د پاکستان او عراق لومړي وزیران د خپلمنځي اړیکو پر پیاوړتیا سلا شول

د پاکستان لومړی وزیر او عراقی سیال یې د اسلام اباد او بغداد ترمنځ د خپلمنځي اړیکو پر پیاوړتیا او پراختیا سلا شول.

د پاکستان لومړی وزیر او عراقی سیال یې د اسلام اباد او بغداد ترمنځ د خپلمنځي اړیکو پر پیاوړتیا او پراختیا سلا شول.
شهباز شریف او محمد شیعه السوداني پرون په نیویارک کې د ملګرو ملتونو د ۷۹ سرمشریزې په څنډه کې سره ولیدل.
د پاکستان راډیو د راپور له مخې دواړو مشرانو پرېکړه وکړه چې د خپلمنځي اړیکو د پیاوړتیا لپاره له اوسنیو اسانتیاوو کار واخلي.
ښاغلی شریف او عراقی سیال یې پر خپلمنځي اړیکو سربېره د سیمې او نړۍ پر وضعیت هم غږېدلي او په غزه کې یې پر روان حالت اندېښنه ښودلې ده.
شهباز شریف د ایران له ولسمشر او د اروپايي ټولنې له مشرې، د بریتانیا له لومړي وزیر او د پیسو نړیوال صندوق له مشر سره هم لیدلي دي.
ټاکلې ده چې شهباز شریف نن د ملګرو ملتونو امنیت سرمشریزې ته وینا هم وکړي.


په اسلام اباد کې د افغان کډوالو د ښوونځي له تړل کېدو څلور میاشتې تېرې شوې؛ خو لا هم نړۍوالو مرستندویانو یې د خلاصولو په کار کې مرسته نه ده کړې.
د پاکستان په پلازمېنه اسلام اباد کې د افتاب په نامه د افغان کډوالو لپاره ښوونځی لا هم تړلی دی او د پرانېستلو لپاره یې نړۍوالو مرستندویانو هېڅ ګام نه دی اخیستی.
په دغه ښوونځي کې تر ډېره هغو زدهکوونکو زدهکړې کولې، چې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته کډوال شوي وو.
په دغه ښوونځي کې سره له دې چې له زدهکوونکو میاشتینی فیس نه اخیسنل کېده، تر څنګ یې د افغانو ښوونکو لهخوا یې زدهکړې د افغانستان د تعلیمي نصاب سره سمې په پښتو او دري ژبو پر مخ وړل کېدې.
د دغه ښوونځي سمبالوونکی سید قاسم هاشمي وایي، دوی ۱۸ میاشتې دغه ښوونځی د یو شمېر بهر مېشته افغانانو په مالي ملاتړ وچلاوه؛ خو کله چې ورسره مرستې بندې شوې، د مالي ستونزو له امله دغه ښوونځی هم وتړل شو.
ښاغلي هاشمي افغانستان انټرنشنل پښتو سره په مرکه کې وویل:« په تېرو څو میاشتو کې موږ د ملګرو ملتونو د بېلابېلو ادارو دروازې وټکولې؛ خو یوې یې هم زموږ سره مالي مرستې ته غاړه کېنښوده، له (یو این اېچ سي ار) څخه نېولې بیا تر یونېسف پورې او داسې نورو ادارو ته ورغلو؛ خو هیچا هم موږ ته د مرستې ډاډ را نکړ.»
په دغه ښوونځي کې شاوخوا ۴۵۰ زدهکوونکي چې زیاته برخه یې نجونې وې پر زدهکړو بوختې وې او د ۳۰ افغانو ښونکو لهخوا زده کړې ورکول کېدې.
د افتاب ښونځي زدهکوونکې وایي، دوی ډېرې هیله منې وې چې د دوی نیمګړې زدهکړې به دلته بشپړې شي؛ خو د هغوی دغه هیلې هم مړاوې شوې.
د دغه ښوونځي د نهم ټولګي زدهکوونکې سعیده کوثر افغانستان انټرنشنل ته وویل:« د ښوونځي تړل کېدو زه سخته نهیلې کړې یم، موږ داسې ګڼله که په افغانستان کې طالبانو زموږ لپاره ښونځي تړلي، لږ تر لوه خو دلته کولای شو خپلې نیمګړې زدهکړې بشپړې کړو؛ خو اوس چې دلته هم زموږ لپاره د ښونځي دروازه تړل کېږي، نه پوهېږو چې څه وکړو او چا ته وژاړو.»
د دغه ښونځي ټولې ښوونکې افغانانې وې، چې اسلام اباد ته راکډه شوې وې.
د دغه ښونځي ښوونکې زرغونه وایي، سره له دې چې میاشتیني معاشونه یې ډېر کم ول؛ خو دوی د افغانو نجونو لپاره په لږې تنخوا هم تدریس ته ملا تړلې وه.
هغې زیاته کړه:« زموږ تنخواوې ډېرې کمې وې؛ خو زموږ هیله دا وه چې هغه ماشومان او نجونې چې له زدهکړو پاتې شوي د هغوی د زدهکړو د بشپړولو لپاره خدمت وکړو، اوس چې ښونځی تړل شوی، موږ ښوونکې له زدهکوونکو څخه زیاتې خواشینې یو.»
که څه هم چې د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو اداره لا هم د پاکستان په ځینو کمپونو کې د ګوتو په شمېر ښؤنځيو سره مالي ملاتړ کوي؛ خو په اسلام اباد کې یوازې یو ښوونځی د دوی تر پوښښ لاندې دی، چې هغه هم په یوې لرې پرته سیمه کې دی.
له کله نه چې طالبانو په افغانستان کې له شپږمو ټولګیو پورته د نجونو پر زدهکړو بندیز ولګاوه، ډېر افغانان د خپلو لوڼو د زدهکړو د بشپړولو په پار هم له افغانستانه مهاجرت ته اړ شول؛ خو دلته هم د هغوی د لوڼو لپاره داسې اسانتیاوې نه شته لکه څنګه چې دوی یې تمه لرله.
که څه هم چې د پاکستان په ډېرو برخو او ان په پلازمېنه اسلام اباد کې هم یو شمېر خصوصي ښونځي افغان ماشومان د فیس په بدل کې مني؛ خو افغان کډوال وایي یو خو د دوی میاشتیني فیسونه او نور لګښتونه د دوی له وسه وتلي او له بله پلوه دلته زدهکړې په اردو او انکلیسي ژبو دي، چې د دوی ماشومان یې نه شي زده کولای.

