شیګرو ایشیبا د جاپان د نوي لومړي وزیر په توګه وټاکل شو

د جاپان پخوانی دفاع وزیر شیګرو ایشیبا د نوي لومړي وزیر او د لیبرال ډیموکراټ ګوند د مشر په توګه وټاکل شو. هغه د جمعې په ورځ ژمنه وکړه، چې د بهرنیو ګواښونو پر وړاندې به د هېواد امنیت ټینګوي.

د جاپان پخوانی دفاع وزیر شیګرو ایشیبا د نوي لومړي وزیر او د لیبرال ډیموکراټ ګوند د مشر په توګه وټاکل شو. هغه د جمعې په ورځ ژمنه وکړه، چې د بهرنیو ګواښونو پر وړاندې به د هېواد امنیت ټینګوي.
دغه ۶۷ کلن سیاستوال د خپل سیال سانایه تاکاییشي په مقابل کې د نهه کاندیدانو په ګډون د ګوندونو ترمنځ د نه اټکلېدونکې سیالۍ په ترڅ کې د ۲۱۵ رایو په ترلاسه کولو بریالی شو.
ټاکل شوې چې نوموړی به راتلونکې سې شنبه د پارلمان له ځانګړې غونډې وروسته د لومړي وزیر په توګه خپله دنده پیل کړي.
رویټرز خبري اژانس لیکلي، چې شیګرو ایشیبا وویل: «موږ باید یو داسې ګوند ووسو، چې خپلو غړو ته اجازه ورکړي چې په ازاده او رېښتیني ډول د حقایقو په اړه خبرې وکړي، داسې ګوند چې په ټولو چارو کې عادلانه او بې طرفه وي.»
نوموړي په یوې خبري غونډه کې د روسیې او چین له خوا امنیتي ګواښونو او د شمالي کوریا د توغندیو ازموینو ته په اشارې سره وویل، چې له دغو ګواښونو سره به مقابله وکړي.
دا داخلي ګوندي ټاکنې د اګست په میاشت کې د لیبرال ډیموکراټ ګوند له مشرتابه څخه د فومیو کیشیدا له استعفاء وروسته ترسره شوې.


دغه ډیر لوی ټیلسکوپ یا "اي ال ټي" به په ۲۰۲۸ کې خپل کار پیل کړي او د ساینس په برخه کې به د بشریت ترټولو غوره لاسته راوړنه وي. د دې ټیلسکوپ اصلي ایینه د ټینس د لوبو میدان څلور چنده لویه ده او د رڼا راټولولو توان یې د جیمز ویب فضایي ټیلسکوپ په پرتله ۴۰ چنده ډېر دی.
د ای بي سي نیوز د راپور له مخې، دا ټیلسکوپ به تر فعالیت وروسته په نړۍ کې تر ټولو ځواکمن نوري ټیلسکوپ وپیژندل شي.
د اي ال ټي پروژې مدیر د ډاویده ډیانا په وینا، دا ټیلسکوپ نه یوازې یو لوی جوړښت دی، بلکې یو خورا حساس ساینسي وسیله هم ده. هغه وویل: «موږ د انجینرۍ په اوسني حدودو د فشار راوړلو په حال کې یو.»
د دې ټیلسکوپ د څارنې گنبد ۷۴ متر (د ۲۲ پوړونو په اندازه) لوړ دی او قطر یې ۸۷ مترو ته رسیږي. د دې لوی جوړښت وزن ۶۰۰ ټُنه دی.
د دې گنبد دننه د ۳۹ متره په اصلي ایینې یو ټیلسکوپ ځای پرځای شوی چې د ټینس میدان شاوخوا څلور چنده دی.
له دې امله چې ټیلسکوپ د زلزلې کیدونکې سیمې کې موقعیت لري، د دې جوړونکو د چیلي د ځواکمنو زلزلو پر وړاندې د مقاومت لپاره د دغه ۲/۴ میلیارد دالري جوړښت کې د زلزلې په وړاندې د مقاومت له پرمختللو سیستمونو څخه کار اخیستی دی.
د دغه ټیلسکوپ ودانۍ د دغه هېواد د اتاکاما دښتې په زړه کې د بحر له سطحې څخه د ٢٥٠٠ مترو په لوړوالي او د وي ال تي ټیلسکوپ ته څېرمه موقعيت لري.
د رڼا جذبولو کې د دې ټیلسکوپ وړتیا د جیمز فضایي ټیلسکوپ په پرتله ۴۰ ځله او په ځمکه کې د اوسني دوربینونو په پرتله ۱۵ ځله ډېره ده.
د اي ال ټي یو له مهمو موخو څخه دا ده چې په نږدې کهکشانونو کې د ځمکې په څېر سیارې کشف کړي.
د اسټرالیا په ملي پوهنتون کې ستورو پیژندونکي مټیو کولس د ټیلسکوپ په اړه وویل: «د لومړي ځل لپاره، موږ باید وکولی شو د ځمکې په څېر سیارې د ځمکې په څیر مدارونو کې د لمر په څېر د ستورو په شاوخوا کشف کړو. دا کشف نه یوازې زموږ د فضایي نړۍ په اړه پوهه بدلولی شي، بلکې موږ ته اجازه راکړي چې په نورو سیارو کې د ژوند نښې وګورو.»
پداسې حال کې چې اي ال ټي د بشپړیدو ته نږدې دی، نور لوی د ټیلسکوپونو پروژې له لوی ننګونو سره مخ دي. لوی ماژلان ټیلسکوپ، چې په چیلي کې تمه کیږي چې اي ال ټي ته نږدې جوړ شي، لاهم د جوړولو په لومړیو مرحلو کې دی او د بودجې ترلاسه کولو لپاره هڅه کوي.
هغه ۳۰متره ټیلسکوپ چې په هاوايي کې ځای پر ځای شوی و، هم د هاوايي وګړو له سختو اعتراضونو سره مخ شوی او ښايي ځای یې بدل شي.
د اروپا فضایي سازمان، د خپلو ۱۶ غړو هېوادونو په ملاتړ، په بریالیتوب سره د اي ال ټي جوړولو ته دوام ورکوي.

