د ایران د ولسمشریزو ټاکنو دویم پړاو پیل شو

د ایران د ولسمشریزو ټاکنو دویم پړاو نن سهار د جمعې په ورځ (د چنګاښ په ۱۵مه نېټه) پیل شو. د رای کارولو څو شیبې وروسته د ایران د اسلامي دولت مشر علي خامنه اي خپله رایه وکاروله.

د ایران د ولسمشریزو ټاکنو دویم پړاو نن سهار د جمعې په ورځ (د چنګاښ په ۱۵مه نېټه) پیل شو. د رای کارولو څو شیبې وروسته د ایران د اسلامي دولت مشر علي خامنه اي خپله رایه وکاروله.
په دغه پړاو کې مسعود پزشکیان او سعید جلیلي یو له بل سره سیالي کوي.
د ټاکنو په لومړي پړاو کې چې تېره جمعه ترسره شو له ۶۰ سلنې زیاتو کسانو له برخې اخیستنې ډډه وکړه، چې د رای ورکولو په شرایطو برابر وو.
د ایران د کورنیو چارو وزارت د رسمي شمېرو له مخې، ۶۱ مېلیون ۴۵۲ زره او ۳۲۱ تنه په کور د ننه او بهر کې د رای ورکولو په شرایطو برابر وو، له هغې ډلې پزشکیان یوازې ۱۰ مېلیونه، ۴۱۵زره او ۹۹۱ رایې او سعید جلیلي د ۹ مېلیونه ۴۷۳ زره او ۲۹۸ رایو په خپلولو سره وتوانېد چې د ټاکنو دویم پړاو ته لار ومومي، چې ګڼ ایرانیان دغو ټاکنو ته د نمایشي ټاکنو نوم هم ورکوي.
د رسمی شمېرو بر بنسټ، په دغه پړاو کې به د رای ورکولو په شرایطو برابر ۶۱ مېلیونه، ۴۵۲ زره او ۳۲۱ تنه په کور د ننه او بهر کې خپلې رایې وکاروي.

د نتنیاهو په د دفتر کې یوې سرچینې رویټرز خبري اژانس ته وویل، چې د اسراییل لومړی وزیر بنیامین نتنیاهو به د پنجشنبې په ماښام خپله امنیتي کابینه را وغواړي چې په غزه کې د احتمالي اوربند په اړه د حماس د نوي دریځ په اړه بحث وکړي.
سرچینې وویل، چې مخکې له دې چې کابینه غونډه وکړي نتنیاهو به د اوربند د خبرو اترو لپاره له ټاکل شوي ټیم سره سلا مشورې وکړي.
ټاکل شوې د متحده ایالاتو ولسمشر جو بایډن د پنجشنبې په ورځ د اوربند په اړه له نتنیاهو سره خبرې وکړي.
اسراییل د چهارشنبه په ورځ د هغه وړاندیز په اړه د حماس ځواب تر لاسه کړ چې د می میاشتې په پای کې د بایډن له خوا خپور شو و او په کې د شاوخوا ۱۲۰ یرغمل شویو خوشې کول او غزه کې اوربند شامل وي.
د منځګړیتوب هڅو کې ښکیل یو فلسطیني چارواکي رویټرز ته ویلي، چې حماس د ځینو مادو په اړه انعطاف ښودلی او دا په دې معنا ده چې د اسراییل د موافقې په صورت کې به د اوربند لپاره یوه موافقعه رامنځ ته شي.
د حماس دوو چارواکو سمدستي په دې اړه له تبصرې ډډه کړې ده.
حماس ویلي، چې هر ډول تړون باید جګړه پای ته ورسوي او له غزې څخه د اسراییلي ځواکونو د بشپړ وتلو سبب شي.
اسراييل وايي؛ تر هغه چې حماس له منځه نه وي تللى په جګړه کې به يوازې لنډمهاله اوربند سره موافقه وکړي.
د اوربند په دې پلان کې په تدریجي ډول په غزه کې د اسراییلي یرغمل شویو خوشې کول او په لومړیو دوو مرحلو کې د اسراییلي ځواکونو وتل او د فلسطیني بندیانو خوشې کول شامل دي.
په دریم پړاو کې د جنګ ځپلې سیمې بیارغونه او د وژل شویو یرغمل شویو د جنازو انتقال شامل دي.

