیال سره یې د افغانستان په اړه لنډې خبرې کړې دي.
دوی دغه راز د چابهار بندر له لارې منځنۍ اسیا او افغانستان ته د هند د ټرانزیټي لارې پر پراختیا هم خبرې وکړې.
د ایران د بهرنیو چارو وزیر امیر حسین عبداللهیان پر خپلې اېکس پاڼې لیکلي، چې په دې کتنه کې د شانګهای د همکاریو د سازمان او برېکس د دوه اړخیزو او څو اړخیزو اړیکو د پراختیا، د ستراتیژیکو اړیکو وضعیت، د چابهار بندر د پراختیا او اهمیت په اړه خبرې شوې دي.
د هند د بهرنیو چارو وزیر هم په دغه خبري غونډه کې اعلان وکړ، چې د هند حکومت پرېکړه کړې چې په خپله نوې تعلیمي ستراتیژۍ کې پارسي ژبه د هند له ۹ کلاسیکو ژبو څخه یوه کړي.
د کندهار ولایت ځينو کورنیو له افغانستان انټرنشنل ـ پښتو سره په اړیکه کې ویلي، چې د طالبانو تر کنټرول لاندې مدرسو او دیني مرکزونو کې یې ماشومانو ته په اردو ژبه د جهاد زده کړې ورکول کیږي.
د یادو کورنیو له خوا افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته په رالیږل شویو عکسونو او ویډیوګانو کې لیدل کیږي، چې دغو ماشومانو عمرونه د ۸ او ۱۴ کلونو ترمنځ دي، خولۍ یا پګړۍ یې پر سر تړلي او پر دیني زده کړو بوخت دي.
د دغو کورنيو په خبره؛ د دوی ماشومان د تعلیم الاسلام په نوم د یوې مدرسې ترڅنګ په نورو دیني مرکزونو کې زده کړې کوي.
د تعلیم الاسلام مدرسې مشري د طالبانو د مشر هبت الله اخوندزاده یو سلاکار محمد عمر خطابي کوي.
د تعلیم الاسلام ديني مدرسه د شاوخوا ۱۷ کلنو راهيسې په درې څانګو کې په کندهار کې فعالیت کوي او داسې ښکاري، چې په اردو ژبه جهادي زده کړو ورکول یې د طالبانو له واکمنۍ وروسته پیل کړي وي.
محمد عمر خطابي په هلمند او اروزګان ولایتونو کې هم مدرسې او راډیوګانې لري او په دغو مدرسو کې په سلګونو هلکان او نجونې زده کړې کوي.
همدا راز افغانستان انټرنشنل - پښتو له تعلیم الاسلام مدرسې له تدریسي بهیر څخه ځینې ویډیوګانې تر لاسه کړي، چې پکې د مدرسې یو ملا خپل شاګردانو ته د جهاد او غیر اسلامي ملتونو په باب خبرې کوي.
د افغانستان په سويلي ولایتونو کې تر ډېره د مدرسو نصاب د پاکستان، هند او بنګله دېش نصاب ته ورته والی لري او د عصري علومو زده کړې نه ورکوي.
د ۱۴۰۰ کال په زمري میاشت کې واک ته د طالبانو تر رسېدو وروسته د نویو دیني مدرسو جوړول او پرانیسته د دغې ډلې له لومړیتوبونو څخه بلل کیږي او د هېواد په کچه د مدرسو په شمېر کې په بې سارې توګه ډېروالی راغلی دی.
د طالبانو د پوهنې وزارت د شمېرو له مخي؛ اوسمهال په افغانستان کې نږدې ۲۰ زره دیني مدرسې او مرکزونه فعالیت کوي چې چارې یې تر ډېره د طالبانو یا د هغوی د پلویانو له خوا پر مخ وړل کیږي.
په کندهار کې د طالبانو د پوهنې رياست یوه چارواکي ويلي، چې د ديني مدرسو جوړول د دغې ډلې لومړیتوب دی او د وخت په تېرېدو سره به یې شمیر لاپسې ډېر شي.
له کندهار څخه ځینې سرچينې وایې، چې د طالبانو د ريس الوزرا اقتصادي مرستيال ملا برادر، قاضي القضات مولوی عبدالحکيم حقاني او د فاع وزارت مرستیال ملا فاضل په ګډون یو شمېر طالب چارواکو په دغه ولایت کې د خپل نفوذ د ډېرېدو په موخه ديني مدرسې جوړي کړي، چې تر ډېره د ماشومانو او ځوانانو افراطي کولو ته لار هواروي.
د طالبانو ډېری مشران په پاکستان کې د حقانيه دارالعلوم څخه فارغ شوي او مدرسې د دغه ډلې په فکري دریځ کې خورا مهم ځای لري.
