د پاکستان تحریک انصاف ګوند وویل، چې د دغه ګوند غړي به په ملي اسمبلۍ کې د اتحاد سني شورا سره یو ځای شي څو اکثریت ترلاسه کړي او حکومت جوړ کړي. دغه راز؛ د شیعه وحدت مسلمین ګوند هم له دغه ایتلاف سره یوځای شوی دی.
د تحریک انصاف سرپرست مشر ګوهر علي خان د دوشنبې په ورځ (د سلواغې په ۳۰ مه) وویل، چې د ګوند هغه کاندیدان چې د فېبرورۍ د اتمې نېټې په انتخاباتو کې د ازادو کاندیدانو په توګه بریالي شوي؛ په قومي اسمبلۍ، پنجاب او خیبر پښتونخوا ایالتي اسمبلۍ کې به د سني مذهبي شورا سره یوځای شي.
ګوهر علي خان د سني اتحاد د شورا له مشر صاحبزاده حامد رضا او د اخوان المسلمین د شورا له سکرتر جنرال راجا ناصر عباس سره په ګډه خبري غونډه کې وویل، چې د تحریک انصاف ګوند له ملاتړه برخمنو خپلواکو نوماندانو خپل غوښتنلیکونه ولسي جرګې ته سپارلي دي ترڅو د سني اتحاد شورا سره یوځای شي.
د پاکستان د انتخاباتو د قانون له مخې؛ د پارلمان له ۳۴۲ غړو څخه یوازې ۲۷۲ غړي د خلکو په مستقیمو رایو ټاکل کېږي.
دغه راز؛ په ملي شورا کې د ښځو لپاره ۶۰ ځانګړې څوکۍ او د غیرمسلمانانو لپاره ۱۰ ځانګړې څوکۍ به د هغو ګوندونو تر منځ وویشل شي، چې د ټولو رایو د تناسب له مخې په ټاکنو کې یې له پنځه سلنې زیاتې رایې ګټلې وي.
تحریک انصاف ګوند، چې د یوه سیاسي ګوند په توګه په ټاکنو کې برخه نه وه اخیستې او اوس هڅه کوي، چې په ملي اسمبلۍ کې د خپلو غړو لپاره سیاسي چتر پېدا کړي او د ښځو او مذهبي اقلیتونو لپاره ځانګړې څوکۍ واخلي.
د دغه ګوند مشر په خپل خبري کنفرانس کې ادعا وکړه، چې په ملي اسمبلۍ کې يې ۱۸۰ څوکۍ ګټلي او په پنجاب او خيبر پښتونخوا ايالتونو کې يې هم اکثريت ګټلی دی.
د لومړي وزارت څوکۍ ته د تحریک انصاف کاندید عمر ایوب هم وویل، چې د حکومت له جوړېدو وروسته به د عمران خان او د هغه د مېرمنې بشرا بي بي خوشې کېدل د هغه د حکومت لومړیتوب وي.
د سني اتحاد د ښي اړخه ګوند سربېره، چې د پاکستان اکثره سني عالمان په کې شتون لري؛ د مجلس وحدت المسلمین ګوند چې د پاکستان له شیعه علماو څخه جوړ دی د ښي اړخه ګوند دی، چې له عمران خان سره یې هم اتحاد وکړ.
له بلې خوا؛ د پاکستان پيپلز ګوند او نواز مسلم ليګ ګوند چې تېره اونۍ د حکومت جوړولو لپاره ایتلاف جوړ کړ، چې تر اوسه د ایتلافي حکومت د جزیياتو په اړه موافقې ته نه دي رسېدلي.
د لومړي وزارت څوکۍ ته د شهباز شریف د کاندیداتورۍ په ملاتړ سره پیپلز ګوند په حکومت کې د ګډون لپاره لېواله نه دی او یوازې اصف علي زرداري ته د ولسمشر د څوکۍ غوښتنه کوي؛ خو د مسلم لیګ نواز څانګه په حکومت کې هم د پیپلز ګوند د ګډون غوښتونکي دي.
