د پاکستان پوځ: امینتي ځواکونو په شمالي وزیرستان کې ۱۷ وسله وال وژلي

د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو ادارې (ISPR) د دوشنبې په ورځ وویل، امنیتي ځواکونو د شمالي وزیرستان په حسن خېلو سیمه کې د ډيورنډ کرښې ته څېرمه د عملیاتو په ترڅ کې ۱۷وسله واله وژلي دي.

د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو ادارې (ISPR) د دوشنبې په ورځ وویل، امنیتي ځواکونو د شمالي وزیرستان په حسن خېلو سیمه کې د ډيورنډ کرښې ته څېرمه د عملیاتو په ترڅ کې ۱۷وسله واله وژلي دي.
د ای اېس پي ار په دغه اعلامیه کې راغلي، چې ځواکونو یې دغه عملیات تېره شپه د استخباراتي معلوماتو له مخې ترسره کړي.
تر دې وړاندې د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو ادارې په یوې بله اعلامیه کې ویلي وو، چې د یکشنبې په شپه یې ۵۴ هغه وسله وال وژلي چې له ډيورنډ کرښې څخه بې د راوښتو هڅه کوله.
د پوځ د رسنیو څانګې ویلي، چې دغه وسله وال د "هندي بادارانو" په امر فعالیت کوي او په فعاله توګه په پاکستان کې دننه بریدونه پلانوي.
په خبرپاڼه کې ویل شوي، د نفوذي ضد عملیاتو په ترڅ کې د وژل شویو وسله والو شمېر ۷۱ تنو ته رسېدلی دی.
په اعلامیه کې وړاندې راغلي، چې امنيتي ځواکونو په دغو عملياتو کې يوه اندازه وسلې، مهمات او چاوديدونکي توکي هم ترلاسه کړي دي.
تر دې وړاندې د پاکستان لومړي وزیر شهباز شريف د امنيتي ځواکونو د برياليو عملياتو ستاينه کړې وه او دا يې د ترهګرۍ په ضد جګړه کې د پاکستان د پرمختګ يو قوي ثبوت بللى و.

د افغانستان انټرنشنل خبریال رامین مظهر د «د افغانستان د کال خبریال» جایزه ترلاسه کړه. دا جایزه د دوشنبې په ورځ، د غويي پر اتمه نېټه، په بروکسل کې د یوې ځانګړې غونډې پر مهال ورکړل شوه.
نوموړي دا جایزه «د طالبانو په زندانونو کې جنسي تېری او ځورونه» څیړنیز رپوټ له امله ترلاسه کړې ده.
د افغانستان د خبریالانو مرکز د دوشنبې په ورځ، د غویي په اتمه نېټه، د پنځو هغو خبریالانو نومونه اعلان کړل چې «د کال خبریال» جایزه یې ترلاسه کړې ده.
پر رامین مظهر سربېره، نسرین سعیدي، عزیزالله وحدت، محمد یوسف منګل او احسان الله کریمي هم د دې جایزې ګټونکي دي.
د جایزې د د پلاوي د پرېکړې له مخې، د رامین مظهر تحقیقي رپوټ چې د طالبانو په زندانونو کې د جنسي تېري او ځورونې قضیې افشا کوي، د ۲۰۲۵ کال د پنځو غوره رپوټونو له ډلې غوره شوی دی.
دا رپوټ د هغو ښځو او نارینه وو د مرکو پر بنسټ جوړ شوی چې د طالبانو له خوا بنديان شوي وو. رپوټ ښيي چې طالبان د بندي شویو کسانو د اعتراف اخیستلو لپاره له جنسي ځورونې کار اخلي.
د توقیف ځایونه د څارنې په کمرو سمبال شوي او د طالبانو غړي د دغو جنسي تېریو صحنې په خپلو موبایلونو کې ثبتوي.
ریچارد بېنیټ، چې د ملګرو ملتونو ځانګړی راپور ورکوونکی دی، د دغه تحقیقي رپوټ په غبرګون کې ویلي چې له دې مسالې خبر دی او په تړاو یې څېړنې روانې دي.
نسرین سعیدي، عزیزالله وحدت، محمد یوسف منګل او احسان الله کریمي هم د دې کال د خبریالانو د جایزې نور ګټونکي دي، چې هر یو یې د مهمو ژورنالېستيکي فعالیتونو له امله ونازول شول.
رامین مظهر، چې شاعر هم دی، د کابل پوهنتون د فارسي ژبې او ادبیاتو فارغ دی.
هغه له ۲۰۲۱ کال راهیسې، د افغانستان انټرنشنل له پیله له دې رسنۍ سره کار کوي او اوس مهال د دې شبکې د تحقیقي رپوټونو په برخه کې کار کوي.
د افغانستان د خبریالانو مرکز هر کال د «د کال خبریال» جایزه ورکوي او سږ کال یې دوولسم ځل دی چې دا معتبره جایزه ور کوي.

