د طالبانو د کورنیو چارو وزارت معین ویلي، عصري علوم جدي اړتیا ګڼي او ټینګار یې وکړ، چې په بېلابېلو برخو کې متخصصو کسانو ته اړتیا ده. محمد نبي عمري ویلي، په افغانستان کې د سیاسي نظام د جوړېدو لپاره یوازې د طالبانو حضور بسنه نه کوي.
ښاغلي عمري په خوست کې د میخانیکي لېسې د زدکوونکو په نندارتون کې ټينګار وکړ، چې که ددغې ډلې مشران فکر کوي نظام یوازې په طالبانو او ملایانو جوړیږي، نو دا هغه تېروتنه ده چې دوی یې نه مني.
طالبانو پر افغانستان له بیا ځلې واکمنېدو وروسته ټول سیاسي جریانونه یوې خوا ته کړل او د ټولنې په بېلابېلو برخو کې د ښځو او قومي ډلو په حذفولو سره موقت حکومت جوړ کړ.
دغه ډله خپله اداره «د اسلامي امارت» په نوم یادوي او د ښځو په حضور سره د ټولګډونه حکومت د جوړېدو غوښتنې هم له پامه غورځوي.
د طالبانو تمرکز په دیني علومو دی او تېرو دیرشو میاشتو کې یې سلګونه دیني مدرسې جوړې کړې دي.
یادې ډلې د ښوونځيو په درسي نصاب کې هم بدلونونه راوستي او د دیني کتابونو شمېر یې زیات کړي دي.
تر دې وړاندې د طالبانو د پوهنې وزارت ویاند ویلي و، چې د افغانستان د «شریعت او کلتور» خلاف درسي نصاب اېستل شوي دي.
دغه وزارت ویلي، چې عصري علوم به د هېواد له «ملي فرهنگ او اسلامي شریعت» سره برابر په نصاب کې ځای شي.
که څه هم د طالبانو ډیری غړي د عصري علومو په برخه کې محافظه کاره چلند لري، خو د دغې ډلې ځینې غړي بیا وخت ناوخته د دغو علومو د تدریس پر اړتیا ټینګار کوي.
تر دې وړاندې په پاکستان کې د طالبانو پخواني سفیر عبدالسلام ضعیف ویلي و، چې د عصري علومو مخالفین جاهل او د اسلام په جامو کې د مسلمانانو دښمنان دي.
طالبانو له پراخو کورنیو او نړۍوالو اعتراضونو سره سره له شپږم ټولګي پورته د نجونو پر زده کړو بندیز لګولی دی.
د یادولو ده، چې دغې ډلې تر اوسه د نجونو د ښوونځیو د بیا پرانېستلو کوم پلان نه دی جوړ کړی.
د طالبانو باخبره سرچینو د افغانستان انټرنشنل ـ پښتو خبریال عبدالحق عمري سره په دې هکله د ملا هبت الله په مشرۍ د طالبانو د یوې غونډې جزیات شریک کړي دی.
د ملا هبت الله مشرۍ دا غونډه د کندهار په ولایت مقام کې د طالبانو په منځ کې د مغرضانه او خپلسرو اقداماتو د مخنیوي په هکله جوړه شوې وه.
د ترلاسه شوو معلوماتو پر بنسټ په دې غونډه کې په دوحه کې د طالبانو سیاسي دفتر کې د طالبانو د دفاع وزارت او استخباراتو لوی ریاست مسوولینو د ناستو او د بهرنیو هېوادونو له استازو سره د لیدنو یادونه او د مخنوي پرېکړې یې شوې ده.
لومړۍ پرېکړه دا شوې ده، چې په دوحه کې د طالبانو سیاسي دفتر په خپلسر له بهرنيو استازو سره نشي لیدلی.
دوهمه پرېکړه دا چې په دوحه کې د ورته غونډو لپاره د طالبانو سیاسي دفتر غړي او په کابل کې طالب چاروکي کې هلته د سفر او لیدنو جربات څو ورځې مخکې د طالبانو د مشر دفتر ته ورسوي.
په پرېکړه کې زیاته شوې چې د مشر دفتر کوم هدایت نه وي کړی، نو طالب چارواکي دې په دې تړاو دې هیڅ اقدام نه کوي، ځکه چې دا نه یوازې «د امیر له حکم سرغړونه ده بلکې په ښګاره ډول دوښمن ته د اسلامي امارت په سپیڅلي صف کې د درز او اختلاف پيدا کولو ته لاره پرانیځي.»
په دې ناسته کې ویل شوي چې «د دوښمن موخه یوازې دا نه ده چې د طالبانو مشران د داعش په واسطه په نښه کړي بلکې د دوښمن ځانکړې هڅه داده، چې د طالبانو په صف کې د اختلافانو پیدا کولو له لارې ځان ځای کړي او پر څو ډلو تر وېشلو وروسته خپل هدف ته ځانونه ورسوي.»
سرچینو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې له دې غونډې وروسته د ملا هبت الله دفتر یو حکم په دوحه کې د طالبانو سیاسي دفتر ته لېږلی دی.
افغانستان انټرنشنل ـ پښتو د دې مکتوب یوه کاپي له خپلو سرچینو ترلاسه کړې ده.
په دغه حکم کې په دوحه کې د ملګرو ملتونو په مشرۍ د امریکا متحده ایالاتو له استازو سره د طالب چارواکو د لیدونو یادونه شوې ده او لیکل شوی چې د طالبانو له پرلپسې غوښتونو سره تر اوسه په ملګرو ملتونو کې د افغانستان څوکۍ دوی ته نه ده سپارل شوې او د ځانګړي استازي د ټاکلو لپاره هڅې کوي چې دا اقدام په هېڅ صورت طالبانو د منلو نه دی.
په دوحه کې د طالبانو سیاسي دفتر ته د ملا هبت الله د لېږلي حکم په کې اخر کې د سیاسي دفتر له ټولو غړو غوښتنه شوې، چې د حکم پر منلو او عملي کولو کې موکلف دي.
د طالبانو مشر ملا هبت الله په داسې حال کې دا اقدام کوي چې له دې وړاندې د طالبانو دفاع وزارت سرپرست ملا یعقوب مجاهد،د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي او د استخباراتو لوی رییس عبدالوثیق ترڅنګ ځینې طالب چارواکي دوحې تګ او راتګ لري.
طالبانو ځینې مشران چې په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر غړي دي اوس د دغې ډلې په حکومت کې وزیران دي، کورنۍ په دوحه کې اوسیږي.
اوس پوښتنه دا ده چې له دې حکم وروسته به ملا هبت الله د هغو طالب مشرانو د لیدنو مخه ونیسي چې په دوحه کې مېشت دي او په پټه د بهرنیو هېوادونو له استازو سره لیدنې کوي؟
