په ازبکستان کې د طالبانو سفیر: د قوش تېپې کانال مساله باید په مذاکراتو او همکارۍ حل شي

په ازبکستان کې د طالبانو سفیر وايي، چې قوش تېپه کانال او د اوبي سرچینو مساله ازبکستان او طالبانو دواړو ته مهمه ده او باید د فشار او یو اړخیزو ګامونو پرځای په مذاکراتو او همکارۍ حل شي. عبدالغفار بحر وايي، طالبانو ته حکومت «په سوله ییز ډول» انتقال شوی.

شیخ عبدالغفار بحر د «ترمذ ډیالوګ» له ناستې وړاندې د ازبکستان له «پرمختللو اصلاحاتو مرکز» سره په یوه ځانګړې مرکه کې وویل، چې طالبانو د اوبي سرچینو د منصفانه مدیریت هڅه کړې او دی له تاشکند سره د اوبو د عادلانه وېش او مدیریت په اړه خبرو ته چمتو دی.

د«ترمذ ډیالوګ» غونډه ددوشنبې په ورځ پیل شوې او ټاکل شوې، چې تر چارشنبې پورې وغځیږي.

عبدالغفار بحر په دې مرکه کې هغه روایتونه رد کړل چې د افغانستان بې ثباتۍ او ناامنۍ انځوروي، « د هغو خبرونو برعکس چې ځینې بهرني رسنۍ یې خپروي، افغانستان نن سبا د تېرو کلونو په پرتله بې ساری امنیت او سوله تجربه کوي. زموږ خلک اوس کولای شي له وېرې پرته ژوند وکړي، خپلې چارې پرمخ بوځي او د راتلونکي لپاره پلان جوړ کړي».

کله چې د قوش‌تېپې کانال په اړه ترې وپوښتل شول ، طالب سفیر د دغې ستونزې پېچلتیا ومنله، خو ټینګار یې وکړ چې د شخړې پر ځای دې دیپلوماسي وکارول شي.

نوموړي زیاته کړه، « ازبکستان زموږ تاریخي ورور هېواد پاتې شوی. موږ باور لرو چې دا ډول مسایل باید د دوه اړخیزو خبرو له لارې، د متقابل احترام او د سرچینو د عادلانه وېش پر بنسټ حل شي».

سوداګري او انرژي

د طالبانو سفیر د افغانستان او ازبکستان ترمنځ د اقتصادي همکارۍ په اړه خوښي وښوده او ویې ویل چې دا اړیکې تر اوسه لا هم تر ډېره نه دي کارول شوې. هغه د افغانستان د زعفرانو، بادامو او وچې مېوې د صادراتو یادونه وکړه او ویې ویل، چې کابل غواړي له ازبکستان نه برېښنا او غله وارده کړي.

نوموړي د انرژۍ برخه د همکارۍ مهمه ساحه وبلله، «موږ ګډې هڅې کوو چې د برېښنا شبکې عصري کړو او په جوزجان کې د ګازو د استخراج ګډ پروژې پرمخ یوسو».

عبدالغفار بحر له ازبکستاني شرکتونو وغوښتل چې د مرمر، اوسپنې او مسو د استخراج په برخه کې پانګونه وکړي او د سیمه‌ییزو بازارونو لپاره د صادراتو لارې رامنځته شي.

طالب سفیر په دې مرکه کې ویلي، چې د افغانستان بهرنۍ تګلاره د «ستراتیژیک انډول» او «اقتصادي تمرکز» پر بنسټ ولاړه ده او اساسي هدف یې له ټولو هېوادونو سره رغوونکې اړیکې دي. هغه ټرانس‌افغان رېل‌پټلۍ، کاسا ۱۰۰۰د برېښنا لېږد پروژه، اوټاپي د ګازو نل لیکه د سیمه‌ییزې همغږۍ بنسټ وبللې.

په بهر کې د افغان کډوالو د وضعیت په اړه، د طالبانو سفیر وايي، چې حکومت یې امنیت تضمین کړی او د بېرته ادغام په بهیر کې به ورسره مرسته وکړي.

هغه له رسنیو او دیپلوماتیکو کړیو وغوښتل چې د افغانستان رسمي نوم « د افغانستان اسلامي امارت وکاروي، نه طالبان».

له وینې تویېدو پرته د واک انتقال

په داسې حال کې، چې د افغانستان د جمهوري حکومت له شراکت پرته طالبان د دوحې د خبرو اترو په پایله کې کابل ته په زور ننوتل، د طالبانو دغه سفیر وايي، چې واکمني پرته له وینې تویولو او په بې‌سارې ډول له یوه لاس څخه بل ته په سوله‌ییزه توګه انتقال شوه او دا په اصل کې د افغانانو د سولې او ملي اتفاق هڅو نتیجه ده.

نوموړي په دې اړه زیاته کړې، « موږ هیڅوک و نه ځورول، نه مو محاکمه کړل، پر ځای مو ملي سولې ته لومړیتوب ورکړ. حتا هغه کسان چې د پخواني نظام خدمتګاران وو، د هغوی ملکیتونه او دندې وساتل شوې. زیاتره یې اوس هم په افغانستان کې په ارامه او خوندي چاپیریال کې ژوند او کار کوي. موږ حتا هغو کسانو ته هم چې له بهرنیو هیوادونو سره یې همکاري کړې وه، په ښکاره توګه کور ته د ستنیدو بلنه ورکوو. زموږ پیغام ساده دی: کور ته راشئ، په سوله‌ییز افغانستان کې په رغونه کې برخه واخلئ».

نوموړی وايي، چې اوس افغانستان په بشپړه توګه د طالبانو د حکومت تر کنترول لاندې دی.

طالب سفیر وايي، چې متوازن سیاست او اقتصادي تمرکز ېې د بهرني سیاست دوه مهم فکتورونه دي او نه د بل هېواد په کورنیو چارو کې لاسوهنه کوي او نه نورو ته د افغانستان په چارو کې دلاسوهنې اجازه ور کوي.