د فلسطیني ډاکټرانو په وینا؛ د پنجشنبې په ورځ د غزې په شمال کې پر یو ښوونځي چې بې ځایه شوې کورنۍ په کې اوسېدلې د اسرايیلي الوتکو په برید کې لږ تر لږه ۱۴ کسان وژل شوي. د اسراییل پوځ ویلي دي، چې هغه وسله وال یې په نښه کړي چې دغه ودانۍ یې کاروله.
د غزې د روغتیا وزارت او د ملکي اضطراري خدماتو په وینا؛ د جبالیه په کمپ کې د الفلوجه په ښوونځي د اسراییلي توغندي له لګېدو وروسته یو شمېر کسان ټپیان شوي او نور لا درکه دي.
د اسراییل پوځ ویلي، د برید موخه هلته د حماس د وسله والو د قوماندې مرکز وو.
اسراییل په پرله پسې توګه حماس تورنوي چې د نظامي موخو لپاره ملکي ودانۍ کاروي، هغه څه چې حماس یې تل ردوي.

سره له دې چې په غزه کې جګړه لا پای ته نه ده رسېدلې، د لبنان په شمال کې د حزب الله پر وړاندې د اسراییل جګړه مخ په پراخېدو ده.
د غزې روغتيايي چارواکي وايي، چې د تېر کال د اکټوبر په اوومه د حماس جنګياليو له خوا پر اسراييلي ښارګوټو له بريد وروسته پیل شوې جګړه کې تر ۴۱ زره ۴۰۰ زيات فلسطينيان وژل شوي.
پر اسراییل د حما برید کې ۱۲۰۰ کسان وژل شوي او شاوخوا ۲۵۰ نور يرغمل شوي وو.
د فلسطین روغتیايي چارواکو ویلي، چې د پنجشنبې په شپه په غزه کې د اسراییل د پوځ په بریدونو کې لږ تر لږه ۳۱ تنه وژل شوي دي.
د حماس او اسلامي جهاد وسله والو ډلو ویلي، چې د دوی جنګیالیو د غزې په مرکزي سیمه کې پر اسراییلي ځواکونو د څو هاوانونو پر مټ برید کړی دی.
حماس ویلي، چې د دوی جنګیالیو هم په خان یونس کې هم د اسراییلي ځواکونو پر ضد د هاوان پر مټ بریدونه پراخ کړي دي.