د پښتو غزل بابا “حمزه شینواری” ؛ هغه د پښتو ژبې یو غزلبول شاعر و، چې د پښتونخوا په لنډي کوتل کې زېږېدلي، پایېدلی او هملته دفن شوی دی. نوموړی په قوم شینواری او د پښتو ژبې یو له هغو نوموتو شاعرانو دی، چې په پښتو ژبه کې یې غزل په پښتني رنګ بیان کړی دی او که ووایم، چې غزل یې پښتون کړ نو ډېره لویه او له منطقه لېرې دعوه به مې نه وي کړې.
نوموړی په ۱۹۰۷ میلادي کال په سپټمبر میاشت کې د خیبر په لنډي کوتل کې زېږېدلی دی، پلار یې ملک بازمير نومېده چې د خپلې قبيلې له مخورو سپين ږیرو څخه و.
هغه لومړنۍ زده کړې په لنډي کوتل کې وکړې او لا به منځنیو زده کړو ته نه و رسېدلی چې زده کړې یې پرېښودې، هغه د خپلو زده کړو د پرېښودو علت د یوه ښوونکي ناسم چلند بیان کړی دی.
هغه له ښوونځي څخه د زړه ماتېدو يادونه په يو شعر کې هم کړې او ويل يې چې د ښوونځي زنګ پرې داسې بد لګېده، لکه د اسرافيل شپېلۍ چې غږیږي.
هغه خپله لومړنۍ شاعري په اردو ژبه پیل کړه؛ خو بیا یې د خپل پیر سید عبدالستار پاچا په مشوره او لارښوونه یې په پښتو ژبه شاعري پیل کړه.
حمزه او پښتو شاعري:
که چېرې په پښتو شاعرۍ کې د حمزه شینواري ونډه څېړو ښايي د یوې کوچنۍ مقالې له وسې بېرون خبره وي، ځکه حمزه شینواري د پښتو غزل ته نوی رنګ ورکړی، نوي استعارات، تشبهات او پښتني رنګ یې د غزل برخه وګرځوله او هماغه و، چې د پښتو د غزل بابا لقب ورکړل شو.
ستا په اننګو کې د حمزه د وینو سره دي
ته شوې د پښتو غزله ځوان زه دې بابا کړم
په پښتو ادب کې د حمزه بابا شاعري ځانگړی او لوړ ځای لري. د هغه شاعري د زړې او نوې شاعرۍ يوه گډوله گڼل کېږي او تر ډېره یې د پښتو شاعرۍ ته نوی روح ورکړی دی.
هغه د پښتو شعر دوديزه او کلاسيکه لار خپله کړې؛ مګر د نوي پښتني رنګ په ورکولو سره یې په نوي انداز غزل لیکلی، چې دې چارې په خیبر کې د ادبي سبک یو نوی انداز را وټوکاوه.
په دې ډول ارواښاد حمزه پښتو غزل کې نوي اندونه او نظرونه وړاندې کړي او د خپل وخت د پښتو غزل دوران يې بشپړېدو پورې رسولی.
هغه څه له پاسه ١٣٠٠ غزلې ليکلې او کليات يې په څلورو ټوکونو کې خپاره شوي دي.
تورې سترگې مې د يار زړه ته په ځير دي
بــيــا حــبــشــو پــه کــعـبــې تـړلــی لام دی
حمزه او پښتو ډرامه:
حمزه شینواري د فلمي اداکارۍ یوه ناکامه هڅه هم کړې ده؛ خو حمزه شينواري تر ٢٠٠ زياتې نندارې (ډرامې) ليکلې دي، چې ډېری يې د پېښور راډيو له خوا خپرې شوې دي.
رفيق غزنوي په ١٩٤١ ز کال د لومړني پښتو فلم ليلا مجنون د کيسې، سندرو او ډيالوگونو د جوړولو وړانديز حمزه شینواري ته وکړ او حمزه شنیواري هم دا وړاندیز ومانه، چې له امله یې د پښتو ژبې د لومړني لیکوال ویاړ امیر حمزه شینواري ته په برخه شو.