د اسراییلي رسنیو د راپور له مخې، د بیروت په سویل کې د اسراییل د هوايي برید هدف د لبنان د حزب الله مشر حسن نصرالله و. حزب الله ته یوې نږدې سرچینې رویټرز خبري اژانس ته ویلي، چې هغه ژوندی دی.
د فاکس نیوز خبریال د اسراییلي سرچینو په حواله لیکلي، چې د بیروت په سویل کې د هوايي برید موخه د حسن نصرالله مرکز و.
تر اوسه د نصرالله د ټپي کېدو یا وژل کېدو په اړه کوم رسمي راپور نه دی ورکړل شوی، خو العربیه ویلي، چې دا یو ناکامه برید و.
همدا راز، د حزب الله یو چارواکي رسنیو ته ویلي، چې په دې هوايي برید کې شپږ ودانۍ ویجاړې شوې دي.
د اسراییل او حزب الله تر منځ د شخړه پر مهال هم په غزه کې د اسراییل عملیات دوام لري.
د لبنان د روغتیا وزارت د معلوماتو له مخې په تېره یوه اونۍ کې په لبنان کې شاوخوا ۷۰۰کسان وژل شوي دي.
فلسطیني ادارې اسراییل په کراتو د فلسطینیانو په نسل وژنې تورن کړی.
د اسراييل لومړي وزير بنيامين نتنياهو د ملګرو ملتونو په عمومي غونډه، کې د فلسطینیانو نسله وژنه رد کړه او په خپله وينا کې یې وويل: «اسرایيل په دروغو په نسل وژنې تورن دی، موږ د هغه دښمن په وړاندې له ځانه دفاع کوو چې غواړي زموږ په وړاندې نسل وژنه کوي.»
هغه زیاته کړه: «موږ سیمې ته سلګونه ټُنه خوراکي توکي راوړل او دوی دروغ وايي، چې موږ د غزې خلک لوږې ته پریښي.»

د اسراییل لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو د جمعې په ورځ په ملګرو ملتونو کې وویل، چې "حماس باید له منځه یوړل شي" او پر فلسطیني اسلامي ډلې یې غږ وکړ چې په غزه کې د "جګړې پای" لپاره خپلې وسلې پر ځمکه کېږدي.
ملګرو ملتونو کې د فلسطین پلاوي وویل: « چې موږ به خپله خاوره پرې نه ږدو.»

د پاکستان لومړی وزیر او عراقی سیال یې د اسلام اباد او بغداد ترمنځ د خپلمنځي اړیکو پر پیاوړتیا او پراختیا سلا شول.
شهباز شریف او محمد شیعه السوداني پرون په نیویارک کې د ملګرو ملتونو د ۷۹ سرمشریزې په څنډه کې سره ولیدل.
د پاکستان راډیو د راپور له مخې دواړو مشرانو پرېکړه وکړه چې د خپلمنځي اړیکو د پیاوړتیا لپاره له اوسنیو اسانتیاوو کار واخلي.
ښاغلی شریف او عراقی سیال یې پر خپلمنځي اړیکو سربېره د سیمې او نړۍ پر وضعیت هم غږېدلي او په غزه کې یې پر روان حالت اندېښنه ښودلې ده.
شهباز شریف د ایران له ولسمشر او د اروپايي ټولنې له مشرې، د بریتانیا له لومړي وزیر او د پیسو نړیوال صندوق له مشر سره هم لیدلي دي.
ټاکلې ده چې شهباز شریف نن د ملګرو ملتونو امنیت سرمشریزې ته وینا هم وکړي.