د سیمې اوسیدونکو ویلي، چې اسرايیلي ځواکونو د غزې په سویلي ښار رفح او د غزې د ښار په څنډه کې د زیتون په سیمو کې عملیات کړي او په دواړو سیمو کې یې ګڼ کورونه په بمونو الوځولي دي.
په دغو سیمو کې د جګړې په اړه لا اسراییل کومه تبصره نه ده کړې.

د مالدیپ ولسمشر محمد مویز وايي، د خبریالانو پر وړاندې بریدونه د دې لپاره دي چې نړۍ ونه پوهېږي چې په غزه کې څه روان دي.
د ملګرو ملتونو د امنیت شورا غوښتنه کړې، چې د غزې په جګړه کې د ژورنالیستانو په نښه کولو او د الجزیرې د دفترونو تړلو په شمول د مطبوعاتو پر ازادۍ د اسراییل بریدونو باندې سترګې باید پتې نه شي.
د مالدیپ ولسمشر محمد مویزو د چهارشنبې په ورځ ۱۵ کسیزې ډلې ته وویل، چې له فلسطین، لبنان او الجزیرې ژورنالیستانو چې خپل ژوند یې په خطر کې اچولې وو او موږ یې له حالاتو خبرولو اسراییل وژلي یا یې هم دفترونه ورته بند کړي دي.
د خبریالانو د خوندیتوب کمېټې (CPJ) په وینا؛ د تېر کال په اکتوبر کې د جګړې له پیل راهیسې د اسراییل په بریدونو کې د الجزیرې د څلورو خبریالانو په ګډون له ۱۱۰ څخه ډېر خبریالان او د رسنیو کارکونکي وژل شوي دي، په داسې حال کې چې په غزه کې چارواکو دا شمېره ۱۷۳ښودلې ده؛ خو اسراییل د خبریالانو په نښه کول ردوي.
ښاغلي مویزو د ملګرو ملتونو امنیت شورا کې په خپله وینا کې د خبریالانو په وړاندې بریدونه وغندل او وې ویل خبریالان «د عدالت پر بنسټ نړۍ کې نظم» رامنځته کوي.
هغه د شورا د پنځو دایمي غړو بریتانیا، چین، فرانسې، روسیې او متحده ایالاتو د ویټو واکونو د لغوه کولو غوښتنه وکړه.
مویزو وویل: «ویټو د فلسطین د خلکو پروړاندې د اسراییل د نسل وژنې جګړې د بندولو لپاره شورا فلج کوي.»
مویزو وویل: "ویټو د فلسطین د خلکو پروړاندې د اسراییلو د نسل وژنې جګړې د بندولو لپاره شورا فلج کوي."
هغه وویل: "ویټو اسراییل ته اجازه ورکړې، چې معافیت ته دوام ورکړي، د وحشي اشغال په عملي کولو او د سیمې امنیت په خطر کې واچوي. ویټو د بې ګناه خلکو قتل عام ته دوام ورکوي.»

پاکستاني رسنیو راپور ورکړی، چې په پاړه چنار کې د سني او شیعه مذهبو ترمنځ جګړو کې وسله والو افغانانو هم برخه اخیستې ده. رسنیو په راپور کې د هغه افغان قوماندان تصویر هم خپور کړی، چې په دغه جګړه کې یې برخه اخیستې ده.
په راپور کې راغلي، چې افغان وسله وال په پاکستان کې له قومي جګړو وروسته کورمې ته ننوتلي دي.
پاکستاني رسنیو ویلي، چې قبايلو په دغو قومي شخړو کې د سيمه ييزو او د افغان وسله والو په جګړو خواشيني څرګنده کړه او د پاکستان له حکومت څخه یې وغوښتل، چې د خلکو د ژوند او مال د ساتنې لپاره د اقداماتو غوښتنه کړې ده.
ویل کېږي، چې دغه وسله د پکتیا له شهرنو څخه کورمې ته تللي دي.
دا په داسې حال کې ده، نن له کورمې ولسوالۍ څخه یوې سرچینې وویل، چې په پاړه چنار کې د سني او شیعه مذهبو تر منځ جګړو کې تر دې مهاله ۴۰ تنه وژل شوي او شاوخوا ۸۵ نور ټپیان شوي دي.
له یادې سیمې څخه د نورو سیمو او پېښور تر منځ د تلو راتلو ټولې لارې بندې شوې هم دي.
شپږ ورځې وړاندې د خیبرپښتونخوا د کورمې ولسوالۍ په پاړه چنار سیمه کې د سني او شیعه مذهبو ترمنځ نښته پیل شوه، چې تر اوسه هم روانه ده.
د یادولو ده، چې د سیمې اوسېدونکي د سیمه ییزو او ډېورنډ په اوږدو کې د وسله والو شتون د اندېښنې وړ بولي
ځايي خبریالانو د پولیسو له قوله ویلي، په یاده ولسوالۍ کې د ټولو ښوونیزو مرکزونو ترمنځ د پاړه چنارـ پېښور او د افغانستان او پاکستان ترمنځ د خرلاڅي لاره هم د تګ راتګ لپاره بنده ده.
په یو شمېر ويډیوګانو کې چې د شیعه مذهبو له لارې خپرې شوې، لیدل کېږي چې په جګړه کې له ډېرو درنو وسلو کار اخیستل کېږي.
تر دې مهاله د پاکستان حکومت د دغه دوو ډلو ترمنځ د وسلهوالې نښتې په مهارولو کې پاتې راغلی.
تېره ورځ یو شمېر سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي وو، چې په کورمه کې له دواړو خواو سره هغه درنې وسلې دي، کومې چې د پاکستان پوځ کاروي.
په یادې جګړې کې د افغانانو د ښکېلتیا په تړاو تر اوسه طالبانو څه نه دي ویلي.

