د امریکا ملي راډيو راپور ورکړی، چې د طالبانو او یوې چینايي کمپنۍ تر منځ د امو نفتي حوزې د نفت او ګازو د هوکړې له لغوه کېدو وروسته طالبانو نفتي څاګانې ولکه کړي او چینايي کارکوونکي یې له سیمې اېستلي دي. د سرچینو په وینا، طالبانو د یادې کمپنۍ ۱۲ کارکوونکي هم نیولي دي.
په یادې چینايي کمپنۍ کې یوې سرچینې ویلي، د روان کال په جون میاشت کې وسله وال طالبان نفتي څاګانو ته ورغلي او پکې پر کار بوخت کارکوونکي له ساحې اېستلي دي.
سرچینه زیاتوي، طالبانو له هغې وروسته بیا په کابل کې ۱۲ چینايي کارکوونکي نیولي او د دوئ پاسپورټونه یې هم مصادره کړي دي.
د سرچینې په وینا، له دغې پېښې وروسته ۸ برمته شوي کسان چین ته د تګ اجازه ترلاسه کړه، خو لا هم پاتې ۴ کارکوونکي په کابل کې دي او د خوشې کېدو نېټه یې مشخصه نه ده. ۸ خوشې شويو چینايي کارکوونکو هم کابل ته د چین د بهرنیو چارو وزیر له وروستي سفر سره هم مهاله بېرته خپل هېواد ته د ستنېدو اجازه ترلاسه کړې ده.
د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت ادعا کړې، چې یادې چینايي کمپنۍ پر خپلو کړو مالي ژمنو عمل نه دی او همداراز یې د امتیاز حق پر وخت نه دی ورکړی نو له امله یې له یاد چینايي شرکت سره هوکړه لغوه شوې، خو د «اف چین» کمپنۍ کارکونکي بیا دغه ادعا رد کړې او ویلي یې دي، چې طالبانو په پټه پر دوی داسې سند لاسلیک کړی چې وښيي دغه هوکړه د چینايي کمپنۍ په خوښه فسخه شوې او طالبانو د دوی د دغه کار په بدل کې ژمنه کړې وه، چې په کابل کې د یادې کمپنۍ بانکي حسابونه چې میلیونونه ډالره ارزښت لري او ضبط شوي پاسپورټونه یې ازادوي.
یوه طالب چارواکي د نوم د نه خپرېدو په شرط د یادې چینايي کمپنۍ د کارکوونکو د پاسپورټونو د ضبطېدو پخلی کړی خو د کارکوونکو نیول کېدل یې رد کړي دي. خو بیا هم په یادې کمپنۍ کې سرچینو د امریکا ملي راډیو ته ویلي، کارکوونکي یې لا هم له طالبانو سره د برمته شویو کسانو په څېر بندیان دي.
د چینايي کمپنۍ کارکوونکو د امریکا له ملي راډیو سره په خبرو کې زیاته کړې، دغه پانګونې یې یوازې د ګټې وټې لپاره نه وې، بلکې غوښتل یې د افغانستان له پرمختګ سره مرسته وکړي او همداراز د دغه هېواد او د سینکیانګ سیمې ثبات خوندي کړي.
د دوی په وینا، د امو نفتي حوزې زرګونه کسانو ته د کار زمینه برابره کړې او ورسره طالبانو ته هم میلیونونه ډالره ګټه رسېده خو دغه ډله پر دې قانع نشوه. یوه له دغو کارکوونکو ویلي، «طالبان د دواړو خواو د ګټو لپاره ذهنیت نه لري، دوی د شوکماروانو په څېر فکر لري، هر څه د خپلو ځانونو لپاره غواړي.»
په واشنګټن کې د چین سفارت بیا ویلي، د دغې موضوع په تړاو معلومات نه لري خو بیا هم له چین څخه بهر یې د خپلو هېوادوالو پر خوندینې ټينګار کړی دی.
له دې سره سم، په کاناډا او فرانسې کې د افغانستان پخواني سفیر عمر صمد خبرداری ورکړی، چې د دغې پروژې د ناسم مدیریت له امله به د چین او افغانستان اړیکې له ګواښ سره مخ شي.
د امو نفتي حوزې د نفت او ګازو د استخراج هوکړه د ۲۰۲۳ کال په جنورۍ کې د طالبانو او د «اف چین» کمپنۍ تر منځ د ۲۵ کلونو لپاره لاسلیک شوه. د دغې هوکړې پربنسټ، یادې کمپنۍ ژمنه کړې وه چې په لومړیو درېیو کلونو کې به د ۵۴۰ میلیونه ډالر په ارزښت پانګونه کوي او یوازې په لومړي کال کې به ۱۵۰ میلیونه ډالره طالبانو ته ورکوي.
دغه نفتي حوزه د ۴۵۰۰ کیلومتر مربع په مساحت سره د سرپل، فاریاب او جوزجان ولایتونو په ساحو کې پرته ده. د دغې حوزې ظرفیت شاوخوا ۸۷ میلیونه بشکې اټکل شوی دی.
له دغو ژمنو سره سره یاده پروژه د ۲۵ کلونو پر ځای په دوه نیمو کلونو کې له ماتې سره مخ شوه او دواړه لوري یو بل ملامتوي. له دې سربېره د مس عینک په ګډون د چیناييانو یو شمېر نور پروژې چې کلونه پرې تېر شوي لا هم نه دي عملي شوې.