ایراني چارواکي وايي، چې هره ورځ په اوسط ډول ۱۸۰۰ تنه «ناقانونه افغانان» د دوغارون له لارې خپل هېواد ته ستنېږي.له دې لارې د ایران په ۱۱ ولايتونو کې ناقانونه پېژندل شوي افغانان اخراجیږي او پر اسلام کلا افغانستان ته اړول کېږي.
د ایران د تايباد ولسوال حسين جمشيدي د دوشنبې په ورځ د دوغارون له لارې د افغانانو د ستنېدو بهير د ليدنې پر مهال ايرنا خبري اژانس ته وويل چې دغه شمېر افغان وګړي يا خپله ځانونه معرفي کوي، يا په ټول هېواد کې پېژندل شوي او يا د يو ګډ پلان په چوکاټ کې بېرته خپل وطن ته استول کېږي.
هغه څرګنده کړه چې « د بهرنيو اتباعو د غيرقانوني حضور پر وړاندې د مبارزې په لړ کې هغه ناقانونه افغانان چې په ۱۱ ولايتونو کې پېژندل شوي، د قانوني پړاوونو له بشپړولو وروسته د دوغارون له لارې افغانستان ته لېږدول کېږي».
جمشيدي زياته کړه: « د بهرنيو ناقانونه اتباعو پېژندنه او د هغوی ستنول د کورنيو چارو وزارت له مهمو لومړيتوبونو دي او د تېر يوه کال په موده کې د ناقانونه افغان اتباعو د ستنولو شمېر ډېر شوی دی».
د ایران د تايباد ولسوال وويل چې دوغارون پوله د افغانانو د ستنولو اصلي دروازه ده او د هغوی د اسانه وتلو لپاره ټولې اړينې اسانتیاوې برابرې شوې دي.
نوموړی وايي، چې دوغارون له افغانستان څخه ايران ته د قانوني کډوالۍ تر ټولو خوندي لار ده او هر کال د دغه بندر له لارې له يو ميليون زيات مسافر دواړو هېوادونو ته تګ راتګ کوي.
دغه ایرانی چارواکی وايي، چې د ايران او افغانستان د ګډو پولو دايمي امنيت، د شمال ختيز سرحدي ديوال بريالی پلان، د ختيزو سرحدونو د وسله والو ځواکونو ځواکمنتيا، د ایران دننه د ناقانونه اتباعو پر وړاندې قانوني اقدامات او د ټولو دولتي او ولايتي ادارو همکاري د دې لامل شوې چې د دوغارون له لارې ايران ته د «ناقانونه افغان اتباعو» تګ کم شي.
ایران په دې وروستیو کې په دغه هېواد کې پر میشتو افغان کډوالو کړۍ تنګه کړې او ګڼ شمېر هغه افغان کډوال هم افغانستان ته اخراج شوي، چې په معتبرو ویزو یې دغه هېواد ته سفرونه کړي دي.

هند وايي، کشمیر کې یې پر کنټرول کرښه د پاکستاني پوځ له څو پوستو «د سپکو وسلو ډزو ته ځواب ور کړی.» د هند پوځ په دې پېښه کې د مرګ ژوبلې په هکله څه نه دي ویلي. په دا مهال د چین بهرنیو چارو وزارت له دواړو لورو د زغم غوښتنه کړې او هم یې د روان کړکېچ د کموالي لپاره د هڅو ملاتړ کړی دی.
د اپرېل پر ۲۲ د هند واکي کشمیر په پلګام کې د ۲۶ سیلانیانو تر وژل کېدو وروسته د نوي ډېلي او اسلام اباد ترمنځ بیا کړکېچ زیات شوی دی.
که څه هم بریدګر په تېښته بریالي شول، خو هند وايي، په دریو کې دوه بریدګر پاکستاني دي.
نوی ډېلی په دې برید کې پاکستان ښکېل بولي، خو اسلام اباد ورته تورونه ردوي او په دې برخه کې د بې پرې پلټنو غوښتنه کوي.
له دې پېښې وروسته هند د اباسین یا انډوس سیند تړون وځنډاوه او پاکستان هم له خپل اسمان د هندي شرکتونو د الوتکو تګ بند کړ.
تر دې پېښې درې ورځې وروسته هم کشمیر کې د هندي او پاکستاني ځواکونو ترمنځ ډزې تبادله شوې وې، خو د تازه پېښې په هکله پاکستان د رویټرز پوښتنه نه ده ځواب کړې.
له بلې خوا د هند سیال او د پاکستان ملګري هېواد چین پر دواړو هېوادونو غږ کړی چې له زغم کار واخلي او هم د هغو هڅو ملاتړ کړی چې د روان کړکېچ کمولو سره مرسته کوي.
د چین بهرنیو چرو وزیر وانګ يي له پاکستاني سیال اسحاق ډار سره ټلیفوني خبرو کې ویلي، چې حالت له نږدې څاري او د بې پرې پلټنو ملاتړ کوي.
اسحاق ډار بیا ویلي چې پاکستان غواړي دا کړکېچ په مسوولانا ډول اداره کړي.