د متحده ایالاتو ولسمشر جو بایډن د پنجشنبې په ورځ د اوکراین لپاره د څه باندې ۸ میلیارد ډالرو پوځي مرستې اعلان وکړ، تر څو د روسیې د یرغل په وړاندې "د دې جګړې ګټلو" کې د کییف سره مرسته وکړي.
په دې مرستو کې د دقیق هدف ویشتونکو لایزري بمونه لومړۍ جوپه هم شامله ده، چې د "جاینټ سټنډ اف ویپن” په نوم یادیږي، چې تر ۱۳۰ کیلومتره پورې لرې واټن ویشتلی شي.
د منځني واټن ویشتونکي دغه بمونه اوکراین سره پر روسیې ځواکونو د برید په برخه کې لویه مرسته کوي او کولای شي.
دغه بمونه چې په لوړ دقت سره د هدف په نښه کولو توان لري، باید له جنګي الوتکو څخه وغورځول شي.
یو امریکايي چارواکي ویلي، چې بایډن به دا اعلان ونه کړي چې واشنګټن، اوکراین ته اجازه ورکوي چې په امریکايي توغندیو په روسیې کې دننه موخې په نښه کړي.
بایډن په یوه اعلامیه کې وویل، چې د اوکراین ملاتړ د امریکا لومړیتوب دی.
بایډن چې د ولسمشر په توګه یې دنده د جنوري په میاشت کې پای ته رسیږي، وویل: "له همدې امله، نن زه د اوکراین لپاره د امنیتي مرستو د زیاتوالي او د اوکراین له خوا د دې جګړې د ګټلو لپاره د یو لړ اضافي اقداماتو اعلان کوم."
د نوې مرستې لویه برخه چې ۵.۵ میلیارده ډالر کیږي، باید د دوشنبې په ورځ د متحده ایالاتو مالي کال له پای ته رسېدو د مخه تخصیص شي.
نور ۲.۴ میلیارده ډالر د اوکراین د امنیتي مرستو نوښت په چوکاټ کې لګول کیږي، چې د بایډن ادارې ته اجازه ورکوي، چې د اوکراین لپاره وسلې له شرکتونو څخه واخلي نه دا چې د متحده ایالاتو له زېرمو څخه یې وباسي.
بایډن وویل، چې دا مرستې به اوکراین سره د هوايي دفاع سیسټمونو، بې پیلوټه الوتکو او ځمکې څخه هوا ته د توغندیو په اخیستو کې مرسته وکړي او د اوکراین دفاعي ظرفیت به پیاوړی کړي.
ولسمشر بایډن وویل، امریکا به اوکراین ته اضافي پیټریوټ هوايي دفاعي توغندي او نور د دغه سیسټم د اړتیا وړ وسایل ورکړي.
بایډن پنټاګون ته امر وکړ، چې د اوکراین د اف – ۱۶ الوتکو لپاره د پیلوټانو د روزنې پروګرام پراخ کړي او په راتلونکې کال کې ۱۸ نور اضافه پیلوټان وروزي.
زېلینسکي د بایډن او د متحده ایالاتو د کانګرس څخه د نوي پوځي مرستې له امله مننه وکړه او ویې ویل، چې اوکراین به دا مرستې "په خورا ګټور او شفاف ډول" وکاروي.