ایراني چارواکي: د ایران په ۱۵ ولایتونو کې د افغانانو استوګنه بشپړه منع شوې
د ایران د کورنیو چارو وزارت وايي، هغه افغان زدهکوونکي چې د هغوی مور یا پلار د قانوني استوګنې اسناد نه لري، یوازې د چنګاښ تر۱۵مې پورې وخت لري چې د خپلو ازموینو تر پای او د نتایجو تر اخیستو وروسته، ایران پرېږدي.نوموړی وايي، افغانان په ۱۵ ولایتونو کې نه شي اوسېدای.
د ایران د کورنیو چارو وزارت د اتباعو چارو مشر نادر یاراحمدي ایراني رسنیو ته ویلي، چې دغه زدهکوونکي به په راتلونکي تعلیمي کال کې د زده کړو د دوام حق ونه لري.
هغه وضاحت ورکړی چې پاسپورټ لرونکي افغان محصلان، چې د اقامت د تمدید امکان لري، له دغو محدودیتونو مستثنا دي او کولای شي په قانوني توګه خپلو زده کړو ته ادامه ورکړي.
یاراحمدي ویلي، هغه افغانان چې له قانوني ثبت پرته یې ودونه کړي نکاح یې رسمي نه ګڼل کېږي او له همدې امله یې د ماشومانو د هویت تثبیت هم له ستونزو سره مخ دی. نوموړی وايي، دغه ډول موارد باید د "ځانګړو مواردو کمیسیون" لهخوا وڅېړل شي او کورنیو ته به حقوقي مشورې هم وړاندې شي.
هغه وویل،«که یوه مېرمن، چې د کورنۍ سرپرسته وي او بېرته ستنیدل یې ژوند ته خطر یا جدي ستونزې جوړوي، موضوع به د طبي او نورو کمیسیونونو له خوا وڅېړل شي او که تایید شي، نو د موقتي اقامت یا درملنې اجازه به ورکړل شي».
یاراحمدي وايي، چې تابعیت د ایران د قانون له مخې د "وینې قانون" پر بنسټ دی او په دې کې د پلار تابعیت مهم دی، نه د زیږېدو ځای.
هغه زیاتوي، « که پلار ایرانی وي او نکاح قانوناً ثبت شوې وي، ماشوم ایرانی ګڼل کېږي خو که مور ایرانۍ وي او پلار بهرنی، حتا که نکاح ثبت نه وي، بیا هم تذکره ورکولای شي، خو پلار ته یوازې موقتي استوګنه ورکول کېږي، تذکره نه ورکول کېږي».
دغه ایرانی چارواکی وايي، چې۴۰۰زره افغانان شغلي کوډونه لري او که دغه کسان په خپله خوښه بېرته افغانستان ته ستانه شي، د ویزې او کار له رسمي لارو بېرته ایران ته ورتلای شي، خو که پولیسو ونیول، د ویزې له اخېستلو بېبرخې کېږي.
نوموړی وايي، چې که له قانوني لارو ایران ته څوک ځي او له کارورکوونکي سره هوکړه وکړي، د یوه کال لپاره کاري کارت ورکول کېږي، چې تمدیدېدونکی دی او د بیمې او نورو قانوني امتیازونو حق به هم لري.
یاراحمدي وویل،چې یوازې په ۱۶ ولایتونو کې د مجازو افغان وګړو لپاره د اقامت اجازه شته، خو په ۱۵ ولایتونو کې د افغان اتباعو اقامت بشپړ ممنوع دی. نوموړی ددې پریکړې ترشا سیاسي، امنیتي او ټولنیز عوامل یاد کړل.
یاد ایرانی چارواکی وايي، په تهران کې شاوخوا درې میلیونه افغانان ژوند کوي اودغه تمرکز د روغتیا، تعلیم او خدماتو پر بنسټونو فشار راوستی.
یاراحمدي وویل، اوس ایران نور پناهغوښتونکي نه مني، ځکه په افغانستان کې د جګړې یا جدي ګواښ حالت نشته.