په پاکستان کې د طالبانو سفیر سردار احمد شکیب د دوشنبې په ورځ (د زمري ۲۷مه) د ملګرو ملتونو د پناه غوښتونکو د عالي کمېشنرۍ د پاکستان څانګې له مشرې فلیپا کندلر سره په کتنه کې په پاکستان کې د افغان کډوالو د وضعیت په تړاو خبرې کړې دي.
په دې کتنه کې دواړو لوریو له پاکستانه د افغان کډوالو د جبري اېستنې له امله د رامنځته کېدونکو ستونزو په تړاو خبرې کړي او همداراز یې په ډاګه کړې، چې د پاکستان حکومت له لوري افغانانو ته ورکړل شوی فرصت ډېر محدود دی او افغان کډوال نشي کولی په دې کمه موده کې خپل شخصي وسایل هم له ځانونو سره ولېږدوي او د دوی په خبره، پاکستان باید دغه ورکړل شوی ضرب الاجل وغځوي.
په اسلام اباد کې د طالبانو سفارت له لوري په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې یادو لوریو په دې کتنه کې د افغان او پاکستاني ګډو کورنیو له بېلتونه او همداراز د صعب العلاجه ناروغانو او د زده کوونکو د زده کړو په بهیر کې د ځنډ له راوستل کېدو پر مخنیوي هم ټینګار کړی دی.
سردار احمد شکیب ویلي: «د افغانستان او پاکستان تر منځ محدودو بندرونو ته په پام سره د داوطلبانه ستنېدنې په برخه کې د اسانتیاو د برابرېدو په موخه د نورو لارو پرانېستل ضروري دي. په پنډغالو کې سیار ټيمونه جوړ او د ستنېدنې پر مهال د پي، او، ار کارټ د وړاندې کولو د لغوې امکان باید وڅېړل شي.»
دغه څرګندونې په داسې حال کې دي، چې پاکستان له دغه هېواده د پي، او، ار کارټ لرونکو افغانانو ته چې شمېر یې له یو میلیون څخه زیات دی، د روانې اګسټ میاشتې تر پایه وخت ورکړی چې له دغه هېواده ووځي، ګنې بیا به دوی په خپله لاس په کار شي.
د جمعیت علمای اسلام مشر مولانا فضل الرحمان هم پرون د هغو افغانانو لپاره چې د پاکستان په ګټه دي او هغو افغانانو لپاره چې په پنډغالو کې دي، د پاکستان له لوري د جلا جلا پالیسو د جوړولو غوښتنه وکړه او په وینا یې اېستل کېدونکي کسان هم باید په عزت سره واېستل شي نه په جبري توګه.
ظاهر اغبر د دوشبنې په ورځ (د زمري ۲۷مه) په خپل اېکس کې لیکلي، چې په تاجکستان کې د سامانیانو د عمومي تعلیماتو ښوونځي له رهبرۍ سره په کتنه کې یې پرېکړه کړې، چې په ګډه به په افغانستان کې له زده کړو محرومو افغان نجونو ته په انلاین بڼه د زده کړو د دوام زمینه برابره کړي.
د نوموړي په وینا، په تاجکستان کې یې د سامانیانو د عمومي تعلیماتو ښوونځي له رهبرۍ سره په کتنه کې همداراز پرېکړه وکړه، چې په تاجکستان کې له زده کړو پاتې افغان زده کوونکو ته د سویې د ازموینې په اخیستو سره د زده کړو د دوام زمینه برابره کړي.
په تاجکستان کې د سامانیانو د عمومي تعلیماتو د ښوونځي مشرتابه هم ژمنه کړې، چې افغان نجونو ته به د زده کړو د دوام لپاره خپلو همکاریو ته دوام ورکړي.
طالبانو له ۲۰۲۱ کال راهیسې د نجونو پر منځنیو او لوړو زدهکړو بندیز لګولی، ښوونځي یې تړلي او حتی د ښځو زدهکړهییزې ادارې، لکه د طب او قابلګۍ ښوونځي یې هم بند کړي دي. دا بندیزونه نه یوازې د ښځو سواد ته تاوان رسوي، بلکې د ټول هېواد د پرمختګ بهیر یې هم اغېزمن کړی دی.
څه موده مخې یونسکو ویلي، چې باسواده وګړي باید د خپلې پوهې له لارې د ټولنې بدلون ته زمینه برابره کړي، خو دا مهال افغانستان کې ان د لیک لوست اساسي مهارتونه د میلیونونو خلکو له لاسرسي بهر دي. د تېرو شلو کلونو پرمختګونه اوس له منځه تللي او د ټول نسل تعلیمي راتلونکی له ګواښ سره مخ دی.