کاناډا د لومړي ځل لپاره یوه ښځینه قوماندانه چې په افغانستان کې یې دنده ترسره کړې، د دغه هېواد د پوځ د مشرې په توګه معرفي کړه.
جنرال جني کاریګنان چې پخوا د وسله والو ځواکونو په لیکو کې د جنسیتي تبعیض او ناوړه چلند مسووله وه، ټاکل شوې چې د جولای په ۱۸مه خپله نوې دنده پیل کړي.
پوځي انجینره کاریګنان د خپل ۳۵ کلن پوځي خدمت په لړ کې په افغانستان، عراق، سوریه، بوسنیا او هرزیګوینا کې د کاناډايي ځواکونو قوماندانه وه.
دې مقام ته د هغې ګمارنه د کاناډا د لومړي وزیر جسټین ټروډو د هڅو وروسته، چې غواړي مېرمنې هېواد کې په لوړو دندو وګماري ترسره کیږي.
ټروډو، یو مشهور فیمینیسټ چې د ۲۰۱۵ کال د نومبر په ۴مه نېټه د کاناډا لومړی وزیر شو، هغه سیاستونه یې تعقیب کړل چې جنسیتي برابرۍ ته وده ورکوي.
هغه په ۲۰۱۸ کال کې برنډا لوکي د کاناډا د فدرالي پولیسو د لومړۍ ښځینه مشرې په توګه وټاکله. همدا راز هغه یوه هندۍ هم د دفاع وزیره وټاکله.

څو سرچینو رویټرز خبري اژانس ته ویلي، چې که جوبایډن د امریکا له ولسمشریزو ټاکنو لاس په سر شي، د هغه مرستیاله کامالا هریس د هغه پر ځای یو له مهمو انتخابونو څخه ده.
د بایډن زیات عمر په ټاکنو کې یوه ننګونکې مساله ده او رایه ورکوونکي د هغه په کړنلاره باندې د اغیزې په اړه اندېښمن دي.
د جمهوري غوښتونکي سیال ډونالډ ټرمپ سره ټاکنیزې مناظره کې د بایډن له ضعیف ګډون وروسته، له بایډن څخه له ولسمشریزو ټاکنو څخه د وتلو غوښتنې مطرح شوي دي.
د بایډن په کمپاین کې اوو لوړ پوړو سرچینو ، سپینې ماڼۍ او دموکرات ګوند ملي کمیټې رویټرز ته وویل، چې د هریس سربیره ، یو شمیر با نفوذه دیموکرات شخصیتونو، د کالیفورنیا ، میشیګان او پنسلوانیا ایالتونو د واليانو ملاټړ کړی چې د بایډن ځای ناستي شي.
سرچینو ټینګار وکړ، چې د هریس له پامه غورځول تقریبا ناممکنه ده. د دوی په وینا ۵۹کلنه هریس د ډیموکراټانو په منځ کې د بایډن پر ځای تر ټولو زړه راښکونکی څهره ده.
د هریس دفتر دا راپورونه رد کړل او ویې ویل، چې هغه لیواله ده چې د بایډن تر څنګ د بلې دورې لپاره هم د ولسمشر د مرستیالې په توګه دنده ترسره کړي.
همدا راز، د سپینې ماڼۍ ویاند ټینګار وکړ، چې بایډن له ټرمپ سره د "بدې مناظرې" له امله اراده نه لري چې د ټاکنیز کمپاین څخه ووځي.
د متحده ایالاتو ولسمشر پرون اعتراف وکړ، چې هغه د تېرې اونۍ په مناظره کې د هغه د ټاکنیز سیال ډونالډ ټرمپ پر وړاندې ضعیفه و.
جو بایډن په مناظره کې د ضعیف والي علت الوتکه کې پر له پسې سفرونو ستړیا یاده کړه وې ویل: «نژدې وه مناظره کې مې خوب یوسي.»
سره له دې چې د ولسمشر د مرستیالې په توګه د هریس په کړنو نیوکې شوي خو، د رویټرز نوې نظرپوښتنه ښیي چې هغه د رایې ورکوونکو په منځ کې له ټرمپ څخه په محبوبیت کې کمه نه ده. داد په داسې حال کې ده چې د څو ټول پوښتنو له مخکې د بایډن محبوبیت د هغه د جمهوري غوښتونکي سیال په پرتله کم شوی دی.