تر دې وروسته د يوسف خان او شېربانو فلم هم جوړ شو او بيا يې د پېغلې او علاقه غیر غوندې د فلمونو کيسې هم وليکلې.
حمزه شینواري نه یوازې دا چې په پښتو غزل کې یې غوره نوم ګټلی بلکې د پېښور راډیو پښتو راډيويي ډرامو سبک یې بدل او مطلق د پښتني کلتور پر بنسټ یې پښتو ډرامې ولیکلې.
د حمزه شینواري اثار:
که څه هم په پښتو ژبه کې حمزه شینواری په غزل مشهور دی؛ مګر نوموړي په بېلابېلو ورځپاڼو او مهالنيو کې بېلابېلې څېړنيزې ليکنې خپرې کړې، ډېرې منظومې او نثري ترجمې يې هم کړي دي. لکه؛ د اقبالياتو او د ژوند په وروستيو کلونو کې يې د نهجل البلاغه په نوم د ژباړې يو کتاب، چې د علي رضي الله تعالی عنه تقريرونه او ليکونه دي، چاپ شوی دی.
نوموړي تر شلو ډېر د شاعرۍ، څېړنې، تصوف او د لیکونو د تبادلې کتابونه لیکلي او په اردو ژبه یې لس کتابونه تر دا مهاله چاپ شوي دي.
د حمزه شینواري د کتابونو نومونه:
د زړه اواز، يون، بهير، پري وونې، سپرلی په اينه کې، د خيبر وږمې، ژوند او يون، د کابل سفرنامه، د حجاز په لور، د ليلا مجنون فلم او د فلم کيسه، مږې څپې، د کارل مارکس اصول د عقل په نظر، د حمزه ژوندليک، غزونې، تجليات، د خوشال بابا يو شعر، تذکرة الستارية، انساني رڼا او پوهه، د حمزه ليکونه، غزليات (اردو)، انسان او زنده گي، د رحمان بابا د ديوان ژباړه په اردو نظم، د علامه اقبال د جاوېد نامې منظومه ژباړه، د ارمغان حجاز منظومه ژباړه، پټهان اور توهمات، قبايل کې رسم او رواج، ژور فکرونه، ډرامې، د حمزه کليات (پنځه ټوکه).
حمزه او وحدت الوجود:
هغه د فلمي اداکارۍ یوه ناکامه هڅه هم کړې ده؛ خو ونه توانید چې په فلم کې کار وکړي او له ناکامۍ وروسته د وحدت الوجود د تصوفي لارې لاروی شو.
هغه د یوه شاعر او صوفي په توګه په دې عقیده و، چې د نړۍ په ټولو اشیاو کې د خدای قدرت موجود دی او پرته د خدای له قدرته هېڅ حرکت نه شي رامنځته کېدلی.
په هر څه کې ننداره د هغه مخ کړم
چې له ډېرې پېداییه ناپدید شه
امير حمزه شينواری په ١٩٣٠ ز کال کې تصوف ته مخه کړه او د چشتي طريقت لار یې ونیوله. نوموړی په دغه وخت کې اجمير شريف ته هم تللی وو او د تصوف پر لار یې سر خلاص شوی و.
د تصوف د مکتب پير يې سيد عبدالستار شاه و. نوموړی په شاه صاحب هم مشهور و، چې حمزه بابا یې په اړه په اړه یوه تذکره لیکلې چې تذکره ستاریه نومیږي.
مړینه:
حمزه شینواري د خپل ژوند وروستي ټول کلونه په خپل پلرني کلي او پېښور کې تېر کړي دي، هغه د یوه شاعر، صوفي، ډرامه لیکونکي، دولتي مامور او قومي مشر په توګه په خپله سیمه کې پاتې شوی او په ۱۹۹۴ ز کال د فېبرورۍ په میاشت کې یې له دې نړۍ سترګې پټې کړې او په خپل پلرني کلي کې خاورو ته وسپارل شو.