د فلسطیني ډاکټرانو په وینا؛ د پنجشنبې په ورځ د غزې په شمال کې پر یو ښوونځي چې بې ځایه شوې کورنۍ په کې اوسېدلې د اسرايیلي الوتکو په برید کې لږ تر لږه ۱۴ کسان وژل شوي. د اسراییل پوځ ویلي دي، چې هغه وسله وال یې په نښه کړي چې دغه ودانۍ یې کاروله.
د غزې د روغتیا وزارت او د ملکي اضطراري خدماتو په وینا؛ د جبالیه په کمپ کې د الفلوجه په ښوونځي د اسراییلي توغندي له لګېدو وروسته یو شمېر کسان ټپیان شوي او نور لا درکه دي.
د اسراییل پوځ ویلي، د برید موخه هلته د حماس د وسله والو د قوماندې مرکز وو.
اسراییل په پرله پسې توګه حماس تورنوي چې د نظامي موخو لپاره ملکي ودانۍ کاروي، هغه څه چې حماس یې تل ردوي.

سره له دې چې په غزه کې جګړه لا پای ته نه ده رسېدلې، د لبنان په شمال کې د حزب الله پر وړاندې د اسراییل جګړه مخ په پراخېدو ده.
د غزې روغتيايي چارواکي وايي، چې د تېر کال د اکټوبر په اوومه د حماس جنګياليو له خوا پر اسراييلي ښارګوټو له بريد وروسته پیل شوې جګړه کې تر ۴۱ زره ۴۰۰ زيات فلسطينيان وژل شوي.
پر اسراییل د حما برید کې ۱۲۰۰ کسان وژل شوي او شاوخوا ۲۵۰ نور يرغمل شوي وو.
د فلسطین روغتیايي چارواکو ویلي، چې د پنجشنبې په شپه په غزه کې د اسراییل د پوځ په بریدونو کې لږ تر لږه ۳۱ تنه وژل شوي دي.
د حماس او اسلامي جهاد وسله والو ډلو ویلي، چې د دوی جنګیالیو د غزې په مرکزي سیمه کې پر اسراییلي ځواکونو د څو هاوانونو پر مټ برید کړی دی.
حماس ویلي، چې د دوی جنګیالیو هم په خان یونس کې هم د اسراییلي ځواکونو پر ضد د هاوان پر مټ بریدونه پراخ کړي دي.

د سیمې اوسیدونکو ویلي، چې اسرايیلي ځواکونو د غزې په سویلي ښار رفح او د غزې د ښار په څنډه کې د زیتون په سیمو کې عملیات کړي او په دواړو سیمو کې یې ګڼ کورونه په بمونو الوځولي دي.
په دغو سیمو کې د جګړې په اړه لا اسراییل کومه تبصره نه ده کړې.

د مالدیپ ولسمشر محمد مویز وايي، د خبریالانو پر وړاندې بریدونه د دې لپاره دي چې نړۍ ونه پوهېږي چې په غزه کې څه روان دي.
د ملګرو ملتونو د امنیت شورا غوښتنه کړې، چې د غزې په جګړه کې د ژورنالیستانو په نښه کولو او د الجزیرې د دفترونو تړلو په شمول د مطبوعاتو پر ازادۍ د اسراییل بریدونو باندې سترګې باید پتې نه شي.
د مالدیپ ولسمشر محمد مویزو د چهارشنبې په ورځ ۱۵ کسیزې ډلې ته وویل، چې له فلسطین، لبنان او الجزیرې ژورنالیستانو چې خپل ژوند یې په خطر کې اچولې وو او موږ یې له حالاتو خبرولو اسراییل وژلي یا یې هم دفترونه ورته بند کړي دي.
د خبریالانو د خوندیتوب کمېټې (CPJ) په وینا؛ د تېر کال په اکتوبر کې د جګړې له پیل راهیسې د اسراییل په بریدونو کې د الجزیرې د څلورو خبریالانو په ګډون له ۱۱۰ څخه ډېر خبریالان او د رسنیو کارکونکي وژل شوي دي، په داسې حال کې چې په غزه کې چارواکو دا شمېره ۱۷۳ښودلې ده؛ خو اسراییل د خبریالانو په نښه کول ردوي.
ښاغلي مویزو د ملګرو ملتونو امنیت شورا کې په خپله وینا کې د خبریالانو په وړاندې بریدونه وغندل او وې ویل خبریالان «د عدالت پر بنسټ نړۍ کې نظم» رامنځته کوي.
هغه د شورا د پنځو دایمي غړو بریتانیا، چین، فرانسې، روسیې او متحده ایالاتو د ویټو واکونو د لغوه کولو غوښتنه وکړه.
مویزو وویل: «ویټو د فلسطین د خلکو پروړاندې د اسراییل د نسل وژنې جګړې د بندولو لپاره شورا فلج کوي.»
مویزو وویل: "ویټو د فلسطین د خلکو پروړاندې د اسراییلو د نسل وژنې جګړې د بندولو لپاره شورا فلج کوي."
هغه وویل: "ویټو اسراییل ته اجازه ورکړې، چې معافیت ته دوام ورکړي، د وحشي اشغال په عملي کولو او د سیمې امنیت په خطر کې واچوي. ویټو د بې ګناه خلکو قتل عام ته دوام ورکوي.»