د افغانستان د خبریالانو ملاتړ سازمان وايي، چې په ایران او پاکستان کې د افغان خبریالانو وضعیت "ډېر مایوسوونکی" دی. دغه سازمان زیاته کړې، چې غربي هېوادونو ته د خبریالانو د لېږد بهیر درول شوی او دوی له اقتصادي ستونزو او د وېزو له ستونزې سره مخ دي.
دغه سازمان د چهارشنبې په ورځ په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې په دغو هېوادونو کې له افغان خبریالانو سره له تماسونو پوه شوي، چې دوی له بې وزلۍ او بېلابېلو ګواښونو سره مخ دي.
د افغانستان د خبریالانو د ملاتړ دغه اداره وايي، چې افغانستان ته د خبریالانو راتګ به "وژونکی" وي.
دغه سازمان پر هېوادونو، د رسنیو پر ملاتړو بنسټونو، د بشري حقونو او د کډوالۍ پر بنسټونو غږ کړی، چې په ایران او پاکستان کې د افغان خبریالانو د مرستې لپاره اقدام وکړي.
په ۲۰۱۴ کال کې د کابل له سقوط وروسته ډېری افغان خبریالان پاکستان او ایران ته تللي او په دې هیله دي، چې هغو هېوادونو ته ولېږدول شي چې کډوال قبلوي.
تېره اونۍ افغانستان انټرنشنل - پښتو ته په ایران کې یو شمېر خبریالانو ویلي، چې تازه د فرانسې له خوا د دیارلسو افغان خبریالانو د کډوالۍ وېزې رد شوي دي.

د پاکستان دفاع وزیر وویل، چې د وسله والو پر ضد د نویو پوځي عملیاتو د یوې برخې په توګه به پاکستان په راتلونکي کې په افغانستان کې پر خپلو اهدافو بریدونه وکړي. خواجه اصف زیاته کړه، چې د هغو ډلو پر ضد به هوايي بریدونه وکړي چې په پاکستان کې امنیتي ځواکونه او ملکي وګړي په نښه کوي.
د پاکستان لوړ پوړو چارواکو تر دې دمه د روان کال په مارچ میاشت کې په افغانستان کې دننه د داسې یوه برید پړه منلې ده.
طالبانو په افغانستان کې دغه بریدونه د هېواد له حاکمیته سرغړونه بللې ده.
خواجه اصف د بي بي سي اردو برخې ته چې د سې شنبې په ورځ خپره شوه وویل: «دا ریښتیا ده چې موږ په افغانستان کې عملیات کړي دي او خپلو عملیاتو ته به دوام ورکړو. موږ دوی (طالبانو) ته د کیک او خواږو ښه راغلاست نه وایو. که دوی برید وکړي، موږ به هم برید وکړو.»
همدا راز، هغه د بریدونو د مشروعیت په اړه اندیښنې هم رد کړې او ویې ویل چې پاکستان به طالبان له خپلو بریدونو چې پر وسله والو لکه ټي ټي پي یې کوي خبر نه کړي.
د پاکستان د دفاع وزیر وویل: دا د حیرانتیا عنصر لرې کوي، ولې باید دوی ته ووایو چې چمتو اوسئ، موږ درځو؟»
تر دې مخکې د پاکستان د دفاع وزیر ګواښ کړی و چې د پاکستان د پوځ د نویو عملیاتو په چوکاټ کې چې د «عزم استحکام» په نوم یادیږي، د پاکستان له خاورې بهر د پاکستاني طالبانو پر پناځیو به بریدونه وکړي.
د طالبانو د دفاع وزارت د خواجه اصف د خبرو په ځواب ویلي و، چې دا یو «نامسولانه» کړنه او د افغانستان په خاوره برید د ملي حاکمیت خلاف عمل دی او پایلې لري.
د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې په افغانستان کې د طالبانو د واکمنۍ له پیل راهیسې، د طالبانو او د پاکستان د حکومت ترمنځ کړکېچ زیات شوی ښکاري.
اسلام اباد وايي، د پاکستان تحریک طالبان په افغانستان کې اډې او پټنځي لري.
د پاکستان پوځ په دې وروستیو کې د تاوتریخوالی او ترهګریزو بریدونو د مخنیوي په موخه د عزم استحکام په نوم عملیات پیل کړي دي.
دا عملیات به تر ډېره پر هغو ډلو تمرکز وکړي چې په پاکستان کې دننه فعالیت کوي.