د سوېلي وزیرستان په واڼه بازار کې د ځایي امن کمېټې د مشر سیف الرحمان په دفتر بمي چاودنه شوې. د واڼه دولتي روغتون په یو خپور کړي نوملړ کې ليدل کېږي، چې د دغې پېښې له ځای څخه ورته ۷ جسدونه او ۱۶ ټپیان وروړل شوي دي.
ځایي پولیسو افغانستان انټرنشنل پښتو ته د پېښې پخلی کړی او ویلي یې دي، چې سیمې ته رسېدلي او د ویجاړ شوي دفتر له خاورو د جسدونو او ټپیانو په راویستلو بوخت دي.
پولیسو زیاته کړې:« تر دې دمه مو د څو کسانو جسدونه او ځیني ټپیان را اېستې او ښایي د چاودنې له امله د دغه دفتر تر ویجاړیو لاندې نور کسان هم بند پاتې وي.»
پولیس په دغه چاودنه کې د امن کمېټې د مشر سیف الرحمان د وژل کېدو او یا هم ټپي کېدو په اړه څه نه وایي.
لاتراوسه د دغې پېښې پړه کومې ډلې په غاړه نه ده اخیستې.
له بل پلوه تېر ماښام هم په دغه بازار کې د شمالي وزیرستان یو اوسېدونکی دلنواز د نامعلومو وسلهوالو لهخوا په ډزو ووژل شو.
وژل شوي دلنواز په واڼه بازار کې د وريجو کاروبار کاوه.
دغه چاودنه یوه ورځ وروسته له هغه کېږي، چې د پاکستان پوځ په شمالي وزیرستان کې د ډېورنډ کرښې ته څېرمه د ۵۴ وسلهوالو له وژل کېدو خبر ورکړی و.
د پوځ په وینا، دغو وسلهوالو غوښتل چې له ډېورنډ کرښې را واوړي او په پاکستان کې بریدونه وکړي.

د روغتیا نړۍوال سازمان وایي، که څه هم د پولیو ناروغۍ د له منځه وړلو په برخه کې ستر پرمختګونه شوي؛ خو بیا هم تېر ۲۰۲۴کال کې له ۱۰۰ زیات ماشومان په افغانستان او پاکستان کې د پولیو د وحشي وایرس له امله فلج شوي دي.
دغه څرګندونې د پولیو د لمنځه وړلو او د هغې د خپرېدو د مخنیوي اړوند د سیمې فرعي کمېټې په ۱۳مه غونډه کې وشوې، چې د روغتیا نړۍوال سازمان په کوربهتوب د یکشنبې په ورځ انلاین ترسره شوه.
په دغې ناسته کې جګړې، بشردوستانه ناورینونه، ناامنۍ او اقلیمي بدلونونه د پولیو د له منځه وړلو پر وړاندې مهم خنډونه یاد شول.
د قطر د روغتیا وزیر منصور بن ابراهیم بن سعد المحمود وویل:« د ماشومانو پر روغتیا او هوساینې هر ډول ګواښ باید له منځه یوسو. د پولیو ناروغي د عامې روغتیا له مهمو لومړیتوبونو څخه ده.»
د پولیو د لمنځه وړلو نړۍوال نووښټ ته د بودجې د کمښت له امله د واکسیناسیون او نورو مهمو روغتیایي خدمتونو پر وړاندې ستونزې راپورته شوې دي.
د روغتیا نړۍوال سازمان وایي، د دغو ستونزو د حل لپاره یې بېړني اقدامات پیل کړي دي؛ څو د هغو هېوادونو فعالیتونه چې لا هم د پولیو ویروس پکې خپور دی، دوام ومومي.
په دغه غونډه کې د عراق، سعودي عربستان، فلسطین، عمان، پاکستان، قطر، متحده عربي اماراتو او یمن د روغتیا وزیرانو یا د هغوی استازو ګډون کړی و.
دغه فرعي کمېټې همداراز یوه ګډه خبرپاڼه خپره کړې، چې پکې په افغانستان او پاکستان کې د پولیو د وحشي وایرس د خپرېدو د بندېدو غوښتنه شوې او له نړۍوالې ټولنې، مرسته کوونکو او د سیمې له هېوادونو وغوښتل شول، چې له دغو دواړو هېوادونو سره خپلو مرستو ته دوام ورکړي؛ څو د پولیو د ختمولو هڅې لا پیاوړې شي.
