اسلام‌اباد او کابل بیا اړیکې رغوي؛ طالبانو د شکمنو افغانانو نیونه پیل کړې

طالبانو د لومړي ځل لپاره د هغو افغانانو پر وړاندې پراخ عملیات پیل کړي، چې د پاکستان پر ضد یې د ترهګریزو بریدونو ملاتړ یا هڅونه کوله. د پاکستانۍ اېکسپرېس ټریبیون ورځپاڼې د راپور له مخې، دغه اقدام د دې لامل شوی چې د اسلام‌اباد او کابل ترمنځ د اړیکو د بیا رغېدو هیلې راژوندۍ کړي دي.

که څه هم په تېرو میاشتو کې د پاکستان تمرکز له هند سره پر سرحدي کړکېچ و، خو اسلام‌اباد او کابل پټه خو فعاله هڅه وکړه چې خپلې کړکېچنې اړیکي بیا راژوندۍ کړي.

د دواړو لوریو ترمنځ د کړکېچ اصلي ټکی، د پاکستان پر ضد د تحریک طالبان پاکستان (TTP) او نورو وسله والو ډلو حضور دی، چې له افغان خاورې فعالیت کوي.

پاکستان تر دې دمه نه و توانېدلی چې افغان طالبان وهڅوي، څو د دغو ډلو پر ضد قاطع ګامونه واخلي.

دا په داسې حال کې ده، چې د لومړي ځل لپاره په مارچ میاشت کې د پاکستان د ځانګړي استازي محمد صادق خان په مشرۍ یو پلاوی کابل ته لاړ او هلته د افغان چارواکو له خوا ورته د هغو اقداماتو وضاحت ورکړل شو، چې د ډيورنډ پولې ته څېرمه بریدونو د مخنیوي لپاره شوي و..

باوري سرچینې وایي، دا لومړی ځل و چې اسلام‌اباد د افغان طالبانو له خوا په رښتیني بدلون باور وکړ.

په یاد پلاوي کې د پوځ او استخباراتو لوړپوړي چارواکي هم شامل وو او سرچینې زیاتوي، دوی قانع شول چې طالبانو دا ځل جدي دریځ غوره کړی دی.

وروسته دا هم تایید شوه، چې طالبانو د هغو افغان وګړو پر ضد عملیات پیل کړي، چې له TTP سره یوځای شوي یا په دغه ډله کې د شاملېدو نیت یې درلود.

د سرچینو په وینا، ګڼ شمېر افغانان په ځانګړي ډول هغه کسان چې نور وګړي یې د TTP لپاره استخدامول، نیول شوي او د قانون منګولو ته سپارل شوي دي.

پاکستان پر طالبانو فشار راووړ او مستند شواهد یې ور وسپارل، چې بالاخره د طالبانو له خوا اقدامات پیل شول.

دا بدلون د خېبرپښتونخوا په ایالت کې د ځانمرګو بریدونو د کمېدو او د دواړو هېوادونو ترمنځ د اعتماد فضا د ښه کېدو لامل شو.

دغه پرمختګ د دې سبب شو، چې د پاکستان د بهرنیو چارو مرستیال وزیر اسحاق ډار د اپرېل په ۱۹مه کابل ته سفر وکړي.

دا د درېیو کلونو راهیسې د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت لومړی لوړپوړی سفر و.

په دې سفر کې دواړو لوریو د یو لړ اقداماتو موافقه وکړه، چې پکې د کابل تازه ژمنه هم شامله وه چې افغان خاوره به د پاکستان پر ضد نه کارېږي.

د دې په بدل کې پاکستان د افغان واردونکو لپاره د بانکي تضمین شرط لغوه کړ او د افغان سوداګرۍ پر محدودیتونو کې یې نرمښت راووست.

سرچینې وایي، طالبانو د پاکستان باور هغه مهال ترلاسه کړ کله چې یې له هغه پېښې وروسته څه باندې ۷۰وسله وال نیولي وو، چې زیاتره یې افغانان و او غوښتل یې له پهلګام برید وروسته پاکستان ته داخل شي.

پاکستان دا کسان د شمالي وزیرستان سیمه کې ونیول.

له دې سره، پاکستان باور لري چې طالبان باید لا هم دایمي اقدامات وکړي.

یوې لوړپوړې سرچینې ویلي: «دا یو مثبت پیل دی. هیله ده چې طالبان دا لاره تعقیب کړي.»

بل‌خوا، چین هم د پردې تر شا رول لوبولی دی.

د مې په ۲۱مه د چین د بهرنیو چارو وزیر وانګ يي د پاکستان او افغانستان د بهرنیو چارو وزیرانو ترمنځ یوه ناڅاپي درې اړخیزه ناسته په بېجینګ کې ترسره کړه.

له دې ناستې وروسته، د چین د بهرنیو چارو وزارت اعلان وکړ، چې پاکستان او افغانستان د خپلو اړیکو لوړولو هوډ څرګند کړی او اصولاً یې پر دې توافق کړی، چې سفیران تبادله کړي.

یوه پاکستاني چارواکي دا تایید کړې، خو ویلي یې دي چې دا به وخت ونیسي، ځکه یو شمېر رسمي مراحل لا پاتې دي.

نوموړي د پاکستان دغه پرېکړه توجیه کړه او ویې ویل، ګڼ سیمه‌ییز هېوادونه هم د طالبانو له حکومت سره د اړیکو پراخولو ته تیاری نیسي.

چین لومړی هېواد و، چې کابل ته یې دایمي سفیر واستاوه او د طالبانو سفیر یې په بېجینګ کې ومانه.

راپورونه ښيي، چې روسیه او ترکیه هم پر ورته اقدام غور کوي.

چارواکي وایي، سره له دې چې پاکستان د طالبانو په اړه یو شمېر اندېښنې لري، خو اوس د شرایطو له مخې د عمل‌محور پالیسۍ لور ته روان دی.

له هند سره وروستۍ پوځي تاوتریخوالي هم د پاکستان دا تګلاره اغېزمنه کړې.

پاکستان غواړي، چې د ختیځ سرحد د فشار ترڅنګ، په لوېدیځ کې وضعیت ارام وساتي.

راپورونه ښيي، چې هند هم هڅه کوي له طالبانو سره اړیکې ټینګې کړي.

د هند د بهرنیو چارو وزیر ښاغلي جی شنکر تازه د طالبانو له بهرنیو چارو وزیر سره خبرې کړي، چې دا د هند د شل کلنې پالیسۍ څخه مهم انحراف بلل کېږي.

څارونکي وایي، بېجینګ کې درې اړخیزه ناسته د چین له خوا هند ته یو ښکاره پیغام و.

همداراز، چین طالبانو ته هم دا درک ورکړ چې د افغانستان ګټې به تر ډېره د چین او پاکستان له همغږۍ سره خوندي وي.